«Pačaŭsia zvarotny adlik, heta padzieńnie», — palittechnołah pra zatrymańnie Cichanoŭskaha i niebiaśpiečnaha dla ŭłady Babaryku

Biełarus Vital Šklaraŭ pracavaŭ u vybarčych kampanijach Abamy, Sandersa, Sabčak i hruzinskaj apazycyi. U interviju «Svabodzie» jon raskazaŭ, čamu hałoŭny palittechnolah Siarhieja Cichanoŭskaha — heta sam Łukašenka, čamu ličyć, što ŭ kiraŭnika Biełarusi niama palittechnolahaŭ, i jakim čynam Viktar Babaryka stvaraje samuju vialikuju pahrozu dla ŭładaŭ.

Vital Šklaraŭ naradziŭsia ŭ Homli, 43 hady. U 2002 hodzie skončyŭ Universytet Fechty (Niamieččyna) pa specyjalnaści «Sacyjalnyja i palityčnyja navuki».

Palityčny kansultant i palittechnolah. Pracavaŭ u kampanijach Anhieły Merkiel, Berni Sandersa, rasiejskich apazycyjaneraŭ Dźmitryja Hudkova i Ksienii Sabčak, hruzinskaha apazycyjanera Hryhoła Vašadze.

Zaprošany navukovy supracoŭnik Harvardzkaha ŭniversytetu.

«Hałoŭny palittechnolah Cichanoŭskaha — Łukašenka»

— Pra vas časta pišuć, što vy hałoŭny pijarščyk Siarhieja Cichanoŭskaha. Heta praŭda?

— Viadoma ž, nie. Ja šmat pisaŭ pra heta ŭ svaim Telehram-kanale i nieadnojčy tłumačyŭ u interviju. Ja zaŭsiody źviazvaŭ svaju karjeru z apazycyjaj, tak zvanymi «anderdohami» — ludźmi, jakija majuć słabiejšuju pazycyju. Dla mianie heta asabisty pryncyp — dapamahać tym, u kaho niama šancaŭ zmahacca, jak naprykład u Rasiei, suprać vialikaj tatalitarnaj dziaržavy. Toje samaje było z majoj pracaj na Berni Sandersa, «anderdoha», jaki mieŭ małyja šancy suprać Hiłary Klintan, pakul nia staŭ vielmi słavutym. Abo ŭ Hruzii, dapamahajučy apazycyi Saakašvili.

Ja nia raz kazaŭ, što budu dapamahać lubomu, chto zacikaŭleny ŭ pieramienach u Biełarusi. Ludzi pišuć pra maju nibyta dapamohu Cichanoŭskamu, bo adbyvajecca niešta takoje, što nia ŭpisvajecca ŭ ramki zrazumiełaha. Viadoma, svaju hramadzianskuju pazycyju ja vykazvaju, ale ŭ dadzienym vypadku ja navat palcam nie varuchnuŭ, kab jamu dapamahčy. Heta ŭsio vyklučna zasłuha jaho samoha. Małajčyna. Tut niama nijakaj palittechnalohii.

Čałaviek prosta jeździć i razmaŭlaje ź ludźmi. 26 hadoŭ naša apazycyja nie zmahła damahčysia, kab da jaje stanavilisia kilametrovyja čerhi. Nie było takoha, kab za apazycyjaj była takaja vialikaja masa sympatykaŭ. Dla Biełarusi heta anamalija, a lubaja anamalija zaŭsiody vyklikaje kanśpiralohiju.

— Ale artykuł u papularnaj rasiejskaj hazecie «Viedomosti» vy napisali mienavita pra jaho. Čamu?

— Tamu što jon asablivy, advažny, jon pastaviŭ na kartu svajo žyćcio. Zaŭsiody składana zmahacca suprać macniejšaha supiernika, i mienavita tamu ja spačuvaju słabiejšamu. Jon vyklikaje ŭ mianie vielmi vialikuju pavahu.

