«Prapahanda nazyvała mianie etničnym palakam — a ja biełarus». Zasnavalnik internet-biblijateki «Kamunikat» pra jaje historyju, napadki režymu i niečakanyja knihi ŭ topie spampovak
Dostup da internet-biblijateki «Kamunikat.org» Ministerstva infarmacyi zabłakavała biez tłumačeńnia pryčyny. Jaje zasnavalnik Jarasłaŭ Ivaniuk raskazaŭ u intervju «Našaj Nivie», što mahło być padstavaj dla błakiroŭki i kolki knih i artykułaŭ z pačatku hoda spampavali biełarusy. I zhadaŭ, jak 20 hadoŭ tamu pačynałasia historyja biblijateki.
«Navina čakanaja, bo režym źniščaje ŭsio biełaruskaje»
Pra namier zabłakavać dostup da internet-biblijateki Ministerstva infarmacyi fondu «Kamunikat» nie paviedamlała. Ofis fondu «Kamunikat.org» mieścicca ŭ Biełastoku.
«Kab svaim zvarotam nie paćviardžać lehalnaści režymnaj ustanovy, jakuju ciapier treba nazyvać Ministerstvam prapahandy abo dezynfarmacyi», — tłumačyć jon.
Taho, što z resursam zdaryłasia, varta było čakać, bo režym źniščaje ŭsio biełaruskaje, adznačaje Jarasłaŭ Ivaniuk.
«Pad uvahu ideołahaŭ trapiŭ u listapadzie minułaha hoda»
«Na siońniašni momant u Biełarusi nichto albo mała chto stavić pytańni, čamu sudziać biełarusaŭ i čamu jany siadziać u turmach. Prosta heta niezaležnyja ludzi, jakija niečaha dobraha chočuć dla Biełarusi», — davodzić Jarasłaŭ Ivaniuk.
«Režym nie pryznaje Śviatłany Aleksijevič. Jana vymušanaja była pakinuć Biełaruś i pierabyvaje ciapier u emihracyi. Mahčyma, pryčyna błakavańnia sajtu ŭ hetym», — adznačaje Jarasłaŭ Ivaniuk.
Siarod pryčynaŭ błakiroŭki dostupu da internet-biblijateki mahli stać reposty publikacyj pra śmierć mastaka-palitviaźnia Alesia Puškina z vydańniaŭ, pryznanych režymam Łukašenki «ekstremisckimi».
Tady prapahandyst Alaksandr Špakoŭski papraknuŭ jaho ŭ fejsbuku za biełaruskuju movu, nazvaŭšy Ivaniuka «biehłym».
Surazmoŭca z žacham pabačyŭ, što ŭ jaho sa Špakoŭskim u fejsbuku 29 ahulnych siabroŭ. Paźniej jamu znajomyja patłumačyli, što Špakoŭski, nibyta, miakki prapahandyst režymu.
«Samaje kryŭdnaje było toje, što jany mianie nazvali etničnym palakam, maŭlaŭ, etničny palak adsočvaŭ destruktyŭnyja dziejańni roznych apazicyjnych dziejačaŭ u Biełarusi», — aburajecca Jarasłaŭ Ivaniuk.
«Majo žyćcio źviazanaje ź biełaruščynaj, i toje, što ja zajmajusia joju, naturalnaja sprava»
Dzied Ivaniuka z matčynaha boku za svajo 60-hadovaje žyćcio, nikudy nie vyjazdžajučy sa svajoj vioski, pamianiaŭ siem hramadzianstvaŭ. Naradziŭsia jon u carskaj impieryi, a pamior u Polskaj Narodnaj Respublicy.
«Majo žyćcio źviazanaje ź biełaruščynaj, i toje, što ja zajmajusia joj, dla mianie naturalnaja sprava», — zaŭvažaje jon.
«Zajmajemsia takoj ža pracaju, jak i Francysk Skaryna»
Stvarać sajty Jarasłava Ivaniuka navučyła žonka, kali była ciažarnaj.
