Prablemy sa zdaroŭjem biełaruskaha dyktatara i ŭniasieńnie źmienaŭ u zakanadaŭstva, jakoje datyčycca byłych prezidentaŭ i ichnich siamiejnikaŭ, usio čaściej navodziać na dumki pra Biełaruś paśla Łukašenki. Razabralisia, dzie moža znajści viečny spačyn biełaruski palityk.
Siońnia biełaruskaje zakanadaŭstva nie praduhledžvaje kankretnaha miesca pachavańnia dla najvyšejšych čynoŭnikaŭ i byłych prezidentaŭ krainy. U zakonie «Ab Prezidencie Respubliki Biełaruś» pytańnie pachavańnia kiraŭnika zakranajecca vielmi ahulna: «uviekaviečvańnie pamiaci i pachavańnie prezidenta ažyćciaŭlajucca za košt srodkaŭ dziaržavy». Amal toje ž samaje možna znajści i ŭ zakanadaŭstvie bolšaści krain, dzie takaja pasada isnuje.
Niahledziačy na toje, što zakanadaŭstva amal nikoli nie pradpisvaje, u jakim miescy nieabchodna chavać byłych kiraŭnikoŭ, amal zaŭsiody isnuje niejki najbolš prestyžny niekropal, być pachavanym na jakim ličycca vialikim honaram dla luboha dziaržaŭnaha dziejača.
Varta adznačyć, što najbolš raspaŭsiudžanym miescam pachavańnia dla kiraŭnikoŭ Biełarusi źjaŭlajecca rasstrelny palihon.
Mienavita na rasstrelnych palihonach znajšli svoj apošni spačynak bolšaść davajennych kiraŭnikoŭ krainy, lidary biełaruskaj kamunistyčnaj partyi — Jafim Hienkin, Vilhielm Knoryn, Vacłaŭ Bahucki, Alaksandr Asatkin-Uładzimirski, Alaksandr Krynicki, Mikałaj Hikała, Vasil Šaranhovič, Jakaŭ Jakaŭleŭ. Inšyja abo taksama byli rasstralanyja, ale pachavany na mohiłkach, abo paśpieli skončyli žyćcio samahubstvam.
Dla paślavajennych kiraŭnikoŭ Biełarusi Pancielajmona Panamarenki, Mikałaja Husarava, Mikałaja Patoličava, Kiryły Mazurava, Biełaruskaja SSR była tramplinam u vysokija kresły ŭ Maskvie, dzie jany ŭrešcie i znajšli spačynak na hanarovych Novadziavočych mohiłkach.
Takaja ž karjera mahła čakać i Piatra Mašerava, jaki niečakana ŭ 1980 hodzie zahinuŭ u aŭtakatastrofie. Jon staŭ pieršym paślavajennym kiraŭnikom krainy, jakoha pachavali ŭ biełaruskaj stalicy.
Jašče ŭ 1952 hodzie na paradnaj Maskoŭskaj šašy adkrylisia Uschodnija mohiłki. U chutkim časie jany nabyli papularnaść, na ich stali chavać partyjnych dziejačaŭ, navukoŭcaŭ, spartsmienaŭ i dziejačaŭ kultury. U momant, kali na ich chavali Mašerava, jany ŭžo byli 5 hadoŭ jak zakrytyja dla pachavańniaŭ.
Usie nastupnyja kiraŭniki Savieckaj Biełarusi, a heta Cichan Kisialoŭ, Mikałaj Śluńkoŭ, Jafrem Sakałoŭ dy Anatol Małafiejeŭ byli pachavanyja tut. Tak što vybar dla Łukašenki zdajecca vidavočnym. Praŭda, siamja ci sam palityk mohuć pažadać pachavać jaho i ŭ inšym miescy.
Tak pieršy kiraŭnik niezaležnaj Biełarusi Stanisłaŭ Šuškievič, jaki pajšoŭ z žyćcia ŭ 2022 hodzie, pažadaŭ być pachavanym na Paŭnočnych mohiłkach Minska pobač z maci. Praŭda, miarkujučy pa ŭsim, łukašenkaŭskija ŭłady navat nie prapanavali siamji palityka hanarovaha miesca dla pachavańnia, jakoje jon zasłužyŭ svajoj dziejnaściu.
