«Ujaŭlajecie, mnie nobieleŭski łaŭreat nios matrac!» Eks-palitźniavolenaja — pra sustrečy z Rabkovaj i Bialackim
Byłaja palitźniavolenaja (imia nie nazyvajecca ŭ metach biaśpieki) znachodziłasia ŭ SIZA-1 na «Vaładarcy», dzie sustreła palitźniavolenych pravaabaroncaŭ «Viasny» Marfu Rabkovu i Alesia Bialackaha. Historyjami hetych sustreč jana padzialalisia z «Viasnoj». Publikujem jaje apovied.
Pra Alesia Bialackaha
Kali ščyra, da majho soramu, ja nie viedała, jak vyhladaje Aleś Bialacki. Ja viedała, što Bialacki atrymaŭ Nobieleŭskuju premiju, ale nikoli nie zapaminała jaho fota. I voś adnojčy mianie viali da advakata, i treba iści hałavoj uniz i ruki za śpinaj, heta značyć ja zaŭsiody bačyła tolki nohi.
I ja pa abutku navučyłasia razumieć, chto za što siadzić. Kali prosty abutak abo spartyŭny «adydas», to narkotyki, kali mužčynskija tufli abo makasiny — to ekanomika, a kali pryhožyja krasoŭki — to palityka.
I ŭ toj raz pierada mnoj išoŭ mužčyna ŭ pryhožych krasoŭkach. Nakolki ja pamiataju, šera-čyrvonyja krasoŭki. Heta byŭ Aleś.
U mianie niašmat ź im kantaktaŭ było. Ale ŭsio vielmi jarkija.
Kali nas vadzili ŭ duš, my spynialisia kala kamiery Alesia, i adtul zaŭsiody hučna danosilisia «60 minut» sa Skabiejevaj (prapahandysckaje tok-šou na rasijskim telebačańni — Red.). I ja dumała: jak jany mohuć hladzieć hety žach u našych umovach? Ale mnie zdajecca, jon prosta chacieŭ być u kursie taho, što adbyvajecca, i filtravaŭ naviny.
Adnojčy ŭ kamieru pryjechała žančyna z kałonii na začytku apielacyi ci niešta takoje. I jana radasnaja zajšła da nas i kaža:
«Ujaŭlajecie, mnie tolki što Aleś Bialacki nios matrac! Ja jamu kažu: «Aleś, mnie ŭpieršyniu ŭ žyćci nobieleŭski łaŭreat padnosić rečy!». Ale potym jamu zabaranili dapamahać, i pałovu darohi jana sama niesła svoj matrac.
Pra Marfu Rabkovu
I jašče hetaja žančyna skazała Mašy Rabkovaj: «Marfa, heta vy? Vy takaja maładaja! Vy tam vialikaja znakamitaść, vas vielmi čakajuć!» I Maša tak ździviłasia, što pra jaje viedajuć i pra jaje havorać.
Praź niekalki dzion hetaja žančyna lepiej daviedałasia Mašu i skazała joj: «Vam tam budzie ciažka, tam lepš nie vysoŭvacca». I Maša skazała: «Ja nie zmahu, kali ja baču niespraviadlivaść — ja nie mahu pramaŭčać».
Maša, voś nie pamiataju, kožny aŭtorak ci kožny čaćvier čakała, što jaje adpraviać u kałoniju, tamu što prysud užo daŭno ŭstupiŭ u siłu. I jana na ŭsialaki vypadak źbirała rečy.
I ŭ toj dzień, kali joj daviałosia zjechać, jana ŭžo rečy nie źbirała tak staranna, tamu nam daviałosia śpiašacca — i my ŭsioj kamieraj jaje źbirali. Kali jaje vyvieli z kamiery na pradoł, my ź dziaŭčynkami na «try-čatyry» kryknuli: «Maša, my ciabie lubim!» Heta było vielmi ščyra.
Jaje praŭda ŭsio pavažali i adčuvali ciopłyja pačućci. I jana była rada, što zjazdžaje ŭ kałoniju, jana havaryła sa ślazami na vačach:
«Dziaŭčynki, razumiejecie, mnie nie zdajecca, što ja jedu ŭ kałoniju, ja jedu dadomu, ja ŭbaču mamu!» Tamu što jana z Dobruša. I homielskaja turma tam pobač.
Mianie vielmi kranuła jaje fraza, kali Marfa skazała, što
kali b u jaje byŭ vybar: jaje prysud abo da kanca žyćcia nie vychodzić z domu, to jana b pahadziłasia nikoli nie vychodzić z domu, aby być ź blizkimi pobač.
Jana časta pierahladała fatahrafii mamy, taty, a taksama z mužam, pakazvała ich nam — i ŭsie kazali, jakaja jany miłaja para i što Maša vielmi schudnieła.
Taksama Maša dzialiłasia svajoj fiłasofijaj, što kali nastupić Biełaruś budučyni, nie treba karać siłavikoŭ, inakš my prypadobnimsia da ich, i hvałt nikoli nie skončycca — my pavinny budziem im daravać i prydumać im novyja miescy realizacyi.
A jašče jana kazała, što ŭ budučyni budzie pracavać praviarajučaj umoŭ źniavolenych u turmach, budzie jeździć ź inśpiekcyjami pa ŭsich miescach źniavoleńnia.
Mianie ździviła, što jana była tam dva z pałovaj hady, ale jaje pohlady i kaštoŭnaści nie źmianilisia, jana zusim nie była złamana.
Aleś pieradavaŭ Mašy pryvitańni praz raznosčycu ježy, kazaŭ, kab jana trymałasia i što «Viasna pryjdzie». Jaje tvar u hetyja momanty azaraŭsia ŭśmieškaj. Naohuł jana časta ŭśmichałasia.
«Moj tata nie vytrymaŭ by Akreścina». Volha Takarčuk raskazała pra aryšt u 2021-m, Vaładarku, kałoniju, paŭtornaje zatrymańnie i vymušanyja ŭcioki ź siamjoj u 2024-m
My identyfikavali adnaho z hubazikaŭcaŭ, jaki zapisvaje videa z zatrymanymi. Što pra jaho viadoma?
U Hiermanii vydali zbornik listoŭ źniavolenych biełarusak
Kamientary
dyk a jakoje? snapy małacić?
https://d2b0v286pbg9yh.cloudfront.net/ru/337348