«Paznajomilisia — i razam pačali partyzanić». Biełaruski raskazali, jak padčas pratestaŭ sustreli blizkich ludziej
Na fonie pratestaŭ 2020 hoda niamała ludziej paśpieła pieraznajomicca pamiž saboj padčas dvarovych maršaŭ i čajavańniaŭ. Zdajecca, što heta jakraz tyja vypadki, kali radok z pieśni «My nie viedali adzin adnaho da hetaha leta» — mienavita pra biełarusaŭ. «Naša Niva» źviazałasia z ludźmi, jakija dziakujučy pratestam znajšli siabroŭstva i kachańnie.
«U studzieni 2021 nas aryštavali razam. My apynulisia ŭ Maskoŭskim RUUS»
Maryi 19 hod, paznajomiłasia jana sa svajoj siabroŭkaj Alaksandraj padčas studenckaj zabastoŭki ŭ 2020 hodzie. Jašče da pratestaŭ dziaŭčaty vučylisia ŭ adnym kaledžy, pra isnavańnie adna adnoj viedali, ale nikoli pamiž saboj nie razmaŭlali. Atrymałasia, što sapraŭdnaje siabroŭstva Maryja znajšła dziakujučy «revalucyi».
«Pra Sašu ja tady viedała tolki, što jaje ŭžo zatrymlivali adzin raz, — raskazvaje Maryja. — Pamiataju, što jana z adnahrupnicaj abmiarkoŭvała vychad na studenckuju akcyju. U hety samy momant ja padyšła da ich. Tak i paznajomilisia.
Potym my razam schadzili ź joj na rajonny marš, a paśla Sašu zatrymali. Heta byŭ jaje druhi raz. Na toj momant my ź joj bačylisia tolki dva razy, ale ja vielmi emacyjna adreahavała na toje, što ź joj zdaryłasia».
Dziaŭčyna pabačyła ŭ śpisach zatrymanych Alaksandru — i raspłakałasia. Jana pryjechała ŭ internat i adrazu pačała joj źbirać rečy.
«A ŭ suviazi z tym, što moj były internat toj jašče «kancłahier», to ja vielmi mocna pasvaryłasia z vychavalnicaj i ideołaham. Jany paabiacali, što kali pajedu ŭ RUUS vieźci rečy, to narobiać mnie šmat prablem. Tady ŭ RUUS ja nie pajechała, ale ŭsiu noč sačyła za śpisami zatrymanych, a ranicaj hladzieła vyniki suda, źbirała hrošy joj u padtrymku i pisała listy», — uspaminaje dziaŭčyna.
Paśla vychadu Alaksandry ź IČU na Akreścina dziaŭčaty pačali kamunikavać jašče bolš. Chadzili na maršy, razam biehali ad AMAPu i paabiacali, što ŭ vypadku zatrymańnia, navat niahledziačy na abstaviny, abaviazkova pojduć na sud adna da druhoj.
«U studzieni 2021 nas aryštavali razam, — havoryć Maryja. — My apynulisia ŭ Maskoŭskim RUUSie. U mianie ŭžo da jaho ciopłyja pačućci: dva razy zabirali mianie z adnaho i taho ž praśpiekta.
Pakul byli ŭ RUUSie, šmat z Sašaj śmiajalisia ź milicyjanieraŭ, tady jany pačali na nas kryčać i kazać, što zaraz pasadziać asobna. Piać sodniaŭ my prasiadzieli ŭ adnoj kamiery na Akreścina. Paśla byŭ etap u Žodzina.
Tady zastavałasia jašče 10 dzion adsiadzieć, ale my byli ŭ roznych kamierach. Mienavita ŭ hety pieryjad ja bolš za ŭsio pieražyvała za siabroŭku. Dumała ŭsio, jak jana tam».
«Nie abaviazkova siabravać niekalki hod, kab zrazumieć, što heta nazaŭždy»
Paśla taho, jak dziaŭčaty vyjšli, paŭstała pytańnie ab adličeńni Alaksandry z kaledža.
«Ja ŭžo padrychtavałasia rabić akcyju ŭ jaje padtrymku, ale ŭsio skončyłasia dobra. Nie adličyli. Ale paśla pačaŭsia nievierahodny cisk z boku administracyi kaledža. Im treba było, kab my bolš nie chadzili na pratesty. Pačalisia pahrozy, što jany vysielać nas ź internata», — raskazvaje Maryja.
U sakaviku 2021 hoda Alaksandru zatrymali treci raz. Maryja adrazu zrazumieła: u hety raz jaje siabroŭcy daduć nie mienš za 30 sutak.
«Tak i adbyłosia. My ž dabilisia, kab sudździa daŭ nam ź joj parazmaŭlać. I abiacańnie pryjści na sud ja, darečy, vykanała», — kaža jana.
Pakul Alaksandra siadzieła sutki, jaje adličyli z kaledža za propusk zaniatkaŭ, a Maryju vysielili ź internata. Tamu paśla ŭsich zdareńniaŭ žyć dziaŭčaty pačali razam na asobnaj kvatery.
«Prajšoŭ peŭny čas i ŭ červieni 2021 hoda pasadzili mianie. I ŭžo jana chvalavałasia, kab mnie nie dali kryminałku, — dzielicca dziaŭčyna. — Tak zdaryłasia, što abodva raza mianie zatrymlivali padčas praktyki. I Saša rabiła ŭsio, kab mianie nie adličyli».
