Hramadstva33

Rybackija boty da pojasa i traktary, što płavajuć u vadzie. Jak źbirajuć žuraviny na Paleśsi

«Jak kaža naš dyrektar, zaraz pačniecca taniec maleńkich lebiedziaŭ», — žartujuć supracoŭniki, kali piać śpiecyjalnych traktaroŭ pa čarzie zachodziać na jahadnuju płantacyju. Pradstaŭleńnie ŭražvaje: technika amal biasšumna pierasoŭvajecca pa vadzie, a za joj uspłyvajuć jarkija darožki čyrvonych žuravin. U niejki momant jany raściahvajucca pa ŭsim zatoplenym učastku, pačynajučy pieralivacca na soncy. Takim sposabam jahadu ŭ «Paleskich žuravinach» źbirajuć amal 40 hadoŭ. Za tym, jak łoviać žuraviny z vady, adpraŭlajuć na ekspart i robiać ź ich cukaty, panazirali žurnalisty vydańnia Smartpress.

Fota tut i dalej — Džajłan Silvanovič

Na śvitanku Pinščyna sustrakaje ščylnym małočnym tumanam. Jak adkaz na pieršyja zamarazki, u chatach palacca piečki, vioska ažyvaje i pa joj užo kociacca ravarysty. Usio razmytaje, jak na malunku. I, prajazdžajučy ŭzdoŭž paloŭ, razumieješ: zima blizka. Šeraniem ahornutyja suchaćviety, navat pavucinki pieratvarylisia ŭ bliskučyja nitki.

Ale dla supracoŭnikaŭ «Paleskich žuravin» hetyja zamaloŭki pryrody značać adno: zbor žuravin pryjdziecca adsunuć na hadzinu paźniej, jahada pavinna adtajać. 

Płantacyi haspadarki amal upirajucca ŭ aharody žycharoŭ vioski Sielišča Pinskaha rajona, za 30 km ad horada. Heta vielizarnaje pole ŭ 85 hiektaraŭ, padzielenaje na śpiecyjalnyja ŭčastki — čeki (kožny — krychu bolš za hiektar). I vyroščvajuć tut nie tolki bujnapłodnyja žuraviny, ale i bujaki, ajvu, parečki.

— Davajcie adrazu pahladzim, jak jahadu źbirajuć mokrym sposabam, — prapanuje Iryna Marozava, hałoŭny buchhałtar AAT «Paleskija žuraviny».

Krychu paźniej pryvykaješ da novaj terminałohii: čeki, karty (učastki bujakoŭ), mokry sposab. Apošni — samy efiektny, možna ŭbačyć, jak traktary płavajuć pa vadzie.

«Žuraviny adryvajucca ad halinki i, jak miačyk, padskokvajuć u vadzie dahary»

Praściej za ŭsio pa vialikaj terytoryi pierasoŭvacca na «Hazieli», kamunikacyja supracoŭnikaŭ vyhladaje tak: «Davaj kala 27-ha čeka». Heta dazvalaje tut ža zaryjentavacca.

Pakul my dabirajemsia da miesca, viadučaja buchhałtarka Kaciaryna Ražko raspaviadaje:

— Žuraviny — siezonnaja jahada, tamu čakajem jaje kožny hod: «Nu, kali ž?» Asabista ja doŭhimi zimovymi viečarami sadžusia, narazaju žuraviny kołcami. I tak kožnuju jahadku, heta taki rełaks! Potym treba zasypać jaje cukram adzin da adnaho, jahada pastaić dzień, źmiašajcie ŭsio — i pa słoikach. Usiu zimu možna jeści. Kali čałaviek dyjabietyk, žuraviny lepš zalić miodam.

Kala čeka, jaki zboku nahadvaje nievialikaje voziera, stali mini-traktary. Voś-voś jany zojduć u vadu. Pad joj — bolš za hiektar žuravin. Napiaredadni zborščyki vybrali rukami jahadu ekstra-kłasa, zatym ček sutki zalivaŭsia vadoj, i ciapier jon hatovy da pracy.

