Lehiendarny viadučy BT Aleś Kruhlakoŭ emihravaŭ u ZŠA: Z małym synam razmaŭlaju pa-biełarusku
20 hadoŭ tamu intelihientny i abajalny Aleś Kruhlakoŭ byŭ adnym z samych papularnych viadučych na tahačasnym telebačańni: jon budziŭ usiu krainu ŭ pieradačy «Dobraj ranicy, Biełaruś», razdavaŭ pryzy ŭ hulni «Piać zorak» i čytaŭ naviny ŭ ATN. Dziakujučy Kruhlakovu «Jeŭrabačańnie» zahučała na biełaruskaj movie.
Zaraz Alesiu 47 hadoŭ. Apošnija 4 ź ich jon žyvie ŭ ZŠA, dzie praciahvaje pracavać na telebačańni.
«Našaj Nivie» paščaściła zaśpieć Alesia ŭ Minsku, kudy jon pryjechaŭ na karotki adpačynak. Pra toje, čym zaraz žyvie fihurant śpisu seks-simvałaŭ Biełarusi 90-ch, u hutarcy z Alesiem Kruhlakovym.
Pra seks-simvał — heta nie žart. Byŭ taki top-50 samych papularnych mužčyn Biełarusi, jaki ŭ 1997 apublikavała hazieta «Znamia junosti».
«Oj, nu śmiešna. Jaki ja byŭ seks-simvał? U toj rejtynh uklučali ŭsich, chto tak ci inakš śviaciŭsia pa telebačańni. Tady seks-simvałami ličyli i Paźniaka, i Saładuchu, i Łukašenku», — kaža Aleś Kruhlakoŭ.
U «Fejsbuku», darečy, jon nie Aleś, a Alaksandr — jak u pašparcie.
«Alesiem ja staŭ naprykancy 80-ch, kali pačaŭ drukavacca ŭ ŚMI. Časam prychodziłasia naohuł šyfravacca — palityčnyja komiksy dla haziety «Naviny BNF» i materyjały dla radyjo «Svaboda» ja padpisvaŭ proźviščam pradzieda — Aleś Piatrycki. Z taho času Alesiem i zastaŭsia. Zatoje zaraz vielmi prosta vyznačać, adkul čałaviek mianie viedaje: kali źviartajecca jak da Alesia — značyć, pamiataje pa pracy na telebačańni. Darečy, kali ŭ Amierycy pryjšoŭ na kanał «Nastojaŝieje vriemia», tam pracavała piać Alaksandraŭ. Tamu ja, kab nie błytali, vyrašyŭ viarnucca da biełaruskaha psieŭdanimu. Paśla, praŭda, u redakcyju pryjšła dziaŭčyna z Ukrainy Lesia, i ciapier ja znoŭ padskokvaju, kali niechta da jaje źviartajecca», — uśmichajecca Aleś Kruhlakoŭ.
Amierykanskaje telebačańnie jak biełaruskaje da 1994 hoda
Sumiesny prajekt radyjo «Svaboda» i «Hołasa Amieryki» — telekanał «Nastojaŝieje vriemia» — vychodzić na ruskaj movie. Jaho možna pabačyć u internecie i sacyjalnych sietkach. Viaščańnie taksama viadziecca praz spadarožnik, a ŭ susiednich ź Biełaruśsiu krainach prahramu retranślujuć miascovyja kabielnyja kanały.
«Praz kolki hod ja, narešcie, viarnuŭsia da žurnalisckaj pracy: pišu i redahuju scenaryi, viadu efiry, zdymaju śpiecprajekty, - kaža Kruhlakoŭ. — Apošnim ź ich staŭ dakumientalny film, pryśviečany 50-hodździu vysadki ekipaža «Apałona-11» na Miesiac. U minułym hodzie my zapuścili štotydniovuju prahramu «Detali», u jakoj raspaviadajecca pra navuku, technałohii, asvajeńnie kosmasu i inšyja zajmalnyja rečy».
Na dumku Alesia, praca na amierykanskim dziaržaŭnym telebačańni — a «Hołas Amieryki» źjaŭlajecca peŭna adzinym u ZŠA kanałam, jaki finansujecca dziaržavaj, — adroźnivajecca ad biełaruskich dziaržaŭnych ŚMI pierš za ŭsio tym, što ŭrad nie dyktuje kanału, što i jak treba kazać. Žurnalistam nie treba pad kahości prahinacca, ich nie vymušajuć chvalić prezidenta ci krytykavać jahonych apanientaŭ. Pryncypy niezaležnaści redakcyjnaj palityki i zbałansavanaj padačy infarmacyi zakładzienyja ŭ chartyi hetaj arhanizacyi, jakaja isnuje ŭžo bolš za 75 hadoŭ.