— Lozunhi Siarhieja Cichanoŭskaha absalutna nia novyja. Novyja vybary biez Łukašenki — heta ideja Zianona Paźniaka dziesiacihadovaj daŭnaści. Čamu ludzi pasłuchali mienavita Cichanoŭskaha?

— Ničoha novaha jon nie zrabiŭ. Berni Sanders kazaŭ toje samaje 30 hadoŭ, słova ŭ słova, i ŭsim było naplavać. Nichto jaho nia słuchaŭ. I niedzie 5 hadoŭ tamu ziernie ŭpała ŭ patrebnuju hlebu i pačało raści. 70-hadovy dzied-habrej z Bruklina zrabiŭsia bolš papularny, čym seks-symbal hetaha stahodździa Barak Abama. Čamu? Nieviadoma. Tyja samyja słovy, toj samy čałaviek.

Čamu strelili mienavita słovy Cichanoŭskaha? Prosta čas. Častkova hety čas abumoŭleny karanavirusam i samaj ciažkoj sytuacyjaj Biełarusi ŭ historyi. My bolš za ŭsich uraźlivyja ad pryviazki da Rasiei. My najbolš za časy svajoj historyi ciarpim ad ekanamičnaha kryzisu i biespracoŭja. My bolš, čym kali-niebudź raniej, sutykajemsia ź niedavieram ludziej da palityki Łukašenki, jaki ŭžo vielmi doŭha va ŭładzie. Možna doŭha praciahvać. I hetyja faktary klučavyja.

— Šmat chto kaža, što na Siarhieja Cichanoŭskaha pracujuć vielmi piśmiennyja palittechnolahi. Jak vy heta aceńvajecie?

— Kali ščyra, to ŭsio heta niepradumana. Kali b ja byŭ Siarhiejem Cichanoŭskim, to ja b rabiŭ heta bolš efektyŭna i kruta. Nie rabiŭ by častkova dziciačych pamyłak. Ale ŭ hetym jaho moc. Navičok zaŭsiody mocny tym, što jon ščyry i jon robić heta ad dušy. Kali b hetym zaniaŭsia bolš-mienš prafesijny čałaviek, to možna było b šmat zrabić lepš. Ale nia fakt. Mahčyma, sakret jaho pośpiechu mienavita ŭ tym, jaki jon i jak jon heta robić.

Čamu, naprykład, u svoj čas staŭ viadomym Navalny? Jon rabiŭ niešta nadzvyčajnaje? Nie. Abo Pašyńjan? Tolki toje, što pajšoŭ pieški pa krainie, i da jaho dałučylisia ludzi. Tut ja taksama baču čałavieka, jaki prosta jeździć pa krainie i daje ludziam mikrafon. Systema i my ź joju trapili ŭ momant nazapašvańnia enerhii. Kali b toje samaje zrabiŭ inšy, to, chutčej za ŭsio, vynik byŭ by taki samy.

— A vy asabista ź im znajomyja? Kažuć, što ź im razam pracavali nad vobrazam repera Siarohi?

— Nie, ja ź Cichanoŭskim ni razu nie supracoŭničaŭ. My kožny pa-roznamu i ŭ rozny čas, i ŭ roznych ipastasiach pracavali ź Siaroham. Darečy, ja ź Siaroham znajomy ź dziacinstva, chadzili ŭ adnu klasu. My byli najlepšymi siabrami. Tamu ja nia moh ź im nie pracavać, heta častka majho žyćcia. Mahčyma, my kaliści dzieści pierasiakalisia, bo Homiel nia vielmi vialiki. Ale kali Siarhiej Cichanoŭski zajmaŭsia videapradukcyjaj, ja ŭžo nia žyŭ u Biełarusi, vučyŭsia ŭ Niamieččynie. Tych, chto pracavaŭ ź Siaroham, ja nazvaŭ by navat ź dziasiatak. Asabista ja Cichanoŭskaha nia viedaju, ani razu ź im nie razmaŭlaŭ. Jak moža być palittechnolaham niechta, chto z klijentam ni razu nia bačyŭsia?! Ale navat kali b i sustrakaŭsia — dzie ja, a dzie Cichanoŭski? Cichanoŭski — nichto bieź ludziej, a ludzi — heta jak paliva, jakoje jamu dapamahaje.

