«Moža ŭskipieć tolki ŭ zaciažnoj sprečcy pra historyju Biełarusi», — znajomyja raskazvajuć pra aryštavanaha Mirasłava Łazoŭskaha
Partret viaźnia SIZA KDB Mirasłava Łazoŭskaha, aryštavanaha ŭ spravie «Biełaha lehijonu», vačami jahonych najlepšych advakataŭ — niaviesty Śviatłany i siabra dziacinstva Siarhieja Nikałajčuka.
«Pracuje na budučyniu krainy», «Maje vialikuju padtrymku ludziej», «Nadumanaja interpretacyja faktaŭ pra «Bieły lehijon», — tak kažuć blizkija pra aryštavanaha KDB byłoha namieśnika staršyni «Biełaha lehijonu» Mirasłava Łazoŭskaha.
Koratka pra Mirasłava i jahonuju spravu
Mirasłaŭ Łazoŭski, knihavydaviec.
Naradziŭsia 10 lipienia 1973 hodu ŭ Miensku. Maje vyšejšuju adukacyju inžynera. Pracavaŭ ekspedytaram.
Ad 1995-ha da pačatku 2000-ch hadoŭ byŭ u spartova-patryjatyčnaj arhanizacyi «Bieły lehijon». U sakaviku 2000 hodu za ŭlotku «Biełaha lehijonu» staŭ pieršym asudžanym za «dziejnaść ad imia niezarehistravanych ci niepierarehistravanych palityčnych partyjaŭ, prafesijnych sajuzaŭ ci inšych hramadzkich abjadnańniaŭ».
Pracuje pamočnikam dyrektara vydaviectva «Knihazbor». Adzin z zasnavalnikaŭ vajenna-histaryčnaj seryi knih «Biełaruś u vojnach». Pieršaja kniha z hetaj seryi aŭtarstva Źmitra Matviejčyka była pryśviečanaja paŭstańniu 1863 hodu.
Za niekalki dzion da Dnia Voli 25 sakavika 2017 Mirasłaŭ Łazoŭski paviedamiŭ, što jahony profil u «Fejsbuku» byŭ uzłamany. Nieviadomaja asoba ad jahonaha imia raspaŭsiudžvała infarmacyju pra padrychtoŭku da vuličnaj akcyi 25 sakavika.
Uviečary 21 sakavika ŭ mienskaj kvatery Mirasłava Łazoŭskaha adbyŭsia pieratrus. Sam Mirasłaŭ pry pieratrusie prysutničaŭ. Jaho pryvieźli ludzi ŭ maskach, jon byŭ mocna źbity.
U Kamitecie dziaržaŭnaj biaśpieki pačali kryminalnuju spravu pa fakcie navučańnia i padrychtoŭki da ŭdziełu ŭ masavych biesparadkach (č. 3 art. 293 KK). KDB nazvaŭ Mirasłava Łazoŭskaha kiraŭnikom «Biełaha lehijonu».
Svaboda sustrełasia ź niaviestaj Mirasłava Łazoŭskaha Śviatłanaj i siabram dziacinstva «lehijanera» Siarhiejem Nikałajčukom. A taksama ŭziała kamentar u kolišniaha ačolnika «Biełaha lehijonu» Siarhieja Čysłava (Bulby), jaki ciapier žyvie va Ŭkrainie.
Śviatłana prosić pakul jaje nie fatahrafavać i nie raskryvać proźvišča, kab nia mieć prablemaŭ u svaim sacyjalnym atačeńni.
Siabar dziacinstva
Siarhiej Nikałajčuk: «Viedaju pra Mirasłava praktyčna ŭsio. Pieršy čałaviek, ź jakim paznajomiŭsia ŭ škole; uvieś čas byli za adnoj partaj. Dahetul najlepšyja siabry».
Siarhiej Nikałajčuk: «Uziali realnyja fakty pra «Bieły lehijon» (ab prapahandysckim filmie na BT. — RS). Chłopcy zajmalisia vajskova-spartovaj padrychtoŭkaj.
Jeździli ŭ susiedniuju krainu, dzie lehalna pracujuć ciry dla stralańnia z sapraŭdnaj zbroi. Dyk heta i dla hramadzian Biełarusi lehalna. Možna va Ŭkrainu pajechać, možna ŭ Litvu. Vuń abviestki ŭ Miensku pra zaniatki pa taktyčnaj stralbie, dzie zalik zdajecca ŭ Vilni z ahniastrelnaj zbroi.
Vyvučali historyju Biełarusi, vychoŭvali siabie i moładź patryjotami.
