Eks-śpiecnazaviec Juryj Haraŭski adkazaŭ na abvinavačvańni ad Paŭličenki ŭ chłuśni
Eks-bajec śpiecatrada MUS Biełarusi, jaki pryznaŭsia ŭ saŭdziele ŭ zabojstvach krytykaŭ Łukašenki, raspavioŭ DW, jak źmianiłasia jaho žyćcio paśla intervju, i adkazaŭ na słovy Paŭličenki, što jon nibyta piŭ i siadzieŭ u turmie.
Paŭličenka admaŭlaje datyčnaść SACHRa da hetaha času nie raskrytych źniknieńniaŭ. U adkaz na pryznańni Haraŭskaha jon zajaviŭ, što ŭ 1999 hodzie toj nie słužyŭ, a adbyvaŭ pakarańnie za vymahalnictva, i abvinavaciŭ jaho ŭ pjanstvie. Krychu paźniej jon zabraŭ svaje słovy nazad, zajaviŭšy, što ŭsio pierabłytaŭ i naohuł nie pamiataje takoha bajca. DW spytała Juryja Haraŭskaha pra jaho ŭłasnuju reakcyju na publikacyju i paprasiła prakamientavać abvinavačvańni ŭ chłuśni.
DW: Jakija pačućci ŭ vas vyklikała publikacyja intervju i filma z vašym udziełam?
Juryj Haraŭski: Kamień zvaliŭsia z dušy. Ciapier ja mahu dychać na poŭnyja hrudzi i da kanca ŭžo iści pakazvać, što ździajśniała ŭłada (…).
— Vy paprasili prytułku ŭ jeŭrapiejskaj krainie. Jak paŭpłyvaŭ vychad filma na staŭleńnie da vas u internacie dla biežancaŭ?
— Da mianie i tak tut dobra stavilisia, bo ja nie parušaju zakonaŭ, vuču movu, pracuju, heta značyć, mianie sa stanoŭčaha boku charaktaryzujuć. Ale paśla vychadu filma i intervju administracyja stała da mianie jašče bolš łajalnaja. Mnie skazali, što ciapier zastałosia tolki čakać (rašeńni pa chadajnictvie ab pradastaŭleńni prytułku).
— Jakoj była reakcyja vašych znajomych i siabroŭ?
— Dla maich blizkich i znajomych heta było jak chałodny duš.
— U adkaz na vaš apovied pra dačynieńnie SACHRa da zabojstvaŭ Zacharanki, Hančara i Krasoŭskaha Dźmitryj Paŭličenka skazaŭ, što vy byli drennym sałdatam, zajmalisia vymahalnictvam i ŭ pjanym vyhladzie patrapili ŭ aŭtakatastrofu. A kali žurnalisty patelefanavali jamu ŭ druhi raz, jon užo zajaviŭ, što ŭsie pierabłytaŭ i nijakaha Haraŭskaha nie pamiataje. Jak vy možacie heta prakamientavać?
— Ja nie viedaju, čamu Paŭličenka tak adniekvajecca ad mianie. Ale ja vam mahu skazać adno. Ja pačynaŭ prachodzić terminovuju słužbu ŭ vajskovaj čaści 3214, u treciaj rocie pieršaha bataljona. Na toj momant pieršaj rotaj u bataljonie kamandavaŭ mienavita Paŭličenka. Potym jon pajšoŭ na pavyšeńnie ŭ hłaŭk v/č 5448, i kamandziram staŭ staršy lejtenant Mikša. Pad jaho kamandavańniem ja adsłužyŭ terminovuju słužbu i viasnoj, u mai miesiacy, ja da Mikšy padychodziŭ i kazaŭ: «Dźmitryj Jaŭhienavič, u mianie na hramadziancy pierśpiektyŭ asablivych niama, možna ja ŭ vas zastanusia tut u častcy?» Jon skazaŭ: «Tak, padydzi da Paŭličenki».
Tak ja paznajomiŭsia z Paŭličenkam, jon mnie skazaŭ zastavacca. I z taho momantu my ź im pačali mieć znosiny. Naturalna, jon naziraŭ za mnoj, za maimi ŭčynkami, jak ja fizična padrychtavany, ci maralna ŭstojlivy, jakija ŭ mianie danyja.
Z nahody taho, što ja buchaŭ: ja nikoli ŭ žyćci nie napivaŭsia tak, kab nie pamiatać ničoha. Ja kateharyčna (drenna) staŭlusia da śpirtnoha, bo, kali ja pierabiraju, u mianie pačynajucca «viertalociki», ja pačynaju abdymać «biełaha siabra» — to-bok ŭnitaz, mnie stanovicca drenna. Ja adzin raz pasprabavaŭ, zapomniŭ hetyja adčuvańni i nie chaču paŭtarać. Tak što ja niepituščy, i toje, što ja buchaŭ tydniami, — heta ŭsio niapraŭda.
— A što nakont słoŭ Paŭličenki, što vy patrapili ŭ aŭtakatastrofu ŭ pjanym vyhladzie, u toj čas jak vy kažacie, što heta byŭ zamach?
