Ukrainski kontrnastup: jak jon paŭpłyvaje na Biełaruś i ci źjavicca ŭ Łukašenki šans prajavić samastojnaść?
Poźniaja, vielmi poźniaja viasna 2023 hoda nakłała svoj adbitak na situacyju na rasijska-ŭkrainskim froncie. Čarnaziom usio jašče zanadta viazki, kab pa im možna było chutka pierasoŭvacca. Tym nie mienš, bai i abstreły ŭžo stali bolš intensiŭnyja, pačaścilisia i dyviersii ŭ tyle rasijskaj armii. Napružańnie narastaje. Ukraina nie chavaje namieru nastupać. Kali pačniecca hety nastup? Jakim budzie jaho vynik? I jak jon paŭpłyvaje na Biełaruś? Piša Raman Baženaŭ.
Ukraina nie moža sabie dazvolić vieści praciahłuju nastupalnuju apieracyju. U jaje prosta niama dla hetaha dastatkovaj pieravahi ŭ žyvoj sile i technicy.
U dadatak da taho, što Ukraina mieła pa stanie na minułuju vosień, jana zdoleła z dapamohaj Zachadu ŭzbroić dzieviać tankavych bryhad — heta kala 60 tysiač čałaviek.
Usiaho ŭkraincy majuć pad ružžom kala 700 tysiač bajcoŭ. Adnak heta z ulikam lohkaj piachoty terytaryjalnaj abarony i tych sił, jakija Ukraina trymaje na poŭnačy dla prykryćcia biełaruskaj i rasijskaj miežaŭ.
Rasijanie ž, pavodle zajavy ministra abarony Ukrainy Alaksieja Reźnikava, majuć na froncie kala 500 tysiač čałaviek. U takim razie dla stratehičnaha nastupu Ukrainie patrebny byŭ by nie mienš za miljon uzbrojenych i navučanych žaŭnieraŭ, jakich u jaje niama.
Čaho tearetyčna Ukraina moža dasiahnuć
Pieramohi ŭ 2022 hodzie dadali ŭkrainskaj armii i hramadstvu bajavoha duchu i viery va ŭłasnyja siły. Adnak samo ŭkrainskaje kiraŭnictva pryznaje, što časam hetyja čakańni pierahretyja.
«Zhodny, što čakańni pierahretyja. Heta dakładna pierahreta, usie chočuć čarhovaj pieramohi. Raniej nie vieryli ŭ pieramohu. Raniej chacieli, kab Ukraina vyžyła choć niejak minimalna, kab choć niejkaja častka Ukrainy zachavałasia. A kali USU pakazali pośpiechi, usie pačali vieryć u pieramohu: paśla Źmiainaha, paśla Kijeŭščyny, Čarnihaŭščyny i Sumščyny, paśla Charkaŭščyny, Chiersona. Chočuć nastupnaj pieramohi. Heta narmalna, heta emocyi — čakańnie pośpiechu», — kazaŭ u intervju Alaksiej Reźnikaŭ.
Linija frontu na poŭdni paśla adstupleńnia rasijan z Chiersona i z-pad Charkava skaraciłasia z 1300 da 800 kiłamietraŭ, pryčym bolšaja častka jaho ciapier prachodzić pa niepieraadolnych ci ciažkapieraadolnych dla ŭkrainskaj armii Dniapry i haradskoj zabudovie Danbasa. Vyklučeńnie składajuć kala 200 kiłamietraŭ ad Dniapra da Daniecka na poŭdzień ad Zaparožža i kala 100 kiłamietraŭ ad Kramiannoj da Svatava i rasijskaj miažy.
«Kułak» ź dzieviaci ŭzbrojenych i navučanych standartam NATA bryhad dazvalaje Ukrainie vykanać adzin karotki pa terminach udar na abmiežavanym učastku frontu.
Mahčyma, ukraincy pasprabujuć viarnuć Mielitopal — tym samym vyjści da bramy Kryma. Padobna, što rasijanie ŭličvajuć takuju mahčymaść i tamu intensiŭna ŭmacoŭvajuć padychody da Kryma. Tam vyrytyja šmatlikija linii akopaŭ, pastaŭlenyja minnyja pali, pazicyi nasyčanyja supraćtankavymi srodkami.
Inšy varyjant — sustrečny ŭdar i naniasieńnie parazy ŭ bitvie za Bachmut, jaki rasijanie šturmujuć dziesiać miesiacaŭ, mienavita hetaha baicca Pryhožyn. Zachavańnie ŭ rukach ukraincaŭ Danbasa ź jaho staradaŭniaj stalicaj moža stać palityčnym pierałomam u vajnie, jakim u 1916 hodzie stała bitva za Vierden, a ŭ 1942—1943 hadach — za Stalinhrad.
