Zdaroŭje

Navukoŭcy papiaredžvajuć: vada ŭ Jeŭropie zabrudžana «viečnym chimikatam»

U pitnoj vadzie nazirajecca imklivy rost uzroŭniu tryftorvocatnaj kisłaty. Što za jana i čym niebiaśpiečnaja?

Jak piša Le Monde, 10 lipienia asacyjacyja Sietki dziejańniaŭ u adnosinach da piestycydaŭ (PAN Europe) apublikavała vyniki analizu vady, jaki byŭ praviedzieny na praciahu maja-červienia ŭ adzinaccaci krainach Jeŭropy. Siarod ich Hiermanija, Francyja, Aŭstryja, Ispanija. Byli adabranyja 55 probaŭ vady (36 — vodapravodnaj i 19 — butylavanaj minieralnaj ci kryničnaj). Analizy pravodziŭ Centr vodnych technałohij u Karsrue (Hiermanija), jaki źjaŭlajecca etałonnym u halinie vyjaŭleńnia pier– i poliftorałkilnych rečyvaŭ (PFAS).

Analiz pakazaŭ, što ŭ 34 z 36 probaŭ vodapravodnaj vady (94%) i ŭ 12 z 19 probaŭ butylavanaj vady (63%) vyjaŭleny reštki tryftorvocatnaj kisłaty (TFK), jakaja adnosicca da PFAS — hrupy chimikataŭ, jakija stvoranyja čałaviekam i ličacca «viečnym chimikatam».

TFK, jakuju vyjavili ŭ vadzie, u asnoŭnym utvarajecca ŭ vyniku raskładańnia piestycydaŭ i ftoravanych hazaŭ, jakija vykarystoŭvajucca ŭ sistemach achałodžvańnia (chaładzilniki, kandycyjaniery).

TFK ustojlivaja da sučasnych sistem ačystki (aktyvavany vuhal, azanavańnie), krynicami zabrudžańnia hetym rečyvam taksama źjaŭlajucca pramysłovyja adkidy vytvorcaŭ TFK i ačyščalnych zbudavańniaŭ.

Navukoŭcy adznačajuć, što ŭździejańnie PFAS, da jakich adnosicca TFK, źviazana z raźvićciom niekatorych vidaŭ raku, razładami endakrynnaj sistemy, a taksama źnižeńniem imunnaha adkazu na vakcyny. Ułady Hiermanii prapanavali Jeŭrapiejskamu chimičnamu ahienctvu kłasifikavać TFK jak rečyva taksičnaje dla repradukcyjnaj sistemy, škodnaje dla fiertylnaści i raźvićcia płoda.

Niderłandski Nacyjanalny instytut achovy zdaroŭja i navakolnaha asiarodździa ŭ krasaviku 2023 hoda vyznačyŭ dapuščalnuju vierchniuju miažu ŭtrymańnia TFK (u vypadku, kali inšych PFAS nie vyjaŭlena) — 2200 nanahramaŭ na litr vady.

Adpaviedna analizu, u vodapravodnaj vadzie Paryža kancentracyja TFK skłała 2100 nanahramaŭ na litr, što ŭ čatyry razy vyšej, čym u Zalcburhu (Aŭstryja) i Patsdamie (Hiermanija).

Rekordny pakazčyk (4100 nanahramaŭ na litar) byŭ zafiksavany ŭ Vierchniaj Aŭstryi.

U butylavanaj vadzie maksimum utrymańnia TFK skłaŭ 3200 nanahramaŭ na litar. Ale daśledčyki nie pažadali raskryć nazvu brenda ci krainy.

Jak piša vydańnie, pakul TFK nie ŭvachodzić u lik dvaccaci PFAS, najaŭnaść jakich płanujecca kantralavać z 2026 hoda ŭ adpaviednaści ź Jeŭrapiejskaj dyrektyvaj pa pitnoj vadzie. Dyrektyva vyznačyła paroh biasškodnaści dla zdaroŭja sumarnaha ŭtrymańnia ŭsich PFAS u 500 nanahram na litar vady.

Jak adznačajuć śpiecyjalisty, kali b TFK była ŭklučana ŭ śpis, to dapuščalny paroh byŭ by pieravyšany dla pałovy probaŭ vodapravodnaj vady, jakija byli ŭziaty ŭ chodzie daśledavańnia, i, adpaviedna, vada była b pryznanaja niepryhodnaj dla spažyvańnia.

U čakańni ahulnaha abmiežavańnia PFAS na jeŭrapiejskim uzroŭni śpiecyjalisty zaklikajuć da vyznačeńnia standartu jakaści vady dla TFK i nieadkładnaj zabaronie piestycydaŭ na asnovie PFAS i ftoravanych hazaŭ, jakija źjaŭlajucca asnoŭnymi krynicami zabrudžańnia vady.

Kamientary

Usio zdaryłasia na Novy hod. Śmierć samaj publičnaj supracoŭnicy minskaha AMAPa dahetul pakidaje pytańni14

Usio zdaryłasia na Novy hod. Śmierć samaj publičnaj supracoŭnicy minskaha AMAPa dahetul pakidaje pytańni

Usie naviny →
Usie naviny

U Rasii praciahvajecca marafon padpałaŭ i vybuchaŭ u publičnych miescach2

Biełarusy viartajucca ź Jeŭropy i sutkami stajać na miažy, kiłamietrovyja čerhi22

Viosku ŭ Brahinskim rajonie teraryzavaŭ voŭk1

Prezident Sierbii anansavaŭ pajezdku da Pucina premjera Słavakii3

Biełarusy adkazali, jaki padarunak ad pracadaŭcaŭ ich najbolš by paradavaŭ3

Što aznačaje zahadkavy kod R99 u pryčynach śmierci Uładzimira Makieja i Vitolda Ašurka?6

Upaŭ z kresła i nie paśpieŭ adklučyć kamp‘jutar. Na jakich drobiaziach prakołvalisia rasijskija raźviedčyki?5

Pryznačyli sud nad śviatarom Andžejem Juchnievičam, zamiest palityki abvinavačvajuć u piedafilii

Saudaŭskaja Aravija papiaredžvała Hiermaniju pra niebiaśpieku čałavieka, jaki zajechaŭ u natoŭp u Mahdeburhu3

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Usio zdaryłasia na Novy hod. Śmierć samaj publičnaj supracoŭnicy minskaha AMAPa dahetul pakidaje pytańni14

Usio zdaryłasia na Novy hod. Śmierć samaj publičnaj supracoŭnicy minskaha AMAPa dahetul pakidaje pytańni

Hałoŭnaje
Usie naviny →