«Biełarusam budzie vielmi soramna dy horka za toje, što jany nie zdoleli ničoha zrabić». Hutarka z muzykam Siarhiejem Babkinym
Hołas Siarhieja Babkina — adzin z samych paznavalnych na postsavieckaj muzyčnaj prastory, źviazanaj z rehi, džazam dy fankam. Niadaŭna lidar hurta 5’Nizza pierazapisaŭ svoj chit «Ja sałdat», jaki staŭ ledź nie odaj ukrainskim vajskoŭcam. U razmovie z «Našaj Nivaj» Babkin razvažaje pra vajnu, susiedziaŭ, jakija jaje raspačali, ruskuju movu dy biełarusaŭ, što taksama da kanfliktu spryčynilisia.
Siarhiej Babkin: Da niadaŭniaha času ščyra dy ŭsioj dušoj lubiŭ biełarusaŭ. Fota: babkin.official / Facebook
«Naša Niva»: Viedaju, što vy časta viali razmovy z prychilnikami praz sacyjalnyja sietki. Kali da vas siońnia źviartajucca ludzi ź Biełarusi, pra što ŭ pieršuju čarhu im kažacie?
Siarhiej Babkin: Ciapier uvohule nie maju anijakich kantaktaŭ z kimści, chto piša z Rasii dy Biełarusi. Rabiŭ pramovy da žycharoŭ hetych krain užo nieadnarazova. Ciapier na heta niama času, sił dy žadańnia, kali ščyra.
Pierš-napierš chaču skazać: treba šukać pravieranuju infarmacyju, kali, kaniečnie, chočacca, kali jość žadańnie dakapacca da praŭdy. Kali ž takoha žadańnia niama i ŭsio zadavalniaje — z boham, u dobry šlach.
Nieabyjakavyja ludzi i tak usio cudoŭna razumiejuć: apoviedy pra vajnu va Ukrainie z boku vašaha dziaržaŭnaha aparatu, dziaržaŭnaha telebačańnia — chłuśnia.
Ciapier va Ukrainie vajna, heta hvałtoŭny napad Rasijskaj Fiederacyi na maju radzimu. Jany źniščajuć našy harady, mirnych žycharoŭ, jany pierajšli ŭsie miežy čałaviečnaści! Voś što ciapier robić Rasija, jakuju padtrymlivaje Biełaruś, bo Łukašenka nie moža admović svajmu vialikamu, chacia na samoj spravie — vielmi maleńkamu susiedu.
My, ukraincy, prajšli, moža być, nie taki ŭžo doŭhi šlach niezaležnaści, adnak siońnia majem prezidenta, pra jakoha ja maryŭ. Ščyra kažučy, pieražyŭ užo šmat hetych usich mudakoŭ va ŭładzie. Adnak ciapier hanarusia. Hanarusia svajoju krainaj, svaim prezidentam, usim aparatam našaj ułady. Ščaślivy, što ja ŭkrainiec — i my abaviazkova pieramožam!
«NN»: Zhodna z apytańniami, vielizarnaja kolkaść ukraincaŭ stała ciapier usprymać Biełaruś jak krainu-ahresara. Ci ličycie vy, što hetuju ranu ŭžo nie zašyć? Albo jašče jość šlachi, jakimi možna adnavić ciopłyja adnosiny miž ludźmi?
SB: Rany zahojvajucca, navat samyja hłybokija, ale zastajecca śled. Voś u mianie jość šnar na nazie. Kali-nikali maje dzieci jaho zaŭvažajuć i raspytvajuć, što heta. Kali im raspaviadaju, sam viartajusia ŭ momant zdareńnia — pamiataju jaho da drobiaziej. Nie zabyŭsia ni siekundy z taho vypadku. Ci balić šnar? Nie, nie balić, ale ja pamiataju… Toje ž samaje adbyvajecca, kali viadziom havorku pra rany dušeŭnyja. Pra bol, śmierci cyvilnych ludziej, źniščeńnie haradoŭ.
Cudoŭna razumieju, što ludzi pa toj bok miažy ŭ bolšaści nie majuć dačynieńnia da ahresii. Usio vyrašajuć nie jany — usio vyrašajuć za ich. Jak kaliści kazali pra Stalina: u vas jość toj, chto za vas usio vyrašyć. Tak i ŭ Rasii ź Biełaruśsiu siońnia: jość tyja, chto za vas usio vyrašaje. Jany rabili heta raniej, robiać ciapier i buduć rabić, pakul nie zdochnuć ci pakul ich nie zabjuć.
Da niadaŭniaha času ščyra dy ŭsioj dušoj lubiŭ biełarusaŭ. Razumieŭ ich stanovišča, situacyju: što jany ŭ pastcy, jany zakładniki. Vielmi składana zmahacca z takim žorstkim djabalskim režymam, jaki isnuje ŭ XXI stahodździ na našaj płaniecie. Ale tym nie mienš my vystupali na fiestyvalach, sustrakalisia z chłopcami dy dziaŭčatami — i ja bačyŭ, što isnuje vuzkaje koła tych, chto zmahajecca, chto razumieje.
