Jak abaranić svaje hrošy ŭ ekzatyčnaj pajezdcy? Raić homielski padarožnik, jaki pabyvaŭ amal u 650 haradach śvietu
Siezon adpačynkaŭ u razhary, a značyć, tysiačy biełarusaŭ źbirajuć čamadany i branirujuć tury. Ale, akramia pryjemnaha adpačynku, niezabyŭnych pryhod i dobraha nastroju, u padarožžach možna ź lohkaściu stracić hrošy. Pra biaśpieku ŭ ekzatyčnych pajezdkach «Mocnym navinam» raskazaŭ hamialčuk Juryj Birukoŭ — daśviedčany padarožnik, jaki pabyvaŭ u 91 krainie, naviedaŭ amal 650 haradoŭ i viedaje, jak paźbiehnuć nieapraŭdanaj ryzyki.
Juryj Birukoŭ daśledavaŭ ruiny staražytnych pasieliščaŭ indziejcaŭ u Arhiencinie, dvojčy byvaŭ na viaršyni Kilimandžara, u adzinočku padarožničaŭ pa Afrycy, načavaŭ u piačorach Zimbabve, «padpracoŭvaŭ» rykšam u madahaskarskaj Ancyrabie i fatahrafavaŭsia z papuasami ŭ Novaj Hviniei.
Pačniem sa strachoŭki
Juryj padarožničaje pa śviecie bolš za 17 hadoŭ. Za hety čas jon staŭ śviedkam dziasiatkaŭ vypadkaŭ, kali strachoŭka nie tolki abaraniała turystaŭ ad vielizarnych vydatkaŭ, ale i ratavała žyćcio.
Strachoŭka — pieršaje, na što varta źviarnuć uvahu pierad pajezdkaj. U adnyja krainy biez strachavoha polisa ŭvohule nie puściać, u inšych — niama surovych patrabavańniaŭ, adnak najaŭnaść strachoŭki vielmi palahčaje žyćcio.
«Rekamienduju ŭsim padarožnikam surjozna pastavicca da strachoŭki. To hornaja chvaroba prychopić, to charčovaje atručeńnie, asabliva ŭ Indyi i Niepale. Viadoma, nadzvyčajnyja zdareńni adbyvajucca niačasta, ale heta nie padstava ihnaravać strachoŭku.
Naprykład, u Efiopii pasažyry tak atrucilisia ŭ restaranie, što trapili pad kropielnicy. U hornych pachodach padvaročvajuć nohi.
Byŭ vypadak, kali hrupaj išli da Evieresta, adzin chłopiec pačaŭ «nalahać» na ałkahol, abhaniaŭ usich, pakazvaŭ, jaki jon mocny i sprytny. Na adznacy 4800 mietraŭ jon prosta ŭpaŭ i nie zmoh padniacca. Hornaja chvaroba, uvieś arhanizm u raznos idzie. Vyklikali viertalot, ščaśliva evakujavali», — uspaminaje Juryj.
Pa słovach mužčyny, u ekstrannych vypadkach treba adrazu telefanavać na haračuju liniju strachavoj kampanii. Dalej jany sami znojduć viertalot dla evakuacyi, kali havorka idzie pra horny pachod, abo źviažucca ź miedpiersanałam dla akazańnia dapamohi.
Važna razumieć: jość strachoŭki dla padarožžaŭ, a jość dla ekstremalnaha sportu. Ich košt varjirujecca ŭ šyrokich dyjapazonach, ale aščadžać na ich nie treba.
Ličby na padumać. Košt strachoŭki na niekalki tydniaŭ — ad 6 da 500 jeŭra. Košt evakuacyi sa schiłu Evieresta — 3200 dalaraŭ.
Pryščepki abaviazkovyja?
Pierad naviedvańniem luboha rehijonu Juryj vyvučaje śpis rekamiendavanych i abaviazkovych pryščepak. Sabie jon stavić tolki nieabchodnyja vakcyny, i na heta jość abjektyŭnyja padstavy.
