Navukoŭcy z dapamohaj 3D-skanavańnia daśledavali zahadkavuju rymskuju praktyku pachavańnia
Archieołahi z brytanskaha Jorka vykarystali 3D-skanavańnie dla vyvučeńnia pachavalnaj praktyki rymlan, pry jakoj cieły pamierłych, što lažali ŭ trunach, zalivali vadkim hipsam.
Jak zaŭvažajuć navukoŭcy ź Jorkskaha ŭniviersiteta, vykarystańnie 3D-skanavańnia dazvoliła daviedacca ab padrabiaznaściach pachavańnia cełaj siamji, jakaja pamierła kala dźviuch tysiač hadoŭ tamu ŭ vakolicach Jorka. U tyja časy heta była terytoryja Rymskaj Impieryi.
Pa niezrazumiełych pryčynach u tyja časy rymlanie zalivali niabožčykaŭ u śvincovych ci kamiennych trunach pavierch adzieńnia hipsavym rastvoram pierad tym, jak ich pachavać.
Paśla taho, jak hips ćviardzieŭ, vakoł cieł utvarałasia połaść, jakaja zachoŭvała pieršapačatkovuju pastavu i kontury pamierłych. Hips zachoŭvaŭ adbitki savanaŭ, adzieńnia, abutku. Dziakujučy hetamu vučonyja mohuć šmat daviedacca ab materyjałach, jakija chutka parachniejuć.
Daśledčyki havorać, što pakul niezrazumieła, navošta i dla kaho byŭ abrany hety rytuał. Adnak, chutčej za ŭsio, jon byŭ źviazany ź ludźmi vysokaha statusu. Ślady duchmianych smoł ź Mižziemnamorja i Aravii, raniej znojdzienyja ŭ troch hipsavych pachavańniach u Jorku, śviedčać ab vykarystańni ŭ adzieńni darahich i ekzatyčnych rečyvaŭ, jakija mahli sabie dazvolić tolki pradstaŭniki elity.
Padobnyja hipsavyja pachavańni byli znojdzienyja ŭ roznych miescach Jeŭropy i Paŭnočnaj Afryki, što ŭvachodzili kaliści ŭ skład Rymskaj Impieryi. Tolki ŭ Jorku i jaho vakolicach z kanca XIX stahodździa było zarehistravana nie mienš za 45 pachavańniaŭ takoha typu. Niepasredna ŭ Muziei hrafstva Jorkšyr zachoŭvajecca 16 takich hipsavych źlepkaŭ.
Navukoŭcy daśledavali pachavańnie siamji, jakoje składajecca z dvuch darosłych i niemaŭlaci. Usie jany pamierli adnačasova.
Prafiesar Moryn Kerał (Maureen Carroll), zahadčyca adździaleńnia rymskaj archieałohii Jorkskaha ŭniviersiteta, adznačyła:
«Kontury troch čałaviek u hipsie možna ŭbačyć niaŭzbrojenym vokam, ale ciažka razabrać pastavy ciełaŭ adnosna adno adnaho i raspaznać, jak jany byli apranutyja i ŭ što zahornutyja. 3D-madel dazvoliła ašałamlalnym čynam prajaśnić hetyja niezrazumiełyja momanty».
Jak vyśvietlili navukoŭcy, pry padrychtoŭcy da pachavańnia ŭsie cieły byli poŭnaściu z hałavy da noh zahornutyja ŭ savany i tkaniny roznaj jakaści i placieńnia.
Na atrymanaj madeli jaskrava vidać drabniutkija detali, naprykład, zaviazki, jakimi byŭ pieraviazany pachavalny savan nad hałavoju adnaho z darosłych, pałosy tkaniny, jakimi było abhornuta niemaŭla.
Pa słovach kuratara adździeła archieałohii Muzieja hrafstva Jorkšyr Lusi Krejtan (Lucy Creighton),
«pieradavyja technałohii adkryvajuć publicy novyja zachaplalnyja sposaby znajomstva z našymi kalekcyjami. Vyniki 3D-skanavańnia adkryvajuć nam vočy na minułaje i pakazvajuć momant trahiedyi».
Daśledavańnie navukoŭcaŭ ź Jorkskaha ŭniviersiteta demanstruje, jak pieradavyja technałohii dazvalajuć pahłybić navukovyja daśledavańni. Jany dajuć mahčymaść pravieści analiz drobnych detalaŭ archieałahičnaha materyjału, jakija schavanyja ad čałaviečaha voka. Z druhoha boku, novyja technałohii dajuć mahčymaść šyrokaj hramadskaści novym zajmalnym čynam ubačyć interaktyŭnyja ličbavyja viersii staražytnych abjektaŭ.
Dalej vučonyja spadziajucca padobnym čynam daśledavać i astatnija hipsavyja źlepki, kab lepš zrazumieć pryrodu tkanin, jakija vykarystoŭvalisia ŭ pachavańniach, i mahčymy sacyjalny status niabožčykaŭ. Druhaja zadača — vyśvietlić kulturnyja, rytualnyja abo praktyčnyja pryčyny, jakija abumovili taki mietad abychodžańnia z pamierłymi ŭ staražytnaj Rymskaj Impieryi.
Čytajcie jašče:
Navukoŭcy: eŭtanazija, mahčyma, isnavała ŭ impieryi inkaŭ
Navukoŭcy: niebinarnyja ludzi isnavali jašče ŭ kamiennym vieku
Kamientary