Viečny dyktatar. Jak chutka tyrany zmohuć skarystacca pieršymi lekami ad stareńnia?
Śmierć ad stareńnia — adziny vorah dyktataraŭ, jakoha niemahčyma represavać, zabić ci padkupić. Adnak imklivaje raźvićcio technałohij i farmaceŭtyki stvaraje pierad śvietam zmročnyja pierśpiektyvy. I što tady?
19.05.2024 / 20:30
Łukašenka, Pucin, Si i Ruchani hladziać na eliksir maładości. Foty: Mikhail Svetlov / Contributor Getty Images, vecteezy. Kałaž: «Naša Niva»
Ci zadumvaŭsia kaliści Cezar, što jaho ideja być «viečnym dyktataram» («Dictator perpetuo») moža być nie tolki jurydyčnaj farmalnaściu, ale i bijatechnałahičnaj mahčymaściu?
Naturalnaja śmierć zaŭsiody źjaŭlałasia adzinym voraham dyktataraŭ, na jakoha nijak nielha paŭpłyvać. Pierśpiektyva stareńnia i pavolnaj śmierci ad chvarobaŭ padšturchoŭvała takich uładaroŭ na pošuki fiłasofskaha kamienia, śviatoha Hraala, eliksiru maładości i tamu padobnaha, ale patuhi hetyja zastavalisia biespaśpiachovymi.
Tak, pavodle rasśledavańnia vydańnia «Prajekt», Pucin vielmi zakłapočany prablemaj stareńnia i navat nie curajecca nietradycyjnaj miedycyny. Naprykład, jon prymaje vanny z kryvioj ad abrezanych u varvarskaj pracedury rahoŭ ałtajskich marałaŭ. Efiekt ad hetaj vanny navukova nie dakazany, jana maje śpiecyfičny vyhlad i pach. Akramia taho, Pucin karystajecca i ŭsim naboram miedycyny navukovaj, majučy ceły puł lekaraŭ, jakija supravadžajuć jaho ŭ kožnaj pajezdcy.
Ale z prychodam technałohij realnaść pačynaje mianiacca.
Ciapier baraćboj sa stareńniem i navat samoj śmierciu zajmajucca topavyja miljardery i inviestary, dziasiatki bujnych i maleńkich startapaŭ, viadučyja ŭniviersiteckija i ŭradavyja łabaratoryi pa ŭsioj płaniecie.
U hetaj honcy ŭdzielničajuć jak navukoŭcy z demakratyčnych krain, tak i daśledčyki z krain aŭtarytarnych i tatalitarnych. I ŭ kožnaha z bakoŭ užo jość svaje pośpiechi.
Tak, najbujniejšym u śviecie pa kolkaści inviestycyj startapam pa baraćbie sa stareńniem i śmierciu ličycca amierykanskaja kampanija Altos Labs, adnymi z asnoŭnych inviestaraŭ jakoj źjaŭlajucca rasijski miljarder Juryj Milnier (biznesmien admoviŭsia ad rasijskaha hramadzianstva z-za niazhody z vajnoj suprać Ukrainy) i samy bahaty čałaviek płaniety i zasnavalnik Amazon Džef Biezas. Apošni prafinansavaŭ kampaniju na 3 miljardy dalaraŭ.
Miljardery Juryj Milnier i Džef Biezas — adny z asnoŭnych inviestaraŭ pieradavoj kampanii Altos Labs, jakaja zajmajecca baraćboj sa stareńniem i naturalnaj śmierciu. Vyjava: SENS Research Foundation
Altos Labs jašče prymietnaja tym, što źbiraje ŭ svoj štat najlepšych navukoŭcaŭ śvietu, a ŭ jaje radzie dyrektaraŭ siadziać niekalki Nobieleŭskich łaŭreataŭ, jakija adkryli mietady amaładžeńnia kletak i redahavańnia hienaŭ. U dadzieny momant kampanija nie raskryvaje padrabiaznaści svaich ekśpierymientaŭ i ich vyniki, adnak ujavić siabie siońniašni ich prahres možna, pahladzieŭšy na pośpiechi inšych mienš fundavanych kankurentaŭ.
Naprykład, navukoŭcy-hienietyki z Harvardskaha ŭniviersiteta niadaŭna navučylisia kiravać pracesam stareńnia ŭ myšej i navat spyniać jaho całkam. Toj ža efiekt dasiahnuła i rasijska-sinhapurskaja kampanija Gero, staršynioj praŭleńnia jakoj źjaŭlajecca biełaruski IT-miljanier Juryj Mielničak, jaki vystupiŭ suprać režymu Łukašenki ŭ 2020-m.
Juryj Mielničak u prahramie «Noč z Čałym». Skryn videa chaly_live / YouTube
Aproč hetaha, užo stvorany pieršyja vopytnyja ŭzory lekaŭ suprać stareńnia sabak, testavańnie jakich zaviaršycca praź niekalki hadoŭ. Padobnyja testavańni taksama ładziacca i na prymatach.