«Jość pryščepki, jakija treba rabić za paŭhoda da naviedvańnia krainy. Ale čaściakom ludzi nie strojać płany zahadzia. Adzinaja pryščepka, bieź jakoj vas nie puściać u krainy Afryki i Paŭdniovaj Amieryki, — vakcyna ad žoŭtaj lichamanki. Astatnija rabić pažadana, ale nie abaviazkova», — uvodzić u kurs spravy Juryj.
Pryščepku ad žoŭtaj lichamanki možna zrabić biaspłatna ŭ paliklinicy, jana dziejničaje ŭsio žyćcio. Za vakcyny ad ekzatyčnych zachvorvańniaŭ pryjdziecca zapłacić. Robiać ich pieravažna ŭ pryvatnych miedcentrach.
«Hrupa ryzyki — antyvaksiery, jakija admaŭlajucca vakcynavać dziaciej. Znajomy hid pajechaŭ na Azorskija astravy. U składzie hrupy było dzicia naohuł biez pryščepak. Paśla pryjezdu chłopčyk padchapiŭ słupniak, ad jakoha robiać pryščepki ŭ dziacinstvie, praź niekatory čas jon pamior.
Liču, što dziciačy nabor pryščepak lepš rabić, dla darosłych — usio indyvidualna. Naprykład, u ciabie vysokaja tryvožnaść, baišsia zarazicca, tady, viadoma, vakcynujsia, ci ŭsio padarožža tolki pra heta i budzieš dumać», — dzielicca paradami mužčyna.
Nievidavočnyja niebiaśpieki ŭ turystyčnych zonach
Juryj upeŭnieny, što dastatkova vykonvać praviły hihijeny, kab źnizić ryzyku zaražeńnia. Praŭda, jość vyklučeńnie — malaryja, heta padstupnaje zachvorvańnie, ad jakoha pakul nie prydumali efiektyŭnaj vakcyny. Abaronu harantuje tolki štodzionny pryjom śpiecyjalnych tabletak. Isnujuć anałahi, ich dastatkova pić raz na tydzień, ale jany mienš efiektyŭnyja.
Jašče adzin «hałaŭny bol» turystaŭ u Tanzanii i niekatorych inšych afrykanskich krainach — mucha cece, ukus jakoj moža vyklikać sonnuju chvarobu (afrykanski trypanasamoz). Juryj kaža, što adnojčy ŭ nacyjanalnym parku Sierenhieci na ich hrupu napaŭ ceły roj hetych nasiakomych. Na ščaście, padarožniki paśpieli dabracca da mašyn i začynić usie vokny i dźviery.
Mužčyna dadaŭ, što ŭ kožnaj krainie jość peŭnyja faktary ryzyki, nievidavočnyja dla pryjezdžych. Naprykład, niekatoryja vadajomy ŭ Afrycy zaražanyja šastasomaj (hielmint, jaki vyklikaje zachvorvańnie šystasamoz). Papularnaje ŭ turystaŭ voziera Viktoryja ŭ Tanzanii jarki tamu prykład. Miascovyja žychary ŭ im kupajucca, a vandroŭniki imknucca trymacca dalej ad vodnaj roŭniadzi. Parazity nastolki maleńkija, što mohuć pranikać u arhanizm čałavieka praz skuru, prahułki basanož pa plažy dastatkova dla niepryjemnych nastupstvaŭ.
«Raspaŭsiudžana mierkavańnie, što vada z hornych rek prydatnaja dla pićcia. Na samaj spravie heta nie tak. Naprykład, u Himałajach na vialikaj vyšyni jość pašy jakaŭ i karoŭ. Jany mohuć zarazić vadu lamblijami, a nižej pa ciačeńni čałaviek vypje takoj vady i zachvareje», — pryvioŭ prykład Juryj.
Roŭminh ci miascovaja simka?
Pry vybary apieratara sotavaj suviazi treba ŭličvać asablivaści nadańnia pasłuh. U prykład Juryj pryvodzić Niepał. U hetaj krainie treba hladzieć zonu pakryćcia, bo niekatoryja kampanii nie staviać vyški ŭ hornych rajonach i na niepapularnych trekach.
