Navukoŭcy ŭpieršyniu źniali čornuju dzirku ŭ centry našaj hałaktyki
U sercy našaha Mlečnaha Šlachu (Ptušynaj Darohi), prykładna za 26 tysiač śvietłavych hadoŭ ad Ziamli, znachodzicca hihanckaj čornaja dzirka pamieram 4 miljony soncaŭ. Ciapier navukoŭcy narešcie daviedalisia, jak jana vyhladaje.
Vyjavu kaśmičnaha cieła pradstavili 12 maja padčas pres-kanfierencyj, praviedzienych adnačasova roznymi ŭstanovami ŭ siami krainach. Čornaja dzirka, jakuju ekśpierty nazvali Stralec A, zafiksavanaja na zdymku ŭ vyhladzie ciomnaha cieła na fonie jarkaha žoŭta-aranžavaha koła, piša Wall Street Journal.
Čornyja dzirki sami pa sabie niabačnyja, ale ich miežy kidajuć cień na jarkim fonie haračaha hazu i pyłu, jaki akružaje hetyja abjekty. Hety cień bačać niekatoryja teleskopy, i tamu my i možam zafiksavać čornuju dzirku.
Navukoŭcy zdoleli atrymać vyjavu čornaj dzirki dziakujučy kompleksu teleskopaŭ Event Horizon. Jon składajecca z 11 naziemnych radyjoteleskopaŭ, jakija znachodziacca ŭ roznych punktach Ziamli, ad Havajaŭ da Hrenłandyi, i złučanyja ŭ adzinuju strukturu. Jana moža łavić radyjochvali, jakija vypuskaje haz i pył, što ruchajucca kala haryzontu padziej čornaj dzirki — tearetyčnaj miažy, za jakuju nie mohuć vyjści śviatło i materyja.
Kali Ziamla krucicca, navukoŭcy atrymlivajuć mahčymaść z dapamohaj kožnaha teleskopa bačyć adzin i toj ža abjekt z roznych vuhłoŭ. Potym supierkampjutary ŭ Jeŭropie i ZŠA matematyčna abjadnoŭvajuć danyja z usich hetych teleskopaŭ u adnu vyjavu.
Malunak Stralca A — heta tolki druhoje pramoje śviedčańnie pra isnavańnie čornych dzirak. Pieršaja vyjava takoha typu, jakaja naležała čornaj dzircy M87, była apublikavanaja ŭ krasaviku 2019 hoda, i jaje taksama stvaryli dziakujučy teleskopam Event Horizon. Da hetaha navukoŭcy mahli vyvučać čornyja dzirki tolki niepramym šlacham: naprykład, praz vymiareńnie ŭpłyvu ich hravitacyi na navakolnyja abjekty ci praz vyvučeńnie hravitacyjnych chvalaŭ z hetych dzirak.
Kamientary