— Ja nie moh u pjanym vyhladzie siadać za rul — heta raz. Ja pracavaŭ u ludziej, jechaŭ na słužbovaj mašynie, tam daroha pavaročvała naprava. I ŭ mianie na chutkaści ŭlacieła fura. Nastupstvy vy viedajecie: trepanacyja čerapa, pierałom chrybietnika, pierałom viertłužnaj upadziny nahi.
Maja byłaja žonka patelefanavała adnamu ź ludziej u atradzie, skazała, što Jura trapiŭ u aŭtakatastrofu. U toj ža dzień Paŭličenka pryjechaŭ z hałoŭnym doktaram špitala MUS. Tam ža ŭ 9-m špitali (u Minsku) sabrali kansilium daktaroŭ, ale čakali zakančeńnia apieracyi. I kali apieracyja skončyłasia, zahadčyk dziciačaj nieŭrałohii skazaŭ: «Jon nie transpartabielny, tamu zastajecca tut, u 9-m špitali na Siamaški». I ja zastaŭsia pad kantrolem, skažam tak, struktury źvierchu.
— Paŭličenka taksama skazaŭ, što vy nibyta byli asudžany za vymahalnictva. Heta praŭda?
— Kryminalnaja sprava była.
— Ale ž da hetaha vy kazali nam, što nie byli asudžanyja.
— Ja tady vyrašyŭ pramaŭčać pra heta. Ale siońnia baču, što ŭsio majo žyćcio, usiu bializnu vyvaročvajuć navyvarat.
— Što mienavita adbyłosia?
— Ja i Budźko padjechali da znajomych Paŭličenki pa jaho prośbie, skazali, što my ad jaho. Jany nam patłumačyli ŭsiu situacyju, nu i my pačali raźbiracca. Tam ludzi pavinny byli, hruba kažučy, 25 tysiač dalaraŭ. Jany ŭ adkaz napisali zajavu, što ŭ ich vymahajuć hrošy, i nas aryštavali. Ale nas vypuścili, spravu pieradali ŭ vajennuju prakuraturu, i jana dajšła da suda. Pa sudzie ŭsim pradprymalnikam byli dadzieny terminy. Uładzimiru Budźko dali try hady chimii, a mnie — čatyry hady.
— Dzie i jak vy adbyvali termin?
— Ja b nie chacieŭ pra heta havaryć. Ale samaje hałoŭnaje — prysud byŭ vyniesieny ŭ 2001 hodzie. Paśla zabojstvaŭ.
— Jašče raz: u 1999 hodzie, kali źnikli Zacharanka, Hančar i Krasoŭski, vy siadzieli ŭ turmie, jak kaža Paŭličenka?
— U 1999 hodzie ŭ turmie ja nie siadzieŭ. U maim vajennym bilecie staić: 15.07.1998 pryniaty na vajennuju słužbu pa kantrakcie kamandziram v/č 3214, numar zahadu 134 ad 15.07.1998. I ŭ vykradańniach ja ŭdzielničaŭ jak kantraktnik pieršaj roty v/č 3214. Heta značyć, SACHRa jak takoha (padčas vykradańniaŭ palitykaŭ) jašče i nie było, jon byŭ stvorany zadniaj dataj paśla ranieńnia adnaho z bajcoŭ. I mianie ŭ jaho zaličyli.
— Vialiki rezanans vyklikaŭ znojdzieny žurnalistami fotazdymak haziety «SB. Biełaruś siehodnia» 2017 hoda, jaki paćviardžaje, što vy i Paŭličenka byli znajomyja. Na im uračystyja mierapryjemstvy z nahody 20-hodździa asacyjacyi vieteranaŭ padraździaleńniaŭ śpiecnaza «Honar». La trybuny tam staić Paŭličenka, a vy — u trecim šerahu.
— Tudy zaprasili vieteranaŭ, jakija byli na dobrym rachunku. Usiaho vieteranaŭ u asacyjacyi, moža, kala tysiačy. Ale jość tyja, chto na vielmi dobrym rachunku, i ich zaprašajuć i navat uručajuć padarunki. Mnie taksama ŭručyli. Pavinny być jašče fatahrafii (adtul). U toj dzień my byli na trybunie, a na placy byli pakazalnyja vystupleńni siomaj roty vajskovaj čaści 3214. Nas pačali fatahrafavać, kali bolšaja častka vieteranaŭ stajała na trybunie pierad placam. (Na hetaj fatahrafii) ja taksama jość.
— U intervju vy kazali, što nie adčuvajecie siabie ŭ biaśpiecy, navat znachodziačysia ŭ Jeŭropie. A što ciapier, paśla vychadu publikacyj?
— Naturalna, ja staŭ bolš bajacca. Ja razumieju, što znachodžusia tut pad abaronaj. Ale, dapuścim, ja vyjazdžaju kudyści ŭ inšy horad — i mała ci što moža zdarycca. Tym bolš ja źviazvajusia sa svaimi rodnymi pa telefonie, zrazumieła, što telefon moj viedajuć i ŭžo viedajuć, dzie ja znachodžusia.
Kamientary