Asobnaja tema — roŭminh. Jon kaštuje vielizarnych hrošaj, kupić miascovuju sim-kartu zaŭsiody tańniej.
«Jechali niejak z kitajskaha Urumčy na spalnym aŭtobusie ŭ Ałmaty. Dva dni sucelnaj nudy. Usie fota pierahledzieŭ na telefonie, usie knižki pieračytaŭ. Vyrašyŭ zajści ŭ poštu ŭ roŭminhu, choć viedaŭ, što mohuć być prablemy. Navat listy nie adkryŭ, prosta pahladzieŭ, chto pisaŭ. U vyniku minus sto rubloŭ na rachunku», — raskazaŭ Jury.
Pavodle jaho słoŭ, praściej pryjechać u inšuju krainu, vybrać adpaviednaha apieratara i kupić simku, čym vypraboŭvać udaču z roŭminham. Košt pytańnia — ad 6 da 50 dalaraŭ. Za hetyja hrošy ŭ vas budzie paŭnavartasnaja suviaź i pakiet internetu.
U bolšaści krain dla kupli sim-karty dastatkova pašparta. Adnak jość i vyklučeńni, naprykład, u Niepale, dzie dla padłučeńnia patrabujucca pašpart i fota.
Ciapier źjaviłasia vydatnaja alternatyva — je-sim. Jany dziejničajuć u lubym punkcie śvietu, možna lohka kupić, hnutkija taryfy. Adziny minus — pracujuć tolki na novych telefonach.
Jakuju bankaŭskuju kartu vybrać u padarožža?
Bankaŭskija karty prymajuć nie ŭsie i nie zaŭsiody. Karty niekatorych bankaŭ uvohule nie absłuhoŭvajucca, dla inšych — jość šerah abmiežavańniaŭ.
«U 2022 hodzie ja straciŭ 700 dalaraŭ praz sankcyi. Kupiŭ kvitok u Niepał na samalot avijakampanii Flydubai. Pajezdka płanavałasia zahadzia, vylet pryznačyli na sakavik. U vyniku pačalisia ŭsim viadomyja padziei, hrupie stała nie da adpačynku, ja admianiŭ tur. Nacisnuŭ knopku «viarnuć kvitok», ale akazałasia, što moj bank trapiŭ pad sankcyi. Hrošy Flydubai adpraviła, ale ŭ Biełaruś jany nie dajšli», — padzialiŭsia niepryjemnaj historyjaj Juryj.
Nastupny važny momant. U niekatorych krainach jość adroźnieńni pamiž debietavaj i kredytnaj kartaj. Kredytnaj možna apłacić pakupki ŭ kramie, a z debietavaj mohuć i admović. Praŭda, kali samomu nie kazać, kredytka ŭ vas ci debietavaja karta, to pradaŭcy nie zmohuć heta pravieryć samastojna.
Aptymalny varyjant — uziać kartu niepadsankcyjnaha banka, a častku hrošaj najaŭnymi. I samaje hałoŭnaje — nikomu nie davajcie svaju kartu ŭ ruki.
«U adnoj z pajezdak paznajomilisia z pažyłoj niemkaj, jakaja doŭhi čas žyła ŭ Tanzanii. Jana padtrymlivała kantakty ź miascovymi i davierliva da ŭsich staviłasia. Niezadoŭha da našaha znajomstva jana paprasiła svajho siabra źjeździć u horad i źniać najaŭnyja ź jaje kartki. Paśla hetaha jana jaho bolš nie bačyła», — uspomniŭ vypadak machlarstva Juryj.
Da pajezdki taksama nieabchodna zrabić šerah dziejańniaŭ. Abaviazkova pastaŭcie sms-apaviaščeńnie pra luby ruch srodkaŭ na karcie. Niadrenna, kali buduć stajać sutačnyja limity. U hetym vypadku vy nie zhubicie ŭsie hrošy, navat kali kartu skraduć.
Brać drobnuju valutu ci bujnuju?