Ale nielha vyklučać i niečakany kirunak udaru: naprykład, nastup z poŭnačy na Łuhansk. Za čas vajny ŭkrainskaje kamandavańnie pakazała nie tolki svajo stratehičnaje myśleńnie, ale i zdolnaść być vialikimi vydumščykami.
Ukraincy kantralujuć «tuman vajny», infarmacyi pra ich płany niama.
Adnaznačna, što doŭhi nastup źniasiliŭ by najbolš bajazdolnyja ŭkrainskija siły. Aproč taho, jość ryzyka ŭciahvańnia ŭ praciahłyja bai za nasielenyja punkty, tolki ŭ nastupalnaj roli akazalisia b užo ŭkraincy, a ŭ abarončaj — rasijanie.
Pieramirje z pazicyi siły
Čym by ni skončyŭsia nastup USU, da jakoj by linii ŭkrainskaja armija nie vyjšła, pad zimu front znoŭ stabilizujecca, a abodva baki zastanucca bieź sił dla novych aktyŭnych apieracyj.
Na Zachadzie heta ŭsprymuć jak spryjalny dla dypłamatyi momant, jak heta było paśla vyzvaleńnia Chiersona ŭ listapadzie minułaha hoda. Tolki hetym razam da zamireńnia buduć padšturchoŭvać vybary 2024 hoda ŭ Rasii i ZŠA.
I kali Kijevu ŭdasca vyzvalić značnuju častku svaich ziamiel, jon zmoža vieści pieramovy z pazicyi siły i damahčysia ad Maskvy pieramirja (ale, dumaju, nie miru) u trochi bolš spryjalnych za Minskija pahadnieńni farmuloŭkach. Śviet, jaki padtrymlivaje Ukrainu, i sama Ukraina akažucca pierad dylemaj — falšyvaje zamireńnie zaraz abo Jeŭropa biez rasijskaj pahrozy ŭ budučyni.
Pry hetym nielha vyklučać, što, kali vojskaŭ nie budzie chapać, ukraincy naohuł adkładuć nastup, zastaŭšysia pry ciapierašniaj vajnie na vymotvańnie rasijan. My sa školnych padručnikaŭ historyi žyviom vobrazami vialikich bitvaŭ. Adnak sproba ich razyhrać zaraz moža vyčarpać patencyjał ukrainskaj armii dla praviadzieńnia apieracyj, što dazvolić rasijanam viarnuć stratehičnuju inicyjatyvu.
Prestyž Rasii ŭ Biełarusi padaje
Vajna Rasii i Ukrainy, biezumoŭna, vyrašalnaja dla historyi Uschodniaj Jeŭropy. U toj ža čas, kali nastup USU pryniasie abmiežavanyja vyniki, to i nastupstvy jaho dla Biełarusi buduć nie bolšyja, čym paśla pieramoh ukraincaŭ pad Charkavam i Chiersonam.
Vajennyja niaŭdačy mocna źnižajuć prestyž Rasii ŭ Biełarusi. Asabliva kadry zmahańnia rasijskaj armii, vyzvaleńnia haradoŭ i pakarańnia kałabarantaŭ upłyvajuć na ludziej u pahonach.
«My dumali, u Rasii ŭsio haŭnianaje, ale armija… A jana taksama akazałasia haŭnom». Što ŭ biełaruskaj armii havorać pra vajnu
Ale ŭ palityčnaj realnaści, stvoranaj tandemam Łukašenka-Pucin, nastroi biełarusaŭ nie majuć istotnaha značeńnia. Prosta prapahandy stanie jašče bolš, a kuratary łukašenkaŭskaj infarmacyjnaj biaśpieki zapatrabujuć ad Azaronka davać bolš isteryi.
Adstupleńnie rasijskich vojskaŭ na poŭdni Ukrainy pavialičyć imaviernaść čarhovaha etapu rasijskich bambardzirovak Ukrainy z terytoryi Biełarusi. Na siońniašni momant Rasii nie chapaje sił, kab vieści vajnu jašče z poŭnačy, tamu biełaruski vystup pakul adnosna spakojny. Ale heta moža źmianicca — na pieramovach ab pieramirji ŭdary z poŭnačy mohuć stać instrumientam cisku na ŭkrainski bok.
U svaju čarhu, vykarystańnie pavietranaj prastory Biełarusi niasie ryzyku adkazu, bo ciapier ukrainskija rakiety zdolnyja dalacieć da važnych i dla Rasii pradpryjemstvaŭ nakštałt Mazyrskaha naftapierapracoŭčaha zavoda.
Kali stvorycca pahroza Pucinu, budzie nie da santymientaŭ
Dałučeńnie ž biełaruskaj armii da vajennych dziejańniaŭ mahčymaje, jak ni paradaksalna, tolki kali adzin z bakoŭ dabjecca pierałomnaha pośpiechu.
