Honar za frystajł i bijatłon dy hulni pad BČB. Jak raniej Biełaruś vystupała na zimovych Alimpijadach i čaho čakać ciapier?
Užo ŭ hetuju piatnicu, 4 lutaha, startujuć Alimpijskija hulni ŭ Piekinie. Biełaruś na ich pradstaviać 29 spartoŭcaŭ. Alimpijada jašče nie pačałasia, ale ž biełaruskaja delehacyja ŭžo traplaje ŭ navinnyja zvodki — i źviazana heta, na žal, nie sa sportam. Tak, niadaŭna stała viadoma, što biełaruskim spartoŭcam dazvolili kamunikavać u Piekinie tolki z žurnalistami, akredytavanymi ajčynnym NAK. Napiaredadni suśvietnych spabornictvaŭ uspaminajem, jakimi ž byli dla biełarusaŭ raniejšyja zimovyja hulni. Uzhadvajem samyja śvietłyja momanty (ale bieź dzikich historyj taksama nie abydziecca).
Lilechamier-1994: pieršaja i apošniaja zimovaja Alimpijada pad BČB
Alimpijada-1994 była pieršaj dla niezaležnaj Biełarusi. Tak, byli jašče i letnija hulni 1992 hoda ŭ Barsiełonie, ale ž tady našy spartoŭcy vystupali ŭ składzie abjadnanaj kamandy SND.
Hulni ŭ Lilechamiery — pieršaja i apošniaja zimovaja Alimpijada, na jakoj biełarusy vystupali pad bieła-čyrvona-biełym ściaham. Jaho na adkryćci spabornictvaŭ pranios bijatłanist Jaŭhien Redźkin, alimpijski čempijon 1992 hoda.
Pieršapačatkova ściah płanavali davieryć kańkabiežcu Iharu Žalazoŭskamu, jaki ličyŭsia bolš značnaj fihuraj u biełaruskaj delehacyi. Ale Žalazoŭski admoviŭsia ad takoj misii, patłumačyŭšy heta doŭhim šlacham da stadyjona (kańkabiežcy žyli za 60 kiłamietraŭ ad areny) i… zababonami.
Sprava ŭ tym, što na minułych zimnich Hulniach u Albiervili Žalazoŭski byŭ pavinien nieści ściah kamandy, ale tady biełaruskaja delehacyja spaźniłasia na Hulni. Žalazoŭski, ad jaho tady čakali čempijonstva, nie pryvioz z toj Alimpijady ni adnoj uznaharody.
Staryja kadry z našymi spartoŭcami pad BČB ciapier vyhladajuć amal nievierahodna:
Biełaruś uziała na tych hulniach dva miedali. Pieršym ź ich akazałasia srebra taho samaha Ihara Žalazoŭskaha, atrymanaje ŭ zabiehu na tysiaču mietraŭ. Nastupny miedal — taksama srebra — pryniesła bijatłanistka Śviatłana Paramyhina, jakaja finišavała ŭ spryncie na druhim miescy.
Zirnicie, jakija pryhožyja marki vypuścili ŭ Biełarusi ŭ honar toj Alimpijady:
Nahana-1998: pieršyja Hulni dla biełaruskich chakieistaŭ i… dla Łukašenki
Druhaja zimovaja Alimpijada dla našaj krainy akazałasia mienš paśpiachovaj za Lilechamier. Ź japonskaha Nahana biełarusy pryvieźli tolki dźvie bronzy — ich zavajavali frystajlist Dźmitryj Daščynski i bijatłanist Alaksiej Ajdaraŭ.
Alimpijski turnir u Nahana staŭ pieršym dla biełaruskich chakieistaŭ. Pa vynikach papiaredniaha raŭndu Hulniaŭ biełarusy zaniali pieršaje miesca ŭ svajoj hrupie. U finalnym turniry naša zbornaja zaniała apošniaje miesca ŭ hrupie, ale ž praz asablivaści rehłamientu usio roŭna kvalifikavałasia ŭ čverćfinał, dzie sastupiła Rasii i vybyła z Alimpijady.
