«Litoŭskich pieravozčykaŭ mohuć čakać surjoznyja prablemy». Dalnabojščyki ab prapanovie adbirać DNŽ u biełarusaŭ za častyja pajezdki na radzimu
Kamitet Siejma pa nacyjanalnaj biaśpiecy i abaronie Litvy ŭchvaliŭ prapanovu abmiežavać kolkaść pajezdak na radzimu hramadzianam Biełarusi i Rasii, jakija majuć litoŭskija DNŽ. Kali Siejm uchvalić prapanovu, to jeździć na radzimu možna budzie nie čaściej, čym raz na try miesiacy. «Naša Niva» pahutaryła ź biełaruskimi dalnabojščykami, jakija pracujuć u litoŭskich kampanijach, ale jeździać u Biełaruś čaściej.
Limit na pajezdki na radzimu
Kali Siejm uchvalić hetuju prapanovu, to «častyja» pajezdki ŭ Biełaruś — čaściej adnaho razu na try miesiacy, buduć zakonnaj padstavaj, kab pazbavić čałavieka časovaha VNŽ u Litvie.
Biełarusy, jakija pracujuć u Litvie dalnabojščykami, aścierahajucca, što ŭ takim vypadku jany nie zmohuć praciahvać pracavać u hetaj krainie.
«Zvyčajna kadencyja doŭžycca šeść abo vosiem tydniaŭ. Uvieś hety čas my jeździm unutry Jeŭrasajuza, paśla čaho kiroŭca viartajecca na bazu ŭ Litvu i adtul na 2-3 tydni jedzie ŭ Biełaruś. Kali praviły źmieniać, to daviadziecca znachodzicca ŭ rejsie nie pa paŭtara-dva miesiacy, a pa try. Dumaju, mała chto pahodzicca na taki hrafik», — miarkuje biełarus, jaki pracuje dalnabojščykam.
Mužčyna kaža, što kali taki zakon prymuć, to jon budzie šukać pracu ŭ inšaj krainie Jeŭrasajuza.
«U Litvie šmat kiroŭcaŭ ź Biełarusi ŭžo pazbavili DNŽ praz toje, što raniej jany słužyli ŭ armii, milicyi abo inšych orhanach. Inšyja, kali viedajuć, što ź ich bijahrafijaj na pracu ŭ Litvu lepiej nie sunucca, adrazu abirajuć dla siabie inšyja krainy — u asnoŭnym Polšču», — tłumačyć mužčyna.
Inšy surazmoŭca taksama pracuje kiroŭcam u litoŭskaj firmie, ale ŭ adroźnieńnie ad svajho kalehi vykonvaje rejsy nie ŭnutry Jeŭrasajuza, a ź ES u Biełaruś.
«Pajezdki ŭ Biełaruś — heta častka majoj pracy. Kali hetyja normy buduć raspaŭsiudžvacca i na pierasiačeńni miažy ŭ pracoŭnych metach, to ja zastanusia biez pracy».
Mužčyna vykazvaje spadziavańni, što kali taki zakon i prymuć, to jon budzie raspaŭsiudžvacca vyklučna na pryvatnyja pajezdki.
«Naprykład, kali byli kavidnyja abmiežavańni, to jany nie raspaŭsiudžvalisia na kiroŭcaŭ-mižnarodnikaŭ, mahčyma, i tut zrobiać vyklučeńni. Inakš litoŭskich pieravozčykaŭ mohuć čakajuć surjoznyja prablemy, bo na hetym kirunku ŭ bolšaści vypadkaŭ pracujuć mienavita biełarusy», — tłumačyć mužčyna.
Zaŭvaha NN: zhodna z prajektam, členy ekipažaŭ sudoŭ, samalotaŭ i hruzapieravozčyki zmohuć pierasiakać miažu čaściej.
«Nie dumaju, što mnie budzie składana znajści pracu ŭ inšaj krainie»
Jašče adzin surazmoŭca taksama ličyć, što ad padobnych abmiežavańniaŭ u pieršuju čarhu pacierpić mienavita litoŭski biznes.
