Šviecyja departavała ŭ Biełaruś palityčnaha ŭciekača? Što viadoma na hety momant
Šviedskija ŚMI paviedamili, što na minułym tydni Šviecyja addała Biełarusi dvuch čałaviek, jakija padavalisia na palityčny prytułak, ale atrymali admovu. «Naša Niva» raspytała ŭ Źmitra Vasiermana, pradstaŭnika Narodnaj ambasady ŭ Šviecyi, padrabiaznaści historyi.
Abnaŭleńnie. Siamja ŭciekačoŭ sprabavała padmanuć šviedskija mihracyjnyja słužby, prykryvajučysia śmierciu baćki. Mahčyma, źjaŭlajucca chłuśnioj i inšyja ich zajavy.
Ci sapraŭdy ŭ turmie ŭ Žodzinie ŭ žniŭni 2023 pamior palitviazień? Nie, siamja chłusić
Adrazu ŭdakładnim, što nijakaj publičnaj kankretyki ŭ historyi niama. Pakul što nie nazyvajucca ni imiony biełarusaŭ, ni akaličnaści ich imaviernaha zatrymańnia. Usia infarmacyja traplaje da hramadstva nie ź pieršych vusnaŭ, tamu pry pierakazie moža niapravilna interpretavacca.
Što śćviardžajuć šviedskija ŚMI?
Małady čałaviek i jaho maci pryjechali ź Biełarusi ŭ Šviecyju dva hady tamu. Jany paprasili palityčnaha prytułku, bo ŭdzielničali ŭ pratestach u 2020 hodzie. U zajavach na atrymańnie mihracyjnaha statusu ŭkazali, što ŭ Biełarusi na ich zaviali kryminalnuju spravu. U 2023 ich prašeńni adchilili, tym nie mienš jany praviali ŭ Šviecyi jašče hod, a na minułym tydni, jak śćviardžajecca, abaich departavali sa Šviecyi ŭ Biełaruś. U publikacyi havorycca, što biełarusa «aryštavali prosta na miažy». Pra los žančyny nie paviedamlajecca.
Čamu biełarusam admovili ŭ prytułku?
«Žančyna šukała palityčny prytułak u Šviecyi, joj admovili. Potym admovili i ŭ mihracyjnym sudzie, a paźniej — i ŭ vyšejšym mihracyjnym sudzie. Jaje nikoli nie abviaščali ŭ vyšuk praź Interpał. Mahčyma, joj by heta dapamahło [ŭ spravie atrymańnia prytułku], kali b jaje abviaścili ŭ vyšuk, ale hetaha nie było, — tłumačyć Źmicier Vasierman, pradstaŭnik Narodnaj ambasady ŭ Šviecyi. —
Mihracyjnaje ahienctva prosta kazała — maŭlaŭ, u ich byccam by niama dastatkovych dokazaŭ, što žančynu i syna ŭ Biełarusi čakaje niebiaśpieka, tym bolš što joj dazvolili vyjechać z krainy.
Jašče kazali, što jana nie źjaŭlajecca vybitnym členam apazicyi. My šmat razoŭ tłumačyli mihracyjnamu ahienctvu, što aryštoŭvajuć nie tolki vybitnych apazicyjanieraŭ, a taksama i zvyčajnych udzielnikaŭ pratestaŭ. Siłaviki nie mohuć aryštavać miljon čałaviek, tamu toje, što ludziej vypuścili z krainy, nie značyć, što čałavieka nie čakaje niebiaśpieka».
U Šviecyi nasamreč vielmi redka dajuć prytułak biełarusam. Chtości praciahvaje biurakratyčnyja pracedury, niekatoryja prosta vyjazdžajuć dobraachvotna ŭ inšuju krainu — naprykład, Polšču.
U čym u Biełarusi abvinavačvali maładoha čałavieka i jaho maci?
Pavodle słoŭ Źmitra Vasiermana, da spravy maci i syna byŭ prykładzieny pratakoł vobšuku, i tam paznačanyja čatyry artykuły, u jakich abvinavačvajuć hetych ludziej.
Jon nazvaŭ numary artykułaŭ, – i heta sapraŭdy palityčnyja artykuły, — ale ŭ metach biaśpieki paprasiŭ nie ŭkazvać ich u tekście.
Jak departavali biełarusaŭ?
Pa słovach Vasiermana, biełarusaŭ spačatku adpravili ŭ Litvu, a ź Vilni advieźli na miažu ź Biełaruśsiu.
Narodnaj ambasadzie nieviadoma, čamu departacyja była hvałtoŭnaj. Dla Šviecyi heta narmalnaja situacyja dla bolšaści vypadkaŭ, kali čałaviek nie choča jechać dadomu, ale ličyłasia, što ŭ vypadku ź Biełaruśsiu takoje nie praktykujecca.
«Ich hvałtoŭna vyvieźli, potym litoŭskija palicejskija davieźli ich da miažy. Žančyna była ŭ kajdankach — tak razumieju, jana troški sprabavała pratestavać. Žančynu i syna pieradali łukašystam», — kaža Vasierman.
Rodnyja departavanych biełarusaŭ, pierakananyja, što syna aryštavali.
Ci jość peŭnaść z tym, dzie ciapier znachodzicca chłopiec? Nijakaj, choć prajšło ŭžo bolš za tydzień.
Svajaki miarkujuć, što jon moža znachodzicca ŭ minskim SIZA, ale nijakich paćviardžeńniaŭ hetamu niama. Dla taho, kab upeŭnicca, ci jość va ŭstanovie čałaviek, možna prynieści jamu pieradaču. Kali jon tam utrymlivajecca, jaje prymuć. Kali čałavieka niama, to admoviać. Svajaki ž čamuści nie robiać hetaha — albo nie chočuć infarmavać hramadskaść.
Vyhladaje, što maci znachodzicca na svabodzie. Prynamsi na jaje aryšt šviedskija ŚMI navat nie namiakajuć.
Kali «Naša Niva» daviedajecca imiony i padrabiaznaści historyi biełarusaŭ sa Šviecyi, to paviedamić dadatkova.
Što budzie z astatnimi biełarusami ŭ Šviecyi?
U minułym hodzie, pa danych Vasiermana, 98% biełarusaŭ, jakija šukali ŭ Šviecyi palityčny prytułak, atrymali admovu. Jon spadziajecca, što ŭ budučym situacyja źmienicca:
«U pačatku hoda my mieli dyjałoh ź mihracyjnym ahienctvam. Jany źmianili infarmacyju pa situacyi ŭ krainie [ŭ svaich hajdach], i ciapier tam vielmi dobra apisanyja represii. Prablema ŭ tym, što hety dakumient nie vykarystoŭvajuć tak, jak varta. Tyja, kamu admovili ŭ prytułku, pa-raniejšamu abskardžvajuć heta ŭ sudzie. Mihracyjnaje ahienctva praciahvaje abaraniać staruju pazicyju, niahledziačy na toje, što heta supiarečyć ich ža dakumientam ź infarmacyjaj pa krainie».
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆVyjšła na svabodu Antanina Kanavałava, davieranaja asoba Cichanoŭskaj u 2020 hodzie4
Kamientary