Usio heta sapraŭdnyja fakty, jakija «Bieły lehijon» nikoli nie ŭtojvaŭ. A voś u interpretacyi ŭsia sutnaść. Matyvy dziejnaści «Biełaha lehijonu» absalutna nadumanyja».
Śviatłana: «Śmiešna, što padčas pieratrusu ŭsio tykali kamuflažam, jaki znajšli. Dyk tak šmat chto chodzić».
Siarhiej Nikałajčuk: «U kamuflažy rybaki, palaŭničyja, dy prosta pracujuć na ziamli ci na budoŭli. Ja sam čaściakom byvaju na pryrodzie ŭ kamuflažy ź siakieraj i nažom — vohnišča pad šašłyki rablu. Dyk što ŭ hetym takoha?»
Što ciapier adbyvajecca
Siarhiej Nikałajčuk: «Lažaŭ u KDB materyjał. Čamu jaho ciapier prymianili? Adkul kamanda «fas»? Jak varyjant — heta nizavyja dziejańni siłavikoŭ, kab apraŭdać svajo isnavańnie. Maŭlaŭ, «my rabotajem». Taki materyjał lohka skarmić.
Sprava šytaja biełymi nitkami. Niekampetentnaść? Naŭrad ci.
Jak varyjant, adčuvańnie absalutnaj biespakaranaści. Tady heta zamova źvierchu».
Asoba
Śviatłana: «Kali pačała znajomić ź siabrami, kazali, što ŭ Mirasłava vielmi dobryja vočy».
«Pierad tym, jak my stali paraj, ja viedała Mirasłava hadoŭ siem-vosiem. My pracavali ŭ adnoj firmie. Ja na «nizavym» uzroŭni, na vytvorčaści, a Mirasłaŭ «źvierchu», z ofisu. Zaŭždy sa mnoj vitaŭsia, što nie typova dla «biełaj kostki» z menedžaraŭ.
Siarhiej Nikałajčuk:
«Mirasłaŭ achviaravaŭ karjeraj, asabistymi žadańniami, kab ź jaho hledžańnia dapamahać dziaržavie».
Vyraśli ŭ Mienskim rajonie Zachad. Vučylisia ŭ Palitechničnym instytucie (ciapier BNTU). Mirasłaŭ — na fakultecie robatatechniki».
Zachapleńnie
Siarhiej Nikałajčuk: «Mirasłaŭ nikoli nikoha nie pakryŭdziŭ, nia ŭdaryŭ. Usim dapamahaŭ. Nieahresiŭny. Moža ŭskipieć tolki ŭ zaciažnoj sprečcy na temu, jakuju lubić — historyja Biełarusi. Asabliva pra napaleonaŭskuju vajnu, jakoj pryśviaciŭ uvieś volny čas, pačynajučy sa starejšych klasaŭ škoły.
U škole prahulvaŭ uroki, kab… bolš času pasiadzieć u biblijatecy.
U instytucie taksama pałovu volnaha času pravodziŭ u Nacyjanalnaj biblijatecy».
Śviatłana: «U nas doma ŭsia litaratura tolki pra Napaleona (u 1812-m na terytoryi Biełarusi. — RS). Kali pryjaždžaŭ z knižnych kirmašoŭ z-za miažy, pryvoziŭ hory knih na temu. Jarkija vočy, haračyja. Sa škoły zachapleńnie historyjaj».
Siarhiej Nikałajčuk: «Niadaŭna za svaje hrošy Mirasłaŭ nabyŭ artefakty, jakija adnosiacca da častak VKŁ u napaleonaŭskaj armii 1812 hodu.
Prapanavaŭ padaravać adnamu ź mienskich muzejaŭ pry ŭmovie, što budzie stvoranaja pastajannaja ekspazycyja pra tuju vajnu. Muzej zacikaviŭsia prapanovaj.
Taksama za svaje hrošy zamoviŭ viadomamu mastaku, jaki zajmajecca rekanstrukcyjaj uniformaŭ, dźvie karciny na temu vojskaŭ VKŁ».
Ideja Mirasłava
Siarhiej Nikałajčuk: «Dla Mirasłava dziaržava zaŭždy na pieršym miescy. Hałoŭnaje — budavańnie dziaržavy, a nie baraćba z Łukašenkam. Mirasłaŭ nikoli nie išoŭ u palityku i nie źbiraŭsia.
Hałoŭnaje dla Mirasłava — pracavać na budučaje pakaleńnie.
