«Zabili, siadzić abo zaloh na dno». Što z dobraachvotnikam-biełarusam Iharam Klaŭko, jaki da vajny siadzieŭ u izalatary Maryupala

Što viadoma pra Ihara Klaŭko

Biełarus vajavaŭ pad pazyŭnym «Leŭ» u bataljonie «Danbas» i dobraachvotnickim ukrainskim korpusie «Pravy sektar». Jon prajšoŭ Bachmut, Papasnuju, Lisičansk, Iłavajsk i Piaski — amal usie haračyja punkty antyterarystyčnaj aperacyi na Danbasie da taho momantu, jak dobraachvotnickija bataljony raspuścili abo padparadkavali Ŭzbrojenym siłam Ukrainy.

Pavialičyć

U lutym 2017 hodu, na druhi dzień paśla aperacyi na paranienaj nazie, jaho zatrymali ŭ Irpienskim vajskovym špitali pad Kijevam i vyvieźli ŭ izalatar Maryjupal. Ihara ŭziali pad vartu praz padazreńni ŭ vykradańni čałavieka, naŭmysnym zabojstvie i bandytyźmie.

Ihar Klaŭko, jaki ŭvieś čas admaŭlaŭ svaju datyčnaść da złačynstva, znachodziŭsia ŭ Maryjupalskim izalatary i ŭ toj čas, kali Rasieja ŭ lutym 2022-ha ŭvarvałasia va Ŭkrainu i ŭrešcie zachapiła Maryjupal.

Praź miesiac paśla pačatku vajny infarmacyi ź izalataraŭ užo nie było

U sakaviku 2022 hodu Ministerstva justycyi Ŭkrainy paviedamiła ab stračanaj suviazi z dvuma śledčymi izalatarami ŭ Maryjupali, u adnym ź ich na toj momant znachodziŭsia Ihar Klaŭko. Heta «Svabodzie» paćvierdziła načalnica ŭpraŭleńnia dakumentalnaha i administracyjna-haspadarčaha zabieśpiačeńnia Departamentu vykanańnia kryminalnych pakarańniaŭ Alena Laŭkovič.

«Ciapier suviaź z ustanovaj stračanaja. Dać infarmacyju pra Klaŭko I.Ju. niemahčyma. Razam z tym infarmujem, što evakuacyja asobaŭ, jakija stanam na 24 lutaha 2022 hodu ŭtrymlivalisia ŭ dziaržaŭnaj ustanovie «Maryjupalski śledčy izalatar», nie ažyćciaŭlałasia», — adznačyła Alena Laŭkovič.

Paśla straty kantrolu nad Maryjupalem horad uklučyli ŭ pieralik terytoryj, časova akupavanych Rasiejaj.

Pieršyja ŭ izalatary i kalonii zachodzili kadyraŭcy

Kolišnija vajskoŭcy, jakija vajavali ź Iharam Klaŭko, raskazali «Svabodzie», što paśla adychodu ŭkrainskich vojskaŭ z Maryjupalu na terytoryju śledčaha izalataru ŭvarvalisia kadyraŭcy, jany zakidvali ŭ pamiaškańni šumavyja hranaty i stralali ŭ pavietra, a potym nibyta rasstralali tych, chto vajavaŭ padčas antyterarystyčnaj aperacyi i trapiŭ u SIZA za kryminalnyja złačynstvy.

Ukrainskija pravaabaroncy pakul nie paćviardžajuć hetaj infarmacyi. Adny ź ich śćviardžajuć, što ŭsich źniavolenych adrazu vyvieźli z Maryjupalu na terytoryju Rasiei, a inšyja kažuć, što ŭ Łuhansk ci Danieck. Ale paćviardžajuć toj fakt, što kadyraŭcy pieršyja źjavilisia ŭ pamiaškańniach izalataru.

«My hetaha nia viedajem dakładna. Ale jość infarmacyja ź niekalkich krynic, što ŭsich źniavolenych, jakija tam znachodzilisia, vyvieźli ŭ Rasieju. Ja maju źviestki, što ich vyvieźli», — skazaŭ «Svabodzie» kaardynatar prahram Charkaŭskaj pravaabarončaj hrupy Andrej Dzidzienka.

