Fiaduta ŭ apošnim słovie na sudzie: Abvinavaŭca iranizuje, ci nie vysokija matyvy stali pryčynaj maich dziejańniaŭ. Ale, heta tak!
U hučnaj palityčnaj spravie ab «zmovie» 31 žniŭnia prahučali apošnija słovy abvinavačanych, u tym liku Ryhora Kastusiova, Alaksandra Fiaduty i Jurasia Ziankoviča. Fiaduta vystupaŭ daŭžej za inšych, jahonaje słova zaniało paŭhadziny času. U im jon apisaŭ detali kryminalnaj spravy, nastroi naroda i padziei ŭ krainie. Alaksandr Fiaduta na pačatku svajho vystupleńnia ŭ sudzie padrychtavaŭ prysutnych da taho, što budzie vystupać doŭha, ale zakon «nijak nie abmiažoŭvaje jaho ŭ hetym». Radyjo Svaboda apublikavała apošniaje słova palityčnaha źniavolenaha ź niaznačnymi skaračeńniami. I jano taho vartaje.
«[…] Pieradhistoryja «zmovy» — stvareńnie dvuma biełaruskimi emihrantami — Dźmitryjem Ščyhielskim i Jurasiom Ziankovičam youtube-kanała z durackaj nazvaj «Sirenievieńki bieśpierśpiektyŭniak» u krasaviku 2020 hoda. Na jakim jany «mačyli» biełaruskuju ŭładu davoli hruba, časam u chamskich vykazvańniach.
Rana ci pozna heta pavinna było pryciahnuć uvahu našaj hłyboka ranimaj ułady. Uličvajučy toje, što Ziankovič byvaŭ na radzimie i vałodaŭ tut nieruchomaściu, jaho ŭziali ŭ raspracoŭku, praŭdapodobna, miarkujučy, što za im niechta staić. Tym bolej dva bałbatuny ŭ svaich pieradačach uparta prasoŭvali ideju, što biez vojska lubaja sproba zrynuć Łukašenku, zastajučysia ŭ ramkach zakanadaŭstva, prapanavanaha Łukašenkam, padpisanaha Łukašenkam i vykarystoŭvajemaha Łukašenkam u intaresach Łukašenki, niemahčymaja i biessensoŭnaja. […]
Adnojčy nieznajomy čałaviek skinuŭ mnie paviedamleńnie, dzie prapanavaŭ sustrecca. […] Jak havaryłasia ŭ filmie «O biednom husarie zamołvitie słovo»: «Vy vzialiś pomohať žandarmu» — «No eto vied́ naši žandarmy».
U filmie ŭ ščyraść takoj pazicyi nie pavieryŭ navat žandar. Ale my nie ŭ filmie, a ŭ žyćci. U ludziej roznyja matyvy. Ja ŭ ščyraść śviedki Žuraŭskaha i jaho hatoŭnaść dapamahać vieryŭ bieśpiarečna.
Pieršaja sustreča Ziankoviča z Žuraŭskim adbyłasia ŭ Minsku ŭ kancy žniŭnia, druhaja ŭ Horadni 12 vieraśnia. Mienavita z taho dnia varta adličvać historyju «zmovy», lidaram jakoj čamuści ličycca Juraś Ziankovič. Z prasłuchanych telefonnych razmovaŭ vynikaje, što mienavita Žuraŭski inicyjuje bolšaść razmoŭ, patrabuje ad Ziankoviča adkazu, ale ŭ taho niama ani hrošaj, ani płanu dziejańniaŭ. Heta prablema «kalektyŭnaha Žuraŭskaha» — biez hetych dvuch składnikaŭ nijakaj zmovy nie vychodzić. Usiaho, na što chapaie mahčymaściaŭ Ziankoviča — dastać z asabistych aščadžeńniaŭ 5 tysiač dalaraŭ i vydać ich na biahučyja vydatki.
[…] Supracoŭnik KDB, u zadaču jakoha ŭvachodziła administravańnie adnaho z najbolš radykalnych čataŭ, pierasyłaje Ziankoviču płan «Cišynia» — adziny dakumient, u jakim dakładna sfarmulavany płan zabojstva Łukašenki, a toj pierasyłaje jaho Mikałaju Aŭtuchoviču i Ivanu Žuraŭskamu. Ale Aŭtuchovič adrazu bačyć u hetym pravakacyju i admiažoŭvajecca.
Płan zabojstva «pieršaha» sapraŭdy byŭ, pry hetym aŭtara hetaj kryvavaj falšyŭki nichto nie šukaje. Dziela Ramana Pratasieviča ledź nie zbankrucili ŭsiu biełaruskuju avijacyju, a tut cišynia. Možna skłaści słaviesny partret. Navat nie imitujuć pošuki! Bo raptam znojduć!
