Крэмль абураны пастаўкамі Украіне снарадаў са збедненым уранам. Але такія боепрыпасы ёсць і ў Расіі. Што ж хвалюе Маскву?

У адказ на парламенцкі запыт аднаго са сваіх калег Голдзі паведаміла: «Разам з перадачай Украіне асноўных баявых танкаў Challenger-2, мы будзем пастаўляць боепрыпасы, у тым ліку бранябойныя снарады, якія змяшчаюць збеднены ўран».

«Такія снарады маюць высокую эфектыўнасць пры траплянні ў сучасныя танкі і бранятэхніку», — дадала яна.

Расійскія ўлады адрэагавалі на гэтую вестку з непрыхаваным раздражненнем і прыстрашылі, што сурʼёзна падумаюць над тым, як на гэта адказаць.

Што такое збеднены ўран

Збеднены ўран — пабочны прадукт пры вытворчасці абагачанага ўрану.

Ён адрозніваецца высокай шчыльнасцю і трываласцю і дзякуючы гэтым якасцям выкарыстоўваецца як пры вытворчасці брані для вайсковай тэхнікі, так і для боепрыпасаў — пераважна стрыжняў для бранябойных снарадаў.

Збеднены ўран не валодае высокай радыеактыўнасцю, хоць і лічыцца таксічным і канцэрагенным.

Як сказана на сайце Еўрапейскага саюза, боепрыпасы з прымяненнем збедненага ўрану выкарыстоўваліся падчас войн у Персідскім заліве, а таксама ў Сербіі і Косаве. Іх выкарыстанне выклікала хваляванні адносна пагрозы для здароўя ў выніку ўздзеяння распыленага ўрану. Сайт ЕС адзначае, што падчас некалькіх даследаванняў дастатковых доказаў шкоднасці рэчыва знойдзена не было, але высновы экспертаў тлумачацца па-рознаму.

У сваю чаргу сайт Агенцтва ЗША па ахове навакольнага асяроддзя адзначае, што збеднены ўран небяспечны ў выпадку, калі ён пранікае ў арганізм.

У рэзалюцыі аб прымяненні збядненага ўрану, прынятай Генеральнай Асамблеяй ААН у 2018 годзе, сказана са спасылкай на даследаванні МАГАТЭ, «што радыелагічная пагроза для насельніцтва і навакольнага асяроддзя, што ствараецца ў выніку лакальнага забруджвання тэрыторыі дробнымі часціцамі збедненага ўрану, якія вызваліліся ў выніку прымянення, не зʼяўляецца значнай».

У снежні мінулага года Генасамблея ААН прыняла яшчэ адну рэзалюцыю, у якой сказана, што даследаванні, праведзеныя адпаведнымі міжнароднымі арганізацыямі, не забяспечваюць дастаткова поўнага ўяўлення аб маштабах магчымых доўгатэрміновых наступстваў для чалавека і навакольнага асяроддзя, выкліканых прымяненнем зброі і боепрыпасаў, якія змяшчаюць збеднены ўран.

«Пройдзена яшчэ адна прыступка, іх застаецца ўсё менш»

Крэмль заявіў, што ацэніць выкарыстанне такіх боепрыпасаў ва Украіне як «брудную бомбу».

Уладзімір Пуцін сказаў у аўторак, што Расія змушаная будзе адрэагаваць, калі Вялікабрытанія пачне пастаўкі Кіеву боепрыпасаў з наканечнікамі са збедненага ўрану, прызначаных для танкаў Challenger-2.

«Падобна, што Захад сапраўды вырашыў ваяваць з Расіяй да апошняга ўкраінца ўжо не на словах, а на справе. Хацеў бы ў сувязі з гэтым адзначыць, што калі ўсё гэта будзе адбывацца, то адпаведным чынам Расія вымушана будзе рэагаваць, маючы на ​​ўвазе, што калектыўны Захад пачынае прымяняць ужо зброю з ядзерным кампанентам», — сказаў Пуцін.

Міністр замежных спраў Расіі Сяргей Лаўроў сказаў, што пастаўка Кіеву снарадаў са збедненым уранам будзе азначаць, што Захад гатовы ісці не проста на рызыку, а на парушэнне міжнароднага гуманітарнага права.