Paśla papiaredniaha raŭndu chakiejnaha turniru ŭ Nahana vyrašyŭ prylacieć niečakany hość — Alaksandr Łukašenka. Japoncy jaho na Hulniach nie čakali, ale ž atrymałasia damovicca, što biełaruski palityk źjavicca ŭ horadzie jak kiraŭnik ajčynnaha NAK.
Kali Łukašenka žadaŭ dadatkova matyvavać biełaruskich chakieistaŭ, u jaho heta nie atrymałasia — paśla pryjezdu palityka biełarusy prajhrali ŭsie čatyry hulni. Adznačym dla spraviadlivaści, što supierniki ŭ našych byli surjoznyja — Kanada, ZŠA, Šviecyja i Rasija.
Tahačasny pasoł Biełarusi ŭ Japonii Piotr Kraŭčanka ŭspaminaje jašče dźvie cikavostki z taho pryjezdu Łukašenki. Jon śviedčyć, što kiraŭnik NAK patrabavaŭ zładzić jamu pajezdku ŭ Tokia i sustreču ź impierataram ci premjer-ministram, ale ž japoncy admovilisia heta rabić. Atrymałasia arhanizavać tolki sustreču sa śpikieram parłamienta, ale Łukašenka paličyŭ taho zanadta drobnym čynoŭnikam i admoviŭsia jechać.
Taksama kiraŭnik NAK vyrašyŭ prakacicca na łyžach pa pryvatnych rysavych palach — ich ułaśniki byli nadta niezadavolenyja, i atrymaŭsia vialiki skandał.
Sołt-Łejk-Sici-2002: najhoršy miedalovy vynik i najlepšy momant biełaruskaha chakieja
Na tych Hulniach biełarusy byli pradstaŭlenyja ŭ dzieviaci vidach sportu, ale ž pryvieźli dadomu tolki adnu ŭznaharodu. Jaje zavajavaŭ frystajlist Alaksiej Hryšyn, jaki za hod da taho ŭpieršyniu staŭ čempijonam śvietu.
Adnak biełarusy ŭsio roŭna zdoleli stvaryć u Sołt-Łejk-Sici siensacyju. Jaje aŭtarami akazalisia ajčynnyja chakieisty, jakija dabilisia na toj Alimpijadzie (amal što 20 hadoŭ tamu) najlepšaha dasiahnieńnia za ŭsiu historyju zbornaj.
Biełaruskaja kamanda zaniała na tym turniry čaćviortaje miesca, pryčym u čverćfinale našy vybili z Hulniaŭ šviedaŭ, adnaznačnych favarytaŭ taho matču. Pieramožnuju šajbu za 2,5 chviliny da kanca hulni zakinuŭ biełaruski abaronca Uładzimir Kopać:
Turyn-2006: pośpiech frystajła i pravał bijatłona
Praz čatyry hady, što prajšli z amierykanskaj Alimpijady, Biełaruś znoŭ nie zdoleła ŭziać bolš za adzin miedal. Praŭda, ŭ hety raz uznaharoda była lepšaha hatunku. Srebra biełarusam prynies frystajlist Dźmitryj Daščynski.
Jaho kalehi pa kamandzie taksama pakazali vysokija vyniki: Alaksiej Hryšyn zaniaŭ čaćviortaje miesca, Asol Śliviec — piataje. Biełarusaŭ treniravaŭ zorny śpiecyjalist Mikałaj Kazieka, čyje vučni zavajavali na siami Alimpijadach siem uznaharod.
Na žal, u Piekinie Kazieka naŭrad ci dapamoža rodnaj zbornaj. Zhodna z danymi niezaležnych miedyja, za hramadzianskuju pazicyju treniera adchilili ad pracy z kamandaj.
U Turynie taksama čakali pośpiechu ŭ bijatłonie, ale ž spadziavańni nie spraŭdzilisia. Najlepšym vynikam dla biełaruskich bijatłanistaŭ akazałasia čaćviortaje miesca žanočaj estafietnaj čaćviorki.