[…] Žuraŭskaha, tym časam, čakaje rasčaravańnie: ambicyi Ziankoviča, jaho niezadavolenaść treciaradnaj rolaj u apazicyi nie dajuć jamu damovicca ni z adnoj upłyvovaj emihranckaj strukturaj. U vyniku ŭ advakata tolki 16 tysiač dalaraŭ i 3 tysiačy biełaruskich rubloŭ. Ujaŭlajecie, kolki kryvi možna pralić na hetyja hrošy? Čynhischan adpačyvaje. […]
Stanovicca jasna, što Ziankovič — pustyška. I ŭsio ž pozna admianiać pravakacyju — užo padniali FSB Rasii, užo papiaredzili Łukašenku. «Pustyšku» biaruć. Kab nie apraŭdvacca, Pucinu dakładvajuć ab raskryćci «kryvavaj zmovy pad kiraŭnictvam CRU». Pucin vieryć, i navat raskazvaje ab hetym svajmu amierykanskamu kalehu. U adkaz — nieparazumieńnie — ab «zmovie» nie viedajuć ni ŭ CRU, ni ŭ Dziarždepartamiencie, ni ŭ aparacie samoha prezidenta ZŠA. Pucin apynajecca ŭ roli kłoŭna, a tamu i arhanizataram niama kudy adstupać — zzadu Maskva. Kali ŭsio pravaliłasia — aficyjnamu Minsku nie pazajzdrościš.
[…] Nivodnaja z razdrukovak z čataŭ i razmoŭ nie ŭtrymlivaje ničoha, što možna nazvać «faktam». Niama imionaŭ zachodnich ci rasijskich palitykaŭ i funkcyjanieraŭ śpiecsłužbaŭ. Niama śviedčańniaŭ ab sustrečach kaho-niebudź sa «zmoŭščykaŭ» z vysokapastaŭlenymi biełaruskimi palitykami i vajskoŭcami.
[…] Fiaduta hatovy pisać palityčnyja dakumienty i płany, ale tam kryvi niama.
[…] Usio hetaje rasśledavańnie pakazała hramadstvu — ułady bajacca niełajalnaści vojska. Žuraŭski syšoŭ na piensiju, chacia jamu słužyć i słužyć. Ci značyć heta, što armiejskija aficery nie cierpiać pobač z saboj raskrytaha ahienta «žandaraŭ», navat kali heta «našy žandary»?! […]
Dyk ci była zmova — nie padmacavanaja ni hrašyma, ni płanami i vajskovymi suviaziami? Ja ŭ jaje vieryŭ, značyć, udzielničaŭ u joj śviadoma. Čamu ž ja ŭ joj udzielničaŭ? Śledstva ŭparta naviazvaje sudu viersiju ab niźmiennych matyvach. Bo mienavita hetaja viersija vyhadnaja prapahandystam. Ale nie dakazany nivodny ź niźmiennych matyvaŭ. […] Jakoje raspalvańnie varažniečy? Pracytujcie choć adnu maju frazu, ale ni śledstva, ni chto inšy nie pryvodzić ničoha. Inačaj, dumaju, ja b adkazvaŭ za takija słovy ŭ sudzie našmat raniej.
Spadar abvinavaŭca dazvoliŭ sabie pairanizavać ź mianie, spytaŭšy, ci nie vysokija matyvy stali pryčynaj maich dziejańniaŭ. Ale, heta tak!
Ja moh by ŭziacca, naprykład, vypraŭlać sistemu adukacyi i padrychtoŭki ciapierašnich kadraŭ. Ja navat nie ab pamyłkach u pratakołach, jakija śledčy ŭ majorskich pahonach musiŭ vypraŭlać. […]
Užo pry vystaŭleńni mnie pieršych abvinavačańniaŭ ja musiŭ u piśmovaj formie ahavaryć, što nie mahu pryniać ich u poŭnym abjomie, bo tam śćviardžaŭsia moj namier parušyć Kanstytucyju, pryniatuju na… refierendumie 1994 hoda! Navat student 2-ha kursa jurydyčnaha fakulteta viedaje, što pieršy refierendum u Respublicy Biełaruś adbyŭsia ŭ 1995 hodzie, a tuju Kanstytucyju pryniaŭ jašče Viarchoŭny Saviet BSSR. I takoje tryźnieńnie ad majora KDB u asabliva važnych spravach Akuliča paŭtarałasia trojčy!
Biazhramatnaja farmuloŭka «kačuje» ŭ zvarotach da roznych instancyj bolej za siem razoŭ. Uražańnie, što načalnik Śledčaha ŭpraŭleńnia KDB Biełarusi pałkoŭnik Sambuk padpisvaje dakumienty, nie prychodziačy ŭ prytomnaść.
[…] Adbyłasia admoŭnaja sielekcyja kadraŭ, łajalnaść vyšej za prafiesijanalizm. Prajšła transfarmacyja ź sistemy achovy prava ŭ sistemu achovy pravaachoŭnikaŭ. […] Ciapier jak indulhiencyja fraza «Časam nie da zakonaŭ», jakuju vymaviŭ Łukašenka, pryznačajučy hienieralnym prakuroram Andreja Švieda. I nivodzin z prysutnych nie vyjšaŭ u znak pratestu suprać nastolki jaŭnaha parušeńnia, zakliku. Chacia paźniej za takija ž słovy asudžali toj ža kanał «Sirenievieńki bieśpierśpiektyŭniak».[…]
Z ekranaŭ lijecca charaktarystyka inšych narodaŭ u styli «ukrašvajn», a prakuratura nie zaŭvažaje jaŭnaha raspalvańnia varažniečy.