«Pa adčuvańniach — biełarusy składajuć kala pałovy kiroŭcaŭ fur, jakija jeździać na litoŭskich numarach pa Jeŭropie. Pry hetym tolki adzinki ź ich žyvuć u Litvie. Čaściej za ŭsio, ich siemji žyvuć u Biełarusi, tamu jany i viartajucca na radzimu paśla kadencyi.
Ja pracuju pa 6 tydniaŭ, časam pa 8 tydniaŭ, a potym maju dva-try tydni adpačynku, jakija pravodžu ŭ Biełarusi. U Litvie za kadencyju byvaju maksimum 2-3 dni, ź jakich sutki staju ŭ čarzie».
Mužčyna zapeŭnivaje, što nie źbirajecca pracavać pa try miesiacy zapar, kab nie zhubić litoŭski DNŽ.
«U mianie siamihadovy staž, nie dumaju, što mnie budzie składana znajści pracu ŭ inšaj krainie. U Polščy zaŭždy chapaje vakansij. Jość znajomyja, jakija pracujuć u vienhierskich firmach, tam, nakolki mnie viadoma, nijakich abmiežavańniaŭ niama».
Ci sapraŭdy transpartnaja halina Litvy mocna zaležyć ad kiroŭcaŭ ź Biełarusi?
Vyhladaje, što tak. Hramadzianie Biełarusi pa stanie na pačatak 2024 hoda zajmajuć u Litvie pieršaje miesca siarod pracaŭładkavanych zamiežnikaŭ. U hetaj krainie pracuje 47700 hramadzian Biełarusi. Na druhim miescy iduć hramadzianie Ukrainy — 44800 čałaviek. Bolšaść biełarusaŭ zaniatyja ŭ jakaści kiroŭcaŭ mižnarodnych hruzavych aŭtamabilaŭ — 24400 čałaviek.
Padčas abmierkavańnia ŭ litoŭskim siejmie anansavanych źmienaŭ prahučała jašče bolšaja ličba. Pa słovach adnaho sa śpikieraŭ, z 86 100 rabotnikaŭ u śfiery transpartu 38 000 składajuć hramadzianie Biełarusi. Kali heta sapraŭdy tak, to biełarusy — amal 44% ad usich zaniatych u transpartnaj śfiery Litvy. Kali abapiracca na bolš ścipłyja ličby, zhadanyja ŭ papiarednim abzacy, to atrymlivajecca 28%, što taksama vielmi šmat.
Litoŭski biznes suprać abmiežavańniaŭ
Ab tym, što litoŭski transpartny biznes zacikaŭleny ŭ pracaŭładkavańni biełarusaŭ, nieadnarazova vykazvalisia pradstaŭniki transpartnaj haliny Litvy. Jašče padčas abmierkavańnia pieršapačatkovych abmiežavańniaŭ u dačynieńni da hramadzian Biełarusi viasnoj 2023 hoda pieravozčyki vystupali suprać taho, kab Litva pazbaviła biznes mahčymaści brać na pracu kiroŭcaŭ ź biełaruskimi pašpartami.
Siarod arhumientaŭ hučali i takija fakty, što biełaruskija dalnabojščyki, jakija pracujuć u litoŭskich firmach, nasamreč u samoj Litvie amal nie byvajuć.
Paźniej, letam 2023 hoda, hienieralny sakratar Sajuza pieravozčykaŭ Litvy (LVS) Sihitas Žylus źviartaŭsia da prezidenta Litvy Hitanasa Naŭsiedy z krytykaj rašeńnia abmiežavać dostup da litoŭskaha rynku pracy kiroŭcam ź Biełarusi. Padobnyja rašeńni jon nazvaŭ škodnymi dla litoŭskaha biznesu.
Transpart i siektar zachoŭvańnia składajuć kala 12-13% VUP Litvy.
Cichanoŭskaja zaklikała biełarusaŭ paźbiahać vybaraŭ i nie pratestavać28
Kamientary