Azaronak pierastaraŭsia, pieražyvajučy za małdavan Rasii

Spačatku daviedka, bieź jakoj niemahčyma zrazumieć, pra što ŭvohule havorka.

Kolkaść hramadzian Małdovy, jakija hałasavali na ŭčastkach u Rasii, nikoli nie pieravyšała 10 tysiač. Adzinym vyklučeńniem staŭ druhi tur vybaraŭ u 2020 hodzie, kali takich nabrałasia 14 tysiač — pryčym u druhim tury, tady jak u pieršym było tolki 5600.

Pavialičyć

Na momant vybaraŭ 2020 hoda, nahadajem, prezidentam byŭ Ihar Dadon i kiravała Małdovaj prarasijskaja Sacyjalistyčnaja partyja. Anamalija druhoha tura 2020 hoda śviedčyć, chutčej, pra toje, što na ŭčastkach u Rasii vyniki druhoha tura vybaraŭ falsifikavali, mieŭ miesca ŭkid kala 8000 biuleteniaŭ. Hety krok adčaju tady, zrešty, prarasijskim siłam nie dapamoh: tyja vybary Dadon prajhraŭ Sandu 43:57.

Pryčym takaja nievialikaja kolkaść małdavan hałasavała niezaležna ad taho, kolki ŭčastkaŭ było adkryta ŭ Rasii (ich byvała ad 5 u 2014 hodzie da 17 u 2020-m), heta prosta realnaja kolkaść palityčna aktyŭnych hramadzian Małdovy, jakija pražyvajuć u Rasii — pryčym bolšaść ich skancentravanyja ŭ Maskvie i vobłaści, dzie jany tradycyjna pracujuć u budaŭnictvie i śfiery pasłuh.

Bolš za toje, navat pa rasijskaj statystycy kolkaść hramadzian Małdovy, jakija pražyvajuć u Rasii, u paraŭnańni z 2019 hoda da 2022-ha skaraciłasia bolš jak u 4 razy, i hety adtok dadatkova paskoryŭsia paśla napadu na Ukrainu, kali miž krainami spyniłasia pramoje transpartnaje złučeńnie, i asabliva paśla praviadzieńnia ŭ Rasii častkovaj mabilizacyi, jakaja nastrašyła asob z dvajnym hramadzianstvam. 

Pry hetym situacyja druhoha tura 2020 hoda pakazała, što kantralavać sumlennaść hałasavańnia na ŭčastkach u Rasii pa-za dypłamatyčnymi placoŭkami niemahčyma. Tamu hetym razam małdaŭski Centrvybarkam arhanizavaŭ učastki ŭ Rasii tolki ŭ dyppradstaŭnictvach. U Rasiju było nakiravana 10 tysiač biuleteniaŭ — nahadajem, što bolš tam nikoli i nie hałasavała, navat kali małdavan tam žyło ŭ šmat razoŭ bolš.

Tym nie mienš, siońnia rasijskija i łukašenkaŭskija prapahandysty sinchronna publikujuć materyjały, što nibyta Kišynioŭ pazbaviŭ prava hołasu małdavan Rasii i heta stavić pad sumnieŭ demakratyčnaść vynikaŭ hałasavańnia — prytym, što hałasy małdavan Rasii nikoli nie pieravyšali 0,5% ad ahulnaj kolkaści padadzienych.

Pry hetym dajšło da kamičnych lapaŭ. Ryhor Azaronak spačatku pierapościŭ paviedamleńnie inšaha dezynfarmacyjnaha kanała, dzie nazyvajecca ličba paŭtara miljona małdavan Rasii…

Pavialičyć

…a praz dva paviedamleńni pierapościŭ paviedamleńnie ź inšaha manipulatyŭnaha kanała, dzie nazyvajecca ŭžo ŭ try razy mienšaja ličba — paŭmiljona.

Pavialičyć

Nasamreč, i pieršaja ličba, i druhaja — vydumanyja. Na ŭsich raniejšych vybaraŭ u Rasii hałasavała na vybarach kala 5—6 tysiač małdavan. Hetym razam ich, chutčej za ŭsio, budzie jašče mienš.

Małdaŭskaja dyjaspara ŭ śviecie sapraŭdy vialikaja, heta mabilny narod. Ale asnoŭnaja častka małdavan tradycyjna pracuje ŭ Rumynii, Italii i Partuhalii — łacinskaha korania movy ŭ apošnich lohka zrazumiełyja dla ich, zarobki vyšejšyja za rasijskija, a dabiracca da Bucharesta ci Miłana bližej i tańniej, čym u Ciumień.

Pavodle statystyki CVK Małdovy, dla zamiežža nadrukavanyja 852 tysiačy biuleteniaŭ, i heta pry ahulnaj kolkaści vybarščykaŭ zhodna ź Dziaržrejestram 3,3 miljona.

Sinchronnaść, ź jakoj rasijskaja i łukašenkaŭskaja prapahanda prasoŭvajuć temu nibyta niemahčymaści prahałasavać dla małdavan Rasii, moža pakazvać na padrychtoŭku hramadskaj dumki Rasii da bujnoj parazy prarasijskich siłaŭ jak na siońniašnich prezidenckich vybarach, tak i na refierendumie.

U adroźnieńnie ad Biełarusi, u Małdovie svabodnyja i pluralistyčnyja ŚMI, a sacyjałahičnyja daśledavańni niepadkantrolnyja dziaržavie, i heta taksama adroźnivaje Małdovu i ŭsie inšyja jeŭrapiejskija krainy ad našaj.

Sacyjołahi prahnazavali, što bolš za 60% małdavan prahałasujuć za zamacavańnie kursu na jeŭraintehracyi Małdovy ŭ kanstytucyi, a papularnaja prezidentka Maja Sandu moža pieramahčy ŭžo ŭ pieršym tury. Varta nahadać, što padčas jaje kiravańnia siaredni zarobak u krainie abahnaŭ biełaruski i dasiahnuŭ 650 dalaraŭ. Niašmat, u paraŭnańni z Polščaj i Rumynijaj, ale bolš, čym kali-kolviek raniej i rekordny dla małoj krainy ŭzrovień. I, z kanca 2023 hoda, bolš čym u Biełarusi — upieršyniu ŭ historyi.

Varta dadać, što łukašenkaŭski režym naohuł zabaraniŭ biełarusam za miažoj hałasavać paśla taho, jak u 2020-m padlik hałasoŭ pry niekatorych ambasadach pakazaŭ parazu Łukašenki.

• 28
• 1
• 50
• 2
• 1
• 2
• 1
• 0