«AHŁ palityčny trup! Ja za kastracyju paŭnamoctvaŭ prezidenta». «Fłahštok» pratačyŭsia ŭ zakryty čat, jaki z 2020 hoda administravaŭ supracoŭnik KDB
Homielskaje vydańnie «Fłahštok» pranikła ŭ zakryty čat u Telehramie, kiraŭnikom jakoha z 2020 hoda źjaŭlaŭsia supracoŭnik upraŭleńnia KDB pa Homielskaj vobłaści. Mienavita praz hety čat 18 žniŭnia 2020 hoda arhanizoŭvaŭsia mitynh za Łukašenku ŭ Homieli. Ciapier supracoŭniki «Fłahštoka» raskazali, što pisali dziaržsłužboŭcy pra padziei ŭ krainie i čaho jany bajalisia.
16 žniŭnia ŭ Homieli, jak i ŭ inšych haradach Biełarusi, prajšli masavyja mitynhi suprać falsifikacyi vybaraŭ. U toj dzień pratestoŭcaŭ siłaviki nie zatrymlivali i nie źbivali. Na vulicach panavała adčuvańnie pieramohi biełaruskaj revalucyi. Ale ŭłady nie płanavali adstupać. Užo 18 žniŭnia čynoŭniki pačali arhanizoŭvać mitynh u padtrymku Łukašenki. Dla hetaha ŭ telehramie byŭ stvorany zakryty čat «ČAT Za Stabilnuju, Proćvietajuŝuju Biełaruś».
U čat možna było patrapić praz zaprašalnuju spasyłku, taksama jaho karystalniki mieli mahčymaść dadavać ludziej sa svaich kantaktaŭ. Kali vieryć dopisu adnaho z karystalnikaŭ čatu, uviečary 18 žniŭnia 2020 hoda ŭ čacie było 2000 akaŭntaŭ.
Analizujučy čat, adrazu źviartaje na siabie ŭvahu vialikaja kolkaść znajomych imionaŭ čynoŭnikaŭ siarod jaho ŭdzielnikaŭ. Tut i viadomyja čynoŭniki z Akciabrskaha Valancina Šłapakova i Andrej Baranoŭski, i homielskija čynoŭniki roznych ranhaŭ i administracyj, praŭładnyja žurnalisty Stanisłaŭ Hałkoŭski i Alaksandr Dabryjan, adyjoznaja deputatka Iryna Daŭhała.
Aleh Michajłavič Pačynak — hiendyrektar ZAT «UK «Evolucija»» («Transnafta», RF), raniej zajmaŭ post hiendyrektara AAA «Homieltransnafta «Družba», namieśnika staršyni abłvykankama, kiraŭnika Čyhunačnaha i Navabielickaha rajonaŭ Homiela
Iryna Daŭhała — eks-hałoŭny ideołah Homielskaj vobłaści, deputatka Pałaty pradstaŭnikoŭ
Na siońniašni dzień u čacie zafiksavana vielmi šmat akaŭntaŭ z sapraŭdnymi imionami i avatarkami. Siońnia bolšaści ź ich niama siarod padpisčykaŭ, ale hetyja akaŭnty pakinuli śled u ahulnaj stužcy čatu ŭ pieršyja tydni jaho isnavańnia.
«Fłahštok» pasprabavaŭ vybaračna identyfikavać kala dziesiaci čałaviek ź imionami i proźviščami. Ale doŭha šukać pra ich infarmacyju nie pryjšłosia — pošuk u internecie amal adrazu ž vydaje pasady hetych ludziej u Homieli i Homielskaj vobłaści. Imi akazalisia małaviadomyja dziaržsłužboŭcy samych roznych ranhaŭ, kiraŭniki pradpryjemstvaŭ, milicyjanty, načalniki miedustanoŭ i h.d.
Biezumoŭna, siarod udzielnikaŭ čatu byli i zvyčajnyja homielcy, jakija padtrymlivali Łukašenku. Ale na siońniašni dzień bolšaść akaŭntaŭ vydalena, tamu dakładna skazać, chto ŭsie hetyja ludzi, niemahčyma.