Ale i ŭ siamji Łukašenki mohuć uźniknuć nie mienšyja niespadziavanki. Siońnia na Uschodnich mohiłkach, jak u mahile, tak i ŭ kałumbaryi, mohuć być pachavanyja tolki asoby, jakija majuć zasłuhi pierad dziaržavaj i hramadstvam. Jak aceniać zasłuhi Łukašenki paśla jaho śmierci, viadoma, zaležyć ad taho, u jakich abstavinach i pry jakoj uładzie hetaja śmierć adbudziecca.
Pavodle rašeńnia Minskaha harvykankama na mohiłkach stvorany admysłovyja ŭčastki dla pachavańnia vydatnych asob. Dla hetaha adviedzieny hanarovyja siektar № 26 kala centralnaj alei i siektary № 28 i №29, raźmieščanyja ŭ hłybini mohiłak, bližej da kałumbaryja.
Kab atrymać tut miesca dla pachavańnia, siamja musić atrymać dakumienty ad dziaržaŭnych orhanaŭ, jakija paćviardžali b zasłuhi pamierłaha. Dla siektaraŭ №28 i №29 — chadajnictva Minharvykankama, a dla siektara № 26 dyk uvohule tolki pry najaŭnaści adpaviednaha lista (daručeńnia) ad urada. I zusim nie fakt, što jaki-niebudź z hetych orhanaŭ nazvanyja dakumienty vydaść.
Hanarovyja siektary stvorany i na inšych minskich mohiłkach — na Lasnych, Zachodnich, Kaładziščanskich i Michanavickich, — ale praviły pachavańnia tam zastajucca tymi ž. Dziaržava apłačvaje pachavańnie, ale nie harantuje hanarovaści hetaha pachavańnia. Łukašenka moža być pachavany jak zvyčajny hramadzianin na haradskich mohiłkach.
Ale ŭ takim vypadku, kali novyja ŭłady nie buduć žadać ušanoŭvać Alaksandra Łukašenku, najbolš praŭdapadobnym vyhladaje inšy varyjant. Siamja moža zachacieć pachavać jaho na radzimie, u Aleksandryi, dzie pachavanyja jahonyja svajaki. Tut, na mohiłkach pamiž Aleksandryjaj i Chimami, na bierazie Uljanaŭki ŭ 2015 hodzie była pachavanaja maci Łukašenki, Kaciaryna Trafimaŭna.
Sam Łukašenka ŭ 2014 hodzie ŭ intervju Ksienii Sabčak kazaŭ, što chacieŭ by być pachavanym tam.
«Ja bolš za ŭsio schilajusia da taho, kab mianie pachavali ŭ majoj vioscy. Ja chaču tam. Ja pryjazdžaju ŭ viosku nie tolki praz toje, što tam adpačyvaju, lepiej siabie adčuvaju. Heta bolš spakojnaje miesca dla mianie».
Spakojnaje heta miesca jašče i ŭ tym płanie, što maksimalna addalena ad vypadkovych naviedvalnikaŭ i vandałaŭ.
Tym nie mienš pakul historyja Łukašenki nie zavieršana, a tamu dakładna pradkazać, što budzie ź ciełam palityka, amal niemahčyma — upłyvaje zanadta šmat faktaraŭ.
Novyja ŭłady, naprykład, mohuć pažadać źniščyć reštki svajho palityčnaha kankurenta abo pachavać jaho ŭ sakretnym miescy, kab paźbiehnuć paśmiarotnaha ŭšanavańnia dyktatara jahonymi prychilnikami. Abo pierapachavać z hanarovaha miesca ŭ niehanarovaje. Usio heta było ŭ historyi.
I siońnia ŭsio heta budzie zaležyć ad taho, jak paviadzie siabie Łukašenka ŭ budučyni, pry jakich abstavinach pojdzie z pasady i žyćcia, i jakaja ŭłada zastanie jahonuju śmierć.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary