[Red. vydalena]

Niejki dziŭny hieraičny nacyjanalny mif u litoŭcaŭ: ubačyŭšy voraha, zabi svaju žonku, svaich dziaciej, svaich paplečnikaŭ, spali majomaść.
U nas inšyja hieroi: Kastuś Kalinoŭski, Kaściuška, Leanovič, pa čyim zakliku "Para!" mahileŭčanie za adnu noč vyrazali ŭvieś varožy maskalski harnizon u 1661m.
Biełarusy aktyŭna supraciŭlalisia navat kali siły byli niaroŭnyja z voraham. A nie rezali adzin adnaho. Što hieraičnaha ŭ suicydzie biez supracivu, mnie nie zrazumieła.
Usio ž taki litoŭcy zusim inšy narod ź inšym mientalitetam. Susiedzi, ale nie braty.

Dziŭny nacyjanalny mif, Aha, raskažycie heta jaŭrejam, dla jakich Masada - prykład i ŭzor, heta jak dla apazicyjanieraŭ Słucki čyn. Abo indyjcam raskažycie, u ich takaja ž historyja jość. Svaboda vyšej za ŭsio, taki sens hetych historyj. I ŭvohule, pavučycie kurycu jajki nieści, pradstaŭnik nacyi jakaja tolki i moža što stanavicca śpinoj i nahibacca pierad ruskim (ułada) i palakam (apazicyja).

Pilanievič, ź lohikaj peŭnyja prablemy. Ŭ adnym dopisie ŭzhadvaješ i Słucki (zbrojny) čyn, i nacyju, katoraja nibyta tolki "śpinoj i nahnuŭšysia".
Ale ž vidavočna, što prablemy ŭ ciabie nie tolki ź lohikaj.)

Cikava, ci buduć litoŭcy z takim nacyjatvorčaj bazaj supraciŭlacca rasiejskaj ahresii, kali Rasieja vyrašyć na ich napaści?
Ci jak pry abaronie zamka Pileny, pazabivajuć sami siabie, abo pahodziacca na ŭvod rasiejskich vojskaŭ, kali Pucin, jak kaliści Stalin, paabiacaje pieradać im kavałki biełaruskaj ziamli?
Dzieści ŭ hienach u ich ža siadziać takija scenary...

Dziakuj za hruntoŭny artykuł. Ale ŭ im usio tki brakuje adnoj istotnaj linii. Zadoŭha da ramana Krašeŭskaha paemu "Mvrhier" apublikavaŭ Uładzisłaŭ Syrakomla (1855). I zdajecca mienavita dziakujučy hetamu tvoru hety napaŭmifičny piersanaž staŭ hierojam masavaj (adnosna) śviadomaści, na toj momant - polskamoŭnaj čytajučaj publiki. Opieru na hety siužet źbiraŭsia napisać Stanisłaŭ Maniuška, a Syrakomla musiŭ być libretystam, ale na žal hety prajekt nie byŭ realizavany. Značna paźniej, u 1920-ch hadach, takuju opieru napisaŭ kampazitar litvin ź Lidčyny Kanstancin Horski. Jana była pastaŭlenaja ŭ Poznani ŭžo paśla jahonaj śmierci, ŭ 1929 h. Tak što i pytańnie adkul Syrakomla ŭziaŭ imia Marhiera , zastajecca adkrytym.

Dziakuj, redakcyja.
Toje, što całkam vydalili kamientar biez abrazaŭ, niecenzurnaj leksiki i chejtu, jaki nie parušaje nijakija praviły -- dla mianie najvyšejšaja ŭznaharoda ad Vilniusskaj haziety.
Značyć litoŭskija kazki chistajucca.
Na iłžy ničoha nie pabuduješ, a praŭda zaŭsiody pieramahaje