«Niešta padobnaje isnavała na biełaruskim telebačańni na pačatku 90-ch. Tady było adčuvańnie, što kraina kančatkova pazbaviłasia ad cenzury i ideałahičnaha kantrolu. Navat kali stvarali ATN (Ahienctva televizijnych navinaŭ), aryjentavalisia na najlepšyja ŭzory novych niezaležnych kanałaŭ, jeździli pierajmać vopyt u Astankina. Z tych časoŭ šmat čaho pamianiałasia — jak u Minsku, tak i ŭ Maskvie. Kali pačali zakručvać hajki, z ATN u pieršy ž hod syšła chiba nie pałova tych, chto jaho pačynaŭ. Tyja ž, chto zmoh pryładzicca pad «liniju partyi», paśpiachova pracujuć tam i dahetul.
Niekatoryja biełaruskija ŚMI čytaju, kab vypracavać u siabie ciarpimaść i zahartavać niervy
Raskazvajučy pra svoj sychod z BT, Aleś maje na ŭvazie zvalnieńnie pa ŭłasnym žadańni ŭ 1997 hodzie. Na toj momant jon adpracavaŭ u štacie adzinaha biełaruskaha kanała 7 hadoŭ. Tym nie mienš, mnohija prajekty, dziakujučy jakim my pomnim Alesia Kruhlakova, źjavilisia ŭžo paźniej, kali jon supracoŭničaŭ z BT jak zaprošany aŭtar. Asnoŭnym ža miescam jahonaj pracy ŭ toj čas była ambasada ZŠA, u jakoj jon adkazvaŭ za suviazi z presaj.
«Tady, darečy, pačaŭ hulać u łatareju «Green Card». Heta dla mianie było niešta nakštałt «Sportłato» — raz u hod treba było sa spartyŭnaha intaresu adpravić zajaŭku. U vyniku hadoŭ praź dziesiać narešcie pašancavała, paśla čaho ja jašče peŭny čas razvažaŭ, što mnie z hetym ščaściem rabić.
Pa Biełarusi ŭsio adno sumuju, tamu i ŭ adpačynak pryjazdžaju siudy. Taksama čas ad času da mianie časta źviartajucca biełaruskija vydańni pa jaki-niebudź kamientar. Dy i sam starajusia sačyć za miascovymi navinami. Pryncypova padpisaŭsia na niekatoryja vydańni kštałtu «SB Biełaruś», BiełTA, toje ž BT. Dla bałansu. Čytaju toje, z čym navat nie pahadžajusia. Tak ja vychoŭvaju ŭ sabie ciarpimaść, zahartoŭvaju niervy», — kaža Aleś Kruhlakoŭ.
Mała chto viedaje, ale Aleś Kruhlakoŭ i prydumaŭ nazvu dla słužby navinaŭ — Ahienctva televizijnych navin.
«Hetuju abrevijaturu doŭha nie chacieli naohuł prymać, a voś jak atrymałasia, što jana isnuje i siońnia. Dy nie tolki ATN, šmat čaho daviałosia pačynać na BT. Hulni «Oskar», «Piać zorak», prahramy «Dobraj ranicy, Biełaruś», toje samaje «Jeŭrabačańnie». A paśla abstaviny skłalisia tak, što nie tolki nie moh źjaŭlacca na ekranie, ale navat trapić na telecentr bieź śpiecyjalnaha dazvołu źvierchu», — kaža Aleś.
Siońnia na jutubie možna znajści frahmienty tych pieradač, jakija vioŭ juny Aleś Kruhlakoŭ.
Frahmient hulni «Oskar». A vy paznali ŭ junaku ŭ šerych trusach śpievaka i televiadučaha Hieorhija Kałduna?
Pahrozy, što adchilać ad pracy, usprymalisia z zadoram i azartam
Na telebačańnie Aleś pryjšoŭ 18-hadovym junakom, jašče studentam žurfaka.
«Heta ž byŭ pieryjad pierabudovy. Na rasijskim telebačańni išła prahrama «Vzhlad», u nas byŭ «Krok». I kali ŭ «Vzhlad» było trapić składana, to «Krok» byŭ pad bokami, da taho ž tam raz-poraz abjaŭlali kastynh viadučych. Nam ža, studentam, tady chaciełasia ŭsio pamianiać i zrabić śviet lepšym. Tady my ŭsie ŭ niejkaj stupieni byli zmaharami, nie bajalisia ničoha. Źbiehčy ź lekcyi na płošču, dzie mitynhavali tysiačy čałaviek, było pryncypova. I ja źbiahaŭ, nasiŭ tady bieł-čyrvona-bieły značok, jaki zachoŭvajecca ŭ mianie i zaraz. Heta byŭ čas, kali nichto ničoha nie moh zrabić suprać praŭdzivaj žurnalistyki, chacia pahražali nie raz. Pamiataju, my pajechali ŭ 1991 hodzie ŭ Vilniu zdymać žurnalistaŭ, jakich vykinuli z telecentra, kali jaho pryjšli šturmavać savieckija vojski. Nas tady papiaredžvali, što za takija siužety nas adchilać ad efira. Ale nichto nie spužaŭsia, nikoha heta nie spyniła, usie jechali z azartam i z zadoram vykonvać svaju pracu. Takoj pavinna być sapraŭdnaja žurnalistyka», — kaža Aleś Kruhlakoŭ.