— Čamu tady ludzi iduć mienavita za im?

— Hałoŭny palittechnolah Cichanoŭskaha — Łukašenka. Administracyja prezydenta, jakaja nia ŭmieje pracavać i 26 hadoŭ dziejničaje adnolkava, zrabiła ŭsio dla taho, kab źjaviŭsia Cichanoŭski. Jany zrabili ŭsio, kab hetyja ludzi stajali pa 3 hadziny ŭ kilametrovaj čarzie, kab pastavić podpis za Cichanoŭskaha.

— Darečy, Cichanoŭski, kali źjaviŭsia jahony kanał, admaŭlaŭ, što idzie ŭ prezydenty. Ale jaho aktyŭnaść była raźličanaja na pavieličeńnie raspaznavalnaści i, jak mnohija ličać, udzieł u vybarach. To-bok heta nia prosta adčaj.

— Ja pasprabuju być jaho advakatam. I što? Kali ja pajšoŭ u škołu, to źbiraŭsia navučycca čytać, być razumnym i kaliści pastupić va ŭniversytet. Heta majo žyćcio, majo žadańnie, čamu b i nie? Jon choča stać prezydentam? Nu i vydatna, małajčyna.

— Havorka pra toje, što jon utojvaŭ svoj namier, kab pradstavić zusim inšy, adrozny ad realnaha šlach. To-bok hetaje błohierstva — nia prosta błohierstva, heta adpačatku raźlik na ŭdzieł u vybarach.

— Kali vy sustrakalisia z vašaj budučaj žonkaj, to nie kazali na pieršaj sustrečy: viedaješ, moža i treba spačatku pačynać ad kino i sustreč, ale ja prapanuju zaraz pajści da mianie dadomu, a paśla pojdziem i raśpišamsia. Jana b udaryła vas pa tvary. U kožnaha pracesu jość svaja chranalohija. Navat kali Cichanoŭski adpačatku viedaŭ, što pojdzie na vybary, — dy kali łaska. A moža jon i nia viedaŭ, ale adčuŭ smak, pabačyŭ, što ŭsio raźvivajecca paśpiachova i imkliva, što ludziam patrebny lider. I vydatna, što jon na heta pahadziŭsia, bo heta advaha. Daj Boh kožnamu znajści advahu, kab zrabić toje, što ty baiśsia zrabić. U hetym niama ničoha kiepskaha. Iści ŭ prezydenty — heta niaŭdziačnaja sprava navat u svabodnych krainach, a što kazać pra krainu, dzie ciabie sadziać! Ja zdymaju kapialuš.

«Vertykal, jakaja choča vysłužycca pierad carom, — biazdarnyja i tupavatyja ludzi»

— A jak vy aceńvajecie padziei ŭ Horadni, kali Cichanoŭskaha zatrymali, i pavodziny ŭłady z punktu hledžańnia palittechnalohii? Nakolki piśmienna heta było zroblena?

— Heta adna z samych vialikich pamyłak Łukašenki, choć ja dumaju, što jon sam hetym nie zajmajecca. Nie mahu ŭjavić, što jon siadzić i kaža: a ciapier aryštujcie Cichanoŭskaha. A voś vertykal, jakaja choča vysłužycca pierad carom, i siłaviki, — jany biazdarnyja i tupavatyja ludzi. Užo, na ščaście, nie 50-ja hady, užo ŭsich nie pasadziš. Užo nielha schavać niešta, jak udavałasia raniej, bo ŭ kožnaha telefon. Kožny moža źniać videa i stać ŚMI, telekanałam i žurnalistam u adnoj asobie. Śviet prazrysty, jon pabieh napierad, a hetyja chłopcy jaho nia ŭ stanie dahnać. Jany nie razumiejuć, što — tak, možna pasadzić Cichanoŭskaha i ŭsiu jahonuju siamju. Ale pryščepka ŭžo zroblenaja. Zamiest taho kab abyhrać hetuju sytuacyju, vyjści z hetaj kanfrantacyi prynamsi cełymi, jany sami siabie ablivajuć pamyjami i niepatrebnymi prablemami.

