«Chłopcaŭ zatrymali za dziciačyja pietardy». Navukoviec prakamientavaŭ aryšt junakoŭ za vybuchoŭku
U Biełarusi zatrymali padletkaŭ za toje, što jany rabili vybuchoŭku. Chimik Siarhiej Biesarab prakamientavaŭ «Svabodzie», nakolki niebiaśpiečnuju vybuchoŭku rabili junaki i ci mahła b jana zabić čałavieka.
Na dziaržaŭnym telekanale ANT sa spasyłkaj na KDB vyjšaŭ siužet pra troch školnikaŭ, jakich abvinavačvajuć u teraryźmie. Na adnaho ź ich zaviali kryminalnuju spravu pavodle dvuch artykułaŭ — «Niezakonnyja dziejańni ŭ dačynieńni da vybuchovych rečyvaŭ» i «Padrychtoŭka da aktu teraryzmu».
Chłopcy ź Viciebska i Mahilova raskazvajuć u siužecie, što padryvali «butelečki z-pad jodu», a «askiepkaŭ jak takich nie było, prosta hučny vybuch». Śćviardžajecca, što jany heta rabili nibyta «na prośbu ŭdzielnikaŭ ukrainskich nacysckich hrupovak». U zatrymanaha chłopca ź Viciebsku, jak paviedamlajuć u siužecie BT, doma nibyta znajšli zapasy inhredyjentaŭ dla vybuchovych rečyvaŭ, a ŭ telefonie — videa vybuchaŭ.
«Amal usie chimiki pačynali svoj šlach ź piratechniki»
Chimik Siarhiej Biesarab raskazaŭ, što dla mnohich chimikaŭ prafesijny šlach pačynajecca ź cikaŭnaści da piratechniki.
«Niama roźnicy, ZŠA ci Rasieja, daktary navuk ci nobeleŭskija laŭreaty. Amal usie chimiki pačynali svoj šlach ź piratechniki», — śćviardžaje navukoviec.
Jon pryhadvaje, što paśla respublikanskich alimpijadaŭ pa chimii ŭ 2000-ja hady školniki spaborničali, u kaho budzie jarčejšy vybuch, u kaho «valnie pryhažej». Heta adbyvałasia nie ŭ labaratornych umovach. Takim čynam vučni dzialilisia tym, što jany daviedalisia za hod, što navučylisia rabić.
«U prapahandystaŭ, vidać, vałasy b stali duba. Heta była prosta vakchanalija», — miarkuje jon.
Navukoviec dapuskaje, što praz aryšt hetych padletkaŭ Biełaruś straciła niekalki talenavitych chimikaŭ. Jon adznačaje, što chłopcy na videa abaznanyja ŭ temie. Surazmoŭca miarkuje, što jany mohuć mieć dobryja viedy ŭ chimii, jakija ŭziali nia tolki z rolikaŭ u internecie, jak jany kažuć u siužecie. Biesarab uspaminaje, što ŭ Viciebsku i Mahilovie (dzie i zatrymali padletkaŭ), a taksama ŭ licei BDU raniej byli samyja mocnyja škoły pa chimii ŭ krainie.
«Chłopcaŭ zatrymali za samarobnyja dziciačyja petardy»
Biesarab adznačyŭ, što toje, jak vyhladaje vybuch na videa, nie charaktaryzuje jahonaj mahutnaści i taho, da jakich razbureńniaŭ jon moža pryvieści. Pa słovach surazmoŭcy, da vybuchu moža pryvieści navat polietylenavy pakiet z pavietram, kali nastupić na jaho nahoj, a pobač budzie pył.
Vybuch — heta chimičny praces, jaki praciakaje vielmi chutka i padčas jakoha vydzialajecca vializnaja kolkaść enerhii i mocna ścisnutych hazaŭ, tłumačyć chimik. Luboje rečyva, jakoje pry spalvańni vydzialaje haz, — užo vybuchoŭka. Raspyleny ŭ pakoi drobny cukar ci muka moža vybuchnuć i pavybivać šyby.
U videa dziaržaŭnaj televizii kažuć, što dzieci ŭ butelečki z-pad jodu źmiaščali samarobny porach. Biesarab zaznačyŭ, što samarobnamu porachu kala 700 hadoŭ, heta daŭno viadomaje rečyva.
«Heta sumieś kalijevaj saletry (uhnajeńnia, jakoje pradavałasia paŭsiul), zvyčajnaha vuhalu z vohnišča i sadovaj siery, jakoj ad škodnikaŭ apracoŭvajuć raśliny. Heta elementarnyja rečyvy», — tłumačyć ekspert.
Kali sumieś hetych rečyvaŭ źmiaścić u nievialikuju jomistaść, to jany padčas chimičnaj reakcyi razarvuć jaje z mocnym hukam i askiepkami. Navukoviec źviartaje ŭvahu, što ŭ Biełarusi dziasiatki hadoŭ pradajuć petardy. Jon śćviardžaje, što ŭ filmie pakazali, jak zatrymanyja padletki rabili tyja samyja petardy, tolki sami, a nie kuplali ich u kramie.
«Chłopcaŭ zatrymali za samarobnyja dziciačyja petardy, a nie za vybuchoŭku», — kaža surazmoŭca.
«Kisa», abo dazvoleny charčovaja dabaŭka
Vybuchovaje rečyva «kisa», jakoje pakazali ŭ filmie, pa-navukovamu nazyvajecca peraksyd acetonu. Siarhiej Biesarab tłumačyć, što jon moža ŭtvarycca sam u pracesie akiśleńnia ŭ farbie, u niekatorych kasmetyčnych rečyvach, i vyklikać vybuch. Peraksyd acetonu — heta taksama dazvolenaja charčovaja dabaŭka Je929, jakuju dadajuć u chleb. Jaje možna lehalna nabyć.
Siarhiej Biesarab miarkuje, što vystavić zatrymanych padletkaŭ złačyncami pry takich abstavinach dosyć składana. Tamu ŭ filmie pakazvajuć nažy, svastyku, inšyja rečy, jakija musiać stvaryć u hledača kiepski vobraz zatrymanych dziaciej.
Možna traŭmavać abo zabić
Chimik dadaje, što mahutnaść vybuchu zaležyć nie ad kolkaści vybuchovaj sumiesi, a ad jomistaści, u jakuju jaje składajuć.
Siarhiej Biesarab nie admaŭlaje, što i petardy, jakija možna nabyć u kramach, i samarobnyja petardy, jakija pakazali ŭ videa z zatrymanymi padletkami, mohuć prynieści škodu ludziam. Kali takuju reč padpalić i kinuć u natoŭp, to mohuć być traŭmy. Kali petarda trapić va ŭraźlivaje miesca abo kali achviara znachodzicca pobač ź miescam vybuchu, čałaviek moža zahinuć.
Adnak surazmoŭca miarkuje, što kali b padletki chacieli prynieści škodu inšym, im dastatkova było b nabyć petardu ŭ kramie, pakłaści jaje ŭ tuju ž butelečku ad jodu i padpalić. Efekt ad vybuchu byŭ by taki samy. Ale, źviartaje ŭvahu Siarhiej Biesarab, im čamuści cikava było mienavita daśledavać chimičnyja rečyvy i pracesy.
Kamientary