75 hod tamu byŭ rasstralany nacystami kiraŭnik Chryścijanskaj demakratyi ksiondz Hadleŭski

U niadzielu aktyvisty ruchu «Razam» i Biełaruskaj chryścijanskaj demakratyi sabralisia la kryža Hadleŭskaha ŭ Traściancy.

Ajca Vincenta Hadleŭskaha hiestapaŭcy aryštavali ŭ noč pierad Rastvom — 24 śniežnia 1942 hoda. Paśla mšy, ad samaha kaścioła, jaho pavieźli ŭ Traścianiec i zabili. 

Vincent Hadleŭski — vybitny ideołah biełaruskaha nacyjanalnaha ruchu pačatku XX stahodździa. Udzielnik Usiebiełaruskaha źjezdu 1917 hoda. Siabar Rady Biełaruskaj Narodnaj Respubliki. Adzin ź lidaraŭ Biełaruskaj Chryścijanskaj Demakratyi.

Naradziŭsia Vincuk Hadleŭski 16 listapada 1888 hoda ŭ Šuryčach, vioscy la miastečka Porazava na Haradzienščynie.

Užo ŭ junactvie Vincuk vyrašyŭ stać ksiandzom — i ŭ 1912 hodzie skončyŭ Vilenskuju duchoŭnuju sieminaryju, a ŭ 1916-ym — Pieciarburhskuju duchoŭnuju akademiju. U lipieni 1914-ha byŭ vyśviečany na śviatara — za dva miesiacy da pačatku Pieršaj suśvietnaj vajny.

Jašče studentam Vincuk Hadleŭski staŭ niefarmalnym lidaram u biełaruskim hurtku. 

Pavialičyć

Z 1918 hoda ŭ Miensku Vincent Hadleŭski pačaŭ słužyć imšu ŭ katedry z kazaniami pa-biełarusku. Vysłany kaściolnym kiraŭnictvam u Niaśviž, vykładaŭ u niaśvižskaj biełaruskaj sieminaryi.

U 1924 hodzie, pryznačany ŭ parafiju Žodziški la Smarhoni — i za dva hady abudziŭ tysiačy biełarusaŭ da nacyjanalnaj śviadomaści. U vyniku ŭ 1927 hodzie byŭ aryštavany palakami «za antydziaržaŭnuju dziejnaść» i dva hady pravioŭ u vilenskaj turmie na Łukiškach.

Z 1929 hoda ksiondz Hadleŭski — u Vilni. Słužyć kapiełanam u špitali. Pierakładaje na biełaruskuju movu Novy zakon (vydadzieny ŭ 1939 hodzie). Redahuje hazietu «Biełaruskaja krynica».

U 1936 hodzie, kali partyja Biełaruskaja chryścijanskaja demakratyja była pieratvoranaja ŭ Biełaruskaje narodnaje abjadnańnie, niazhodny Hadleŭski stvaryŭ ułasny ruch — «Biełaruski Front».

Z pačatkam Druhoj suśvietnaj vajny — u Koŭnie, Varšavie, zatym u Bierlinie.

Hadleŭskaha ŭsio jahonaje žyćcio mučyli palaki, i jon spadziavaŭsia, što biełarusy zmohuć zdabyć niezaležnaść z aporaj na niemcaŭ. Jon žorstka pamylaŭsia.

Hadleŭski viartajecca ŭ Biełaruś u 1941 hodzie, stanovicca hałoŭnym inśpiektaram biełaruskich škołaŭ, adkryvaje i biełarusizuje kaścioły. Adnak niamieckaja akupacyja akazałasia jašče horšaja za polskuju. Hadleŭski, imavierna, uvachodzić u kantakt z emisarami z Łondana. Infarmacyja pra toje traplaje nacystam.

Traścianiec — miesca, dzie byli zakatavanyja dziasiatki tysiač habrejaŭ, kamunistaŭ, padpolščykaŭ. Tam skončyŭsia i ziamny šlach chryścijanskaha demakrata ksiandza Hadleŭskaha.

U Šuryčach zachavałasia chata Hadleŭskich. Ciapier tam zamacavany płakat ź jahonym žyćciapisam i bieł-čyrvona-biełaj stužkaj.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0