Uziać i na vačach va ŭsich aryštavać čałavieka i spadziavacca, što ničoha nie adbudziecca, — pa-mojmu, vielmi-vielmi daloka ad realnaści 2020 hodu. Na dvare nie 1986 hod, kali vybuchnuŭ Čarnobyl. Prablema Łukašenki ŭ tym, što jaho kamanda nie razumieje, što takimi pavodzinami jany tolki dadajuć Cichanoŭskamu siły, a ludziam nastojlivaści, a ŭsiamu ruchu — bolš sapraŭdnaści. A ŭ vyniku — bolš pośpiechu.

— Całkam vierahodna, što da vybaraŭ Cichanoŭskaha buduć trymać u turmie. Ci nie sabje heta chvalu vystupleńniaŭ? Bo niama lidera.

— Paŭtarusia — pytańnie tut nie ŭ Cichanoŭskim. Palittechnolah Cichanoŭskaha — Łukašenka. Paliva Siarhieja Cichanoŭskaha — ludzi. Prybiarycie Cichanoŭskaha i pastaŭcie Piatrova ci Sidarava, usio budzie takoje samaje. Cichanoŭski prosta staŭ vastryjom dzidy. Jon staŭ tym čałaviekam, jaki ŭvasablaje ruch, jaki nikudy nia dzieniecca. Budzie jašče horš. Bo ŭ ludziej, jakija ŭ niešta vierać, zabrali ich vieru. My viedajem, pačynajučy ad kryžovych pachodaŭ i zakančvajučy paślavajennym ateizmam, što heta kiepska kančajecca, kali ŭ ludziej, jakija ŭ niešta vierać, zabirajuć ich vieru. Heta nie praminie prosta tak, i ŭ historyi na heta šmat prykładaŭ.

Zamiest taho kab pačać razmaŭlać z hetymi ludźmi, u tym liku i ź Cichanoŭskim, pačuć, čaho jany chočuć, pravieści choć minimalna prazrystyja vybary, kab vypuścić paru i nie razhojdvać łodku, zamiest usiaho hetaha jany jašče bolš złujuć ludziej. Pasłuchajcie hetych ludziej. Palityka — heta pra toje, kab čuć. A jany nia chočuć ani słuchać, ani čuć. Heta pieršy vialiki krok u bok straty kantrolu. Heta zaŭsiody kiepska kančajecca dla taho, u kaho ŭłada.

«Łukašenka žyvie ŭ «turmie» 26 hadoŭ, jon zakanservavaŭsia»

— A jak vy ličycie, u Łukašenki jość talenavityja palittechnolahi?

— Viadoma ž, niama. Kali b jany ŭ jaho byli, to jon by tak siabie nie pavodziŭ. Ja nia viedaju jaho asabista, ale, dumaju, jon uvohule mała kaho słuchaje. I, što bolš važna, vakoł jaho niama ludziej «ź jajcami», chto b moh adkryta ŭ vočy, biaz myła i padlizvańnia, skazać, što adbyvajecca. Ja pracavaŭ z mnohimi prezydentami i viedaju, što ŭ hetaj pazycyi čałaviek znachodzicca na inšaj arbicie, z pryčyny adkaznaści, stresu, šmat čaho. A tym bolš čałaviek, jaki 26 hadoŭ na hetaj arbicie. U jaho inšaja realnaść. I zadača pravilnaha daradcy — być lichtarykam u ciemry dla prezydenta, jaki daloki ad realnaści narmalnaha žyćcia.