Rana ci pozna źmienicca ŭrad, adnaznačna źmienicca — niama ničoha viečnaha, tolki pytańnie času. Daj boh, kab na hetaje miesca pryjšoŭ razvažny, ščyry, adkryty čałaviek, jaki budzie pieražyvać za svaje krainu dy narod. I kali heta zdarycca, my, napeŭna, znoŭ budziem sustrakacca sa svaim słuchačom u Biełarusi. Adnak pamiać nikudy nie padzieniecca. Biełarusam budzie vielmi soramna dy horka za toje, što tak adbyłosia. Za toje, što jany nie zdoleli ničoha zrabić. Pamiać nie ścierci. Pakul my žyvyja, budziem heta pamiatać.
«Naša Niva» adnaŭlaje zbor danataŭ — padtrymać prosta
«NN»: Niadaŭna vy nanoŭ zapisali chit «Ja sołdat» adpaviedna sučasnym realijam. Va Ukrainie jaho pryniali jak himn ZSU. Tady jak u toj ža Biełarusi šmatlikija artysty lubiać śćviardžać, maŭlaŭ, mastactva, jak i sport, pavinna być pa-za palitykaj…
SB: Zaŭsiody padtrymlivaŭ absalutnuju svabodu vykazvańnia dy mierkavańniaŭ. Chaj śćviardžajuć. Ja b pahladzieŭ, što kazali b usie hetyja biełaruskija tavaryšy, kali b da ich pryjšli z vajnoj. Jany b pačali pieć zusim inšyja pieśni, kazać zusim inšyja słovy.
Žadańnie pierarabić «Sałdata» źjaviłasia tamu, što ŭnutry kipić lutaja złość. Ty prahnieš nutrom rabić usio što mahčyma na karyść krainy dy armii. Natchniać, padbadziorvać, davać enierhiju, upeŭnienaść dy luboŭ. Ciapier kožny na našych ziemlach robić maksimum, kab dapamahčy Ukrainie. Atrymaŭ vielizarnaje zadavalnieńnie, kali vykonvaŭ novy varyjant pieśni, a paśla atrymaŭ padziaku ad chłopcaŭ. Mnie istotna tolki heta. Ja tut, ja ŭkrainiec.
«NN»: Nakolki razumieju, u paŭsiadzionnym žyćci vy razmaŭlajecie na ruskaj movie. Niama tryvohi, što chutka heta stanie «čornaj mietkaj» dla ludziej va Ukrainie, pakolki paśla vajny tak buduć padzialać «svaich» i «nie svaich»?
SB: Tak, štodzień pryvyk karystacca ruskaj movaj. Naradziŭsia i vyras u Charkavie, u mianie ŭ škole ŭkrainskuju nie vykładali. Upieršyniu z rodnaj movaj paznajomiŭsia, kali pastupiŭ u instytut. U nas nikoli nie było i niama ŭščamleńnia ruskamoŭnych. Ščyra kažučy, nie viedaju, jak spravy ŭ vas u krainie ź biełaruskaj movaj. Adnak tut u nas volna razmaŭlajuć i pa-rusku, i pa-ŭkrainsku. Heta asabisty vybar kožnaha.
Ja razmaŭlaju i dumaju na ruskaj movie. Adnak kali ŭpieršyniu napisaŭ pieśniu na ŭkrainskaj, to atrymaŭ taki kajf, što nie pieradać słovami.
Chacieŭ by całkam pierajści na ŭkrainskuju — apošnim časam imknusia kamunikavać vyklučna na rodnaj movie. Maru davieści viedańnie da ideału, kab navat dumać na ŭkrainskaj. Takim čynam lahčej budzie pisać vieršy, pieśni. I ŭvohule padajecca, što jana nievierahodna paetyčnaja, piavučaja. Da taho ž, nie sumniavajusia, paśla vajny jašče bolš ludziej zachočuć razmaŭlać pa-ŭkrainsku.
«NN»: Da pačatku bajavych dziejańniaŭ vy achvotna ŭdzielničali ŭ humarystyčnych prajektach. Jak miarkujecie, jak chutka paśla vajny Ukraina pačnie nanoŭ paśmichacca — i ci pačnie ŭvohule?
SB: Ukrainski narod sam pa sabie vielmi viasioły. I navat ciapier, u hety žudasny pieryjad dla krainy, ludzi nie pierastajuć žartavać, śmiajacca, nie hublajuć pačućcia humaru. Nam baluča, vielmi baluča, my luta złyja, adnak pry hetym my nie pierastajom uśmichacca.
Humarystyčnyja pieradačy źjaviacca nie adrazu. Nie ŭsio adrazu źjavicca, bo treba budzie jašče adnaŭlać infrastrukturu, harady, krainu pryvieści ŭ paradak paśla akupantaŭ. Kali skončym hetuju pracu, i nadydzie čas humaru. Napaŭnieńnie vy sami razumiejecie, jakoje budzie na pačatku: hańba Rasii na ŭvieś śviet i ździeki ź Lilipucina i jaho siabruka-vusača.
Mnie padajecca, heta tolki ŭkraincy zdolnyja tak praz žart dy ŭśmieški davać boj ahresaram.
«NN»: Kali b radok ci słupok z vašaj pieśni sinchronna prahučaŭ by ŭ adzin dzień na ŭsich radyjostancyjach Biełarusi, jakoje pasłańnie vy b abrali?
SB: Składanaje pytańnie. Dumaŭ nad vieršam «Mnie vas nie škada» albo pieśniaj «Šeryja» z majho staroha alboma. Adnak spyniusia na treku «Viečna žyć» z płaścinki «Ura!».
Kamientary