Źbirajučysia ŭ krainu ź nizkim uzroŭniem žyćcia, budźcie hatovyja, što bankamaty tam sustrakajucca vielmi redka. Lepš brać najaŭnyja, raić Jury. Naturalna, biełaruskija rubli naŭrad ci ŭdasca abmianiać, a kurs dalara zaležyć ad mnostva faktaraŭ.
«U niekatorych afrykanskich krainach, naprykład, u Tanzanii, banki vyznačajuć rozny kurs na roznyja banknoty. Samy vysoki — dla banknot naminałam 100 dalaraŭ. Krychu nižej — dla 20 i 50, a dalary ŭ «adzinkach» kaštujuć u dva razy tańniej, čym u sotniach. Druhi momant — u šerahu krain nie prymajuć dalary staroha ŭzoru, a častka bankaŭ moža admović u abmienie dalaraŭ novaha ŭzoru, kali jany vypuščanyja da peŭnaha hoda», — pryvodzić prykłady Juryj.
Z abmieńnikami jość jašče niekalki nievidavočnych momantaŭ, jakija mohuć stać niečakanaściu dla turystaŭ, praciahvaje Juryj. Pavodle jaho słoŭ, niekatoryja punkty pryjomu nie biaruć kupiury peŭnych sieryj, bo bajacca padrobak. Kupiury pavinny być u idealnym stanie, biez nadryvaŭ i piačatak.
«U krainach, dzie dalary — nacyjanalnaja valuta, naprykład, u Zimbabve, najaŭnyja hrošy čornyja ad brudu. Byvaje, što i prezidentaŭ na ich nie vidać. Vieźci ich dadomu nie varta, lepš patracić tam. Usio adno ŭ inšych krainach ich nie prymuć», — uspomniŭ paciešny momant mužčyna.
Dzie lepš mianiać hrošy?
U Biełarusi za ździełku z «mianiałami» možna atrymać bujny štraf. A ŭ bolšaści krain Afryki i Paŭdniovaj Amieryki «mianiały» całkam aficyjna stajać pobač z adździaleńniami bankaŭ. Kurs u ich značna vyšejšy, ale jość i minusy.
«Niekalki hadoŭ tamu va Uźbiekistanie my mianiali hrošy na rynku, tamu što tak rabili ŭsie. Kurs ad aficyjnaha adroźnivaŭsia vielmi mocna. U Pieru i Balivii ŭ «mianiał» navat jość svaja ŭniforma — jarkija kamizelki. Jany stajać na centralnych vulicach i pracujuć całkam aficyjna. Adnak ja addaju pieravahu karystańniu abmieńnikami, kali kurs nie mocna adroźnivajecca. Mienš starońnich vačej, dy i vialikim hrupam lepš nie pryciahvać lišniaj uvahi», — dzielicca dośviedam Juryj.
Kudy chavać hrošy?
Dobry varyjant — nacielny kašalok, jaki nosiać na viarovačcy na šyi. Jaho možna schavać pad vopratku i ŭvieś čas kantralavać zachavanaść, raskazvaje Juryj. Mnohija robiać patajemnyja kišeńki, ustaŭlajuć u papruhu, zabiaśpiečvajuć zaplečnik admysłovymi zamkami.
«Ja našu hrošy ŭ sumcy z fotatechnikaj. Za 17 hadoŭ padarožžaŭ u mianie ŭžo ŭmoŭny refleks vypracavaŭsia. Kali nie baču ŭ poli zroku sumku, pačynajecca panika. Tam usio kaštoŭnaje i zachoŭvaju, bieź lišniaj nieabchodnaści z ruk jaje nie vypuskaju», — apisaŭ svaju technałohiju zachoŭvańnia hrošaj Juryj.
Daviarajučy asabistamu dośviedu, mužčyna imkniecca nie pakidać hrošy ŭ hatelach. Złamyśniki mohuć zaleźci ŭ numar i skraści ŭsio, da čaho paśpiejuć daciahnucca.