Jon pieršym u siaredzinie sakavika 2022 hodu apublikavaŭ videazapis, na jakim možna pabačyć, jak kolišnija źniavolenyja (peŭna, musulmanie) dziakujuć «pradstaŭnikam čečenskaha narodu za vyzvaleńnie».

Charkaŭski pravaabaronca kaža, što čuŭ ab spravie Ihara Klaŭko, ale nia maje infarmacyi pra jahony ciapierašni los.

«Razumiejecie, infarmacyja pra ŭsich ludziej, kali ich pieravoziać u Rasieju, niedastupnaja, i pa ich pracavać vielmi ciažka. Voś, naprykład, u nas jość kaleha-pravaabaroniec i žurnalist Maksim Butkievič (jon šmat dapamahaŭ biełaruskim uciekačam va Ŭkrainie ŭ pytańniach abarony i lehalizacyi. — RS), jakoha asudzili ŭ tak zvanaj «ŁNR» na 13 hadoŭ źniavoleńnia i vyvieźli ŭ Rasieju. Ciapier miesca jaho znachodžańnia nieviadomaje. My sprabavali padklučyć advakataŭ u Rasiei, ale nie zmahli vyznačyć miesca jahonaha ciapierašniaha znachodžańnia», — patłumačyŭ Andrej Dzidzienka.

Rasstreły ŭ izalatarach nia mieli masavaha charaktaru

Charkaŭski pravaabaronca dadaŭ, što fakty rasstrełu rasiejcami ŭkrainskich źniavolenych u izalatarach byli adzinkavyja.

«Toje, što rasstreły ŭ takich ustanovach byli, heta fakt, ale jany nie byli masavymi. Naprykład, kali «orki» zaskočyli ŭ Chiersonskaje SIZA, tam jany zastrelili adnaho čałavieka. Ale heta było chutčej dla zapałochvańnia, kab pakazać, chto ciapier kamanduje», — patłumačyŭ Andrej Dzidzienka.

Aleh Ćviły, kiraŭnik hramadzkaj arhanizacyi «Zachist vjaźniv Ukrajini» («Abarona viaźniaŭ Ukrainy»), jakaja zajmajecca pravami asudžanych i źniavolenych, paviedamiŭ, što i ŭ Maryjupali taksama adbyŭsia pakazalny rasstreł.

«U Maryjupali rasstralali kryminalnaha aŭtaryteta pa mianušcy «Abchaz», jaki aburyŭsia nieapraŭdanym hvałtam z boku kadyraŭcaŭ. Heta było pakazalnaje pakarańnie, ale jon nia byŭ kolišnim vajskoŭcam. Jany jaho zastrelili i ŭsich pazahaniali ŭ kamery», — raskazaŭ Aleh Ćviły.

Pavodle jaho, infarmacyja z Maryjupalskaha SIZA vielmi abryvačnaja i niedastatkovaja, kab rabić niejkija dakładnyja vysnovy.

Piatro Andruščanka, daradca mera Maryjupalu, taksama ličyć małaimaviernym masavy rasstreł rasiejcami maryjupalskich źniavolenych.

«Kali b takoje było, to pra heta pačuli b usie i adrazu. Ale što tam adbyvałasia? My bačym, što tyja ludzi, jakich abvinavačvali ŭ zabojstvach, jany ciapier na svabodzie. Ale što i jak było? Viedajem, što tam była «bitva» za kryminalny ŭpłyŭ, a paśla taho, jak stała zrazumieła, chto kiruje kryminalnym śvietam u Maryjupali, pačali źjaŭlacca niekatoryja «tavaryšy» ź SIZA na ludziach. Tamu, papraŭdzie, što tam adbyłosia dakładna, nichto nia viedaje», — raskazaŭ Piatro Andruščanka.

