Jak vybrać pulsaksimietr i pravilna im karystacca doma? Raskazvaje doktar
Čaćviortaja chvala karanavirusa praciahvajecca, zdajecca, užo tolki ŭpartyja antyvaksiery i prychilniki teoryi zmovy ihnarujuć niebiaśpieku chvaroby. Šmat chto nabyvaje pulsaksimietry prosta dla chatniaha karystańnia: dla samich siabie ci pažyłych baćkoŭ. Ale jak pravilna karystacca pryboram? Jaki vybrać? Ci možna zamianić pulsaksimietr razumnym hadzińnikam, jaki taksama vymiaraje kisłarod? Razabracca z hetymi pytańniami «Našaj Nivie» dapamahła Volha Sadoŭskaja — byłaja doktarka-farmakołah 6-j kliničnaj balnicy Minska.
Što takoje pulsaksimietr i jak jon pracuje?
Pulsaksimietr — heta kampaktny prybor, zvyčajna vyhladaje jak nievialikaja «pryščepka» z dyspłejem, jakaja čaplajecca na palec.
Hetaja «pryščepka» vymiaraje saturacyju. Saturacyja — uzrovień nasyčeńnia kryvi kisłarodam.
Pulsaksimietr aceńvaje koler kryvi. Nasyčanaja kisłarodam kroŭ pavinna być punsovaj, a nienasyčanaja (vianoznaja) kroŭ — ciomnaj. U zaležnaści ad kolkaści kisłarodu ŭ kryvi intensiŭnaść jaje afarboŭki mianiajecca.
Pulsaksimietr fiksuje hetyja źmieny: z adnaho boku ŭ jaho dyjod, ź inšaha — datčyk. Padčas vymiareńnia pracuje dyjod, jaki praśviečvaje vaš palec śviatłom, častku śviatła pahłynaje kroŭ, nasyčanaja hiemahłabinam. Datčyk ź inšaha boku palca fiksuje, kolki śviatła da jaho dajšło, a zatym vydaje dolu nasyčanaha kisłarodam hiemahłabinu adnosna ŭsiaho hiemahłabinu, u tym liku nienasyčanaha. Heta i jość pakazčyk saturacyi.
Jakaja saturacyja narmalnaja?
Dla darosłaha zdarovaha čałavieka normaj budzie 95-98%. 99% — u vielmi treniravanych ludziej, jakija majuć šmat hiemahłabinu ŭ kryvi. Stopracentnaha pakazčyka nie moža być, jak źviartaje ŭvahu Volha Sadoŭskaja, kali prybor pakazvaje 100%, značyć jon maje chibnaść.
«Saturacyja moža być nižejšaj u pažyłych ludziej, heta naturalny fizijałahičny praces. U ich saturacyja moža składać 94-97%. Taksama pastajanna źnižany pakazčyk moža być u ludziej z chraničnymi chvarobami ci chvarobami lohkich, — tłumačyć Sadoŭskaja. — Kožnamu pažadana viedać svoj narmalny ŭzrovień saturacyi ŭ zdarovym stanie. Heta možna pasprabavać pravieryć u miedustanovie z dapamohaj dobraha pravieranaha pulsaksimietra ci nabyć pulsaksimietr i samomu pravieści vymiareńni jašče da taho, jak pačalisia prablemy».
Kali i jak časta treba vymiarać uzrovień kisłarodu ŭ kryvi?
«Źviarnu ŭvahu: vymiareńnie saturacyi — heta nie dyjahnastyčny test na kavid! — padkreślivaje doktar. — Saturacyja nie pakaža, ci chvareje čałaviek abo nie. Dy i bolšaść chvorych na kavid majuć narmalnuju saturacyju, taksama saturacyja moža padać pa inšych pryčynach, heta nie pakazčyk vyklučna kavid-infiekcyi.
Kali vy kurylščyk, majecie branchijalnuju astmu ci sardečnuju niedastatkovaść, to saturacyja moža być źnižanaj. Taksama mohuć być parušeńni pieryfieryčnaha krovazabieśpiačeńnia, kali palcy ruk i noh kiepska zabiaśpiečvajucca kryvioju. U takim razie jana taksama budzie źnižanaj. U takich vypadkach saturacyja budzie nievysokaja, ale pastajannaja.