Traktary ŭ «Paleskich žuravinach» nie zusim zvyčajnyja, ich śpiecyjalna raspracavali na Minskim traktarnym zavodzie, kab mienš traŭmavali jahadu i hlebu.

— Napieradzie techniki-mataviły, traktary abmałočvajuć žuraviny ŭ vadzie. Jany adryvajucca ad halinki i, jak miačyk, padskokvajuć dahary, — raspaviadajuć tonkaści zboru supracoŭniki «Paleskich žuravin».

Pakul traktary płavajuć, za imi pačynajuć ciahnucca ściežki ź jarkich čyrvonych žuravin.

Praź dźvie hadziny takoha abmałotu ŭ vadu zachodziać mužčyny. Na ich — vysokija rybackija boty da pojasa. Ich zadača: ściahnuć jahadu ŭ adno miesca. Tudy, dzie stajać transparcior i traktar z pryčepam.

— Žančyny na hetym učastku nie pracujuć?

— Vy što! Heta nievierahodna ciažkaja fizičnaja praca, — adznačaje hałoŭny inžynier-hidratechnik Vital Saducha.

Sami mužčyny ad razmoŭ admachvajucca, maŭlaŭ, što tut raspaviadać. Dla ich kastryčnik kožny hod adnolkavy. Što dziŭna, usie bryhady, jakija pracujuć u chałodnaj vadzie, nie chvarejuć. Zahartavanyja palešuki.

Za dzień na žuravinach možna zarabić 100 rubloŭ

Vital Saducha i jašče piać mužčyn zachodziać u vadu. Hledziačy, jak jany ściahvajuć jahadu, razumieješ: hetaja praca kruciejšaja za lubuju spartzału.

Padčas pierapynku jany ŭspaminajuć, jak adnojčy z žuravin zrabili serca na vadzie. Žurnalisty paprasili dla pryhožaha kadra.

Za dzień mokrym sposabam jahadu źbirajuć na dvuch čekach. Usio zaležyć ad uradžajnaści: na adnym učastku jaje moža być šmat, na druhim — nie. Na heta ŭpłyvaje nadvorje: ciopłaja zima, zamarazki, daždžy, a jašče sami sadžancy. Hety hod nielha nazvać najlepšym, leta vydałasia zanadta śpiakotnym.

— Učora z adnaho čeka sabrali dźvie tony. U lepšyja hady vychodziła pa 20, — pryvodzić ličby hałoŭny ahranom Vital Bukata. U haspadarcy jon pracuje 13 hadoŭ. — U samy ŭradžajny hod u nas vyrasła 652 tony žuravin. U minułym siezonie — bolš za 220.

Niedaloka ad płavajučych traktaroŭ pracujuć zborščyki, jany rukami źbirajuć jahadu na poli. Kožnuju ranicu ludziej ź Pinska pryvozić aŭtobus, na jakim vialikimi litarami napisana «Paleskija žuraviny». Padzarabić moža kožny, było b žadańnie.

— U nas štodzionny raźlik. Jość tyja, chto pracuje na płantacyjach niekalki hadoŭ. Minimalny zarobak u dzień — 50 rubloŭ, — havoryć viadučaja buchhałtarka Kaciaryna Ražko. — Da abiedu ludzi źbirajuć jahadu, potym sartujuć. Kłas «A» — roŭnaja i čyrvonaja jahada, kłas «B» — astatniaja. Kiłahram kaštuje 1 rubiel 40 kapiejek. Zatym usie važycca, padličvajecca suma, padatki adymajucca. Učora adzin sa zborščykaŭ čystymi atrymaŭ 97 rubloŭ.

Novaja hazavaja plita, mebla, płastykavyja vokny — na što traciać hrošy zborščyki

Kala čeka, dzie sprytna pracujuć ludzi, stajać skryni ź jahadami. Spačatku napaŭniajucca miaški na poli, a ŭžo potym žuraviny prynosiać siudy, kab raskłaści, pasušyć i padrychtavać da sartavańnia. Žuraviny tut nie źbirajuć, a hrabuć, u pramym sensie hetaha słova. Umieła, chutka, jahada vykočvajecca ŭ ruki z-pad usich halinak.

