«Błakujuć finansavyja apieracyi». Na što ŭpłyvaje ŭklučeńnie čałavieka ŭ «śpis terarystaŭ»?
10 červienia ŭ pieralik asobaŭ, datyčnych da terarystyčnaj dziejnaści, KDB uklučyŭ jašče dzieviaciarych čałaviek. Ciapier tam bolš za 70 proźviščaŭ biełarusaŭ. Ale na što ŭpłyvaje ŭklučeńnie čałavieka ŭ hety pieralik?
U zakanadaŭstvie praduhledžana tolki adno abmiežavańnie dla ludziej z hetaha śpisu: finansavyja apieracyi dla ich błakujucca.
«Pry sprobie pieravieści hrošy čałavieku, čyjo proźvišča ŭ pieraliku asobaŭ, datyčnych da teraryzmu, u luboj arhanizacyi (na pošcie, u banku) budzie admoŭlena. Nie atrymajecca zrabić heta i praz mabilnuju prahramu banka,
— tłumačyć pravaabaronca Nasta Łojka. — Błakavańnie finansavych apieracyj tyčycca i hrašovych pieravodaŭ u SIZA, kali čałaviek ź pieraliku ŭžo zatrymany. Heta toje, z čym ja sutyknułasia piersanalna — pasprabavała zrabić hrašovy pieravod viaźniu na pošcie, jaho nie pryniali.
Ja zapoŭniła błank na elektronny hrašovy pieravod, jany stali jaho ŭvodzić, i nasuprać imia čałavieka vyśviaciłasia, što jon u «terarystyčnym śpisie». U mianie paprasili pašpart, a ŭ pieravodzie admovili.
Adrazu ž na pošcie pierapisali maje pašpartnyja danyja, kab paśla pravieryć na datyčnaść da finansavańnia terarystyčnaj dziejnaści».
Pravaabaronca źviartaje ŭvahu, što asudžanamu čałavieku z «terarystyčnaha śpisu» ŭsio ž mahčyma pieradać hrošy. Heta možna zrabić praz buchhałteryju kałonii. Ale dla hetaha svajaku treba pryjechać u kałoniju fizična, anłajn pieravieści hrošy niemahčyma.
Pry hetym Łojka adznačaje: hety pieralik viadziecca z 2011 hoda, i pieršapačatkova jon vykarystoŭvaŭsia dla vykanańnia mižnarodnych abaviazacielstvaŭ pa baraćbie z teraryzmam i abapiraŭsia na praktyku šerahu krain. U pieraliku znachodzilisia ludzi i arhanizacyi, dziejnaść jakich asudžałasia mižnarodnaj supolnaściu. Ale ź listapada 2020 hoda ŭ jaho stali traplać ludzi pa palityčnych matyvach (pieršymi stali Ściapan Puciła i Raman Pratasievič).
Ludziej ź Biełarusi ŭ śpis u asnoŭnym stali ŭklučać sychodziačy ź dźviuch padstaŭ, jakija praduhledžvajucca pastanovaj Savieta Ministraŭ Respubliki Biełaruś ad 30 śniežnia 2014 h. № 1256:
«Punkt 5.2. Prysud suda Respubliki Biełaruś, jaki ŭstupiŭ u zakonnuju siłu, ab pryznańni fizičnaj asoby vinavataj u ździajśnieńni złačynstvaŭ, praduhledžanych u artykułach 124-131, 134, 287, 289-293, častcy 4 artykuła 294, častki 4 artykuła 295, častcy 4 artykuła 309, častkaj 3 artykuła 311, artykuły 322-324, 359, 360, 361 Kryminalnaha kodeksa Respubliki Biełaruś;
Punkt 5.4. Pastanova ab pryciahnieńni fizičnaj asoby ŭ jakaści abvinavačanaha ŭ ździajśnieńni złačynstvaŭ, praduhledžanych u artykułach 124-131, 134, 287, 289-293, častcy 4 artykuła 294, Častki 4 artykuła 295, Častki 4 artykuła 309, častki 3 artykuła 311, artykułach 322-324, 359, 360 i 361 Kryminalnaha kodeksa Respubliki Biełaruś».
«Da 23 maja 2022 hoda ŭ pieralik traplali ludzi z punkta 5.4. — heta značyć, dastatkova było pradjaŭlenaha abvinavačvańnia (vyklučeńnie było tolki ŭ dačynieńni da Michajłava Jahora, pa jakim ustupiła ŭ siłu rašeńnie suda).
Pravaabaroncy ŭ cełym krytykavali vykarystańnie dadzienaha pieraliku jak represiŭnaha instrumienta, ale asabliva toje, što punkt 5.4. jak padstava dla takoha śpisu parušaje prezumpcyju nievinavataści, — źviartaje ŭvahu Łojka. — Važna: za sam fakt znachodžańnia ŭ pieraliku ludziej nie mohuć rasstralać! Heta vyrašaje tolki sud pry razhladzie kryminalnaj spravy.
Taksama my ličym, što vykarystańnie terminaŭ «teraryzm» i «ekstremizm» nie moža być padstavaj dla biespadstaŭnych abmiežavańniaŭ pravoŭ čałavieka. Na dadzieny momant my fiksujem złoŭžyvańnie takimi paniaćciami jak represiŭny instrumient suprać luboha inšadumstva».
«Joj było vielmi drenna apošnim časam». Znajomyja pra Śviatłanu Krucikavu, jakaja skončyła žyćcio samahubstvam paśla cisku milicyi2
Kamientary