Kali ž vy dakładna viedajecie, što padchapili «karonu», ci ź vialikaj vierahodnaściu padazrajacie, što zarazilisia, to vymiareńnie saturacyi nieabchodnaje, kab zrazumieć, nakolki ciažka vy chvarejecie.
Kali niama simptomaŭ, to možna vymiarać saturacyju raz na dzień, prosta kab pierakanacca, što lohkija nie paškodžanyja.
Kali simptomy ŭ vas jość i stan paharšajecca, to vymiareńni treba pravodzić 3-4 razy na dzień. Dla pacyjentaŭ u ciažkim stanie vymiarajuć saturacyju ŭvohule kožnyja 4 hadziny.
Kali saturacyja źnižajecca da 93-94% ci navat mienš, časam čałaviek budzie i sam adčuvać simptomy: niedachop kisłarodu, zadyška. Ale pažyłyja ludzi mienš adčuvalnyja da hipaksii i mohuć nie zaŭvažyć takich simptomaŭ. Tamu chvoramu na kavid pažyłomu čałavieku lepš manitoryć saturacyju 2-3 razy na dzień, navat kali jon dobra siabie adčuvaje».
Pry jakich ličbach treba chvalavacca?
Kali saturacyja 94 ci mienšaja — tryvožny zvanočak, heta pakazańni dla špitalizacyi i kisłarodnaj padtrymki, kaža Volha Sadoŭskaja. Navat kali vaša norma saturacyi 95-96%, to źnižeńnie da 93% i mienš budzie vielmi kiepskim pakazčykam.
Kamu patrebny pulsaksimietr?
«Siońnia taki prybor musić być u kožnym domie, razam z elektronnym termomietram i tanomietram. Ciapier chvarejuć ciažka i maładyja ludzi, tamu ad paharšeńnia saturacyi nie zastrachavany nichto», — kaža Volha Sadoŭskaja.
Pulsamietr i pulsaksimietr — roznyja rečy! Nie pierabłytajcie!
Hetyja dva prybory časam navat pradajucca ŭ adnych «adździełach» internet-kram. Ale pulsamietr vymiaraje tolki puls — častatu sardečnych skaračeńniaŭ.
Pulsaksimietr ža taksama vymiaraje puls, ale hałoŭnaja jaho funkcyja — vymiareńnie nasyčeńnia kryvi kisłarodam.
Jak vybrać pulsaksimietr? I za jakija hrošy?
Ciapier pulsaksimietraŭ u prodažy šmat. Kaštujuć ad 30 rubloŭ i da 300-400. Na «Aliekspresie» kitajcy prapanujuć pulsaksimietry zusim tanna, niekatoryja kaštujuć mienš za adzin dalar. Cikava, što hetyja supiertannyja madeli padazrona padobnyja da tych, što ŭ Biełarusi kaštujuć amal 70 rubloŭ.
«Ja b nie rekamiendavała brać zusim užo tanny prybor, — kaža Volha Sadoŭskaja. — Jany, moža, adnosna narmalnyja i svaju funkcyju vykanajuć, ale, chutčej za ŭsio, pravierku takija prybory nie prachodziać. Tamu dakładnaść vymiareńniaŭ moža być nieadekvatnaj, ź vialikaj chibnaściu, ci prosta kiepskaja zborka.
Ale nie rekamienduju nabyvać i supierdarahija pulsaksimietry, bo jano taho nie vartaje. Tak, darahi pulsaksimietr budzie ź lepšych materyjałaŭ, z bolšaj kolkaściu funkcyj, ale z vymiareńniem pulsu i saturacyi całkam spravicca siaredni pa koštach prybor.
Adznaču, što paŭtara hoda tamu ŭ Biełarusi pulsaksimietraŭ amal nie było ci jany byli vielmi darahija. My, miedyki, zakazvali pulsaksimietry z taho ž «Aliekspresa» čysta dla siabie i dla pracy, bo kliniki nie zabiaśpiečvali tady jašče imi. I my brali niejkija prostyja prybory, za 5-10 dalaraŭ, dyk pakazčyki byli davoli adekvatnymi i tyja pulsaksimietry pracujuć i pa siońnia, nakolki ja viedaju».
Na što źviartać uvahu?
