Kali ŭ vieraśni 2021-ha siłaviki łamilisia ŭ kvateru ajcišnika Andreja Zielcara i jaho žonki Maryi, chutčej za ŭsio, jany šukali nie ich. Brat Maryi, Maksim Jurčanka, pierakanany — kadebešniki išli pa jaho. Praz try hady paśla trahiedyi jon raskazaŭ pra siastru i zhadaŭ padziei tych dzion.
«Skazali, mianie šukajuć, ličać, što ja teraryst»
Maksim prapisany ŭ kvatery, dzie žyli Andrej Zielcar i Maryja Uśpienskaja. Jon ličyć, što ŭ toj złaščasny dzień šukali mienavita jaho. Bo za dva dni da hetaha, 26 vieraśnia 2021 hoda, jon apublikavaŭ u instahramie videa akcyi hrupy biełaruskich partyzan «Čorny busieł» ab atacy dronam bazy AMAP va Uruččy.
Pra toje, što išli pa brata, publična zajaŭlaŭ i Łukašenka.
«Kvatera adpracoŭvałasia i praviarałasia — u płanie pravierki była, jak ja vam skazaŭ, — jakaja nie naležyć hetamu miarzotniku i žoncy (tak źnievažalna Łukašenka vykazaŭsia pra Zielcara. — NN). Heta była kvatera brata hetaj žonki, jakaja tam zdymała. I siońnia nam absalutna dakładna viadoma, što heta nie prosta aktyŭny ŭdzielnik hetaha pratesnaha, jak my miakka kažam, udzielnik miaciažu, a samy sapraŭdny…» — vykazvaŭsia palityk.
Maksim na toj momant byŭ u Rasii. «Adtul źjechaŭ u śniežni 2021 hoda. Za hetyja dva miesiacy, kaniečnie, ledź nie zvarjacieŭ», — dzielicca jon.
Pra pierastrełku ŭ kvatery jon daviedaŭsia na nastupny dzień paśla hibieli Zielcara.
«Ja 29 vieraśnia ad siabroŭki atrymaŭ spasyłku na «Niechtu» z pytańniem: «Heta Maša ci nie?». Ja adkazaŭ: kaniečnie, tak. Źviazaŭsia z mamaj. Jana skazała, što babula vielmi chvoraja paśla apieracyi, mianie šukajuć, ličać, što ja teraryst. Paśla hetaha telehram vydaliŭsia z usioj pierapiskaj, i z taho momantu z maci ja nie razmaŭlaŭ, amal try hady».
U pierastrełcy zahinuli Andrej Zielcar i kadebešnik Dźmitryj «Nirvana» Fiedasiuk. Maryi ž prysudzili prymusovaje lačeńnie ŭ psichijatryčnaj balnicy (terminu niama — u balnicy jana budzie da taho času, pakul kamisija nie vyznačyć, što jana vyzdaravieła).
10 kastryčnika 2024 hoda ŭ sudzie było čarhovaje pasiadžeńnie pa spravie Maryi — razhladali źmienu prymusovych mier lačeńnia (infarmacyju pra heta ŭ raskładzie sudoŭ zaŭvažyŭ Dissidentby). Što było na sudzie, nieviadoma.
«Kožny moj pryjezd u Biełaruś skančvaŭsia skandałami»
Maksim raskazvaje pra siabie: čaćviora dziaciej, pracuje ajcišnikam, daŭno stała nie žyvie ŭ Biełarusi. Udzielničaŭ u pratestach u 2006-m, pryjazdžaŭ na Płošču ŭ 2010-m.
«U mianie łukašysckaja siamja. Kožny moj pryjezd u Biełaruś, dzie ja z 17 hadoŭ nie žyŭ, skančaŭsia skandałami. My apošni raz kamunikavali viasnoj 2020-ha, kali ja byŭ u Biełarusi, taksama sa skandałami».
Maksim na 7 hadoŭ maładziejšy za siastru. Apisvaje Maryju jak «žorstkaha čałavieka» i tłumačyć heta ŭmovami, u jakich jany raśli: baćka — ałkaholik, dziaciej praktyčna vychoŭvała adna maci.
Maryja — ekanamist, pracavała pa dziaržaŭnych pradpryjemstvach. Padčas pracy i paznajomiłasia z Andrejem (heta jaje druhi muž, proźvišča Uśpienskaja zastałosia ad pieršaha). Paśla naradziła syna i doŭhi čas nie pracavała, pakul dziciaci nie spoŭniłasia 7 hadoŭ. Apošniaje jaje viadomaje miesca pracy — pradavačka ŭ «Mile».
Pra Andreja Zielcara Maksim adhukajecca stanoŭča: «Cudoŭny chłopiec, dobry baćka».
Jon kaža, što jaho siastra, jak i siamja, raniej padtrymlivała režym. Ale 2020-ty, mahčyma, źmianiŭ jaje staŭleńnie.
U dzień, kali ŭ kvateru ŭłamilisia siłaviki, Zielcar z žonkaj nie viedali, što heta supracoŭniki KDB, miarkuje Maksim. Tamu i zvanili ŭ milicyju. A zdymać videa stali, kab usio zafiksavać.
«Jany [kadebešniki], napeŭna, dumali, što idzie tranślacyja. Tamu chutka vykłali svaju zmantavanuju viersiju videa, napužalisia», — vykazvaje svajo bačańnie Maksim.
Poŭnaje videa z kamiery Zielcara siłaviki tak i nie apublikavali. Nie pakazali i taho, što źniała na telefon jaho žonka. Tamu dahetul zastajecca pytańnie, što ž nasamreč zdaryłasia ŭ kvatery na Jakuboŭskaha.
Z rodnymi ŭ Biełarusi Maksim kantakt ciapier nie padtrymlivaje, tamu pra toje, što adbyvałasia paśla zatrymańnia siastry, praktyčna nie viedaje. 11-hadovaha syna Maryi i Andreja, nakolki viadoma, ciapier dahladaje maci Maryi.
Sam Maksim ź siamjoj u Hruzii. Jon padavaŭsia na mižnarodnuju achovu, ale jamu admovili. «Napisaŭ skarhi ŭ sud, źbiraju ŭsie dokazy», — dzielicca jon. Kali nie atrymajecca abskardzić, spadziajecca lehalizavacca ŭ biaśpiečnaj jeŭrapiejskaj krainie.
Bajpoł nazvaŭ imiony mahčymych zabojcaŭ Andreja Zielcara. I zajaviŭ, što siłavika «Nirvanu» zastreliŭ svoj ža
Try hady tamu ajcišnik Andrej Zielcer akazaŭ supraciŭ siłavikam, jakija pryjšli da jaho dachaty
Sud razhledzić spravu «ab źmienie prymusovaha lačeńnia» ŭ dačynieńni da Maryi Uśpienskaj, udavy Andreja Zielcera
«Časam jana vypadała z realnaści». Byłaja sukamiernica ŭdavy Zielcera raspaviała pra jaje šmat detalaŭ
«Viasna»: Pa «spravie Zielcera» ŭ Biełarusi asudžanyja 114 čałaviek, 99 ź jakich — da pazbaŭleńnia voli
Brat udavy Zielcara: Kadebisty išli ŭ kvateru pa mianie1
Kamientary