«Čas sekand chend» Śviatłany Aleksijevič trapiŭ u śpis najlepšych knih pa viersii mižnarodnaj žurnalisckaj sietki IJNet
Mižnarodnaja žurnalisckaja sietka IJNet skłała śpis knih pra žurnalistyku i žurnalistaŭ, jakija varta pačytać. Siarod ich — tvor Śviatłany Aleksijevič, piša Budźma.
Dakumientalnaja proza
«Siarod śmielčakoŭ: nadzieja, supraćstajańnie i vyhnańnie ŭ baraćbie za Hankonh i budučyniu demakratyi va ŭsim śviecie» (Among the Braves: Hope, Struggle, and Exile in the Battle for Hong Kong and the Future of Global Democracy), aŭtary Šybani Machtani i Cimaci Makłaflin
Kniha raspaviadaje pra pratesty, jakija prachodzili ŭ Hankonhu ŭ 2019 hodzie ŭ padtrymku demakratyi. Kitaj adkazaŭ žorstkim padaŭleńni svabody presy i dziejnaści hramadzianskaj supolnaści. Hierojami knihi stali čaćviora aktyvistaŭ, jakija razumiejuć, na jakuju ryzyku iduć, ale praciahvajuć zmahacca za lepšuju budučyniu dla Hankonha.
«Impieryja bolu: tajemnaja historyja dynastyi Sakleraŭ» (Empire of Pain: The Secret History of the Sackler Dynasty), aŭtar Patryk Raden Kif
Zasnavanaja na staranna praviedzienym rasśledavańni kniha «Impieryja bolu» raspaviadaje ab troch pakaleńniach siamji Sakler, jakaja pabudavała svoj biznes na handli apioidnym analhietykam aksikancinam, raspaŭsiudžańnie jakoha pryviało da apioidnych epidemij u ZŠA.
Kali vam spadabałasia hetaja kniha, źviarnicie ŭvahu na inšuju knihu taho ž aŭtara: Patryk Raden Kif «Ničoha nie kažy. Paŭnočnaja Irłandyja. Smuta, zakuliśsie, hałasy z mahił» (Say Nothing: A True Story of Murder and Memory in Northern Ireland).
«Zabojcy kvietkavaha miesiaca: kroŭ, nafta, indziejcy i naradžeńnie FBR» (Killers of the Flower Moon: The Osage Murders and the Birth of the FBI), aŭtar Devid Hran
Dziejańnie knihi adbyvajecca ŭ 1920-ch u Akłachomie. U centry siužetu — zahadkavaja śmierć ludziej plemia asiejdžaŭ, u toj čas najbahaciejšych u śviecie na dušu nasielnictva, bo na ich ziemlach była vyjaŭlena nafta. Kolkaść achviar raście, i da rasśledavańnia padklučajecca niadaŭna sfarmavanaje FBR. Mahčyma, vy čuli pra hetuju knihu: niadaŭna pavodle jaje źniaŭ film Marcin Skarseze.
«Apošniaja łodka z Šanchaja: epičnaja historyja kitajcaŭ, jakija ŭciakli ad revalucyi Maa» (Last Boat Out of Shanghai: The Epic Story of the Chinese Who Fled Maoʼs Revolution), aŭtar Chielen Zia
Žurnalistka Chielen Zia raspaviadaje historyju čatyroch maładych ludziej — žycharoŭ Šanchaja, jakija ŭciakli z Kitaja ŭ 1949 hodzie spačatku ŭ Hankonh, potym na Tajvań i, narešcie, u ZŠA. Asnovaj dla historyi pasłužyli sotni intervju z pradstaŭnikami apošniaha pakaleńnia biežancaŭ z Kitaja, jakoje pamiataje masavyja ŭcioki z krainy.
«Na linii frontu: zbornik žurnalisckich materyjałaŭ Mary Kołvin» (On the Front Line: The Collected Journalism of Marie Colvin), aŭtar Mary Kołvin
Udastojenaja ŭznaharod amierykanskaja žurnalistka, zamiežnaja karespandentka The Sunday Times, Mary Kołvin była zabitaja ŭ 2012 hodzie ŭ Siryi, dzie aśviatlała padziei hramadzianskaj vajny, jakaja idzie ŭ krainie. U knihu ŭvajšli jaje najlepšyja žurnalisckija materyjały. Častka hrošaj, atrymanych ad prodažu knihi, była nakiravana ŭ Fond pamiaci Mary Kołvin.
«Kaliści ja była taboj: pamiać ab kachańni i nianaviści ŭ razarvanaj Amierycy» (Once I Was You: A Memoir of Love and Hate in a Torn America), aŭtar Maryja Inachosa
U svaich miemuarach žurnalistka Maryja Inachosa raspaviadaje ŭłasnuju historyju staleńnia mieksikanskaj dziaŭčynki ŭ Čykaha, razvažaje pra historyju i pryrodu imihracyjnaj palityki ZŠA.