Pieršym u internet-biblijatecy zjaviŭsia biuleteń biełaruskaj redakcyi Polskaha radyjo, jaki tak i nazyvaŭsia — «Kamunikat». Na hetym radyjo ŭ 1991 hodzie pačaŭ prafiesijnuju karjeru žurnalista Jarasłaŭ Ivaniuk.
«Kali my pačali vykładać hety biuleteń u internet, to vyjaviłasia, što najbolš zapatrabavanymi byli materyjały pa historyi. U im była rubryka «Histaryčnaje padarožža», jakoju zajmaŭsia ja asabista, — zhadvaje žurnalist. — Tam vystupali biełaruskija historyki Biełastoččyny Aleh Łatyšonak, Jaŭhien Miranovič i inšyja dziejačy, jakija daśledujuć historyju biełaruskaj mienšaści, polska-biełaruskija adnosiny. Byli i historyki ź Biełarusi».
Dalej biblijateka papoŭniłasia vydańniami Biełaruskaha histaryčnaha tavarystva ź Biełastoka, a taksama Litaraturnaha abjadnańnia «Biełavieža», jakim kiravaŭ prafiesar Jan Čykvin. Svaje tvory pahadziŭsia raźmiaścić i Biełaruski instytut navuki i mastactva ź Ńju-Jorka.
«Byvaje, što ŭ vydańniach amal nie bačnyja litary. Na papiery jany, nibyta, vidać, ale padčas skanavańnia ich niama. Tamu my rekanstrujujem usio. Litarki, słovy biarom z roznych miescaŭ vydańnia i stavim tam, dzie ich brakuje», — raskazvaje surazmoŭca.
Jarasłaŭ Ivaniuk pryhadvaje jašče adnu važnuju dla siabie simvaličnuju datu, jakaja paŭpłyvała na jaho los.
«Za siem miesiacaŭ naviedniki spampavali bolš za 150 tysiač roznych fajłaŭ»
Jarasłaŭ Ivaniuk kaža, što «Kamunikat» nie zjaŭlajecca biznesam. Spampoŭki ź internet-biblijateki biaspłatnyja. Aŭdyjaknihi dastupnyja taksama ŭ biaspłatnym režymie.
Internet-biblijateka pracuje na achviaravańni i srodki, jakija vydzialajucca fondami na realizacyju roznych prajektaŭ. Taksama «Kamunikat» maje srodki ad prodažu drukavanych knih.
Zapatrabavanaja ŭ naviednikaŭ internet-biblijateki mastackaja, histaryčnaja litaratura, a taksama słoŭniki dy encykłapiedyi roznaha typu.
Dla kiraŭnika fondu «Kamunikat» vialikim ździŭleńniem zjaŭlajecca toje, što čas ad času ŭ topie apynajucca frazieałahičnyja słoŭniki.
«Aŭdyjaknihi Śviatłany Aleksijevič nabrali bolš za 2 tysiačy prahladaŭ, chacia my ich apublikavali try tydni tamu», — adznačaje jon.
Naviedvalnaść internet-biblijateki pavysiłasia na 50 pracentaŭ u paraŭnańni z anałahičnym pieryjadam minułaha hoda.
«Kniha Niaklajeva razyšłasia na 10 aŭtarskich sustrečach»
Svaimi ŭlublonymi biełaruskimi litaratarami Jarasłaŭ Ivaniuk nazyvaje Andreja Fiedarenku, Uładzimira Arłova, Uładzimira Niaklajeva, Vasila Bykava i Ryhora Baradulina.
«My vydali tady Uładzimira Niaklajeva. Pieršy nakład knihi razyšoŭsia na 10 aŭtarskich sustrečach u Polščy i Litvie», — raskazvaje Jarasłaŭ Ivaniuk.
Pavodle słoŭ Ivaniuka, jon nie dumaŭ, što daviadziecca zaniacca knihadrukavańniem.
U hetym jon pierakanaŭsia, pajeździŭšy pa sustrečach ź biełaruskimi emihrantami, jakim nie chapaje biełaruskaha słova.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ«Ja taja jašče pamidorka». Što Ihar Tur piša ŭ telehram-čatach sa svajho asnoŭnaha akaŭnta8
Kamientary