Blacha dla Rasii. Były rabotnik «Mietałaprakatnaj kampanii» raskazaŭ, jak pracuje zavod u Miorach
Uletku 2021 hoda ŭłady kinuli za kraty kiraŭnictva mietałaprakatnaha zavoda ŭ Miorach, pryznačyli kiraŭnikom byłoha hienierała, abviaścili prastoj, a paźniej — i bankructva pradpryjemstva. U žniŭni 2022-ha Alaksandr Łukašenka jaho prosta «nacyjanalizavaŭ». Adzin z rabočych, jaki da niadaŭniaha času pracavaŭ na zavodzie ŭ Miorach, ananimna raspavioŭ «Biełsatu», nakolki zahružanaje pradpryjemstva, chto im kiruje i kolki zarablajuć pracaŭniki.
Mahutnaść vykarystoŭvajecca na 40-45%
«Nakolki viedaju, pry kancy 2022 hoda pradpryjemstva było zahružanaje ŭsiaho na 40-45%. Pry mahutnaści 12 tysiač ton my vyrablali samaje bolšaje 4—4,5 tysiačy ton biełaj blachi za miesiac. Za niekalki hadoŭ my, pa sutnaści, ni razu nie dasiahnuli navat 50%», — kaža były supracoŭnik Miorskaha mietałaprakatnaha zavoda Alaksandr (imia źmienienaje).
Alaksandr raskazvaje, što da 90 % vyrablenaj pradukcyi zavod ciapier pastaŭlaje ŭ Rasiju, chacia jašče na pačatku 2021 hoda asnoŭnym kirunkam pastavak była Jeŭropa. Zavod pačynaŭ z vyrabu čornaj blachi (prakatvali toŭstuju, horača katanuju blachu, jakuju zakuplali ŭ Niamieččynie i Rasii), a ŭ siaredzinie 2021 hoda pačali pierachodzić na biełuju (tonki prakat pakryvaŭsia vołavam).
Adnak u červieni 2021 hoda kiraŭnictva zavoda było ŭziataje pad vartu. «Siłaviki» zatrymali tady kala 15 čałaviek, bolšuju častku ź jakich praz 10 dzion vypuścili. Na hiendyrektara pradpryjemstva Piatra Šymukoviča, jaho namieśnika pa ekanomicy i finansach Dźmitryja Słaŭnikava i kiraŭnika rady dyrektaraŭ Alaksieja Kavalonka zaviali kryminalnuju spravu. Abvinavacili ŭ tym liku ŭ złoŭžyvańni słužbovymi paŭnamoctvami (č. 2 art. 424 KK) i ŭchileńni ad vypłaty padatkaŭ (č. 2 art. 243 KK).
«Usie pracaŭniki byli tady aburanyja tymi zatrymańniami. Bo pracavali my dobra. Realna hety zavod dla Mioraŭ byŭ ratunkam, i ŭsie canili jaho kiraŭnictva.
Nu i, viadoma, rabočych cikaviła, što, naohuł, staniecca z zavodam, dzie jany atrymlivali, pa mierkach Mioraŭ, narmalnyja zarobki. My navat list rychtavali, źbirali podpisy, kab vyzvalili kiraŭnikoŭ. Usie škadavali ich i pieražyvali. Tamu što ludzi vielmi šmat zrabili dla Mioraŭ», — dzielicca naš surazmoŭca.
Pa słovach Alaksandra, hiendyrektar Piotr Šymukovič i jaho namieśnik Dźmitryj Słaŭnikaŭ vyjšli na svabodu na pačatku 2022 hoda, ale ŭ jakim statusie — nieviadoma. Padobna, što śledstva pa raspačataj suprać ich spravie tryvaje dahetul (Alaksiej Kavalonak, pa infarmacyi našaj krynicy, da siońnia znachodzicca pad vartaj, ale paćvierdzić hetuju infarmacyju nam nie ŭdałosia).
Hienierał zamiest biźniesmiena
Jak raskazvaje były pracaŭnik mietałaprakatnaha zavoda, paśla zatrymańnia hiendyrektara kiravać pradpryjemstvam pastavili byłoha namieśnika načalnika Hienštaba US RB, hienierała-majora ŭ adstaŭcy Ihara Hłoda. Ale, pa słovach, Alaksandra, jon ničym nie zajmaŭsia. Pačalisia prablemy, najpierš — z bankami.
«My jašče ŭ lipieni 2021-ha dakatvali toje, što było raniej zakuplenaje na rasijskaj «Sievierstali» i «Mahnitcy» — i bolš srodkaŭ na zakupku syraviny pradpryjemstva nie mieła. U žniŭni abviaścili prastoj. Niedzie, napeŭna, paŭhoda stajali. Bolšaść pracaŭnikoŭ pajšli na vymušany adpačynak i atrymlivali dźvie traciny zarobku. Usio heta i pryviało da bankructva», — raskazvaje Alaksandr.
Jon kaža, što padčas prastoju častka supracoŭnikaŭ zvolniłasia z zavoda. Zbolšaha — praź niapeŭnaść, bo navat na dźvie traciny zarobku — kala 600 rubloŭ — u Miorach možna było pražyć. Ale byli i skaračeńni. Ź Mioraŭ źjechali taksama kiraŭniki siaredniaha źviana, jakich najmali ŭ Rasii. Uvohule ž, siaredni zarobak na pradpryjemstvie da leta 2022 hoda składaŭ 1100 rubloŭ (prostyja rabočyja atrymlivali 900-1000 rubloŭ). A ŭ lipieni 2022 hoda, kali na zavod pryznačyli antykryzisnaha kiraŭnika, zarobak padniali ŭ paŭtara razy. Prosty rabočy zarablaŭ 1300-1500 rubloŭ.