Varta adznačyć, što administratary sačyli za «čyścinioj» udzielnikaŭ čatu. Nienadziejnych ci vypadkovych ludziej vydalali — infarmacyja ab palavańni na takich karystalnikaŭ prysutničaje ŭ čacie. Kamientary suprać uładaŭ taksama źniščalisia. Ale niekatoryja cikavyja vykazvańni łukašenkaŭcaŭ zachavalisia da siońnia.
Što turbavała dziaržsłužboŭcaŭ i prychilnikaŭ režymu
Ź pieršych chvilin dziejnaści čatu niekatoryja ŭdzielniki pačali pisać, što nie padtrymlivajuć Łukašenku, ale i nie chočuć, kab prezidentam była Śviatłana Cichanoŭskaja. Tamu prapanoŭvalisia roznyja varyjanty raźviazańnia kanfliktu: ad dyjałohu da abmiežavańnia paŭnamoctvaŭ prezidenta ŭ budučyni.
«Ludzi, navučyciesia vieści dyjałohi! Ja taksama suprać Łukašenki, hałasavała za jaho. Tamu što nie chacieła Majdanu. Ale ja suprać hetaj pieški Cichanovič».
«AHŁ palityčny trup! Tak što ja za źmienu kanstytucyi, kastracyju paŭnamoctvaŭ prezidenta, i za Rumasa, Makieja, Raŭkova!», — piša adzin z udzielnikaŭ čatu.
«A dzie ŭsie vašyja deputaty? Jany čamu maŭčać i nie iduć razmaŭlać z Narodam i padtrymać svaju krainu? Scykuny ci što? Vy ich dla hetaha abrali?», — adzin ź pieršych krytyčnych kamientaryjaŭ u čacie, jaki zachavaŭsia da siońnia.
Ź cikavych momantaŭ: udzielniki čatu byli ździŭlenyja salidarnaściu pratestoŭcaŭ i ich kolkaściu, niekatoryja łukašenkaŭcy adznačali, što nie znajšli parazumieńnia pa palityčnych pytańniach na pracy ci siarod znajomych. Taksama niekalki ŭdzielnikaŭ čatu pierakonvali nie bajacca i nie saromiecca vykarystańnia dziaržaŭnaha ściaha na praŭładnym mitynhu.
«Ciapier ja skinu skryny zboru srodkaŭ dla tych, chto byŭ zvolnieny… Acanicie maštab… Paśla ja zrablu prapanovy, vy zrobicie svaje i mahčyma my staniem macniejšymi za apazicyju! Moža i nie ŭ kolkaści, ale zatoje na spravie!» — sproba natchnić udzielnikaŭ čatu, niahledziačy na razumieńnie, što pratestoŭcaŭ bolej.
Karystalniki nie vierać, što biełarusy sabrali za tydzień bolš za 700 tysiač jeŭra dla padtrymki zvolnienych za pratesty ludziej.
«Ty ruhaješ stranu,
chotia jeŝio tak mołod…
A v rukach ajfon i kofie,
a nie sierp i mołot!»
Voś tak — z adsyłkaj da savieckaj simvoliki, karystalnik tłumačyć, čamu maładyja ludzi nie padtrymlivajuć režym.
«Ja na pracy, navokał «majdaŭny», z drukam nie dapamahu», — piša ananimny akaŭnt pra palityčnyja pohlady svaich kaleh.
«Prapanoŭvała ŭsim čyrvona-zialonyja stužački, rabiaty, mnohija bajacca ŭžo», — prykład paviedamleńnia, u jakim ukazvajecca na niepapularnaść dziaržaŭnaj simvoliki.
Udzielniki čatu vykazvali padtrymku siłavikam i nie chavali, što źjaŭlajucca prychilnikami vykarystańnia hvałtu ŭ dačynieńni da pratestoŭcaŭ. Ale niekalki ŭdzielnikaŭ čatu pryznali, što siłaviki byli zanadta žorstkimi i nie padtrymali ich mietady.