Kali ŭsio ž ujavić razhrom Ukrainy, Łukašenka moh by pajści šlacham Musalini, jaki abviaściŭ vajnu Francyi ŭ 1940 hodzie.
Ale kali rasijskaja armija pabiažyć, to śviežaje biełaruskaje vojska zastaniecca apošniaj prafiesijnaj siłaj u rasparadžeńni Pucina. Tut užo budzie nie da santymientaŭ, kali pačniecca historyja ab vyžyvańni nie tolki palityčnaha, ale i fizičnaha cieła Pucina.
Inšy pavarot trajektoryja kanfliktu atrymaje i kali ŭ Biełarusi raźmieściać rasijskuju taktyčnuju jadziernuju zbroju. Tut iznoŭ nadychodzić viartańnie da situacyi vosieni 2022 hoda, dzie pa miery paražeńniaŭ Rasii ŭzrastaje i ryzyka prymianieńnia zbroi masavaha źniščeńnia.
Łukašenka ŭ Vietcy skazaŭ ździŭlenym prychilnikam, što ni ŭkraincy, ni palaki nie źbirajucca napadać na Biełaruś. Łukašenka nasamreč nie choča vajavać, bo nie choča być razhromlenym, što padviało b jaho pad adkaznaść u adpaviednaści z nacyjanalnym i mižnarodnym pravam. Paśla paražeńnia na vybarach 2020 hoda režym pačaŭ hulać nadzvyčaj žorstka, jaho kreda — pavialičvać staŭki amal u luboj situacyi.
Łukašenka razharnuŭ masavyja represii i davioŭ da amal nulavoha ŭzroŭniu adnosiny z Zachadam, u tym liku z čatyrma ź piaci susiednich dziaržaŭ. Uviazacca jašče i ŭ zbrojny kanflikt jaho moža prymusić chiba što patreba Pucina. Takoj pakul nie nazirajecca.
Ci budzie ŭ Łukašenki momant dla razvarotu?
Padčas ukrainskaha nastupu ŭ Łukašenki moža źjavicca momant, kab pačać flirt z Zachadam, mandat jakoha, adnak, nie vyjdzie za paznačanyja Maskvoj miežy.
U toj ža čas pieramirje paśla nastupu USU adkryje novaje akno mahčymaściaŭ na biełaruskim napramku. Tolki nie dla Zachadu, a dla Maskvy. Krok u padparadkavańni Minska ŭ luboj formie dadaŭ by Pucinu «plus» u bałans vynikaŭ vajny. Prahnali ŭ dźviery, a jon palezie ŭ akno. Va Ukrainie nie ŭsio ŭdałosia, zatoje pryraśli Biełaruśsiu.
U łukašenkaŭcaŭ, jakija ŭsprymajuć śviet vačyma rasijskaj prapahandy, raspaŭsiudžana pierakanańnie, što Ukraina — heta niedadziaržava, što jaje budučynia pad pytańniem, jakoje naohuł akažacca pa-za dužkami pry zaklučeńni ŭhody «jałcinskaha typu» pamiž Rasijaj i ZŠA. Taksama jak u Jałcie 1944 hoda za dužki vynieśli pytańnie Polščy.
Ale chistkaja i nieabaronienaja ciapier — dziaržaŭnaść Biełarusi, a nie Ukrainy.
Kali paraŭnoŭvać z Druhoj suśvietnaj vajnoj, to Ukrainie, Zachadu i Biełarusi razam ź imi ciapier pahražaje nie paraza, a ničyjny vynik.
Historyja poŭnaja paradoksaŭ: pieraasensavańnie Rasijaj svaich nacyjanalnych intaresaŭ mahčymaje ŭ vyniku jaje hieapalityčnaj parazy va Uschodniaj Jeŭropie — tady źjavicca histaryčny šaniec dla tryvałaha miru na kantyniencie. Kali ž vajna pamiž Rasijaj i Ukrainaj skončycca patam, ničyjoj, to Ukrainie pryjdziecca źmirycca sa strataj niavyzvalenych terytoryj, ale śvietu — sa strataj Rasii, jakaja na XXI stahodździe pieratvorycca ŭ viečnuju prablemu Paŭnočnaj Jeŭrazii ź niezadavolenymi ambicyjami.
Kali vynikam nastupu Ukrainy stanuć abmiežavanyja pośpiechi, źmien situacyi ŭ Biełarusi čakać nie davodzicca. Kali ž Ukrainie ŭdasca adnavić svaju terytaryjalnuju cełasnaść, to Rasiju moža čakać unutranaja łomka, a razam z hetym žyć pa-staromu nie zmoža i Biełaruś.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆU mahiloŭskaj kałonii pamior 22-hadovy palitźniavoleny Dźmitryj Šlethaŭer9
Kamientary