Dla pinčanki Safii Ivanaŭny heta ŭžo dvanaccaty siezon zboru jahad.

— Čakaju nie dačakajusia, kali paśpiejuć bujaki i žuraviny, kab pryjechać siudy. Dla piensijanieraŭ heta vielmi dobraja dapamoha. Standartna źbiraju ŭ dzień 40-50 kiłahramaŭ, — žančyna na niekalki chvilin adchilajecca ad žuravin, kab pahutaryć z žurnalistami. — I čaho siadzieć doma, kali ciapier babina leta, nadvorje takoje dobraje?

— Patrebna niejkaje śpiecyjalnaje adzieńnie dla zboru? — udakładniajem, chlupajučy humovymi botami pa vadzie. Uzrovień choć nievysoki, ale ŭsio ž…

— Lepš, kali adzieńnie z płaščavaj tkaniny, tady nie čaplajucca kalučki. I jašče patrebnyja dobryja palčatki.

Na zaroblenyja hrošy Safija Ivanaŭna choča pamianiać meblu ŭ domie. U inšaj zborščycy, Taćciany Juškievič, taksama jość meta — pamianiać hazavuju plitu ŭ kvatery. Dla jaje heta treci siezon zboru žuravin.

— Pamiataju, u toj hod kupiła humovyja boty, kab chadzić u hryby, a potym ubačyła abjavu pa televizary: «Patrebnyja rabočyja». Vyrašyła pasprabavać. Prosta na miescy mnie ŭsio pakazali i, viedajecie, stała atrymlivacca, — śmiajecca Taćciana Juškievič. — Dumała, paśla pieršaha dnia nie padymusia. Było ciažka, ale spraviłasia. Tut pracuje azart: chutčej napoŭnić viadro.

— Pamiatajecie, što kupili ŭ minułym hodzie za hrošy ad zboru žuravin?

— Viadoma! Pastaviła vokny na bałkonie. Ja tady sabrała 1,2 tony jahad.

Da abiedu ad tumannaha i chałodnaha nadvorja ničoha nie zastałosia: nieba jasnaje, sonca paśpieła prahreć pavietra tak, što davodzicca zdymać vierchniuju vopratku:

— Alesia Anatoleŭna, zabiarycie nas z pola na hadzinu paźniej! Jahada siońnia dobraja! — kryčać uśled ahranomu Alesi Šaminaj zborščyki, a ŭžo potym źviartajucca da žurnalistaŭ: — I napišycie, tolki nie zabudźciesia, jana dla nas jak «balzam na dušu». Pieršy hod tut pracuje, a my jaje ŭžo acanili.

Kaŭbasa z žuravinami i cukaty z ajvy

Najlepšyja žuraviny, jakija źbirajucca rukami, raniej pastaŭlalisia ŭ Anhliju. Ich śpiecyjalna kuplali dla kaladnaha stała. Ciapier situacyja źmianiłasia: sankcyi, darahaja łahistyka. Asnoŭnaj krainaj dla ekspartu zastajecca Rasija, ale haspadarka šukaje novych partnioraŭ. Sprabavali vyjści na rynak Uźbiekistana i Tadžykistana, tam biełaruskuju jahadu pakul nie acanili.

Žurnalisty pakidajuć čeki z čyrvonymi žuravinami i na «Hazieli» jeduć u punkt pierapracoŭki i sartavańnia. Tut pakujuć skryni pa čatyry kiłahramy i adpraŭlajuć u Rasiju. Ale pierad hetym «razumnaje» abstalavańnie sartuje jahadu pa kolery i pamiery, a ludzi sočać, kab technika spracavała dakładna.

«Paleskija žuraviny» robiać z žuravin sok, parašok. Darečy, jaho kuplaje miascovy kambinat i vypuskaje kaŭbasu z žuravinami. Z navinak haspadarki — cukaty z žuravin i ajvy, a jašče vialenyja jahady. Ich možna kupić na miescy abo ŭ pinskich kramach.

