«Jeŭrapiejskaja da mozhu kaściej». Niamiecki analityk ličyć, što Biełaruś u budučyni ŭstupić u ES
Jakab Valenštajn, kiraŭnik biełaruskaha ofisa Fondu Konrada Adenaŭera, napisaŭ artykuł, pryśviečany Biełarusi i jaje pierśpiektyvam ustupleńnia ŭ Jeŭrasajuz.
U svaim artykule Valenštajn piša, što, chacia na dadzieny momant heta hučyć utapična, ale ŭ doŭhaterminovaj pierśpiektyvie dałučeńnie krainy da Jeŭrasajuza było b u jeŭrapiejskich palityčnych intaresach, bo Biełaruś šmat u jakich sensach jeŭrapiejskaja kraina.
Krainy ES rychtujecca da nastupnych vybaraŭ u Jeŭraparłamient, jakija adbuducca ŭ červieni 2024 hoda, kontury palityčnaha łandšaftu Jeŭropy źmianiajucca, a narod Biełarusi apynuŭsia ŭ samym centry značnych hieapalityčnych zruchaŭ.
Dekłaracyja ab pierśpiektyvie siabroŭstva Biełarusi ŭ Jeŭrapiejskim Sajuzie, pryniataja demakratyčnymi siłami ŭ žniŭni 2023 hoda na kanfierencyi «Novaj Biełarusi», śviedčyć ab śmiełaj pieraaryjentacyi z arbity Rasii na jeŭrapiejskuju trajektoryju, piša niamiecki analityk.
Na dumku Jakaba Valenštajna, havorka nie tolki pra hieahrafiju. U histaryčnym i kulturnym płanie biełaruskaja nacyja taksama hłyboka jeŭrapiejskaja.
Rost Vialikaha Kniastva Litoŭskaha ŭ 14 stahodździ, u centry jakoha znachodziłasia Biełaruś, rola hetaj dziaržavy ŭ epochu Adradžeńnia i jaje navatarski kanstytucyjanalizm u 18 stahodździ padkreślivajuć unutranuju jeŭrapiejskuju identyčnaść Biełarusi.
Biedy XX stahodździa, vojny i tatalitaryzm, nanieśli hłybokija rany Biełarusi, adnak ustojlivaja jeŭrapiejskaja sutnaść nacyi zastałasia niekranutaj. Padzieńnie kamunizmu i nastupnyja sproby naładzić adnosiny z Zachadam prynieśli peŭnyja probliski svabody i nacyjanalnaha adradžeńnia, jakoje źmianiłasia aŭtarytarnym režymam i nieasavieckim kiravańniem prezidenta Łukašenki.
Niahledziačy na prarasiejskuju aryjentacyju režymu Łukašenki, u nastrojach biełaruskaha hramadstva nazirajecca prykmietny zruch.
U toj čas jak apytańni jašče ŭ 2018 hodzie pakazvali, što kala 60% biełarusaŭ vystupajuć za bolš ciesnyja suviazi z Rasijaj, pry kancy 2020 hoda hetaja ličba ŭpała nižej za 40% na fonie žorstkaha padaŭleńnia pratestaŭ paśla sfalsifikavanych prezidenckich vybaraŭ.
Taksama pakazalna, što absalutnaja bolšaść biełarusaŭ, maładziejšych za 45 hadoŭ, schilajucca da zachodnich demakratyčnych sistemaŭ i kaštoŭnaściaŭ: až da 60% ludziej da 30 hadoŭ prytrymlivajucca hetaha punktu hledžańnia.
Čytajcie taksama: Kansalidacyja bieź ściaha. Biełaruskaje hramadstva dobra trymajecca pierad rasijskaj prapahandaj — daśledavańni
Takim čynam, Dekłaracyja ab pierśpiektyvie siabroŭstva Biełarusi ŭ Jeŭrapiejskim sajuzie adlustroŭvaje pamknieńni nasielnictva, jakoje chacieła b adnavić suviazi ź Jeŭropaj.
Adnak stratehičnaja pieraaryjentacyja Biełarusi — nie prosty praces. Rasija pryviazała da siabie biełaruskuju ekanomiku.
Demakratyčnaja apazicyja Biełarusi pryznaje nieabchodnaść istotnych hieapalityčnych zruchaŭ jak pieradumovy členstva Biełarusi ŭ ES. Heta moža stacca jak u vyniku ŭnutranych kanfliktaŭ u Rasii ŭ vypadku, skažam, parazy ŭ vajnie, tak i demakratyčnych pieramien u samoj Biełarusi.
Sa svajho boku, ES musić harantavać, što Biełaruś nie zastaniecca sam-nasam z prablemami padčas pierachodnaha pieryjadu, i prademanstravać, što jon hatovy padtrymać jaje. Takaja padtrymka, u svaju čarhu, pašyryć prajeŭrapiejskija nastroi siarod biełarusaŭ.
Biełaruś ź jaje adukavanym nasielnictvam, z raźvitymi siektarami IT i elektroniki, z prychilnaściu da ŭstojlivaha raźvićcia moža ŭ budučyni stać kaštoŭnym partnioram ES.
Jaje patencyjnaje siabroŭstva moža navat natchnić demakratyčnyja ruchi ŭ susiedniaj Rasiei.
Zaraz ES staić pierad stratehičnym rašeńniem: ci moža jon prapanavać Biełarusi niejkuju cikavuju alternatyvu, kab jana dałučyłasia da jeŭrapiejskaj siamji. Dałučeńnie Biełarusi da jeŭrapiejskaj siamji praz dyjałoh i padtrymku jaje prademakratyčnych elemientaŭ źjaŭlajecca nieadkładnym pryjarytetam, jaki zakładvaje asnovu dla bolš ciesnych suviaziaŭ ź pierśpiektyvaj ustupleńnia Biełarusi ŭ ES.
Jeŭropa nikoli nie budzie ŭ biaśpiecy, kali Biełaruś zastaniecca ŭ kipciurach Rasii — Cichanoŭskaja
Z Rasijaj Biełaruś budzie tolki kałonijaj, a pieramoha Ukrainy daść šaniec. Što havaryli pra jeŭrapiejskuju budučyniu na kanfierencyi «Novaja Biełaruś 2023»
«Albo vialiki honar, albo vialikaja hańba». Što adbyvałasia na kanfierencyi pałka Kalinoŭskaha pa stratehijach vyzvaleńnia Biełarusi
Kamientary