Расійскі міністр абароны Сяргей Шайгу, адказваючы на ​​пытанне журналіста аб магчымым набліжэнні ядзернага сутыкнення, заявіў, што на гэтым шляху пройдзена яшчэ адна прыступка.

Маскву клапоціць не таксічнасць снарадаў, а іх прабіўная здольнасць

Павел Аксёнаў, ваенны аглядальнік Бі-бі-сі: 

— Падкаліберныя снарады са стрыжнямі са збедненага ўрану, пра якія гаварыла намеснік міністра абароны Вялікабрытаніі баранэса Голдзі, гэта не нейкая экзатычная зброя, а штатны боепрыпас, які выкарыстоўваюць многія арміі свету.

Такія снарады складаюцца з тонкага стрыжня, ​​які вырабляюць з цяжкіх і трывалых сплаваў з ужываннем вальфраму або збедненага ўрану, і абалонкі, якая, наадварот, павінна быць лёгкай.

Стрыжань з выгляду падобны да стралы з апярэннем. Сэнс у тым, каб снарад разганяўся ў канале ствала прылады як звычайны боепрыпас, а ўжо падчас палёту, пазбаўляючыся ад абалонкі, але не моцна губляючы ў масе, ператвараўся б у тонкую «стралу», якая не сустракае вялікага супраціву паветра.

Такі снарад можа ляцець на велізарнай хуткасці і, сутыкаючыся з бранёй, выдзяляць вялікую кінетычную энергію — асноўны фактар ​​бранябойнага снарада.

Падкаліберныя снарады — адзін з самых эфектыўных боепрыпасаў для барацьбы з бранятэхнікай, іх прымянялі яшчэ ў Другой сусветнай вайне, імі ўзбройваюць усе сучасныя танкі. Многія з іх выкарыстоўваюць збеднены ўран.

Для гарматы L30 танка Challenger-2 распрацаваны два тыпы такіх боепрыпасаў — L26A1 і L27A1. Для гарматы Rheinmetall Rh-120, якой узброены германскі Leopard-2 і амерыканскі Abrams M1, таксама распрацаваны падкаліберныя снарады з уранавымі стрыжнямі.

У СССР і Расіі такія снарады распрацоўваліся з 1980-х гадоў. Так, для гарматы 2А46М-4, якой узброены танкі Т-80 і гарматы 2А46М-5, якую ўсталёўваюць на Т-90А і Т-90М, некалькі гадоў назад быў створаны снарад 3БМ59 «Свінец-1» з уранавым стрыжнем. Яшчэ адзін, больш распаўсюджаны танкавы боепрыпас з ужываннем збедненага ўрану, — 3БМ32 «Вант».

Пры гэтым у СССР і Расіі ствараліся таксама танкавыя снарады з выкарыстаннем вальфрамавых сплаваў.

Зрэшты, пакуль няма пацверджаных даных аб тым, што войска РФ выкарыстоўвае боепрыпасы са збедненым уранам падчас вайны супраць Украіны.

Збеднены ўран у ваеннай справе прымяняецца не толькі ў снарадах — пласціны з гэтага матэрыялу выкарыстоўваюць у шматслаёвай брані тыпу Chobham у некаторых мадыфікацыях танкаў Abrams.

Адназначнага меркавання аб тым, наколькі можа быць шкодны для здароўя збеднены ўран, які выкарыстоўваюць у канструкцыі снарадаў, няма, але гэта вельмі эфектыўныя боепрыпасы з высокай бронепрабівальнасцю.

І ў любым выпадку для тых, хто знаходзіцца ў танку, у які патрапіў такі снарад, магчымая таксічнасць яго стрыжня — найменшая з праблем, якія ён можа прычыніць.

Такім чынам, мяркуючы па ўсім, рэзкую рэакцыю расійскага кіраўніцтва выклікала не столькі прысутнасць збедненага ўрану ў складзе снарадаў для брытанскіх танкаў, колькі тое, што яны змогуць больш эфектыўна паражаць расійскія.

Чытайце таксама:

Рышы Cунак паабяцаў, што брытанскія танкі Challenger 2 будуць ва Украіне ўжо ў сакавіку

Украіна атрымае ад Вялікабрытаніі ўдвая больш танкаў Challenger 2, чым планавалася адразу

• 40
• 9
• 1
• 5
• 6
• 9