«Usie my sapraŭdy žadajem adno adnamu lepšaha. Ale siłkom nie aščaślivić. A apraŭdańnia nivodnamu aktu žorstkaści być nie moža. Abjuziŭnyja adnosiny — zło ŭ lubym vypadku, niachaj heta budzie muž, žonka, maci, dzieci, AMAP. abo lidar».
Pierad pačatkam mitynhu ŭdzielniki čatu vyhladali razhublenymi. Jany surjozna razvažali, jakija dziejańni jany pavinyja ździejśnić, kab spynić pratest. Siarod prapanoŭ prahučali i niečakanyja. Alena Bachmat vystupiła z prapanovaj — patrabavać pryznać Łukašenku dziejnym prezidentam, nie ahitavać ludziej da zabastovak. Zrazumieła, što takija patrabavańni možna było vysunuć tolki da apanientaŭ režymu i prychilnikaŭ Śviatłany Cichanoŭskaj, pryznajučy ich takim čynam pieramožcami.
Adznačym jašče niekalki supiarečlivych dopisaŭ ź dziŭnymi łozunhami.
«Našy ludzi aślepli… Siedziačy ŭ dziravych trusach i hledziačy NIECHTU, my ničoha nie dabjemsia! Ludzi, mianiajciesia sami! Za ciabie, tvajoj siamji ničoha dobraha nichto nie daść! Jany (našyja baćki i dziady) pabudavali niezaležnuju dziaržavu! Dziakuj! A my heta hatovy prasrać? Ja — nie!
PS: Uspomnicie 1917! Revalucyja ni da čaho dobraha nie pryviała!
Za baćku!!! Baćka žyvy, pakul žyvy jaho syn!», — błytana vykazaŭsia akaŭnt ź imiem i fotazdymkam načalnika adździeła milicyi pa narkakantroli Savieckaha RAUSa Homiela major Alaksiej Ślesarenka.
«Nam nie treba hrošaj, nam patrebnaja mirnaja kraina bieź ES», — napisaŭ dziŭny łozunh nieviadomy karystalnik čatu.
Padrychtoŭka da mitynhu
Administratary čatu padahravali abstanoŭku siarod jaho ŭdzielnikaŭ praz paviedamleńni ab mahčymych pravakacyjach suprać prychilnikaŭ Łukašenki, jakija byccam by rychtujuć pratestoŭcy:
«Užo suprać našych mitynhaŭ rychtujucca pravakacyi! Zmahary aktyŭna ściahvajucca na płošču. Meta — vykazać nam u tvar usio, što jany pra nas dumajuć i adabrać našyja ściahi», — piša stvaralnik čatu ź nikam True Success.
Akaŭnt ź nikam «Taťjana Kariebo» paviedamiŭ ŭdzielnikam čatu, što mitynh uzhodnieny, ułady padciahnuć na jaho łajalnuju hrupu padtrymki z pradpryjemstvaŭ.
«Siłaviki prykładuć namahańni dla paźbiahańnia pravakacyj. Kirujučyja ŭłady skazali, što padciahnuć pradpryjemstvy, łajalna nastrojenyja da dziejnych uładaŭ. Tak što biarem šaryki, ściahi, płakaty i za Biełaruś».
Stvaralnik čatu papiaredžvaje, što na mierapryjemstvy mohuć być žurnalisty-pravakatary. Siarod takich nazvanyja karespandenty homielskich niezaležnych ŚMI.
Arhanizatary mitynhu skinuli dla ŭdzielnikaŭ čatu mietadyčku ab tym, jak varta siabie pavodzić na praŭładnym mierapryjemstvie. U joj prapanoŭvałasia niekalki dziasiatkaŭ łozunhaŭ dla skandavańnia.
Stvaralnikaŭ mietadyčki bolš za ŭsio turbavała, što ab praŭładnym mitynhu padumajuć pa toj bok barykad, tamu dajucca adpaviednyja parady:
- «…šmat ludziej, jakija «suprać usich», mnohija ź ich pa iniercyi dałučylisia da ruchu BČB. Hetyja ludzi, a taksama prychilniki dziejnaj ułady i jość metavaja aŭdytoryja».