«Našy žančyny na miescach padziej: zbornik ese, napisanych arabskimi žančynami, jakija žyvuć u arabskim śviecie» (Our Women on the Ground: Essays by Arab Women Reporting from the Arab World) pad redakcyjaj Zachry Chankir, ustupleńnie napisała Kryścijan Amanpur
Zbornik uklučaje 19 ese, napisanych žurnalistkami z roznych krain arabskaha śvietu. Jany raskazvajuć, jak aśviatlali kanflikty va ŭłasnych krainach, pieraadolvajučy ciažkaści i vykarystoŭvajučy mahčymyja pieravahi, źviazanyja z pracaj žurnalistak u hetym rehijonie. Adna z aŭtarak hetaha zbornika — pieramožca konkursu ICFJ Knight 2020 hoda Lina Atałach, supracoŭnica jehipieckaha vydańnia Mada Masr.
«Sarajeŭski hatel Holiday Inn na pieradavoj palityki i vajny» (Sarajevo's Holiday Inn on the Frontlines of Politics and War), aŭtar Kienet Morysan
Kniha pryśviečana historyi haścinicy Holiday Inn, u jakoj padčas abłohi Sarajeva ŭ pačatku 1990 hadoŭ žyli zamiežnyja karespandenty. Apovied pačynajecca z budaŭnictva haścinicy da zimovych Alimpijskich hulniaŭ 1984 hady, a paźniej čytač daznajecca, jakuju rolu hraŭ hety hatel padčas Baśnijskaj vajny.
«Čas sekand chend», aŭtar Śviatłana Aleksijevič
Piataja, zaviaršalnaja kniha dakumientalnaha cykła «Hałasy Utopii» łaŭreata Nobieleŭskaj premii 2015 hoda biełaruskaj piśmieńnicy Śviatłany Aleksijevič. Uklučaje intervju, jakija aŭtar zapisvała šmat hadoŭ i ŭ jakich ludzi raskazvajuć, jak u Savieckim Sajuzie pieražyvali kaniec chałodnaj vajny i burnyja 90-ja.
«Niekatorym ludziam patrebny zabojstvy: miemuary ab zabojstvach u majoj krainie» (Some People Need Killing: A Memoir of Murder in My Country), aŭtar Patrysija Jevanhielista
Uražlivaja chronika arhanizavanaj prezidentam Duterte «vajny z narkotykami» i masavych pazasudovych zabojstvaŭ na Filipinach. Kniha taksama pryśviečana pracy reparcioraŭ, u jakich chapaje duchu adpraŭlacca ŭ samyja niebiaśpiečnyja miescy i kazać «nie» padčas samych ciažkich represij.
Mastackaja litaratura
«Kampramis», aŭtar Siarhiej Daŭłataŭ
Navieły hetaj knihi zasnavanyja na asabistym dośviedzie piśmieńnika — hałoŭny hieroj, žurnalist, prahladaje svaje publikacyi, sabranyja za «dziesiać hadoŭ chłuśni i prytvorstva». Jon uspaminaje, jak byli napisany hetyja materyjały i na jakija kampramisy jamu kožny raz davodziłasia iści. Sarkastyčnyja, śmiešnyja i ŭ toj ža čas sumnyja historyi ab pracy razumnaha i talenavitaha žurnalista ŭ Savieckim Sajuzie.
«U mianie jość da vas niekalki pytańniaŭ» (I Have Some Questions for You), aŭtar Rebieka Makkaj
Samaja novaja kniha ŭ śpisie: apublikavana ŭ 2023 hodzie. Hałoŭnaja hierainia ramana, prafiesarka, vykładčyca kinamastactva i aŭtarka padkastaŭ Bodzi Kiejn, viartajecca, kab pravieści dvuchtydniovy varkšop, u svaju škołu-internat u Ńju-Hempšyry, dzie niekali była zabitaja jaje adnakłaśnica i susiedka pa pakoi. Kiejn znoŭ uspaminaje ŭsie detali spravy i sprabuje razabracca, što ŭ svoj čas mahło pajści nie tak u rasśledavańni hetaha zabojstva.
«Romavy dziońnik» (The Rum Diary), aŭtar Chanter S. Tompsan
U 50-ch hadach minułaha stahodździa žurnalist Poł Kiemp, ad imia jakoha raskazvajecca historyja, pierajazdžaje ź Ńju-Jorka ŭ San-Chuan, Puerta-Ryka, dzie źbirajecca pracavać u bujnoj miascovaj haziecie. Tam jon zakochvajecca ŭ tajamničuju žančynu i akazvajecca ŭciahnutym u zabłytanyja luboŭnyja intryhi i karupcyju.
Žycharcy Mahilova pahražajuć kryminałkaj za toje, što źniała ranišniuju čarhu ŭ rehistraturu3
Kamientary