Pierad zachopam u izalatary ŭtrymlivali 345 čałaviek

U Dziaržaŭnym biuro raśśledavańniaŭ paviedamili, što ŭ Maryjupalskim izalatary, dzie na momant zachopu kadyraŭcami znachodzilisia 345 źniavolenych, adbyŭsia bunt. Jon mieŭ usie šancy na pośpiech, ale adzin z supracoŭnikaŭ SIZA aperatyŭna paviedamiŭ ab im rasiejcam, i bunt spynili «siłaj».

Pavodle materyjałaŭ spravy, zaviedzienaj va Ŭkrainie suprać zdradnika, źniavolenyja, jakija pahadzilisia padtrymać akupacyjny režym, vyjšli na volu. Los inšych nieviadomy.

Kryminalnyja spravy ŭ momant zachopu Maryjupalu zastalisia ŭ sudach

Heta paćvierdziŭ i Piatro Andruščanka. Pavodle jaho, usie źniavolenyja, jakija nie zachacieli pajści na słužbu ŭ rasiejskuju armiju, zastalisia adbyvać pakarańnie na padstavie ŭžo vyniesienych vyrakaŭ.

«Tych, jakija mieli tolki abvinavačańnie, ale jašče nie byli asudžanyja, pieravažna pavypuskali. Prynamsi, tych, u kaho jašče nie było vyrakaŭ», — skazaŭ jon.

Piatro Andruščanka nie vyklučaje, što siarod vyzvalenych rasiejcami moh być i Ihar Klaŭko (vyrak jamu ciaham amal 7 hadoŭ tak i nie abviaścili. — RS), niahledziačy na toje, što, pa sutnaści, u 2014—2015 hadach jon vajavaŭ suprać Rasiei na Danbasie.

«Jon (Ihar Klaŭko) užo musiŭ niedzie «ŭspłyć». Ale što ź im? Jość try varyjanty — jon abo siadzić, abo jaho zabili, abo jon niedzie, jak toj kazaŭ, zaloh na dno. A moža navat, viarnuŭsia ŭ Biełaruś. Ciapier takija časy, što nielha być upeŭnienymi ni ŭ čym. Ja skažu tak, biez pryviazki da jakoha-niebudź proźvišča. Ja viedaju ludziej, jakija vajavali ŭ ATA z 2014 hodu, jany veterany ATA, a ciapier cicha žyvuć tam u akupacyi. Tam vielmi składana i nielha iści pa šablonach. Jość roznyja historyi, i čamu tak, ja nia maju adkazu. Niechta pakajaŭsia, niechta schavaŭsia. Tamu mahčyma ŭsio, i treba z hetaha zychodzić», — pierakanany Piatro Andruščanka.

Pavodle jaho, na momant pačatku vajny ŭsie kryminalnyja spravy zastavalisia ŭ Maryjupali — u sudach i prakuratury. «Ja nia čuŭ, kab vyvozili kryminalnyja spravy. Tam, u pryncypie, nie paśpieli vyvieźci toje, što treba było abaviazkova vyvieźci. Mahčyma, spravy zastalisia ŭ sudach; mahčyma, niekatoryja zhareli ci źnikli. Mahło adbycca što zaŭhodna».

«Šmat sudździaŭ zastalisia ŭ akupacyi i pierajšli na bok akupantaŭ»

Piatro Andruščanka kaža, što Illičoŭski rajonny sud Maryjupalu, dzie słuchali spravu Ihara Klaŭko, nieistotna paciarpieŭ ad rasiejskich abstrełaŭ. Ale bolšaja častka sudździaŭ, jakija pracavali ŭ maryjupalskich sudach, pierajšli na bok rasiejcaŭ.

Ale nia tyja sudździ, jakija razhladali spravu biełarusa.