U aŭtarytarnych uładaŭ vielmi časta kiraŭniki akružajuć siabie ludźmi, jakija bajacca havaryć abo nia chočuć. Bo ich mohuć zvolnić abo pasadzić. I voś tady pačynajecca vakuŭm, kali ŭsie kažuć toje samaje, jaki ty, maŭlaŭ, cudoŭny. Tady adbyvajecca vielmi niebiaśpiečnaje — lider stračvaje suviaź z realnaściu. Častkova heta nie jaho prablema. Pra heta pavinny dbać ludzi kala jaho. Heta toje samaje, kali b vas pryviali ŭ lakarniu i ŭsie navokał bajalisia b vam skazać, jaki ŭ vas dyjahnaz. Toje samaje adbyvajecca z uładaj. Ale častkova jon nikoha i nia słuchaje, bo nie daviaraje. Ale dobry siabra nia toj, chto kaža tak, jak tabie padabajecca, a chto kaža praŭdu. A ŭ Łukašenki, vidać, prosta niama dobrych siabroŭ.

— Bolš za 20 hadoŭ navat apanenty Łukašenki kazali, što ŭ jaho vyklučny palityčny instynkt zachavańnia ŭłady, što jon adčuvaŭ narod. Ale hetym razam tyja samyja ludzi źviartajuć uvahu, što jon nie traplaje ŭ čakańni ludziej. Što stałasia?

— A vy sustrakali chacia b adnaho čałavieka, jaki b nie rabiŭ pamyłak? «Čujka» ŭ jaho fenamenalnaja, jana, mahčyma, ratavała jaho sotni, a to i tysiačy razoŭ. Ale jana ž jaho i nieadnarazova padvodziła. Toje samaje i ciapier. Jon žyvie ŭ svajoj systemie kaardynataŭ, na svajoj planecie.

Vy kali-niebudź razmaŭlali z čałaviekam, jaki adsiedzieŭ 10 hadoŭ u turmie i vychodzić na volu? Ja, naprykład, kamunikavaŭ z Chadarkoŭskim, kali jon vyjšaŭ z turmy. Heta zusim inšy čałaviek. Jon 10 hadoŭ žyŭ u inšym śviecie, pa-inšamu dumaje i havoryć. Łukašenka žyvie ŭ «turmie» 26 hadoŭ, zrazumieła, što ŭ jaho svoj pohlad, častkova sfarmavany jašče ŭ junactvie, kali jon žyŭ stereatypami ŭ adpaviedny čas. Jon, jak i luby inšy prezydent, zakanservavaŭsia. U jaho čas na płoščy možna było zabrać luboha ŭ «varanok», i ničoha b nia zdaryłasia. Ale ž nie ŭ 2020 hodzie. Ciapier užo praz 10 sekundaŭ pra heta moža viedać uvieś śviet. Na što možna raźličvać? Što ŭsie skažuć: «Brava, vy prybrali svajho palityčnaha apanenta»? Chto moža rabić takoje za niekalki miesiacaŭ da prezydenckich vybaraŭ?

U Łukašenki nievierahodnyja resursy: siłaviki, machina ŭłady, hrošy, efir — i adzin maleńki Cichanoŭski. Dy dapuści ty jaho na vybary, pieramažy i spuści ŭsiu paru. Dapuścim, ja ciapier Łukašenka. Čaho mnie bajacca? Heta toje samaje, kab ja ciapier sa svaim 8-hadovym synam vyjšaŭ by na rynh. Čaho mnie bajacca, kali my ŭ absalutna roznych vahavych katehoryjach?!

«Z usich kandydataŭ Babaryka bolš za ŭsio padobny da Łukašenki»

— Viktar Babaryka, kali mierać kolkaściu ludziej u jahonaj inicyjatyŭnaj hrupie i pieršym miescam u internet-apytańniach, vyhladaje pakul hałoŭnym alternatyŭnym favarytam hetaj kampanii. U čym sakret?