Šukaŭ svaju chvalu vosiem hadoŭ
Aleś Kruhlakoŭ kaliści ŭ adnym sa svaich intervju vykazaŭ dumku, što ludzi padobnyja na radyjoprymačy. Kali chočaš naładzicca na svaju chvalu, tabie daviadziecca prajści praz šypieńnie, tresk, inšyja chvali. Na tvajoj chvali tabie ničoha nie budzie zaminać i razdražniać. Ty słuchaješ muzyku, i tabie pryjemna jaje čuć. Kali robiš niejki dopusk typu: hetaja pieśnia nie vielmi, ale pieramykacca nie budu, moža, nastupnaja budzie lepšaj, — ničoha dobraha nie vyjdzie. Tak i z asabistym žyćciom.
Svaju chvalu, pryznajecca Aleś, jon znajšoŭ z druhoha razu.
«Pieršy raz ažaniŭsia ŭ 27 hadoŭ. Tady tak atrymałasia, što ažanilisia ŭsie maje siabry. I ja vyrašyŭ: čas taksama. Šlub praisnavaŭ mienš za hod, akazałasia, nie čas. A sa svajoj ciapierašniaj žonkaj ja paznajomiŭsia jašče ŭ 2004 hodzie, ale paśla vosiem hadoŭ słuchaŭ inšyja miełodyi na roznych chvalach, pakul zrazumieŭ, što jana taja samaja», — dzielicca Aleś.
Siońnia jon śmieła nazyvaje siabie absalutna ščaślivym čałaviekam.
«A kali znachodžusia ŭ Biełarusi, to ščaślivy ŭdvaja. Tut u mianie nie tolki baćki, svajaki, ale i kampanija siabroŭ, jakoj vielmi nie chapaje ŭ Štatach. Heta kampanija adnadumcaŭ, sapraŭdnych siabroŭ, ź jakimi my spłaŭlalisia na bajdarkach pa rekach i aziorach, chadzili ŭ pachody. Za akijanam pakul takoj nie znajšoŭ», — raskazvaje Aleś Kruhlakoŭ.
Synu Alesia, Janu-Teadoru Kruhlakovu, ciapier hodzik i piać miesiacaŭ.
«Doma z synam razmaŭlaju pa-rusku i pa-biełarusku. Dumaju, što hałoŭnaja baraćba za trochmoŭje ŭ nas napieradzie. Kaniečnie, dzicia pavinna vałodać svabodna dźviuma albo tryma movami, za heta jon paśla skaža dziakuj. Doma čytaju synu biełaruskija kazki. I sam byŭ niečakana ździŭleny tym, jakija jany ŭ nas žudasnyja: tam usich dziaruć, bjuć, zabivajuć. Strašniej, čym pa National Geographic.
A kožny viečar syn zasynaje pad kałychanku Buraŭkina «Pakrysie na rasie patuchajuć zorki-spluški», — kaža Aleś.
Ciopłyja ŭspaminy pra biełaruskuju kałychanku, raskazvaje Aleś Kruhlakoŭ, u jaho zastalisia jašče z časoŭ pracy na telebačańni.
«Studyja «Kałychanki» znachodziłasia pobač z nami, tamu my časta siadzieli z Sašam Kupryjanavym i jaho Pacam-Vacam. Tak, pryznajusia: ja macaŭ Pacu-Vacu. Ja byŭ fanatam amierykanskaha šou «Mapiet», i Paca-Vaca byŭ dla mianie našym žabianiom Kiermitam, ja zaprašaŭ Kupryjanava da siabie ŭ «Piać zorak», žartavali ź im i jahonym Pacam-Vacam. A paśla Pacu-Vacu zrabili kampjutarnym. I mnie stała niecikava. I Dzieda Baradzieda z «Kałychanki» pamiataju dobra, jon byŭ parałonavy, bolšy za Pacu-Vacu, strašenny. Ja tady navat pabajaŭsia jaho čapać», — kaža Aleś.
U Biełaruś Aleś prylacieŭ z žonkaj i synam. Raskazvaje, što za čas adpačynku paśpiavaje sustrecca ź siabrami i adjeścisia maminymi stravami:
«U mianie žonka — strašny fanat dyjety, u Amierycy nie dazvalaje jeści tyja ž burhiery, a tut, na maminaj ježy, ja adčuvaju, jak nabiraju lišnija kiłahramy. Pakul u Biełarusi, paśpieŭ sustrecca z adnakłaśnikami, u nas u hetym hodzie 30 hod zakančeńnia škoły. Cikava, što ŭ adnoj z adnakłaśnic unučcy ŭžo try hady, to-bok jana ŭdvaja starejšaja za majho syna. Tak što ŭsio adnosna ŭ hetym śviecie», — adkazvaje Aleś Kruhlakoŭ.
Kamientary