Biełarus raskazaŭ, jak rehularnyja naviedvańni radzimy ledź nie vyleźli jamu bokam
Minski ajcišnik Uład (imia źmienienaje ŭ metach biaśpieki svajakoŭ) aktyŭna ŭdzielničaŭ u paślavybarčych akcyjach pratestu 2020 hoda, chadziŭ na niadzielnyja maršy, a padčas antyvajennaha mitynhu ŭ dzień refierendumu 27 lutaha 2022 hoda navat trapiŭ na sutki. Paśla taho vyjechaŭ za miažu, ale praciahvaŭ jeździć na radzimu. Ale ciapier hetaha rabić užo nie budzie, piša «Viasna».
Amapaŭcy na antyvajennym mitynhu ŭ Minsku 27 lutaha 2022 hoda. Fota: TASS
«Mianie vyciahnuli z aŭtamabila i źbili da nieprytomnaści»
Uład u tuju niadzielu vyrašyŭ dałučycca da mitynhoŭcaŭ, adnak da miesca padziej dajechać na svaim aŭtamabili nie paśpieŭ — vulicy byli pierakrytyja. Jon zaviarnuŭ u dvor, dzie adrazu źviarnuŭ uvahu na amapaŭcaŭ, jakija vyciahvali z padjezda mužčyn.
«Mianie ŭ hety momant pieramknuła, źjaviłasia takoje mižvolnaje žadańnie napałochać ich, i ja hazanuŭ trochi ŭ ichni bok. Tady jany kinuli zatrymanych i da mianie.
Ja paśpieŭ pa sustrečnaj pałasie adjechać za vuhał, u susiedni dvoryk, ale tam užo na mianie nakinulisia — stali dručkami bić pa aŭtamabili, mianie dastali z sałona i adrazu vyrubili mocnymi ŭdarami.
Kali krychu aprytomnieŭ, to vyhladu nie pakazvaŭ, kab bolš nie bili. Čuŭ tolki, što pa racyi pieradajuć adzin adnamu, što ja ledź nie źbiŭ aŭtamabilem amapaŭca i jašče krychu napałochalisia, što pierastaralisia i sa mnoj niešta nie toje.
Zatym pakłali tvaram na kapot, stali zapytvać, navošta ja źbiŭ supracoŭnika AMAPa, chto ja taki, proźvišča i ŭsio heta jany zapisvali na videa. Ja paŭtaraŭ tolki adno: nikoha nie źbivaŭ», — raskazvaje mužčyna.
Potym Ułada adviali ŭ najbližejšy aŭtazak i pieradali supracoŭnikam milicyi sa słovami, što hety voś źbiŭ amapaŭca. U RUUSie, kudy dastaŭlali zatrymanych, usich pastavili kala ściany, a jaho adrazu pryhnuli na kaleni i nadzieli kajdanki.
«Ja bajaŭsia, što mianie ŭžo nadoŭha ŭpakujuć. Jašče i supracoŭniki milicyi pałochali: «Nu ŭsio, tabie 15 hod harantavana». Ale potym skłali pratakoł za ŭdzieł u niesankcyjanavanym masavym mierapryjemstvie, dzie napisali, što ja nibyta vykrykvaŭ «Słava Ukrainie!»
U IČU na Akreścina, kudy mianie razam ź inšymi dastavili viečaram, čakaŭ suda troje sutak.
I voś razhlad majoj spravy. U sudzie Leninskaha rajona na kalidor, baču, zachodzić niejki cyvilny z dakumientami, i adrazu čuju svajo proźvišča. Sudździa raspytvała, jak i dzie mianie zatrymali, što ja rabiŭ tam, pytalisia, dzie moj aŭtamabil.
U vyniku dali 12 sutak aryštu i advieźli ŭ Žodzina, bo ŭ tyja dni Akreścina było pierapoŭnienaje zatrymanymi ŭdzielnikami antyvajennaha mitynhu.
A ŭ Žodzina, jak i paŭsiul tady: kamiery pierapoŭnienyja, ni matracaŭ, ni pieradač, ni prahułak… ničoha. Uvieś čas ja pieražyvaŭ i chvalavaŭsia, što ŭžo nie vyjdu, što zaviaduć kryminałku nibyta na najezd na amapaŭca».
Ludzi źbirajucca na mitynh u Minsku 27 lutaha. Fota z sacyjalnych sietak.
