Što adbyvajecca z čałaviekam padčas haładoŭki? Raskazvajuć doktar i biełarus, jaki haładaŭ na pratest piać razoŭ
Administratar telehram-kanała «Biełaruś hałaŭnoha mozhu» Ihar Łosik haładaje z 15 śniežnia, z kožnym dniom chłopiec, jakoha doma čakajuć žonka i małaja dačka, adčuvaje siabie ŭsio horš, pry hetym spyniacca pakul nie płanuje. Pakul ułady nibyta prapuskajuć heta mima vačej, padtrymać Ihara vyrašajucca ŭsio novyja ludzi: na dniach na znak salidarnaści haładoŭku raspačali pravasłaŭny śviatar i dźvie studentki. Paruku za Ihara padajuć usio novyja ludzi.
U hetaj situacyi my razam z doktaram, dyjetołaham Ałaj Manajkinaj vyrašyli nahadać čytačam, čym pahražaje arhanizmu luboje haładańnie, i paprasili padzialicca svaim dośviedam žyćcia bieź ježy žurnalista Alaksandra Barazienku.
Kolki čałaviek moža vytrymać bieź ježy?
Biez vady ludzi mohuć pražyć 8-10 dzion, bieź ježy — niedzie 2-3 miesiacy, u zaležnaści ad zapasaŭ tłuščavaj i ciahličnaj masy, tamu što mienavita ich arhanizm i budzie vykarystoŭvać dla enierhii i padtrymańnia žyćcia.
Vaha maje klučavoje značeńnie. Ale na praciahłaść času haładańnia ŭpłyvajuć i inšyja faktary.
«Naprykład, najaŭnaść chraničnych chvarob: jany mohuć abvastrycca i pryvieści da śmierci chutčej, čym sam hoład. Taksama, kali čałaviek znachodzicca ŭ chałodnych umovach, arhanizmu pryjdziecca marnavać bolš enierhii na termahieniez (na pradukavańnie ciapła), i «zapasy» tłušču buduć zakančvacca chutčej.
Haładańni praciahłaściu bolš za 72 hadziny — heta zona padvyšanaj ryzyki navat dla zdarovych ludziej, ale jany dakładna ŭdarać kudy macniej pa tym, chto maje rasstrojstva charčovych pavodzin (bulimija, anareksija), ludziam, jakija chvarejuć na cukrovy dyjabiet, tyrejataksikoz, žoŭcieva-kamiennuju chvarobu, z parušeńniami serca, jazvaj straŭnika i dvanaccacipałaj kiški. Taksama zusim nie rekamiendujecca haładać tym, chto pieranios surjoznyja zachvorvańni, niadaŭniuju apieracyju i znachodziŭsia na miedykamientoznym lačeńni», — raspaviadaje śpiecyjalistka.
Što ž adbyvajecca z arhanizmam bieź ježy?
2-3 dni. Charčovaja ŭzbudžanaść. Źjaŭlajecca mocnaje pačućcio hoładu. U hety pieryjad navat prosta vyhlad ježy, jaje pach mohuć razdražniać, vyklikajučy niekatoruju ahresiŭnaść. U niekatorych źjaŭlajecca burkatańnie ŭ žyvacie, «smaktańnie pad łyžačkaj», ślinaciok. Son paharšajecca, trochi čaścieje puls. U pieršyja sutki haładańnia arhanizm zabiaśpiečvajecca enierhijaj na 80% za košt vuhlavodaŭ i tolki na 10—15% za košt tłuščaŭ. Prykładna praz 12—24 hadzin zapasy hlikahienu ŭ piečani i ciahlicach zakančvajucca. Z hetaha času ŭłasnyja enierhietyčnyja patreby piečani (i častkova ciahlic) zadavalniajucca akiśleńniem svabodnych tłustych kisłot.
U pieršyja try dni haładańnia nazirajecca maksimalnaja strata masy cieła (0,8—2 kiłahramy za sutki) za košt vyviadzieńnia vady i vydatku hlikahienu piečani i ciahlic.
4—6 dzion. Pačynajecca acydoz (parušeńnie kisłotna-ščołačnaha bałansu arhanizma ŭ bok pavieličeńnia kisłotnaści). Źjaŭlajecca mocny pach acetonu z rota, na jazyku — husty nalot biełaha ci šeraha koleru. Skura i vusny robiacca suchimi. Niaredka raźvivajucca hałaŭny bol, słabaść, hałavakružeńnie, zatarmožanaść, młosnaść. Pačućcio hoładu praktyčna źnikaje. Vyhlad ježy nie vyklikaje tych reakcyj̆, jakija možna było bačyć na pieršaj stadyi. Najaŭnaść cukru ŭ kryvi źnižajecca da nižnich miežaŭ normy. U hety pieryjad chočacca spažyvać vialikuju kolkaść vady. Sutkavaja strata masy cieła składaje ŭ siarednim 0,3—0,5 kh.
7—10 dzion. Kampiensacyja ci adaptacyja. Nastaje acydatyčny kryz — toj momant u haładańni, kali arhanizm całkam pierachodzić na ŭnutrany rezierv siłkavańnia i paśla jakoha samaadčuvańnie rezka palapšajecca. Čałaviek robicca badziorym. Źmianšajecca pach acetonu z rota i nalot, palapšajecca koler tvaru, źjaŭlajecca blask vačej.
2 tydni. Nazirajecca atrafija ciahlic, aporna-ruchalnaj sistemy. Zapavolvajecca sardečny rytm, haładajučy mierźnie, u jaho źjaŭlajucca prablemy sa zrokam i śviadomaściu.
4 tydni. Nazirajecca mižvolny ruch vačej, hałavakružeńnie, u čałavieka pačynaje dvaicca ŭ vačach.
