Ci mahčyma atrucicca paśla apracoŭki dychłafosam? Tłumačyć chimik
Śmierć čatyroch dziaciej pad rasijskim Krasnajarskam vyklikaje šmat viersij i pytańniaŭ. Viadoma, što kiepska im stała paśla taho, jak jany źjeli kuplenyja pielmieni, a dom da hetaha apracoŭvali dychłafosam. Navukoviec-chimik Siarhiej Biesarab tłumačyć, ci mahčyma artucicca z-za dychłafosu.
U składzie insiektycydnych srodkaŭ, kali vieryć etykietcy, jość dva pierytroidy — tetramietryn (2 pakaleńnie) i cypiermietryn (4 pakaleńnie). Plus pipieraniłbutaksid (PPB).
«Z PPB, napeŭna, i treba pačać, bo heta absalutna biaśpiečny dla čałavieka kampanient, kolki ni sprabavali ŭ im znajści taksičnaść, zrabić heta nie ŭdałosia. Pa sutnaści heta t.zv. sinerhist, rečyva, jakoje ŭzmacniaje dziejańnie pierytroidaŭ, za košt padaŭleńnia achoŭnych miechanizmaŭ u nasiakomych (umoŭna, inhibitar cytachrom P-450). H.zn. insiektycydy, traplajučy ŭ kazurku, prosta nie dezaktyvujucca arhanizmam, tamu možna vykarystoŭvać mienšuju kancentracyju», — piša Biesarab.
Na ludziej rečyva nie akazvaje značnaha ŭpłyvu. Siaredniaja letalnaja doza — 5-10 hramaŭ/kh vahi.
Tetramietryn imhniennaha razdražnialnaha abo niejrataksičnaha efiektu na ludziej taksama nie akazvaje. Jaho siaredniaja letalnaja doza — 20 hramaŭ/kh vahi.
Cypiermietryn u vielizarnych dozach moža vyklikać hibiel ludziej, viadomy vypadak, kali mužčyna pasmažyŭ bulbu na 10% alejnym rastvory cypiermietrynu i pamior u balnicy.
«U bolšaści vypadkaŭ atručeńnie cypiermietrynam charaktaryzujecca hałaŭnymi bolami, zadyškaj i myšačnaj słabaściu. LD50 (siaredniaja letalnaja doza. — NN) składaje prykładna ad 0,25 hrama/kh da 4 hramaŭ/kh žyvoj vahi, h.zn. doza zaležyć ad charaktarystyk recypijenta. Tradycyjna ličycca, što cypiermietryn dla ludziej vałodaje ŭmieranaj taksičnaściu. Ja śpiecyjalna padkreśliŭ dla ludziej, bo dla kotak insiektycydy z cypiermietrynam vielmi taksičnyja (z-za adsutnaści ŭ arhaniźmie fiermientaŭ, zdolnych mietabalizavać heta rečyva)».
Navukoviec padsumoŭvaje:
«U teoryi, viadoma, atrucicca dzieci mahli, asabliva kali pielmieni zahadzia zamačyć u 10% alejnym rastvory zhadanych pirytroidaŭ. Ale što i jak pavinna adbycca, kab raspylenyja ŭ domie dva aerazolnyja bałončyki praź ježu atrucili 6 čałaviek — ja ŭjavić sabie, u pryncypie, nie mahu. Tut albo vytvorca (kampanija «Sibir») parušyŭ na vytvorčaści ŭsie mahčymyja i niejmaviernyja normy i kancentracyi, albo sudmiedekśpiertam treba prosta zakryć chutčej niepryjemnuju spravu».
Biesarab dadaje, što ŭ čyrvonym bałonie (na karcincy) jość jašče i 0,1% bifientryn. Heta «mahčymy kancerahien» pa IARC, zabaronieny da ŭžyvańnia ŭ EC. Jaho siaredniaja letalnaja doza 0,06 hramaŭ/kh vahi.
***
21 vieraśnia siamja z Krasnajarskaha kraja źviarnułasia ŭ balnicu z prykmietami atručeńnia — jany paviačerali kurycaj i pielmieniami ź miascovaj kramy. Šaścihadovaja dziaŭčynka i 13-hadovy chłopčyk paśla rezkaha paharšeńnia stanu pamierli ŭ balnicy. Na nastupny dzień pamierła dziaŭčynka 11 hadoŭ, a ŭ noč na paniadziełak — 12-hadovaja dziaŭčynka, apošniaja ź dziaciej siamji.
Pavodle papiarednich źviestak, śmierć nastupiła ad taksičnaha dziejańnia nieŭstanoŭlenaha rečyva. Darosłyja členy siamji — baćki dziaciej — aprytomnieli 23 vieraśnia, miedyki acanili ich stan jak zdavalniajučy. Žančyna ciažarnaja, jana na dziaviatym miesiacy, płodu ničoha nie pahražaje, paviedamlali ŭ SK.
Śledčy kamitet Rasii prapracoŭvaje dźvie viersii atručeńnia: užyvańnie ježy z taksičnym rečyvam i ŭdychańnie paroŭ insiektycydnym aerazolem.
Kamientary