— My vykarystoŭvajem aščadnuju technałohiju, kab zachavać karysnyja rečyvy. Heta zdarovy pradukt, nijakich farbavalnikaŭ, aramatyzataraŭ, charčovych dadatkaŭ u ich niama, — raspaviadaje Lilija Pietrukovič, hałoŭny technołah. — Ciapier naroščvajem abjomy, kab vyjści na biełaruski rynak. Pahladzieli, što cikava spažyŭcu. Akazałasia, u roŭnaj stupieni i žuraviny, i ajva.

Kab padładzicca pad pakupnika, «Paleskija žuraviny» vypuskajuć darožnyja nabory pa 100 hramaŭ, padarunkavyja nabory ŭ ekaŭpakoŭcy, a jašče miks z ajvy i žuravin. Kožny miesiac z cechu vychodzić tona roznaj pradukcyi; usio, što zroblena ź letašniaha ŭradžaju, užo pradadziena.

Zbor žuravin u haspadarcy praciahvajecca. Jon budzie iści ŭ luboje nadvorje da pačatku listapada. A zavieršycca staroj tradycyjaj: žychary susiednich viosak pryjduć siudy, kab sabrać dla siabie jahadu, jakaja zastałasia na palach.

Čytajcie taksama:

Biełaruski arechavy cud. Pad Maładziečnam jość cełyja płantacyi funduka, pra jakija mała chto čuŭ

Kamientary3

  • Zahadka biełaruskaj mientalnaści
    24.10.2022
    "Klukva" na ruskaj movie značyć -- fantazijnaja mana. Navošta tak pakieciki z žuravinami nazyvajuć?
  • Andruś
    24.10.2022
    Hadoŭ kolki tamu amal taki samy repartaž byŭ na TUTu. 
  • Andruś
    24.10.2022
    Zahadka biełaruskaj mientalnaści, u kiraŭnictvie firmy pracujuć takija nacyjanalnyja BDSMaŭcy, jakija lubiać prynižeńnie i sami hatovyja kazać: "My nichto, my - ni na što nie zdolnyja, u nas niama ni imia, ni nazvy, ni niejkich svaich admietnaściaŭ, u nas niama honaru i hodnaści..."

Ci zdaść Tramp Ukrainu Rasii? Čamu demakraty razhromlenyja? Da čaho pryviadzie kantrol respublikancaŭ nad vykanaŭčaj i zakanadaŭčaj uładaj adnačasova?36

Ci zdaść Tramp Ukrainu Rasii? Čamu demakraty razhromlenyja? Da čaho pryviadzie kantrol respublikancaŭ nad vykanaŭčaj i zakanadaŭčaj uładaj adnačasova?

Usie naviny →
Usie naviny

Chto taja žančyna, jakaja prymaje dakumienty ŭ kandydataŭ u prezidenty i dziažurna dakładvaje pra sumlennaść vybaraŭ?9

Zima ŭžo blizka! U Minsku zaŭvažyli pieršych śniehiroŭ

CVK nazvaŭ asablivaść dekłaracyj ab dachodach kandydataŭ u prezidenty na hetych vybarach1

Pucin u śniežni pryjedzie ŭ Minsk3

Pamior žurnalist Vadzim Doŭnar4

Hałoŭčanka nazvaŭ datu, kali admieniać roŭminh z Rasijaj1

Maładaja biełaruska pretenduje na zvańnie varšavianki hoda — čym jana heta zasłužyła?1

Uźbiek atrymaŭ piać hadoŭ za ŭdzieł u vajnie na baku Rasii. Na froncie jon pravioŭ litaralna niekalki chvilin1

Tynkoŭščyku ź Minskaha rajona dali try hady kałonii za admaŭleńnie hienacydu biełaruskaha naroda2

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Ci zdaść Tramp Ukrainu Rasii? Čamu demakraty razhromlenyja? Da čaho pryviadzie kantrol respublikancaŭ nad vykanaŭčaj i zakanadaŭčaj uładaj adnačasova?36

Ci zdaść Tramp Ukrainu Rasii? Čamu demakraty razhromlenyja? Da čaho pryviadzie kantrol respublikancaŭ nad vykanaŭčaj i zakanadaŭčaj uładaj adnačasova?

Hałoŭnaje
Usie naviny →