«Lepš, kab pulsaksimietr mieŭ rehuliroŭku, to-bok padychodziŭ dla roznych palcaŭ, mieŭ jarki dyspłej, ź vialikimi ličbami, kab spracoŭvaŭ chutka, za 10-20 siekund, i kab aŭtamatyčna ŭklučałasia vymiareńnie: adzieŭ na palec — i prybor zapracavaŭ», — rekamienduje Volha Sadoŭskaja.
Niekatoryja pulsaksimietry nie majuć funkcyi pamiaci. Na heta taksama treba źviarnuć uvahu, kab paśla nie zabycca zapisać vyniki vymiareńnia samomu.
Ci možna nabyvać były ŭ karystańni prybor?
Pulsaksimietr — nie prybor indyvidualnaha vykarystańnia, kštałtu słychavoha aparata. Tamu tearetyčna možna, ale treba pravieryć jakaść, pravieryć, što prybor pracuje, majucca dakumienty.
Taksama lepš pierakanacca, što prybor pradezynfikavany ci pravieści dezynfiekcyju samomu: apracavać antysieptykam i pakinuć na sutki prosta ŭ pamiaškańni pierad vykarystańniem, jak rekamienduje Volha Sadoŭskaja.
Jak pravilna karystacca pulsaksimietram?
«Treba spačatku adpačyć. Kali navat padymalisia pa leśvicy, lepš pasiadzieć spakojna chvilin 10-15 pierad vymiareńniami, — havoryć Sadoŭskaja. — Karystacca pulsaksimietram treba, kali čałaviek u spakojnym stanie.
Palcy ruk musiać być abaviazkova ciopłymi, bo na chałodnych moža być niedakładny pakazčyk, tamu sahrejcie ruki.
Pažadana za 2 hadziny da vykarystańnia pulsaksimietra nie kuryć i nie pić mocnuju harbatu ci kavu.
U pamiaškańni nie pavinna być vielmi jarkaha śviatła, bo heta taksama moža paŭpłyvać na datčyki.
Na paznohciach nie pavinna być łaku ci inšaha pakryćcia, heta zapavolvaje praniknieńnie infračyrvonych pramianioŭ. Kali manikiur ciomny, to vymiareńnie ŭvohule budzie zusim nieadekvatnym.
Ruka, na jakoj pulsaksimietr, musić lažać spakojna, nie varušycie joju. Praviadzicie niekalki vymiareńniaŭ. Ličba, jakaja stabilna paŭtarajecca, heta i budzie vaš uzrovień saturacyi.
Taksama pažadana pastajanna pravodzić vymiareńni na adnoj i toj ža ruce i na adnym i tym ža palcy».
Kali čałaviek pa niejkich pryčynach nie moža pravieści vymiareńni na palcach ruki, to pulsaksimietr moža zamiervać saturacyju na palcy nahi ci navat na močcy vucha!
«Sapraŭdy, možna na palcach nahi, ale tam u pažyłych krovazabieśpiačeńnie niaredka horšaje, tamu pakazčyk moža być mienšym, — źviartaje ŭvahu Volha Sadoŭskaja. — Što tyčycca močki vucha, to tak, krovazabieśpiačeńnie tam prykładna takoje ž, jak i ŭ palcach ruki, ale na močku moža być čysta technična prablematyčna zamacavać prybor».
Epł votč i inšyja razumnyja hadzińniki ciapier vymiarajuć saturacyju. Jany padychodziać?
«Kali ničoha inšaha nijak nielha kupić, to ź ich dapamohaj taksama možna vymiarać. Ale dakładnaść budzie adroźnivacca, bo trochi inšy pryncyp pracy. U pulsaksimietry dva datčyki z dvuch bakoŭ palca, adzin datčyk vypramieńvaje, druhi prymaje pramiani.
Na hadzińnikach my majem adlustravańnie ad sasudaŭ skury, tym bolš heta skura na zapiaści, dzie saturacyja nie takaja, jak u palcach, tamu chibnaść ci pamyłki bolš vierahodnyja, — kaža Volha Sadoŭskaja. — Razumny hadzińnik i pulsaksimietr rečy nie ŭzajemazamianialnyja. Asabliva kali vy chočacie kupić pažyłoj mamie razumny hadzińnik, to kupicie lepš zamiest jaho ci ŭ kamplekcie ź im jašče i pulsaksimietr. Heta lepšaje ŭkładańnie hrošaj».
Kamientary