Bolš za 6 tydniaŭ haładańnia. Na hetym etapie ŭźnikaje prostaja pahroza žyćciu. Źjaŭlajucca prablemy mazhavoj dziejnaści, vialikuju častku času čałaviek znachodzicca ŭ nieprytomnym stanie, nie reahuje na prysutnych.
Paśla taho, jak arhanizm vysiliŭ usie zapasy vitaminaŭ i minierałaŭ, haładajučy moža zachvareć na žaŭtuchu i cynhu. U niekatorych ludziej na hetaj stadyi nastaje hłuchata i ślepata.
Paśla šaści tydniaŭ haładańnia ludzi, čaściej za ŭsio, pamirajuć ad sardečnaj niedastatkovaści ci lišku taksinaŭ u arhaniźmie. Usie reziervy tłuščaŭ vysilvajucca, i arhanizm pačynaje vydatkoŭvać žyćciova važnyja białki (u apošniuju čarhu — serca i mozhu). U vyniku ludzi pamirajuć ad dystrafii ŭnutranych orhanaŭ, sardečnaj niedastatkovaści, lišku taksinaŭ (praduktaŭ abmienu) i ad inšych pryčyn.
U miedycynie isnuje paniaćcie i «lekavaha haładańnia»
Jaho pryniata jašče nazyvać razhruzačnaj dyjetyčnaj terapijaj (RDT), bo hety sposab lačeńnia składajecca nie tolki z haładańnia, ale i maje adnaŭlenčy pieryjad. Praciahłaść vyznačaje doktar (zvyčajna heta 2-10 dzion). Terapija abaviazkova pravodzicca ŭ stacyjanarach pad nazirańniem śpiecyjalistaŭ.
RDT možna ličyć efiektyŭnaj pry lačeńni takich zachvorvańniaŭ, jak zatłuścieńnie, branchijalnaja astma, hipiertaničnaja chvaroba, psaryjaz, niejradermit i inšyja. Paśla kursa RDT u chvorych adznačajecca pryliŭ sił, palapšajecca ruchomaść i ŭraŭnavažanaść niervovych pracesaŭ. Dazavanaje haładańnie źjaŭlajecca naturalnym faktaram stymulacyi fizijałahičnaj̆ rehienieracyi i ačyščeńniem arhanizma ad praduktaŭ obmienu rečyvaŭ, jakija pastupova zapasiacca jak u asobnych kletkach, hetak i ŭ tkaninach. Pryčyny «zaśmiečvańnia» arhanizma — heta pierajadańnie, nieracyjanalnaje spałučeńnie praduktaŭ, intaksikacyja ałkaholem, tytuniom, lekami.
Jak lepš adnaŭlacca i viartacca da zvyčajnaha režymu čałavieku, jaki praciahły čas haładaŭ?
U kožnaha čałavieka heta adbyvajecca vielmi pa-roznamu. Ale adnaŭlacca varta pastupova. Lepš pačynać z pryjomu rastvoraŭ aminakisłot, dalej davać vadu, vadkuju ježu i tolki potym ćviorduju. Treba zrazumieć, u jakim stanie ŭ čałavieka paśla haładańnia serca, lohkija i inšyja orhany, i tolki potym raspracoŭvać kurs lačeńnia.
Paćviardžaje tezisy doktarki i žurnalist, apieratar Alaksandr Barazienka, jaki pačynaŭ haładoŭki kala piaci raz. Maksimalnaja ciahnułasia 15 dzion.
«Kožny moj aryšt u Biełarusi supravadžaŭsia haładoŭkaj. Dla mianie heta, pierš za ŭsio, krok unutranaha asabistaha pratestu, pakazčyk taho, što moj aryšt niezakonny. Ale i praktyčny sens heta mieła — administracyja i achoŭniki pačynali pavodzić siabie trochu bolš adekvatna», - raskazvaje Alaksandr.
Jon zhadvaje taksama svaje adčuvańni ŭ dni bieź ježy:
«Pieršyja dni zaŭsiody najciažejšyja. Adčuvaješ słabaść, mocnaje pačućcio hoładu. Straŭnik sprabuje taboju kiravać. Ale potym arhanizm uvachodzić u režym ekanomii. Chodziš słaby, uvieś čas chočaš spać, ale ahułam užo pryzvyčajvaješsia da takoha stanu. Ja staraŭsia pić vadu i prymać vuhal, kali jon byŭ».
Žurnalist adznačaje, što nie moža vyznačyć, jakija kankretna nastupstvy prynieśli haładoŭki jaho zdaroŭju, bo jano nie było idealnym nikoli.
«Praŭda, u čas apošniaj haładoŭki na fonie niervaŭ, u mianie pačalisia prablemy z sercam. Haładoŭku ja vymušany byŭ spynić na 11 dzień. Vychodzić z haładoŭki pravilna supčykami, kašami. Ale paśla adnych 15 sutak ja vyjšaŭ ź jaje šakaładnymi cukierkami, jakija byli ŭ mianie z saboj padčas zatrymańnia», — paśmichajecca surazmoŭca.
Alaksandr upeŭnieny, što kožnamu sumlennamu biełarusu varta maksimalna ciapier padtrymlivać Ihara Łosika.
«Maje terminy haładoŭki kudy mienšyja za toje, što zaraz robić Ihar. I heta vybar Ihara. Jon dakładna ŭzvažyŭ usie «za» i «suprać». Nam zastajecca tolki rabić usio, kab dapamahčy jamu».
Padać paruku za Ihara možna tut.
Jak skłaŭsia los chłopca ź viadomaha žyćcieśćviardžalnaha fota studenckaha maršu-2020?6
Kamientary