Vankuvier-2010: pačatak ery Domračavaj i pieršaje zołata zimovych Alimpijad
Darja Domračava, budučaja zornaja bijatłanistka, uziała na kanadskich Hulniach svoj pieršy alimpijski miedal — bronzu ŭ indyvidualnaj honcy.
A praź niekalki hadzin biełaruskija bijatłanisty zavajavali jašče adzin miedal — srebra prynios Siarhiej Novikaŭ. Cikava, što na finišy spartoviec pakazaŭ vynik, absalutna identyčny vyniku narviežca Ule-Ejnara Bjorndalena, na toj čas užo piacikratnaha alimpijskaha čempijona.
Bjorndalen i Novikaŭ raździalili pamiž saboj srebra toj honki. Kažuć, što mienavita tady Domračava mahła paznajomicca z Ule-Ejnaram, jaki paźniej staŭ jaje mužam.
U Vankuviery biełarusy zdabyli pieršaje dla siabie zołata zimovych Alimpijad. Uznaharodu atrymaŭ frystajlist Alaksiej Hryšyn u łyžnaj akrabatycy — za vosiem hadoŭ da taho ŭ Sołt-Łejk-Sici ŭ anałahičnaj dyscyplinie Hryšyn uziaŭ bronzu.
Sočy-2014: zołata ad Domračavaj i frystajlistaŭ
Z hetaj Alimpijady biełarusy pryvieźli rekordnyja dla siabie šeść miedaloŭ, pryčym piać ź ich byli załatymi. Try zołaty ŭ asabistych spabornictvach ŭziała Darja Domračava — raniej nichto ź bijatłanistak nie moh pachvalicca takim vynikam za adnu Alimpijadu. Paśla treciaha čempijonskaha finišu spartoŭka atrymała ad Alaksandra Łukašenki zvańnie «Hieroj Biełarusi».
Indyvidualnaja honka ŭ bijatłonie pryniesła biełarusam nie tolki zołata Domračavaj, ale i bronzu Nadziei Skardziny, viadomaj svaimi snajpierskimi zdolnaściami.
Frystajlisty taksama nie padkačali. Ała Cupier, što ŭdzielničała ŭžo ŭ piatych dla siabie Hulniach, u Sočy narešcie zdabyła miedal — i adrazu zołata, i heta paśla amal dvuch hadoŭ biez sportu, padčas jakich Cupier naradziła dzicia.
Praź niekalki dzion frystajł prynios biełarusam jašče adno zołata. Atrymaŭ jaho Anton Kušnir, spartoviec, što išoŭ da hetaj uznaharody bolš za dvaccać hadoŭ praz traŭmy i apieracyi.
Pchiončchan-2018: nadziejny frystajł i siensacyja ŭ bijatłonie
Pierad pačatkam minułych zimovych Hulniaŭ biełaruskija frystajlisty ŭžo nie pieršuju Alimpijadu stabilna pastaŭlali krainie miedali. Pchiončchan taksama nie staŭ vyklučeńniem. Zołata tych Hulniaŭ zbornaj pryniesła frystajlistka Hanna Huśkova.
Ad Antona Kušnira, čempijona AH-2014, taksama čakali pośpiechu, adnak biełaruski spartoviec nie zdoleŭ trapić u apošniuju častku spabornictvaŭ. Dla hetaha jamu nie chapiła 0,45 bała. Biełaruskaja delehacyja ŭspryniała taki vynik jak sudziejskaje svajavolstva, ale ž apratestavać dziejańni sudździaŭ nie atrymałasia.
Bijatłon znoŭ prynios miedali biełarusam — ci, dakładniej, biełaruskam. Heta, pierš za ŭsio, apošniaja asabistaja ŭznaharoda Darji Domračavaj, srebra ŭ mas-starcie. Ale ž bolšaj siensacyjaj akazałasia zołata estafietnaj čaćviorki ŭ bijatłonie. Jaho krainie prynieśli Nadzieja Skardzina, Iryna Kryŭko, Dzinara Alimbiekava i ŭsio taja ž Darja Domračava. Samyja zornyja sa spartovak — Domračava i Skardzina — paśla tych Hulniaŭ skončyli karjery.