- «Mitynhoŭcy nie pavinny maŭčać. Kali ludzi sabralisia, značyć, im jość što skazać, maŭčańnie budzie traktavacca BČB jak «usich sahnali».
- «…Vidavočna, što kamandaj «fas!» dla BČB budzie ŭsio, źviazanaje ź dziejnym prezidentam, tamu lepš pra jaho šmat nie zhadvać».
- «Vykarystańnie biełaruskaj movy. Heta balučaja tema niekatorych BČB, tamu vykarystańnie biełaruskamoŭnych łozunhaŭ pazbavić ich kamientaroŭ».
Ludzi, jakija składali hetyja rekamiendacyi, vyrazna adčuvali, jakija nastroi panujuć u hramadstvie. Siarod inšaha zaŭvažna, što jaje aŭtary adčuvali, što siarod haradžan moža być niepryjaznaść da čynoŭnikaŭ i kiraŭnikoŭ pradpryjemstvaŭ, tamu im raili asabliva nie vykazvacca:
«Taksama, jak isnuje svaboda słova, isnuje i svaboda nie vykazvać svajoj asabistaj dumki kiraŭnikami luboha źviana. Na mitynhu lepš uzdymać pytańni pa kankretnym rehijonie, a nie ŭvohule pa krainie».
Mietadyčka była apublikavanaja pad nazvaj «Kak nie dať BČB sorvať mirnyje mitinhi». Całkam aznajomicca ź joj možna pa spasyłcy.
Jak prajšoŭ praŭładny mitynh
Mitynh u padtrymku Łukašenki 18 žniŭnia 2020 hoda ŭ Homieli natchniŭ prychilnikaŭ režymu. Na hałoŭnuju płošču źvieźli niekalki tysiač łajalnych da ŭładaŭ pradstaŭnikoŭ dziaržaparatu i ich padnačalenych. Udzielniki skandavali «Za baćku!» i «Nie addadzim!», sa sceny vystupali čynoŭniki. Udzielniki mitynhu sapraŭdy adčuvali, što ŭ adnym miescy sabrałasia šmat adnadumcaŭ.
Nijakich pravakacyj z boku pratestoŭcaŭ, jakich bajalisia ŭdzielniki čatu, nie adbyłosia. Adziny vypadak, jaki moh azmročyć jaho karystalnikaŭ, — sproba vychadu da sceny pažyłoha mužčyny padčas vystupu Andreja Kryvanosava.
Reakcyja na mitynh va ŭdzielnikaŭ čatu była vielmi pazityŭnaj. Padziakavać za mierapryjemstva ŭ čat pryjšła navat pres-sakratarka Łukašenki Natalla Ejsmant.
Z dalejšych aktyŭnaściaŭ čatu — raspaŭsiud infarmacyi ab praŭładnym aŭtaprabiehu, jaki adbyŭsia ŭ Homieli 22 žniŭnia 2020 hoda, raspaŭsiud afiš ź infarmacyjaj pra mitynhi ŭ Minsku i inšych haradach.
Udzielniki čatu praciahvali radavacca, što ich šmat. Ale mienš čym praz dva tydni ad pieršaj padziei 18 žniŭnia, jany zaŭvažyli, što šerahi łukašenkaŭcaŭ u čacie rezka źmienšylisia. Z 8 tysiač padpisčykaŭ u čacie raptam zastałosia 2 tysiačy akaŭntaŭ.
Administratary čatu tłumačyli, što byccam by telehram vydalaje ŭdzielnikaŭ čatu. Taksama prahučała viersija, što ŭ čat pranikajuć apanienty režymu, jakija kidajuć na jaho skarhi i vychodziać z supolnaści łukašenkaŭcaŭ.