— Dla ludziej jon uvasablaje dobryja suviazi z Rasiejaj, pakolki pracavaŭ u banku, jaki naležyć «Hazpramu». Z usich kandydataŭ Babaryka bolš za ŭsio padobny da Łukašenki. Darosły, nia prosta ź biznesu, nia ź niejkaha IT, jakoha bolšaść nie razumieje. Jon z hazu i nafty, samaha važnaha, što, zdavałasia b mnohim, nam treba, kab prytrymlivać štany, kab utvarać biudžet. Heta dla ludziej samaje zrazumiełaje, bo heta taja paradyhma, u jakoj žyvuć i ŭ Biełarusi, i ŭ Rasiei.

Babaryka bačycca jak čałaviek, jaki moža damovicca z Rasiejaj, u adroźnieńnie ad Łukašenki, jaki paru hadoŭ kanfliktuje z Pucinym i nia moža parazumiecca. Svarkami z Kramlom Łukašenka daje zrazumieć ludziam, što car užo nia toj. Taja hramadzkaja damova, što ja, maŭlaŭ, harantuju vam stabilnaść, a nie Ŭkrainu ź viečnymi majdanami ci Rasieju z aliharchatam, a vy mianie nie zrynajecie, — zakančvajecca. Heta 20 hadoŭ byŭ kaniok Łukašenki. Ludzi šmat hadoŭ zakryvali vočy na toje, što ŭ krainie niama vybaraŭ, bo Łukašenka štości im zabiaśpiečvaŭ. Dziaržava vypłačvała pensii i subsydyjavała ekanamična niavyhadnyja pradpryjemstvy. Ale hety kantrakt parušyŭsia.

Bačna, što Łukašenka bolš nia ŭmieje damaŭlacca z Pucinym. I pryčyna mała kamu cikavaja, bo jon prosta ŭžo nia zdolny. I tut nadzieja na Babaryku, jaki z hetaha samaha biznesu, jaki siabruje z Patrušavym i Mileram, sustrakajecca sa Ściapašynym. Heta syhnał, što voś hety čałaviek zdoleje damovicca. Ź jakim-niebudź Cichanoŭskim Pucin by nie razmaŭlaŭ, jak i ź Zialenskim, a voś z darosłym Babarykam, źviazanym z «Hazpramam», jaki svoj, zrazumieły, — tak. Heta samy hałoŭny ŭdar u systemu Łukašenki. A chto elektarat Łukašenki? Tyja, chto zaležyć ad dziaržavy: biudžetniki, biurakraty ŭ dobrym sensie słova, lekary, nastaŭniki i inšyja. Tyja, chto na jaho maliŭsia, bo jon zabiaśpiečvaŭ im zarobak. Niezaležna ad KKD, niezaležna ad ich adukacyi jany ŭsio roŭna mieli zarobak.

Ludzi mieli hrošy i ŭ adkaz nie pytalisia, čamu jon 26 hadoŭ va ŭładzie. I niečakana hetaja hramadzkaja damova bolš nie pracuje. I niečakana ŭsio heta paharšaje jašče bolš karanavirus. I niečakana Łukašenka niekalki hadoŭ nia moža damovicca z Pucinym. I niečakana źjaŭlajecca čałaviek, jakomu, jak dumajuć ludzi, udasca damovicca. I voś hety elektarat zabiraje ad Łukašenki bankir. A Cichanoŭski — heta moładź.

«Łukašenka — heta televizar z rubilnikam i dźviuma prahramami ŭ epochu vadkakryštaličnych dyspłejaŭ»

— Vy ciapier razvažajecie pra elektarat takim čynam, nibyta jon niešta vyrašaje na vybarach. A ŭ Biełarusi, jak śćviardžajuć i eksperty, i naziralniki na vybarach, nie vyrašaje.