Čaho ž čakać biełarusam ad Hulniaŭ-2022?
Ciažka pradkazać, jakija šansy na miedali maje ciapierašniaja biełaruskaja delehacyja. Naprykład, kiraŭnik misii biełaruskaj zbornaj u Piekinie Alaksandr Hahijeŭ prapanuje čakać ad delehacyi vysokich vynikaŭ.
A voś kiraŭnik Fondu spartovaj salidarnaści Alaksandr Apiejkin śćviardžaje, što ŭ biełarusaŭ budzie nie bolš za dva-try miedali. Apiejkin taksama źviartaje ŭvahu na nastroj spartoŭcaŭ. Pa jaho słovach, biełaruskija atlety adčuvajuć adsutnaść padtrymki i toje, što ŭ ich ułasnaj krainie adbyvajecca niešta nie toje. Psichałahičny cisk sapraŭdy moža adbicca na biełaruskich spartoŭcach.
Jość i zusim sumnyja prahnozy. Ekśpierty z kampanii Gracenote apublikavali vyniki pracy svajoj statystyčnaj madeli. Zhodna ź joj, biełarusy ŭvohule nie pryviazuć ź Piekina miedaloŭ.
Euroradio vyvučyła staŭki bukmiekieraŭ na biełaruskuju zbornuju, i tam taksama ŭsio piesimistyčna. Siarod tych spartoŭcaŭ, na kaho varta spadziavacca, kantory ŭzhadvajuć tolki adnu pradstaŭnicu Biełarusi — bijatłanistku Dzinaru Alimbiekavu.
Ale ž i jana, jak ličać bukmiekiery, nie apyniecca na pjedestale. Maksimum, što nibyta čakaje Alimbiekavu — heta čaćviortaje ci piataje miesca, a niekatoryja kantory ŭvohule nie ličać, što spartoŭka apyniecca vyšej, čym na dziesiatym miescy.
Nie nadta zrazumieła, na što budzie zdolny biełaruski frystajł biez padtrymki znakamitaha treniera Mikałaja Kazieki. Ale ž varta jak minimum sačyć za vystupami čempijonki Pchiončchana Hanny Huśkovaj i Stanisłava Hładčanki. Apošni zaniaŭ šostaje miesca ŭ finale AH-2018 i akazaŭsia piatym na adnym z etapaŭ Kubka śvietu ŭ hetym siezonie.
Na Hulniach čakajuć spabornictva źmiašanych kamand u frystajle, što składajucca z dvuch mužčyn i adnoj žančyny. Na Kubku śvietu hetaha hoda biełarusy ŭ hetym spabornictvie dvojčy zajmali čaćviortaje miesca, ale ž nieviadoma, ci pakaža kamandy vysoki vynik na Alimpijadzie.
Trochi bolš nadziejaŭ źviazvajuć ź bijatłonnaj zbornaj. Kali kazać pra indyvidualnyja pakazčyki, dobrych vynikaŭ možna čakać ad Hanny Soły i Dzinary Alimbiekavaj. U siezonie 2021/2022 Soła ŭziała šeść miedaloŭ na Kubku śvietu, siarod ich jość i zołata etapu spabornictvaŭ u Chachfilcenie. Alimbiekava nie nadta adstaje ad Soły: na jaje rachunku try srebry i adna bronza Kubka śvietu ŭ hetym siezonie.
Siarod bijatłanistaŭ-alimpijcaŭ taksama jość tyja, chto siabie jarka prajaŭlaŭ apošnim časam. Adznačym Antona Smolskaha, što pryvioz z Kubka śvietu 2021/2022 čatyry bronzy i adno srebra. Narešcie biełarusy mohuć dobra siabie prajavić i ŭ bijatłonnych estafietach.
Kamientary