«Viedali b, nie chavali b tut». U Baranavičach adkryli mohiłki, na jakich praz asablivaści hruntu niemahčyma pastavić pomnik
U Intex-press źviarnułasia Ryta Kandratčyk, jakaja raspaviała, što nie moža ŭstalavać pomnik baćku, pachavanamu na mohiłkach u Lesinie. Prablema zaklučajecca ŭ tym, što arhanizacyi, jakija zajmajucca ŭstanoŭkaj nadmahillaŭ, admaŭlajucca brać zamovu.
Pachavańni na novych haradskich mohiłkach u Lesinie pačalisia ŭ śniežni 2021 hoda. Siamja Kandratčyk — adna ź pieršych, chto pachavaŭ na hetych mohiłkach rodnaha čałavieka. Na hadavinu śmierci baćki Ryty, u mai 2023 hoda, jany płanavali pastavić pomnik.
«My byli ŭ šoku! Mama płakała»
Pa słovach Ryty Kandratčyk, u adnu z baranavickich arhanizacyj, jakaja zajmajecca ŭstalavańniem pomnikaŭ, jana ź siamjoj źviarnułasia ŭ lutym hetaha hoda. Chacieli abrać padvojny pomnik (maci Ryty žadaje, kab jaje pachavali pobač z mužam) i damovicca ab jaho ŭstaloŭcy.
— Ale nam… admovili. Skazali, što nie mohuć ustanavić pomnik ciapier z-za taho, što na mohiłkach nasypny hrunt. A ŭ nas, maŭlaŭ, jašče i padvojnaje pachavańnie, i pomnik praz hod upadzie. Da taho ž, jany nie viedajuć, jak zrabić tak, kab na hetym učastku ŭ budučyni pachavać i druhoha čałavieka, — raspaviadaje haradžanka. — My byli ŭ šoku! Mama płakała… Kab viedali my ŭsio heta raniej, dyk nie chavali b tatu na hetych mohiłkach. Mama choča lažać pobač z tatam, dla jaje heta pryncypova!
Ryta zaznačaje, što źviartałasia i ŭ inšyja arhanizacyi pa vyrabie i ŭstanoŭcy pomnikaŭ, ale i tam atrymlivała padobnyja adkazy.
— My dumali krychu pašyryć płošču ŭčastka dla pachavańnia i prapanavali taki varyjant, ale ŭ arhanizacyjach, kudy my źviartalisia, skazali, što brać bolš za adviedzienyja dva mietry nielha. I kali my vystupim za ich, to daviadziecca ŭsio znosić, — na emocyjach raskazvaje haradžanka. — Chtości hatovy ŭziacca za ŭstanoŭku pomnika, ale adrazu papiaredžvaje, što adkaznaść nieści nie budzie. Chtości naŭprost zajaŭlaje, što nie budzie stavić, bo «praz hod pomnik laža», a košt usioj pracy ad 10 tysiač biełaruskich rubloŭ. Heta bujnaja suma.
Pa słovach Ryty, praktyčna ŭsiudy joj adkazvali, što ŭčastki na novych mohiłkach maleńkija, i kali chavać druhoha čałavieka, to absyplecca hrunt pieršaj mahiły.
— My prosta nie razumiejem, čamu ŭsio heta nie było ŭličana pry adkryćci novych mohiłak. I my prosta nie viedajem, što nam rabić ciapier! — aburajecca Ryta. — I my ž nie adny takija.
«Z časam skarh budzie bolš»
Intex-press taksama źviazaŭsia ź niekalkimi baranavickimi firmami, jakija zajmajucca ŭstalavańniem nadmahillaŭ. Akazałasia, što ŭsie jany ŭ kursie prablemy na novych mohiłkach u Lesinie.
— Mahu skazać, što siońnia ź ich usich mohiłak u Baranavickim rajonie mohiłki ŭ Lesinie — samyja prablemnyja. Heta i z-za hruntu, i z-za pamieru mahił, — adznačyli ŭ adnoj z arhanizacyj.
Ale bolšaść usio ž spasyłajucca na niežadańnie ŭstaloŭvać tam pomniki, bo na ŭčastku druzły hrunt. I davać niejkuju harantyju na svaju pracu «niejak nie pa-čałaviečy».
— Na miescy mohiłak vykarčoŭvali drevy. Jasna, što hrunt parušany, i ŭtramboŭvacca jon budzie jašče doŭha. I navat nie dva-try hady. Druhaja prablema — pamiery pachavańniaŭ. Jany zamałyja. Asabliva dla padvojnaha pachavańnia, — tłumačyć śpiecyjalist baranavickaj kampanii, jakaja śpiecyjalizujecca na pachavańniach i ŭstanoŭcy nadmahillaŭ. — Tak što skarhi jość, i ź ciaham času ich budzie jašče bolš.
Pa kamientaryj žurnalisty taksama źviarnulisia ŭ Baranavickuju haradskuju ŽKH. Tam spačatku paabiacali pieratelefanavać, a praz paru dzion paraili nakiravać piśmovy zapyt.
Kamientary