Ad «Mis Kazachstan» da «žonki» Nazarbajeva. Chto jana, Asiel Kurmanbajeva?
Asiel Kurmanbajeva maładziejšaja za Nursułtana Nazarbajeva na 41 hod. Jaje nazyvajuć nieaficyjnaj žonkaj byłoha prezidenta Kazachstana Nursułtana Nazarbajeva i jana apynułasia ŭ centry rasśledavańnia Pandora Papers. Centr pa daśledavańni karupcyi i arhanizavanaj złačynnaści (OCCRP) śćviardžaje, što Kurmanbajeva zarabiła miljony dalaraŭ na sakretnych afšornych ździełkach. Što viadoma pra Asiel Kurmanbajevu?
40-hadovaja Asiel Kurmanbajeva — art-mieniedžarka dziaržaŭnaha teatra «Astana Balet». Teatr zasnavany ŭ 2012 hodzie pa inicyjatyvie Nazarbajeva. Kurmanbajeva była pieršym zasnavalnikam kampanii, jakaja stvaryła «Astana Balet». Paźniej uładalnikam teatra staŭ fond Nazarbajeva, zatym jon pierajšoŭ va ŭłasnaść dziaržavy. Ciapier teatram kiruje Kurmanbajeva.
Daśledavańnie OCCRP pad nazvaj Pandora Papers vyjaviła, što «treciaja žonka» Nazarbajeva, Asiel Kurmanbajeva, pradała afšornuju kampaniju, jakaja nie prynosić dachod, zarehistravanuju na Brytanskich Virhinskich astravach, siamji nabližanaha da Nazarbajeva aliharcha Uładzimira Ni za 30 miljonaŭ dalaraŭ.
Pa źviestkach Pandora Papers, Kurmanbajeva atrymała hrošy ŭ 2010 hodzie, praz dva miesiacy paśla śmierci Uładzimira Ni. Hrošy pastupili ad kampanii, jakaja pierajšła da dački Ni, i Uładzimir Kim, aliharch, blizki da Nazarbajeva, byŭ śviedkam vypłaty.
Uładzimir Ni, zhadany ŭ Pandora Papers, pracavaŭ pamočnikam Nazarbajeva ŭ 1985 hodzie, jašče da raspadu SSSR. Paśla abviaščeńnia Kazachstanam niezaležnaści jon staŭ namieśnikam kiraŭnika Kiraŭnictva spraŭ prezidenta. Jon uvachodziŭ u radu dyrektaraŭ karparacyi «Kazachmys», finansuje pranazarbajeŭskija arhanizacyi i vydańni. Ni pamior u 2010 hodzie.
Uładzimir Kim, pa viersii Forbes, samy bahaty čałaviek u Kazachstanie. Amierykanski časopis aceńvaje jaho majomaść ŭ 4,7 miljarda dalaraŭ. Jon vałodaje miednym hihantam — karparacyjaj «Kazachmys».
Što viadoma pra Kurmanbajevu?
U intervju 1999 hoda Kurmanbajeva, jakaja tady ŭdzielničała ŭ konkursie «Mis Kazachstan», raspaviadała, što naradziłasia ŭ Ałmaty, vyrasła ŭ Tałdykarhanie i chadziła ŭ chareahrafičnaje vučylišča. Jaje pradstaŭlali jak studentku ŭniviersiteta zamiežnych moŭ imia Abyłaj-chana ŭ Ałmaty. Paśla pieramohi na nacyjanalnym konkursie pryhažości dziaŭčyna pajechała na konkurs «Mis śvietu» ŭ Łondanie. Tady jana nasiła proźvišča Isabajeva.
Pa dadzienych žurnalistaŭ, baćka žančyny, jakuju nazyvajuć «treciaj žonkaj» Nazarbajeva, heta Tlektes Isabajuły Jespołaŭ. Mahčyma, jana ŭziała proźvišča svajoj maci, Hulbanu Kurmanbajevaj. Pryčyna źmieny pašpartnych dadzienych zastałasia nieviadomaj. Paśla «Mis śvietu», dzie Kurmanbajeva nie atrymała jakich-niebudź uznaharod, jana redka źjaŭlałasia ŭ ŚMI.