[…] Ja pavieryŭ u zmovu, bo chacieŭ u jaje pavieryć. Sumlenny čałaviek nie moh nie aburycca tym, što adbyvajecca ŭ krainie.
Heta zrazumieŭ navat Jury Karajeŭ, jaki vybačyŭsia za «praźmierny hvałt». I heta kaštavała jamu pasady. Heta zrazumieŭ i Ivan Naskievič, pry jakim jaŭnyja vypadki hvałtu chacia b fiksavalisia. I heta taksama kaštavała jamu pasady. Mitrapalit Pavieł naviedaŭ nie tolki špital z amapaŭcami, ale i ludziej, jakich tyja amapaŭcy bili. I heta kaštavała jamu pasady Patryjaršaha ekzarcha Biełarusi.
Kali ni zakon u vyhladzie Śledčaha kamiteta, ni Boh u vyhladzie Carkvy nie spynili hramadzianskaj vajny, što pačałasia ŭ krainie, chtości ž pavinien byŭ stać na jaje šlachu?! Kali ŭsia pravaachoŭnaja sistema krainy stała sistemaj achovy pravaachoŭnika ad prava, dyk jana pavinna adnavicca. Niachaj navat i šlacham biezzakońnia ciaham miesiaca. Heta lepiej, čym dva hady, jakija my ŭsie žyviom biez zakonu. […]
Pavodle telefonnaha apytańnia ŭ 2020 hodzie, za Łukašenku hatovyja byli prahałasavać tolki 26%. Pry hetym nielha zabyvać pra ŭzrovień strachu. […] Prafiesar Vardamacki patłumačyŭ pavodziny hramadstva tym, što mnohija respandenty bajacca vykazvacca adkryta abo nazyvajuć toj varyjant, za jaki jaho tearetyčna nie buduć pieraśledavać. […] Pakvaternaje apytańnie, praviedzienaje za paŭtara miesiaca da vybaraŭ, było jašče bolš jaskravym — za Łukašenku tolki 15%. I vy chočacie, kab pry takoj realnaj padtrymcy ja pavieryŭ Jarmošynaj i jaje zvyš 80%?!
Sacyjołahi byli ščyrymi, Akademija navuk, akademik Husakoŭ pryznaŭ heta ŭ dakumiencie, ale tam vyrašyli nie paŭtarać šlach prafiesijnaha samahubca prafiesara Koršunava i nie apublikavali źviestak. U adkazie na aficyjny zapyt, adnak, iłhać jany nie stali.
Lehitymnaja ŭłada nie pravodzić tajemna ad naroda inaŭhuracyju, zakonna vybrany prezident nia biehaie z aŭtamatam biez ražka. Łukašenka baicca nastolki, što navat u hod, jaki jon sam abviaściŭ «hodam nacyjanalnaha adzinstva», tolki raskručvaie machavik represij. Ličby spadara advakata: bolej za miljon čałaviek udzielničali ŭ 6200 vialikich i małych akcyjach. I nie treba suciašać siabie, što ludzi vychodzili za hrošy. Za ich mohuć stajać na pikietach. Tut ža navat pad stracham śmierci vychodzili. Ludzi pratestavali i paśla hibieli Alaksandra Tarajkoŭskaha, paśla vykradańnia i hibieli Ramana Bandarenki, i paśla hibieli ad sałdackaj kuli — što pryznana — bieraściejca Šutava, pierad jakim ja vinavaty, bo nie pamiataju jahonaha imia (Hienadź — RS.).[…]
Ja dumaju ab hetych ludziach, ab ich vačach, ab ich uśmieškach, jakija aśviatlali mnie kamieru, ab ich dapamozie i padtrymcy. I vymušany pryznać, što ŭdzielničaŭ u zmovie, navat kali heta była pravakacyja pałkoŭnika Žuraŭskaha i mistyfikacyja hienerała Cierciela.
I apošniaje… Vysoki sud. Ja źviartajusia da vas. U vialikaha kinarežesera Stenli Kramera jość film «Niurnbierhski praces». Jon nie pra «vialiki «Niurnbierh»», dzie sudzili złačyncaŭ vajny, kancłahieraŭ i prapahandy. Jon ab adnym ź dziasiatkaŭ pracesaŭ, na jakim sudzili sudździaŭ. Spensar Trejsi «sudzić» Barta Łankastera. Hieroj Łankastera — vybitny juryst, vysłuchaŭšy pakazańni tych, kaho jon sudziŭ na łahiery, turmy i navat na kastracyju za parušeńnie zakonaŭ ab «čyścini rasy», suciašaje siabie, maŭlaŭ, jon vykonvaŭ zakon». […]
Kamientary