— Elektarat — heta nie pustoje słova. Heta žyvyja ludzi sa svaimi prablemami, strachami, zarobkami i kredytami. Heta navat nie palittechnalohii, heta toje, što ŭ pavietry. Mienavita tamu da Cichanoŭskaha prychodziać tysiačy, kab vykazacca ŭ mikrafon. Mienavita tamu ŭ hrupu Babaryki zapisvajecca 10 tysiač. Heta elektarat.

— Na što jany raźličvajuć, kali razumiejuć, što vybary ŭ Biełarusi — heta nie instrument źmieny ŭłady?

— Na što vy raźličvali, kali sustrakali vašu žonku? Vy viedali, što jana joju stanie? Vy byli ŭpeŭnienyja, darujcie za pikantnaść, što vy pieraśpicie i što ŭ vas budzie dzicia? Vy na ništo nie raźličvali, a rabili tak, bo tak adčuvali. Na što raźličvaje čałaviek, jaki pačynaje chadzić? Dy ni na što. Heta mama ci tata jaho vučać, i jon pačynaje chadzić. Na što ty raźličvaješ, kali pačynaješ rabić toje, u što ty vieryš?

— Kali ja pačynaŭ sustrakacca sa svajoj žonkaj, to viedaŭ, što pamiž nami jość sympatyja, jana bačyła, što ja starajusia, kab hetaja sympatyja ŭzmacniałasia. To-bok my rabili zrazumiełyja nam abaim kroki i rabili ich ščyra. A jak heta adbyvajecca z vybarami ŭ Biełarusi?

— Ja miarkuju, što kožny z hetych kandydataŭ spadziajecca abo žadaje, ja ŭ heta vieru, kab žyćcio ŭ Biełarusi było lepšym. Tak, kožny choča realizavać svaje palityčnyja ambicyi. I heta dobra. Ale navat Łukašenka, ja ŭpeŭnieny, choča Biełarusi najlepšaha. Ale padychody roznyja. Jahony aŭtamabil sastareŭ. Televizar z rubilnikam i dźviuma prahramami skončyŭsia. Užo jość vadkakryštaličnyja dyspłei.

Ja ŭpeŭnieny, što ludzi, jakija kandydujuć, žadajuć Biełarusi najlepšaha. U Cichanoŭskaha bolš frustracyi, jamu jość što stracić. Ale kali b u jaho byŭ vybar — siadzieć 6 hadoŭ abo nie siadzieć, to vy dumajecie, što jon taki durny i vybraŭ by siadzieć 6 hadoŭ? Jon što, idyjot? Nie. Prosta čałavieka daviali da adčaju. U planie pieramienaŭ — heta ruchavik prahresu, tak ludzi zaprahramavanyja. My vučymsia padciahvacca, biehać, atrymlivać piaciorki, a nia dvojki.

«Pačaŭsia advarotny adlik, heta padzieńnie»

— Centravybarkam zarehistravaŭ 15 inicyjatyŭnych hrupaŭ. Ci jość niejkaja, čyjoj pracaj vy zachaplajeciesia jak palittechnolah?

— Usich hrupaŭ ja nia viedaju. Viedaju hrupy Babaryki, Capkały, Cichanoŭskaha i Dźmitryjeva. Ja b dapamahaŭ kožnamu, biaspłatna, z zadavalnieńniem, kožnamu, chto choča pieramienaŭ u Biełarusi. Pieramieny — heta nie revalucyja, pieramieny — heta kab ludziam u krainie stała žyć lepš. Ja bačyŭ u strymach Cichanoŭskaha, jak ludzi ad dušy, nie bajučysia, kažuć, što jany stamilisia, što im ciažka. Ja heta baču sam. Ja sam biełarus, u mianie biełaruskaje hramadzianstva. Maje mama i tata žyvuć u Homli, ja dapamahaju im finansava, bo na ich pensiju nia vyžyć, choć jany ŭsio žyćcio ciažka pracavali. Bieź mianie i svajoj bulby na harodzie jany b, mahčyma, i nia vyžyli. Heta apłata za 45 hadoŭ pracy taty na budovie i mamy kala doški ŭ škole. Ja heta baču na ŭłasnyja vočy i maju prava być žorstkim.