Praz amal 20 hadoŭ, u 2018 hodzie, jaje zaŭvažyli siarod słuchačoŭ «pasłańnia» Nazarbajeva. Jana siadzieła ŭ adnym zale razam z čynoŭnikami.
Ci Nazarbajeŭ i Kurmanbajeva ŭ aficyjnym šlubie abo nie, nieviadoma. U dakumientach dvuch synoŭ Asiel Kurmanbajevaj u hrafie «proźviščy» paznačana «Nursułtan» i «Nursułtanuły».
Baćka Asiel Kurmanbajevaj, Tlektes Jesbołaŭ, jaki kiruje Ałmacinskim ahrarnym univiersitetam na praciahu 20 hadoŭ, kaža reparcioru Azattyka, što rasśledavańnie, u centry jakoha apynułasia jaho dačka, — nie bolš čym «čutki».
— My ŭsie hadujem dziaciej. My ludzi, chto abaraniaje honar nacyi. Ja baćka, ja piedahoh, navukoviec. Tak nielha, — skazaŭ reparcioru Azatyka Jesbołaŭ.
U Pandora Papers raspaviadajecca pra inšyja biźnies-suviazi Kurmanbajevaj.
«Dziŭna, ale fond Nazarbajeva mieŭ spravu z Kurmanbajevaj i zusim u inšym prajekcie. Na dva miesiacy ŭ 2013 hodzie jon staŭ uładalnikam kampanii «Astau», jakuju Kurmanbajeva stvaryła ŭ 2006 hodzie. Potym jana znoŭ stała jaje ŭładalnicaj. Kampanija vałodaje i kiruje bankietnaj załaj, spa i sałonam pryhažości ŭ centry Nur-Sułtana», — havorycca ŭ daśledavańni.
Kampanijaj «Astau», jakaja naležyć Kurmanbajevaj, kiruje jaje maci Hulbanu Kurmanbajeva. Asiel Kurmanbajeva źjaŭlajecca taksama zasnavalnikam fondu raźvićcia baleta i nacyjanalnaha tanca. Sioleta jana adkryła Fond padtrymki i raźvićcia mastackaj himnastyki.
U Ałmaty, u prestyžnaj vierchniaj častcy horada, zaraz budujecca vielizarny teatr. Zakazčykam abjekta źjaŭlajecca fond «Diemieu», adziny zasnavalnik jakoha — Nazarbajeŭ.
U Fondzie raźvićcia baleta i nacyjanalnaha tanca, zasnavanym Kurmanbajevaj, Azatyk paviedamili, što «nie majuć nijakaha dačynieńnia» da teatra ŭ Ałmaty, ale «majuć namier supracoŭničać, kali jon adkryjecca».
Pavodle aficyjnaj bijahrafii, žonkaj Nursułtana Nazarbajeva, jaki kiravaŭ Kazachstanam kala 30 hadoŭ i praciahvaje akazvać upłyŭ na dziaržaparat, niahledziačy na adstaŭku ŭ 2019 hodzie, źjaŭlajecca Sara Nazarbajeva.
Žurnalisty-raśledvalniki źviarnulisia da Nazarbajeva i Kima, siamji Ni i da samoj Kurmanbajevaj z pytańniem ab detalach ździełki na 30 miljonaŭ dalaraŭ. Adkazaŭ jany nie atrymali.
U internecie byli šmatlikija publikacyi pra toje, što i niekatoryja inšyja kiraŭniki krain Jeŭrazijskaha ekanamičnaha sajuza žyvuć z žančynami, našmat za siabie maładziejšymi. Pra takuju suviaź viadoma było i adnosna byłoha prezidenta Ukrainy Viktara Janukoviča.
Kamientary