«Narodu zabaraniajuć havaryć, kab pieratvaryć u statak. Ale heta naš abaviazak, bo my ŭratavalisia, a ludzi za kratami»
U Biełastoku Dzień salidarnaści ź biełaruskimi palitviaźniami praviali la biełaruskaha konsulstva. Akcyja sabrała bolš za sto čałaviek. Niamała ŭdzielnikaŭ pryjšło na jaje siemjami.
Placoŭka pierad konsulstvam na vulicy Elektryčnaj, jakuju biełaruskaja dyjaspara sprabavała pierajmienavać u vulicu «Volnaj Biełarusi», užo daŭno stała miescam praviadzieńnia pratestaŭ suprać represij na radzimie. Adsiul nie prybirajecca biełaruskaja simvolika.
Vulica Elektryčnaja ŭ centry Biełastoka ŭ zvyčajnyja dni małaludnaja. Siońnia, u Dzień salidarnaści ź biełaruskimi palitviaźniami, jaje zapałanili biełarusy.
«Ciapier, kab patrapić pad uvahu karnych orhanaŭ, treba ŭsiaho tolki pakinuć kamientaryj abo pastavić padabajku pad niepažadanym dla ŭładaŭ pastom u internecie…» — hučaŭ na akcyi napamin pra situacyju ŭ Biełarusi.
Udzielniki akcyi na chodnikach paabapał prajeznaj častki ŭtvaryli dva łancuhi. Nad imi łunali bieła-čyrvona-biełyja ściahi. Ludzi trymali mnostva partretaŭ źniavolenych ziemlakoŭ.
Centralnaje miesca na najvialikšym płakacie zajmaŭ partret zahinułaha ŭ škłoŭskaj kałonii Vitolda Ašurka.
Adna z vystupoŭcaŭ, Volha Vieramiejenka, emacyjna raskazvaje historyju znajomstva z palitviaźniem i listavańnie ź im. U adnym z apošnich dopisaŭ jon paviedamiŭ joj pra žoŭtyja birki, jakija viešajuć na palitźniavolenych.
Ašurka žančyna nazyvaje niazłomnym rycaram i simvałam, jakimi zjaŭlajucca ŭsie palitviaźni.
«Ja chacieła b, kab bolš ni pra kaho sa svaich siabroŭ, naohuł pra biełarusaŭ, nie pryjšłosia raspaviadać z takoj dryhotkaj u hołasie i kab sercy našy bolš nie razryvalisia. A tyja pačvary, jakija katujuć biełarusaŭ i zabivajuć ich za kratami, chaj viedajuć, što ich imiony viadomyja. Biełaruś žyvie, Vitold žyvie. Hieroi nie pamirajuć», — pramaŭlała Volha.
Na akcyi było šmat moładzi.
Adzin z udzielnikaŭ akcyi kaža, što dałučyŭsia da jaje, bo jaho ziemlaki na radzimie takoj mahčymaści pazbaŭlenyja.
«Daražejšaje za svabodu nie moža być ničoha, a ŭ Biełarusi niama svabody. Inšadumstva zabaronienaje. Nastupstvam hetaha moža być źniščeńnie biełaruskaha naroda, bo kali zabaraniajuć havaryć, dumać, to narod pieratvarajecca ŭ statak. My pryjšli, kab zajavić, što biełarusy nie stali statkam, a zastajucca svabodnymi ludźmi», — davodzić mužčyna.
Jašče adna ŭdzielnica pierakananaja, što navat udalečyni ad radzimy nie treba zabyvać, što dziejecca tam.
«Ciapier kožny z nas — palitviazień, — kaža jana. — U Biełarusi źniavolenym možna akazacca ŭ adzin momant. My tut hołas palitviaźniaŭ».
Nastupnaja surazmoŭnica ŭpeŭnienaja:
«Palitviaźni pavinny być vyzvalenyja».
«My musim uvieś čas pra ich napaminać. Heta naš abaviazak. Biez hetaha naša žyćcio tut pazbaŭlenaje sensu. My ŭratavalisia, a jany zastajucca za kratami», — adznačaje žančyna.
Žurnalist Jan Roman nahadvaje pra źniavolenych žurnalistaŭ. Ich za kratami bolš za try dziasiatki.
Vystupoviec napaminaje, što 26 maja adbudziecca razhlad apielacyi Andreja Pačobuta, asudžanaha režymam Łukašenki na 8 hadoŭ pazbaŭleńnia voli. U hety dzień la biełaruskaha konsulstva ŭ Biełastoku taksama adbudziecca akcyja salidarnaści z palitviaźniami.
Jan Roman kaža, što pahałoska ad takich akcyjaŭ dachodzić da źniavolenych. Pra toje jon viedaje ad samoha Andreja Pačobuta.
«Kolkaść žurnalistaŭ za kratami pakazvaje, nakolki režym baicca volnaha słova i pomścić za heta…» — davodzić u vystupie žurnalist.
La biełaruskaha konsulstva kazali pra nieabchodnaść pryniaćcia ŭ volnaj Biełarusi zakona ab lustracyi, jaki zaścieraže ŭ budučym krainu ad paŭtareńnia siońniašnich pamyłak.
U pramovach hučała, što varta zachoŭvać aptymizm. Minułyja hady prynieśli i stanoŭčyja dasiahnieńni:
«Paŭnavartasna adrodžanaja nacyjanalnaja simvolika. Usie viedajuć, jaki ściah i hierb jość nacyjanalnymi. Nadychodzić čas adradžeńnia movy, kultury i historyi. Tamu hladzim u budučyniu z aptymizmam. Nie składajem ruki i robim maleńkija spravy, jakimi my možam nabližać vyzvaleńnie», — kaža pravaabaronca i žurnalist Uładzimir Chilmanovič.
21 maja akcyi ŭ padtrymku biełaruskich palitviaźniaŭ prachodziać pa ŭsim śviecie. Pravaabaroncy abviaścili dzień śmierci Vitolda Ašurka Dniom salidarnaści ź biełaruskimi palitviaźniami. Ciapier za kratami, pavodle pravaabarončaha centra «Viasna», u žudasnych umovach utrymlivajucca nie mienš za 1525 palitźniavolenych.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆHladzi taksama:
Kolki palitviaźniaŭ pamierła ci źviało rachunki z žyćciom praź nievynosnyja ŭmovy za kratami
Jak možna zadanacić i padtrymać palitviaźniaŭ: śpis arhanizacyj
Kamientary