— U apanentaŭ ułady na hetych vybarach dźvie stratehii. Jość Babaryka i Capkała, jakija pramaŭlajuć da elektaratu Łukašenki, i jość Cichanoŭski, jaki patrabuje novych vybaraŭ biez Łukašenki i Jarmošynaj. Jakaja ź ich bolš paśpiachovaja?

— Demanstracyi pratestaŭ — heta kryk dušy, heta znak hłybokaj stadyi chvaroby. Ja nie za revalucyju i nie za bojki ź milicyjaj. Ja za toje, kab ułada ŭmieła słuchać i damaŭlacca ź ludźmi. Bo ŭłada — ad padatkaŭ. A padatki — ad narodu. Tamu nielha nie lubić i nia słuchać tych, chto ciabie sparadziŭ. Nielha nie lubić i nia słuchać svaich ludziej. Nie dziaržavu, a svaich ludziej. I kali ŭłada hetaha nie razumieje abo nia ŭmieje rabić, to hroš cana takoj uładzie.

Niekalki hadoŭ tamu ja vioŭ kampaniju apošniaha apazycyjnaha kandydata ŭ rasiejskim parlamencie Dźmitryja Hudkova. Za 1,5 miesiaca my praviali 256 sustrečaŭ na adnoj akruzie. My rabili 5 sustrečaŭ u dzień biez vychodnych. Možna było b schavacca za reklamaj, za biłbordami, za rassyłkami, abzvonami, reklamaj u Fejsbuku. Ale ja prychilnik razmovy i viedaju, što palityku možna rabić tolki rukami, słuchajučy i čujučy. A nie spadziavacca na cud, što ty vyviedzieš na vulicy 10 miljonaŭ čałaviek. Takoha nie byvaje.

Voś mienavita sustrečy ź ludźmi — heta i jość toj markier, jaki dazvalaje tabie zrazumieć, sapraŭdny kandydat ci nie. Kali tabie ludzi zadajuć pytańni, a ty trymaješ udar. Časam udajecca, časam vielmi kiepska, patrebny psycholah, kab usio heta raźbirać, ale tak kujecca žaleza. Za tydzień Hudkoŭ staŭ mehakrutym arataram, bo jon zrazumieŭ, što ludziam važna. I nia treba było prydumlać nijakich palittechnalohij, jon sam viedaŭ adkazy na pytańni.

— A ci bačycie vy niejkuju pradumanuju vybarčuju stratehiju ŭ kamandy Łukašenki?

— Najlepšaja stratehija — narmalnaja mirnaja razmova. Ale jaje niama. Vy bačyli choć raz za 26 hadoŭ, kab prezydent pryjšoŭ na debaty i mirna parazmaŭlaŭ? Chacia b raz vy bačyli, kab prezydent pryjechaŭ u štab svajho apanenta i adkazaŭ na ŭsie pytańni?

Kali vy bačyli apošni raz Łukašenku, jaki b pahruziŭsia ŭ žyćcio ludziej? Jaki b nie pryjechaŭ na traktarny zavod, dzie ŭsich pastroili ŭ šerah i dzie jon palivaŭ usich brudam, a pryjechaŭ i skazaŭ: «Narod, ja ŭžo tut 26 hadoŭ, my viedajem adny adnych jak abłuplenych, davajcie jak na kuchni. Što nie atrymlivajecca, u čym prablema?» Jon heta moža. Ale čamu nia robić — inšaje pytańnie.

Ujavicie sabie muža i žonku, jakija 26 hadoŭ razam i razvučylisia čuć adno adnaho. Žonka choča soli, a vy dajacie joj cukar. Jana choča spać, a vam chočacca čytać. Ci budzie taki sajuz doŭhim? Nie. Vy budziecie svarycca, buduć bojki i razvod. Voś ciapier i jość mardaboj, svarki i razvod. Pačaŭsia advarotny adlik, heta padzieńnie.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0