Paśla adbyćcia administracyjnaha pakarańnia siabry paraili Uładu terminova nabyvać kvitok i źjazdžać ź Biełarusi choć kudy — choć u Armieniju, ci Kazachstan. Na toj čas firma, dzie jon pracavaŭ teściroŭščykam, rełakavałasia ŭ Litvu, i tamu jamu dapamahli chutčej vyjechać i atrymać pracoŭny DNŽ.
«Ja jašče jeździŭ čas ad času ŭ Biełaruś, ale kali ŭ Mačuliščach u lutym 2023 hoda sprabavali ŭzarvać samalot, ja ŭžo bolš nie ryzykavaŭ. Tak prajšło paŭtara hoda. A hetym letam, u lipieni, pajechaŭ, kab zrabić davieranaść. Na miažy mianie źniali z aŭtobusa i adpravili na «hutarku».
Ja rychtavaŭsia da takich padziej, jašče raz prahledzieŭ svoj telefon i navat adšukaŭ raniejšy danat praz fejsbuk. Mianie raspytvali, čamu ja ŭ bazie znachodžusia. Adkazaŭ im, što administratyŭka była ŭ 2022 hodzie za toje, što vykrykvaŭ «Słava Ukrajinie!». A ŭ telefonie ničoha kramolnaha nie adšukali», — kaža Uład.
«Lepiej u Biełaruś nie viartacca, bo nieviadoma, čym heta skončycca»
Na hetym pryhody ajcišnika nie skončylisia. Pakolki ŭ jaho skančaŭsia termin dziejańnia pašparta, jon vyrašyŭ ryzyknuć jašče raz i vypraviŭsia ŭ Minsk. Śpiecyjalna vybraŭ subotu, bo ŭ hety dzień nievialikaja vierahodnaść trapić na «hutarku» da biełaruskich śpiecsłužboŭcaŭ.
«U subotu, 10 žniŭnia, ja pajechaŭ iznoŭ u Minsk, a ŭ kancy miesiaca chacieŭ atrymać novy dakumient. U adździele pa mihracyi mnie adkazali, što bijamietryčny pašpart mnie addać nie mohuć, pakolki, jak akazałasia, mnie zakryty vyjezd ź Biełarusi. Tady ja paprasiŭ viarnuć stary pašpart, kab pasprabavać vyrašyć pytańnie z vyjezdam u milicyi.
Ale ŭ RUUSie infarmacyi takoj nie było. Skazali źviartacca ŭ adździeł mihracyi pa miescy žycharstva. Atrymałasia zamknionaje koła. Udałosia tolki daviedacca, što 12 žniŭnia mianie ŭnieśli ŭ bazu nievyjaznych, i što ja ličusia padazravanym pa art. 342 Kryminalnaha kodeksa».
Adrazu Ułada pačali šukać supracoŭniki milicyi, raspytvali svajakoŭ, jon vymušany byŭ chavacca i žyć u znajomych. Uład pačaŭ dumać, jak možna biaśpiečna vyjechać ź Biełarusi. Sprabavaŭ praz «Bajsoł», ale nie atrymałasia na toj čas.
«Ja viedaŭ, što možna heta zrabić, što jość varyjanty, ale nie ŭjaŭlaŭ, nakolki šlach da voli moža być ciažkim i składanym. Niahledziačy na vialikija pieraškody i prablemy, na mahčymaść zatrymańnia i prymusovaha viartańnia ŭ Biełaruś, ja zmoh viarnucca nazad u Litvu, praŭda, biez novaha pašparta. Tak ekśpierymientavać nie varta».
Uład vykazaŭ žadańnie raskazać pra hety vypadak, kab pieraścierahčy inšych biełarusaŭ ad pajezdak u Biełaruś navat pa važnaj pryčynie, pakolki nikoli nie možna dakładna viedać, što tam moža ciabie čakać.
«Mnie pastajanna śnicca zatrymańnie». Historyja byłoj palitźniavolenaj Natalli Kukišavaj
Aktorka Kryścina Drobyš: Vytrymała ŭ emihracyi miesiac i viarnułasia ŭ Minsk. Ale vytrymała ŭ im tolki miesiac
«Ledź nie pamior sa strachu». Ajcišnik raskazaŭ, jak jeździŭ u Biełaruś pradavać kvateru
«Vyjšaŭ ź lohkim škadavańniem». Biełarusy raskazali, jak prymali novaje hramadzianstva i što rabili sa starym
Kamientary