Ale hałoŭnym pytańniem zastajecca toje, kali pieršyja preparaty ad stareńnia buduć pratestavanyja na ludziach i jak chutka da hetych lekaŭ dabiarucca kiraŭniki niedemakratyčnych krain.
Ci dačakajucca Łukašenka i Pucin?
Nasamreč, niahledziačy na aficyjnuju adsutnaść lekaŭ ad stareńnia i śmierci, niekatoryja isnujučyja preparaty ad zvyčajnych ci redkich zachvorvańniaŭ užo prademanstravali mahčymaść upłyvać na praciahłaść žyćcia, choć pieršapačatkova jany i nie byli zadumany dla hetaha.
Adzin z takich preparataŭ — mietfarmin (metformin), jaki byŭ uchvaleny dla vykarystańnia suprać dyjabietu 2 typu. Inšy — rapamicyn — imunasupresant, jaki vykarystoŭvajecca pry transpłantacyi orhanaŭ. Niekatoryja pacyjenty pačynajuć prymać hetyja leki «nie pa pryznačeńni», robiačy heta samastojna abo tady, kali padpisvajuć kantrakty na lačeńnie z kampanijami, jakija jakraz i zajmajucca pytańniem daŭhalećcia.
Adnak hety sposab nie vyrašaje pytańnie stareńnia i naturalnaj śmierci, a tolki niaznačna i nie zaŭsiody harantavana adterminoŭvaje niepaźbiežnaje. Pry hetym, adterminoŭka taksama nie moža być viečnaj, bo ŭ kožnaha čałavieka isnuje limit na mahčymaść žyć navat z paśpiachovym prymianieńniem samych darahich i efiektyŭnych preparataŭ ad roznych zachvorvańniaŭ, u tym liku vyklikanych stareńniem.
Hety limit, pavodle daśledavańniaŭ, składaje 120-150 hadoŭ, bolš za jaki čałaviek nijak nie pratrymajecca, kali nie zmoža spynić sam praces stareńnia. I toje, nie harantavana, što preparaty i ład žyćcia spracujuć pravilna, i čałaviek dažyvie navat da miažy pačatku limitu.
Ale, uličvajučy prahnozy nakont imaviernych terminaŭ źjaŭleńnia pieršych lekaŭ ad stareńnia i ŭzrost taho ž Łukašenki i Pucina (69 i 71 hadoŭ adpaviedna), to ŭ ich jość usie šancy dačakacca hetych preparataŭ.
Standartnyja acenki navukoŭcaŭ i biznesmienaŭ-akcyjanieraŭ bijatechnałahičnych kampanij pakazvajuć, što pieršyja leki ad stareńnia i vyklikanych im chvarobaŭ mohuć źjavicca ŭžo ŭ 2030-2040-ch hadach.
Niahledziačy na čutki i infarmacyju pra mahčymyja dyjahnazy Łukašenki i Pucina, pry naležnym dohladzie ŭ ich jość mahčymaść pražyć jašče hadoŭ 10-20 i zaśpieć leki ad stareńnia, bo navat niekatoryja dyktatary i tyrany ź biednych afrykanskich krainaŭ dažyvali amal da 100 hadoŭ (naprykład, były kiraŭnik Zimbabve Robiert Muhabe, jaki pajšoŭ z žyćcia ŭ 95).
Vyjavy Pucina i Łukašenki biez retušy. Foty: AP / Getty Images
Jakoj budzie reakcyja na vykarystańnie takich lekaŭ dyktatarami z boku ich bližejšaha asiarodździa, realnaj apazicyi, ci hramadstva pradkazać składana, bo takoha scenara jašče nikoli nie adbyvałasia.
Navat tyja dyktatary, jakija nie žadali nikudy sychodzić, urešcie sastupali pierad uśviedamleńniem svajoj niepaźbiežnaj śmierci i zadumlalisia ab pierajemnikach ź liku svajakoŭ, najbližejšych prychilnikaŭ ci, na chudy kaniec, ź sistemnaj apazicyi (jak heta mierkavaŭ zrabić Muhabe). Adnak patencyjnaja pieramoha nad staraściu moža prybrać hety tupik sa šlachu dyktataraŭ, što dazvolić im u bijałahičnym sensie kiravać niaspynna.
Heta moža zabrać apošniuju nadzieju na vyzvaleńnie i spraviadlivaść u šmatlikich žycharoŭ dyktatarskich krain.
Taksama moža źniščycca i nadzieja na atrymańnie ŭłady ŭ častki bližejšych prychilnikaŭ dyktataraŭ, jakija bačyli siabie ŭ roli ich pierajemnikaŭ.
U abodvuch vypadkach moža značna pavialičycca vierahodnaść sacyjalna-palityčnych vybuchaŭ, revalucyj, ci pieravarotaŭ, jak, naprykład, stałasia z tym ža Cezaram.
Budučynia nabližajecca da nas imkliva: dzieviać navukovych praryvaŭ hoda
Hetaje rečyva nazyvajuć eliksiram maładości. Jak jaho ŭžyvać?