Samym ciažkim momantam dla siabrovak byŭ adjezd Alaksandry za miažu. Dziaŭčaty sabralisia i addali adna adnoj padarunki na pamiać.
«Ja addała joj našy ahulnyja fotazdymki z podpisami. Abnialisia, raźvitalisia, i na hetym usio. Zaraz razmaŭlajem pa videasuviazi, paštoŭki i listy dasyłajem», — kaža dziaŭčyna.
Pa słovach Maryi, dla jaje sapraŭdnaje siabroŭstva — heta kali čałaviek darahi tolki tamu, što jon isnuje i da jaho možna źviarnucca pa dapamohu ŭ luby momant.
«Nieabaviazkova siabravać niekalki hod, kab zrazumieć, što heta nazaŭždy. My siabrujem hod, ale heta na ŭsio žyćcio», — ličyć dziaŭčyna.
«Zvyčajna kažuć pra dziekabrystaŭ-mužčyn, a tut dziekabrystkaj stała ja»
Arynie 21 hod, Ženiu — 27. Paznajomiłasia ź im dziaŭčyna na adnoj z rajonnych akcyj, jakija ŭ 2021 hodzie prachodzili pa ŭsioj krainie. Razam z Ženiem Aryna chadziła pa načach partyzanić, farbavać roznyja rečy ŭ bieł-čyrvona-bieły koler. Pa słovach dziaŭčyny, kali išli «na spravu», stali bolš mieć znosinaŭ i siabravać.
«Ja žyła ŭ Minskim rajonie ŭ nievialikim ahraharadku. Pačalisia pratesty i naš rajon staŭ abjadnoŭvacca, usie pieraznajomilisia, — raskazvaje Aryna. — Adnojčy mnie pryjšło paviedamleńnie na telefon z pytańniem ad Ženi, ci pajdu ja siońnia «partyzanić». Ja navat nie zadumvałasia, adrazu pahadziłasia. Tak i paznajomilisia. Partyzanić pačali razam».
U studzieni 2021 hoda ŭ Aryny zatrymali maci, praviali pieratrus. U hety składany pieryjad žyćcia chłopiec Ženia pačaŭ aktyŭna dapamahać dziaŭčynie.
«Razam vynosili simvoliku z domu, chavali niejkija rečy. Viadoma, tady ja ŭvohule nie chacieła jakich-niebudź adnosin, tamu što ja razumieła: da lutaha my ŭ luby momant možam źjechać, — havoryć jana. — Ale tak atrymałasia, što my pačali sustrakacca, i roŭna praz tydzień my z mamaj źjechali z krainy.
U mianie doma zastaŭsia sabaka, jon byŭ adzin. My nie mahli jaho adrazu zabrać, bo nie było času zrabić dakumienty. Paŭtara miesiaca Ženia jaho dahladaŭ, a potym pryvioz jaho da nas i praź niejki čas źjechaŭ sam».
Kali Aryna i Ženia pačali čaściej bačycca, chłopiec pačaŭ zalacacca da dziaŭčyny. Nabyvaŭ dla jaje bieł-čyrvona-biełyja kvietki i karmiŭ cukierkami.
«Ja jašče žartavała, što jak heta kurjer danios bukiet i jaho nie zatrymali. Jašče Ženia ŭvieś čas maralna mianie padtrymlivaŭ, — uspaminaje jana. — Asabliva kali ŭ mianie byŭ pieratrus, a potym i dopyt. Adnoj heta ŭsio pieražyvać składana.
Pamiataju jašče, kali partyzanili z Ženiaj, jon mnie zaŭsiody prynosiŭ cukierki jakija-niebudź i kavu. Ženia viedaŭ, što ja lublu svajho sabaku. I ja niejak žartam skazała, što ŭ sabaki dzień naradžeńnia, a Ženia ŭziaŭ i sabraŭ vialiki pakiet padarunkaŭ dla majho sabaki, prynios jamu ŭsiakija cacki.
Darečy, kali na dopyt vyklikali Ženiu, šmat pytańniaŭ śledčyja jamu zadavali na temu taho, jak tak zdaryłasia, što my sustrakajemsia. Ich heta vielmi cikaviła».
Chłopiec prapanavaŭ Arynie sustrakacca za tydzień da taho, jak jany vyrašyli z maci źjechać ź Biełarusi. Dziaŭčyna tady adkazała, što sensu budavać niejkija adnosiny niama.
«Situacyja ŭ krainie dakładna nie spryjała hetamu, emacyjny stan byŭ drenny, plus žyli jak na arelach: u luby momant niešta mahło zdarycca, — kaža Aryna. — Ale Ženia adkazaŭ, što heta nie prablema: u Biełarusi jaho ničoha nie trymaje i jon hatovy jechać za mnoj. Tak i atrymałasia. Zvyčajna kažuć pra mužčyn- dziekabrystaŭ, a tut dziekabrystkaj stała ja».
Čytajcie taksama:
Raskazvajem niejmaviernuju historyju kachańnia dvuch biełarusaŭ: padpolnaja drukarnia, viarboŭka KDB, SIZA, pabieh za miažu praz chałodnuju rečku
Jak mučyli Cila Švajhiera i centry haradoŭ, kab stvaryć karcinku dla sudzimaha za machlarstva prateže Dźmitryja Baskava15
Kamientary