Навука і тэхналогіі

Навукоўцы з дапамогай 3D-сканавання даследавалі загадкавую рымскую практыку пахавання

Археолагі з брытанскага Ёрка выкарысталі 3D-сканаванне для вывучэння пахавальнай практыкі рымлян, пры якой целы памерлых, што ляжалі ў трунах, залівалі вадкім гіпсам.

3D-сканаванне схаваных поласцей гіпсавых злепкаў 3D-сканирование спрятаных полостейгипсовых слепков 3D scanning of the negative cavities in the gypsum casings
Сканаванне схаваных поласцей гіпсавых злепкаў са старажытнарымскіх пахаванняў. Фота: Музей графства Ёркшыр / york.ac.uk

Як заўважаюць навукоўцы з Ёркскага ўніверсітэта, выкарыстанне 3D-сканавання дазволіла даведацца аб падрабязнасцях пахавання цэлай сям'і, якая памерла каля дзвюх тысяч гадоў таму ў ваколіцах Ёрка. У тыя часы гэта была тэрыторыя Рымскай Імперыі.

Па незразумелых прычынах у тыя часы рымляне залівалі нябожчыкаў у свінцовых ці каменных трунах паверх адзення гіпсавым растворам перад тым, як іх пахаваць.

Пасля таго, як гіпс цвярдзеў, вакол цел утваралася поласць, якая захоўвала першапачатковую паставу і контуры памерлых. Гіпс захоўваў адбіткі саванаў, адзення, абутку. Дзякуючы гэтаму вучоныя могуць шмат даведацца аб матэрыялах, якія хутка парахнеюць.

Даследчыкі гавораць, што пакуль незразумела, навошта і для каго быў абраны гэты рытуал. Аднак, хутчэй за ўсё, ён быў звязаны з людзьмі высокага статусу. Сляды духмяных смол з Міжземнаморʼя і Аравіі, раней знойдзеныя ў трох гіпсавых пахаваннях у Ёрку, сведчаць аб выкарыстанні ў адзенні дарагіх і экзатычных рэчываў, якія маглі сабе дазволіць толькі прадстаўнікі эліты.

Падобныя гіпсавыя пахаванні былі знойдзеныя ў розных месцах Еўропы і Паўночнай Афрыкі, што ўваходзілі калісьці ў склад Рымскай Імперыі. Толькі ў Ёрку і яго ваколіцах з канца ХІХ стагоддзя было зарэгістравана не менш за 45 пахаванняў такога тыпу. Непасрэдна ў Музеі графства Ёркшыр захоўваецца 16 такіх гіпсавых злепкаў.

Навукоўцы даследавалі пахаванне сямʼі, якое складаецца з двух дарослых і немаўляці. Усе яны памерлі адначасова.

Прафесар Морын Кэрал (Maureen Carroll), загадчыца аддзялення рымскай археалогіі Ёркскага ўніверсітэта, адзначыла:

«Контуры трох чалавек у гіпсе можна ўбачыць няўзброеным вокам, але цяжка разабраць паставы целаў адносна адно аднаго і распазнаць, як яны былі апранутыя і ў што загорнутыя. 3D-мадэль дазволіла ашаламляльным чынам праясніць гэтыя незразумелыя моманты».

Як высветлілі навукоўцы, пры падрыхтоўцы да пахавання ўсе целы былі поўнасцю з галавы да ног загорнутыя ў саваны і тканіны рознай якасці і пляцення.

На атрыманай мадэлі яскрава відаць драбнюткія дэталі, напрыклад, завязкі, якімі быў перавязаны пахавальны саван над галавою аднаго з дарослых, палосы тканіны, якімі было абгорнута немаўля.

Па словах куратара аддзела археалогіі Музея графства Ёркшыр Люсі Крэйтан (Lucy Creighton),

«перадавыя тэхналогіі адкрываюць публіцы новыя захапляльныя спосабы знаёмства з нашымі калекцыямі. Вынікі 3D-сканавання адкрываюць нам вочы на мінулае і паказваюць момант трагедыі».

Даследаванне навукоўцаў з Ёркскага ўніверсітэта дэманструе, як перадавыя тэхналогіі дазваляюць паглыбіць навуковыя даследаванні. Яны даюць магчымасць правесці аналіз дробных дэталяў археалагічнага матэрыялу, якія схаваныя ад чалавечага вока. З другога боку, новыя тэхналогіі даюць магчымасць шырокай грамадскасці новым займальным чынам убачыць інтэрактыўныя лічбавыя версіі старажытных абʼектаў.

Далей вучоныя спадзяюцца падобным чынам даследаваць і астатнія гіпсавыя злепкі, каб лепш зразумець прыроду тканін, якія выкарыстоўваліся ў пахаваннях, і магчымы сацыяльны статус нябожчыкаў. Другая задача — высветліць культурныя, рытуальныя або практычныя прычыны, якія абумовілі такі метад абыходжання з памерлымі ў старажытнай Рымскай Імперыі.

Чытайце яшчэ:

Навукоўцы: эўтаназія, магчыма, існавала ў імперыі інкаў

Навукоўцы: небінарныя людзі існавалі яшчэ ў каменным веку

Вучоныя знайшлі самы старажытны надпіс, зроблены кірыліцай

Каментары

Аўтаслесар, афіцыянт, танцор у Тайландзе, ролі ў «Мухтары» і «Сватах». Пяць фактаў пра новага міністра культуры Чарнецкага14

Аўтаслесар, афіцыянт, танцор у Тайландзе, ролі ў «Мухтары» і «Сватах». Пяць фактаў пра новага міністра культуры Чарнецкага

Усе навіны →
Усе навіны

Падрабязнасці здарэння ў Хойніках, дзе воўк напаў на вартаўніка і міліцыянтаў1

Зяленскі: Украіна можа ўступіць у НАТА без дзеяння артыкула 5 на ўсёй тэрыторыі8

У Польшчы ёсць свае сёстры Груздзевы — сёстры Гадлеўскія ВІДЭА2

У цэнтры Мінска з'явілася кафэ ў афрыканскім стылі. Каб яго адкрыць, уласніца прадала кватэру4

Хто такія садыкі? Расійскія вайскоўцы ў Сірыі нарадзілі адмысловы слэнг16

Пасля даносу Бондаравай раптоўна адмянілі выставу ў музеі Янкі Купалы. Цяпер яна патрабуе на музеі шыльды па-руску77

У спа-зоне аквапарка «Лебядзіны» здарыўся пажар

Ва Узбекістане затрымалі вядомага расійскага журналіста Аляксея Піваварава і яго здымачную групу8

Пуцін зацвердзіў рэкордныя ваенныя расходы на 2025 год2

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Аўтаслесар, афіцыянт, танцор у Тайландзе, ролі ў «Мухтары» і «Сватах». Пяць фактаў пра новага міністра культуры Чарнецкага14

Аўтаслесар, афіцыянт, танцор у Тайландзе, ролі ў «Мухтары» і «Сватах». Пяць фактаў пра новага міністра культуры Чарнецкага

Галоўнае
Усе навіны →