Naprykład, Taciana Pustavojt ciapier pracuje sudździoj Uładzimir-Vałynskaha sudu, a Ała Ivančanka — Cierabaŭlanskaha rajonnaha sudu Ciarnopalskaj vobłaści. Prakurora Maryjupalskaha vajskovaha harnizonu Mikołu Słaścina, jaki padtrymlivaŭ abvinavačańnie Ihara Klaŭko ŭ sudzie, z 2014 hodu abviaścili ŭ vyšuk u tak zvanaj «DNR» za toje, što toj «dobraachvotna ŭstupiŭ u karny padraździeł» prakuratury Maryjupalu.

Pavialičyć

Ciapier funkcyi Illičoŭskaha rajonnaha sudu Maryjupalu, jaki razhladaŭ spravu Ihara Klaŭko, vykonvaje Kiraŭski rajonny sud horada Dnipro. Z raskładu jaho pasiadžeńniaŭ vynikaje, što prakuror Mikoła Słaścin zachavaŭ svaje paŭnamoctvy i ciapier u hetym sudzie chadajničaje ab adnaŭleńni «stračanych viadzieńniaŭ». Adna z takich kryminalnych spraŭ — ab samavolnym pakidańni vajskovaj častki abo miesca słužby.

Viadoma, naprykład, što Kiraŭski rajonny sud Dnipra ŭžo adnaviŭ viadzieńnie adnoj rezanansnaj spravy — ab zabojstvie ŭ 2011 hodzie ŭ Maryjupali «aŭtarytetnaha» biznesoŭca poŭdnia Danieččyny Valeryja Shary, viadomaha ŭ kryminalnym śviecie jak «Saran». Ukrainskija ŚMI paviedamlali, što sud adnaviŭ navat stračanyja ŭ vyniku rasiejskaj akupacyi Maryjupala 18 tamoŭ hetaj kryminalnaj spravy. Jaje taksama razhladali sudździ Taciana Pustavojt i Ała Ivančanka. Ale padazravany ŭ zabojstvie zahadkava źnik z Maryjupalskaha izalataru viasnoj 2022 hodu, adrazu paśla rasiejskaj akupacyi horadu.

Advakatka, jakaja abaraniała intaresy Ihara Klaŭko ŭ sudzie, zmahła evakuavacca z Maryjupalu ŭ sakaviku 2022 hodu i ciapier znachodzicca za miežami Ŭkrainy. Pra los padabaronnaha jana ničoha nia viedaje.

Baćka Klaŭko nie dačakaŭsia peŭnaj infarmacyi ab losie svajho syna

Kaciaryna Sierykava, advakatka jašče adnaho fihuranta hetaj spravy Viktara Kaminskaha, paviedamiła «Svabodzie», što abvinavačańnie pakul nie padavała zajavy ab adnaŭleńni viadzieńnia spravy Ihara Klaŭko. Ale jana kaža, što peŭnaj infarmacyi ab ciapierašnim losie Ihara Klaŭko niama.

«Ja nie była advakatam Ihara Klaŭko. Spadziajusia, što jon žyvy. Ja kantaktavała z sakratarom sudovaha pasiadžeńnia, ja jaje pytałasia praz Viber, tamu što mianie cikaviŭ mienavita los Klaŭko. Jana zastałasia na akupavanaj terytoryi, ale nie paviedamiła, ci pracuje jana ŭ sudzie ŭžo akupacyjnaj ułady.

Ale jana skazała: «Nie vydumlajcie, usio tam dobra z Klaŭko, usie jany siadziać, nikoha tam nie rasstralali». Ale jak jość nasamreč, ja hetaha nia viedaju. Adzinaje, što ja paśpieła baćku Klaŭko pieradać infarmacyju pra toje, što jon, mahčyma, nie rasstralany, a žyvy. A baćka ciaham nievialikaha času paśla hetaha pamior. Spadziajusia, baćka pamior z dumkaj, što jahony syn žyvy», — paviedamiła Kaciaryna Sierykava.

Advakatka paviedamiła, što jaje padabaronny Viktar Kaminski ciapier vajuje ŭ składzie Ŭzbrojenych sił Ukrainy. Adnaŭleńnie hetaj spravy jana ličyć małaperspektyŭnym.

• 4
• 0
• 2
• 2
• 5
• 19
• 7
• 0