U čym ža nasamreč pryčyna? U siecivie jość tłumačeńnie hetaj źjavy. Siońnia možna nabyvać padpisčykaŭ i reakcyi z prahladami. Kali nazirajecca rezki adtok karystalnikaŭ (adrazu tysiačami), to heta moža śviedčyć ab tym, što kanał ci čat byŭ nakačany botami. Telehram sapraŭdy ich vydalaje, bo akaŭnty nie prajaŭlajuć aktyŭnaść.
Usie akaŭnty, dadadzienyja ŭ čat karystalnikami, možna pry žadańni padličyć, bo jaho stužka heta adlustroŭvaje. Pry samym vialikim žadańni ŭ hetaj stužcy niemahčyma naličyć 8 tysiač akaŭntaŭ.
Z usiaho vynikaje, što administratary daśledavanaha praŭładnaha čatu vyrašyli nadać upeŭnienaści dziarsłužboŭcam i prychilnikam Łukašenki praz nakačku jaho botami.
Na siońnia ŭ čacie zastałosia ŭsiaho 180 čałaviek — jaho pakinuli nie tolki boty, ale i mnohija dziarsłužboŭcy.
Adkul viadoma, što čat administravaŭ supracoŭnik KDB
Čat siońnia pryviazany da taksičnaha homielskaha kanała «Biez «B» Biełaruś», ale ŭ jaho apisańni hetaj infarmacyi niama. Pa naźvie čatu ŭ telehramie jaho znajści niemahčyma. Patrapić u čat dapamahła spasyłka, jakaja prysutničała ŭ adnym rańnim dopisie «Biez «B» Biełaruś», kali kanał mieŭ małuju kolkaść padpisčykaŭ dy inšyja funkcyi (jon infarmavaŭ łukašenkaŭcaŭ pra praŭładnyja mierapryjemstvy ŭ žniŭni 2020 hoda). Ź ciaham času kanał źmianiŭ nakiravanaść i nazvu (pieršapačatkovaja nazva nieviadomaja). A spasyłka na čat zhubiłasia siarod vialikaj kolkaści dopisaŭ.
Kiraŭnikom čatu da 29 listapada 2023 hoda byŭ akaŭnt hieroja papiaredniaha rasśledavańnia «Fłahštoka» — supracoŭnik KDB Jaŭhien Bažok. Paśla vychadu pieršaha materyjału Jaŭhien Bažok pierajmienavaŭ svoj akaŭnt u telehramie z Prosto A na Opiats A. Taksama akaŭnt byŭ vydaleny z čatu, jon pierastaŭ značycca kiraŭnikom. Mienavita takich dziejańniaŭ z akaŭntam mierkavali dačakacca aŭtary rasśledavańnia, kab dadatkova pierakanacca, što jon naležyć Jaŭhienu Bažku.
Niahledziačy na toje, što akaŭnt Bažka byŭ vydaleny z čata, u im zachavalisia jaho paviedamleńni ad imia kiraŭnika.
Čym jašče zajmaŭsia Jaŭhien Bažok u žniŭni 2020 hoda
Akaŭnt Jaŭhiena Bažka padpisany na mnohija pratestnyja kanały Homiela, a taksama na «Biełaruskij Dom v Ukrainie», u jakich pisaŭ kamientary.
Akramia arhanizacyi łukašenkaŭcaŭ, Jaŭhien Bažok u žniŭni 2020 hoda sprabavaŭ źbić sa šlachu apanientaŭ režymu ŭ pratestnym čacie «Homiel 97%». U im jon prymiaraŭ na siabie rolu pratestoŭca. Ci jość siarod udzielnikaŭ čatu achviary supracoŭnika KDB, nieviadoma.
Supracoŭnik KDB, jakoha vykryli jak administratara taksičnych homielskich pablikaŭ, adreahavaŭ na rasśledavańnie «Fłahštoka»
Stała viadoma imia administratara taksičnych homielskich pablikaŭ — rasśledavańnie «Fłahštoka»
«Zrabiŭ vysnovu, što našyja zmahary mieli racyju». Praŭładny pravakatar schadziŭ na pryjom u abłvykankam i rasčaravaŭsia va ŭładzie
Kamientary