Paśla pačatku vajny va Ukrainie miorski zavod staŭ pracavać pa davalnaj schiemie z pradpryjemstvam «Biełćvietmiet». Jano zakuplała syravinu, davała zavodu na pierapracoŭku, zabirała hatovuju pradukcyju. Kamu «Biełćvietmiet» jaje pradavaŭ, dakładna nie viadoma, ale, pa čutkach, 90% išło ŭžo tady ŭ Rasiju, častkova — u Kazachstan. Pra mahčymaść pastaŭlać u Jeŭropu havorki ŭžo nie było — pačali dziejničać sankcyi.
«Kab dali pracavać nie z-pad pałki»
U žniŭni 2022 hoda zavod staŭ ułasnaściu dziaržavy. Pra jaho nacyjanalizacyju zajaviŭ Alaksandr Łukašenka, kali 8 žniŭnia naviedaŭ Miory. Pryznačyŭ taksama novaha hiendyrektara. Zavodam kiruje ciapier były namieśnik hiendyrektara pa vytvorčaści Uładzimir Dźjakanaŭ — hramadzianin Rasii, jaki raniej pracavaŭ namieśnikam hałoŭnaha prakatčyka na Mahnitahorskim mietałurhičnym kambinacie. Usia majomaść byłoha «MMPZ-hrup» była pieradadzienaja novaj arhanizacyi — AAT «Mietałaprakatnaja kampanija», jakuju jašče ŭviesnu taho ž hoda zasnavaŭ «Biełkalarmiet».
«Nas za niekalki dzion papiaredzili, što, pa-mojmu, z 15 listapada 2022 hoda nas usich pieraviaduć u hetuju kampaniju, a taksama addaduć joj usiu majomaść zavoda. I voś ciaham adnaho dnia pieraviali ŭsich — kala 600 čałaviek. Ciapier zavod pracuje pad šyldaj «Mietałaprakatnaj kampanii», — kaža Alaksandr.
Kab niejak vypravić situacyju, «Mietałaprakatnuju kampaniju» ŭklučyli ŭ SEZ «Viciebsk» (pradpryjemstva maje ciapier padatkovyja lhoty), ale asablivych pośpiechaŭ pakul nie nazirajecca. Pa słovach byłoha supracoŭnika zavoda, asnoŭnyja abjomy biełaj blachi, jakuju vyrablajuć u Miorach, iduć u Rasiju. Zaŭvažaje, što naŭrad ci — u vajskovych metach, bo miorskaja blacha vielmi tonkaja (0,1-0,2 mm). Ź jaje, prykładam, vyrablajuć blašanki dla piva ci zhuščonaha małaka (syravinu zakuplaje Rahačoŭski małočny kambinat).
Svaje mahutnaści kampanija vykarystoŭvaje tolki na 40-45%, kaža Alaksandr.
«Kab dali pracavać nie z-pad pałki i nie pa ŭkazcy dziaržavy, a akurat pad kiraŭnictvam pryvatnika, jaki viedaje, kudy zbyć pradukcyju i pa jakich koštach, to, dumaju, zavod byŭ by zahružany na ŭsie 100. Navat u situacyi sankcyj. Hetyja ludzi, jakim šyjuć artykuły, byli vielmi pradprymalnyja i štości prydumali b», — upeŭnieny surazmoŭca «Biełsata».
Sankcyi i zapčastki
Naš surazmoŭca kaža, što sankcyi nie tolki zakryli dla ciapier užo dziaržaŭnaj kampanii zachodni rynak, ale i vielmi ŭskładnili situacyju z zapčastkami, bo na zavodzie staić jakasnaje niamieckaje abstalavańnie. Kitajskija detali ŭ vypadku pałomak — nie vielmi prydatny varyjant. Raskazvaje, jak praz sapsavany padšypnik spyniłasia cełaja linija, bo nijak nie mahli znajści anałahaŭ.
«Ja miarkuju, što navat kali heta praciahniecca hod—dva, našy dziaržaŭnyja «dziejačy» nie zdolejuć całkam «zakapać» hety zavod. Ja aptymist. U budučyni, u novaj, volnaj Biełarusi, kali zdymuć sankcyi i my budziem mieć vychad u Jeŭropu, a ludzi vyjduć z turmaŭ — budziem mieć dobryja pierśpiektyvy», — padsumoŭvaje były pracaŭnik miorskaha mietałaprakatnaha zavoda Alaksandr.
Pavodle aficyjnaj infarmacyi, «Mietałaprakatnaja kampanija» pastaŭlaje ŭ Rasiju 80% svajoj pradukcyi. Na zavodzie pracuje kala 600 čałaviek. Siaredni zarobak na pradpryjemstvie składaje 1700 rubloŭ (aficyjnyja źviestki).
U listapadzie 2022 hoda na miorskim zavodzie znoŭ adbyŭsia «chapun», padčas jakoha byli zatrymanyja jak minimum piać čałaviek. Surazmoŭca telekanała miarkuje, što zatrymańni nie byli źviazanyja z «nacyjanalizacyjaj zavoda» dy źmienaj kiraŭnictva, a prajšli ŭ miežach «zvyčajnaha rehijanalnaha nalotu», jak da hetaha ŭ Pastavach i Vierchniadźvinsku, a paźniej — u Brasłavie.
Stała viadoma pra zatrymańnie 77-hadovaha Vasila Hustyra, adnaho z najlepšych ahraryjaŭ Biełarusi6
Kamientary