Prapahandavać kulturu, historyju. Heta samaje hałoŭnaje. Pasprabavać nia stracić krainu.
Apošnija hady raspaŭsiudžvaje knižki biełaruskich piśmieńnikaŭ. Nia chočuć brać (na realizacyju. — RS). Asabliva na peryferyi bajacca. Jak čujuć, što biełaruskija aŭtary — «Cišej, cišej!». Nia mohuć sfarmulavać, što tut kiepskaha, ale «lepš nia treba».
«Bieły lehijon»
Siarhiej Čysłaŭ: «Arhanizacyja samaraspuściłasia paśla pryniaćcia papravak u Kryminalny kodeks pra «dziejańni ad imia niezarehistravanaj arhanizacyi». My pierad tym karystalisia jurydyčnym kazusam — dla arhkamitetu nia byŭ abmiežavany čas dziejańnia. Tamu byli ŭ statusie arhkamitetu pa stvareńni arhanizacyi.
Jak samastojnaja struktura na toj čas my nia bačyli patreby siabie razhladać, bo tady dastatkova mocnymi byli demakratyčnyja arhanizacyi (asabliva kali razhladać ichni ahulny patencyjał). Bačyli siabie jak častku ahulnademakratyčnaha ruchu.
My nikoli na ŭzroŭni arhanizacyi nia skočvalisia da padtrymki peŭnych persanažaŭ.
Choć jak pryvatnyja asoby siabry «Lehijonu» mahli padtrymlivać kaho chacieli — heta nie zabaraniałasia».
Padtrymka
Siarhiej Nikałajčuk: «Kali zdaryłasia biada (aryšt Mirasłava Łazoŭskaha. — RS), takaja vialikaja kolkaść ludziej telefanuje! Nichto nie pytaje «A heta praŭda?» (źmiest prapahandysckich materyjałaŭ aficyjnych ŚMI. — RS). Usie — «Čym možam dapamahčy?» A ŭ svajoj dziejnaści Mirasłaŭ pierasiakajecca ź vialikaj kolkaściu ludziej».
Svajaki
Siarhiej Nikałajčuk: Baćka Mirasłava pamior nieŭzabavie, jak syna zabrali ŭ«spravie vybuchu kala steły» ŭ 2008 hodzie. Tady KDB pieršy raz padniaŭ «spravu «Biełaha lehijonu».
Mirasłaŭ Łazoŭski, Siarhiej Čysłaŭ i jašče dva čałavieki na niekatory čas trapili ŭ śledčy izalatar KDB.
Praz čatyry hady pajšła z žyćcia maci.
Ź blizkich u Mirasłava zastałasia ciotka Maryja, vielmi chvoraja, amal ślapaja. Dla jaje Mirasłaŭ jak syn.
Ciapier my ź siabrami prydumlajem, čamu Mirasłaŭ nie telefanuje. Ale razumiejem, što treba budzie niejak skazać».
Kachańnie
Śviatłana: «Mirasłaŭ adrazu zachacieŭ paznajomicca z maimi baćkami, kab prademanstravać surjoznaść namieraŭ.
Zrabiŭ prapanovu na druhim spatkańni. Heta mianie ździviła. Krychu raśśmiašyła, bo śpiašaŭsia.
Vielmi mianie ŭraziŭ taki epizod.
U mianie plamieńnica ŭ dziasiataj klasie była. Kali my pryjechali da maich baćkoŭ, jana vychodziła z domu. Ubačyła nas, ja pradstaviła Mirasłava, my pajšli, a plamieńnica dahnała nas i na vucha mnie kaža: «Heta tvoj žanich? Vychodź zamuž!»
Ja čakała ad dziaŭčyny-padletka špilki, a jana ŭchvaliła tak adrazu. Baćkam Mirasłaŭ taksama spadabaŭsia.
Źbiralisia pabracca šlubam sioleta.
Ja čakała, kali zaćvituć kvietki. I tady viasielle zrabić. Było šmat planaŭ na hety hod».
Plany
Siarhiej Nikałajčuk: «Čałaviek žanicca źbirajecca, plany maje. A tut — abvinavačvańni ŭ ekstremiźmie».
Śviatłana: «Pra dzicia pastajanna havoryć. Jon raskazvaŭ, čym raniej zajmaŭsia, u tym liku pra «Bieły lehijon». Ale my ŭ asnoŭnym pra plany na budučyniu razmaŭlali — viasielle, ramont, adpačynak».
«Niejkaja šval u Hrodnie». Marzaluk prajšoŭsia pa Bondaravaj i jaje paplečnikach10
Kamientary