«U 2008 hodzie pajechaŭ na Šry-Łanku. U numary schavaŭ 100 jeŭra ŭ knizie i pajšoŭ hulać. Pryjazdžaju, kniha jość, a kupiury niama. Darečy, u Indyi jość navučanyja małpy, jany załaziać u akno i kraduć kašalki, mabilniki. U znajomych byŭ vypadak, što čałaviek u numary prymaŭ duš, a ŭ hety čas chtości zalez u pakoj i ściahnuŭ załaty łancužok.
U Efiopii nas chacieli abakraści dzieci: adno adciahvaje ŭvahu, a druhoje ŭ hety momant lezie ŭ kišeniu. U Tanzanii na chadu sprabavaŭ chłopiec prystroicca i adkryć zaplečnik. Dva razy krali mabilniki, adzin raz u Ekvadory, druhi — u Miechika. Napahatovie treba być zaŭsiody», — nahadvaje Juryj.
Za hady padarožžaŭ u mužčyny ni razu nie było vypadkaŭ adkrytaha rabavańnia. Praŭda, niejak u Tanzanii ź jaho sprabavali ŭziać hrošy za toje, što jon fatahrafavaŭ zorki i načny plaž. Ale tady ŭsio abyšłosia, svoječasova paśpieli siabry.
U niekatorych krainach, naprykład, u PAR, vielmi kryminahiennaja abstanoŭka, adnak tam imknucca zabiaśpiečyć biaśpieku turystaŭ. Restarany dla haściej horada pad dobraj achovaj, a pa pierymietry ŭstaloŭvajuć kalučy drot.
Jakuju sumu adkłaści na «ekstranny vypadak»?
Juryj rekamienduje svaim spadarožnikam trymać niedatykalnymi 500 dalaraŭ. Nie mienš važna mieć pastajannuju suviaź sa svajakami i siabrami, jakija zmohuć pamahčy, kali niešta pojdzie nie pa płanie.
«Lacieli niejak u Indyju, u nas u hrupie była trochi raśsiejanaja dziaŭčyna. Kupiła kvitok u abodva baki, ale spaźniłasia na rejs u Maskvie. Uziała kvitok na nastupny samalot, dałučyłasia da nas užo ŭ Indyi. Pajeździli pa maršrucie, pačali źbiracca dadomu, u jaje byŭ vylet pieršaj. Pryvieźli my jaje ŭ aeraport svoječasova, a praz dva dni, kali lacieli astatnija ŭdzielniki hrupy, sustreli jaje na tym ža miescy — u zale čakańnia aeraporta Mumbai. Akazałasia, što pry kupli biletaŭ u abodva baki zvarotny vylet aŭtamatyčna anulujecca, kali pasažyr prapuściŭ pieršy rejs. Na ščaście, ź dziaŭčynaj usio dobra, jana źviazałasia ź siabrami, a tyja pieraviali joj hrošy na kvitok», — uspaminaje Juryj.
Padsumavańnie skazanaha:
- Pytańni pryščepak, sotavaj suviazi i strachovak vyvučycie da adjezdu. Heta dapamoža zachavać nie tolki hrošy, ale ŭ niekatorych vypadkach zdaroŭje dy žyćcio.
- Vykonvajcie elemientarnyja praviły hihijeny, picie butylavanuju vadu, nie pieraaceńvajcie mahčymaści svajho arhanizmu.
- U pajezdku biarycie dalary novaha ŭzoru, bieź piačatak i nadryvaŭ.
- Hrošy trymajcie pad rukoj, nie davajcie starońnim svaju bankaŭskuju kartu, a valutu mianiajcie ŭ biaśpiečnych miescach.
- Karystajciesia miascovymi sim-kartami.
- Trymajcie ŭ «zanačcy» choć by 500 dalaraŭ.
«Biełaha čałavieka ŭsprymajuć jak miašok z hrašyma». Biełarus jedzie praz usiu Afryku na rovary i ŭvieś čas traplaje ŭ pryhody
«Ciapier u nas jość ideja pajechać kali-niebudź u Paŭnočnuju Kareju». Biełarusy raskazali pra svaje niezvyčajnyja padarožžy
Jak sport staŭ mahčymaściu atrymać svabodu ŭ adnoj žorstkaj dyktatury z čystymi vulicami
Kamientary