«Pahladzicie, što narabili mužčyny». Maryna Mientusava — pra žančyn, što vyratujuć śviet, pracu ŭ Rasii, asabistaje žyćcio i «Obyčnoje utro»
Maryna Mientusava — aśvietnica na temu hiendarnaj roŭnaści, aŭtarka sučasnych encykłapiedyj dla dziaŭčynak i chłopčykaŭ, jana trapiła ŭ rejtynh Forbes «30 da 30» i niadaŭna stała viadučaj jutub-šou «Obyčnoje utro».
Za kadram paśpiachovaści dla mnohich zastajecca biednaje dziacinstva na Homielščynie, niekalki razvodaŭ i čarada emihracyj z maleńkaj dačkoj i maci paśla ŭdziełu ŭ arhanizacyi žanočych maršaŭ u 2020-m.
Pahutaryli z Marynaj pra toje, na čym trymajecca jaje apošniaja niervovaja kletka, pra hvałt u adnosinach, babulu, jakaja ličyć jaje zdradnicaj, novyja knihi i toje, čamu, na jaje pohlad, Biełarusi patrebnaja žančyna-prezidentka.
«Temy svabody słova, fieminizmu składanyja dla vialikaj kolkaści biełaruskaj aŭdytoryi»
«Naša Niva»: Z novaha siezona vy stali viadučaj jutub-šou «Obyčnoje utro». Jak vam pracujecca? Vy sami adhuknulisia na vakansiju?
Maryna Mientusava: Ja sama, vidać, nie źviarnuła b uvahu na hetuju vakansiju. Viedaju, što byŭ vielizarny konkurs, ale mianie napramuju paklikali niezadoŭha da startu novaha siezona.
Pakul asvojvajusia, jak i moj suviadučy Kanstancin Kavieryn. Dy i hledačy taksama. Usio patrabuje času. Ludmiła Miłasłaŭskaja była vielmi dobraj viadučaj, i za dva hady da jaje papryvykali.
Ja z radaściu stała čaściej razmaŭlać pa-biełarusku, aŭdytoryja zaŭvažyła, što ŭ prahramie čaściej hučyć biełaruskaja mova. Ja liču, vielmi važna, kab u nas źjaŭlałasia bolš nie tolki infarmacyjnaha, ale i zabaŭlalnaha kantentu pa-biełarusku.
«NN»: Razumieju, što nie zusim etyčna kamientavać pracu suviadučaha, ale nakolki vam składana ŭ duecie z Kanstancinam? Asabliva, kali jon vykazvaje mierkavańni, supraćlehłyja vašamu, jak było z našumiełymi niadaŭna vykazvańniami pra vajnu i transhiendaraŭ?
MM: Heta dobraje pytańnie. Byvaje niaprosta abmiarkoŭvać składanyja temy, i jany takija nie tolki dla majho suviadučaha, ale i dla vialikaj kolkaści biełaruskaj aŭdytoryi. Ja maju na ŭvazie, naprykład, temy hiendarnaj niaroŭnaści, svabody słova, fieminizmu, pravoŭ žančyn, kultury zhody, charasmientu i hetak dalej.
Ale sama mahčymaść havaryć na ich na takuju vialikuju aŭdytoryju — heta pryvilej (nas tolki ŭ žyvym efiry hladzić 2-3 tysiačy čałaviek i jašče dziasiatki tysiač robiać heta ŭ videazapisie. Što važna, bolšaja častka hladzić nas ź Biełarusi).
Mnie padajecca važnym uzdymać takija važnyja temy, navat kali my pakul nie možam damovicca. My z bolšaściu mužčyn pra heta siońnia nie damovimsia, adnak heta nie aznačaje, što treba pierastać razmaŭlać. U novaj Biełarusi pierad nami paŭstanie vielizarnaja kolkaść składanych pytańniaŭ, i nam patrebna budzie damaŭlacca. Ja za dyjałoh u lubych situacyjach.
«NN»: Ci dalataje da vas rykašetam niehatyŭ na vykazvańni kalehi, raz vy tandem viadučych adnaho šou?
MM: Prylataje. Ja nie toje, kab była padrychtavanaja da hetaha. Ale heta maja novaja rola, u jakoj ja vystupaju nie jak daśledčyca, a jak viadučaja. Dla mianie niaprosta razmaŭlać na tyja ž hiendarnyja temy nie z pazicyi ekśpiertki, jakaja viedaje šmat statystyki, daśledavańniaŭ i hetak dalej, a z pazicyi žurnalistki, jakaja musić uličvać dumki abodvuch bakoŭ. I patrebny čas, kab zvyknucca z novaj rolaj.
Ale i Kości treba zvykacca, bo ź im pobač viadučaja, jakaja ledź nie štotydzień padymaje ŭ efiry temy, jakija raniej nie tak časta hučali.
«NN»: Ci adčułasia niejkaja dadatkovaja paznavalnaść z vychadam na novuju aŭdytoryju?
MM: Pakul ničoha takoha nie adčuvaju. Mabyć, tamu što ja bolšuju častku času pravodžu doma: z ulikam nadvorja ŭ Varšavie ja nikudy nie chadžu (paśmichajecca). U internecie mnie pišuć šmat kamientaroŭ i dobrych, i nie, ale heta było i raniej, da šou.
«Babula słova ŭ słova paŭtaraje rytoryku łukašenkaŭcaŭ»
«NN»: Vy niejak chvalilisia, što nie prosta vyvieźli maci ź Biełarusi, kali emihravali ŭ 2021-m sami, ale i vyvieźli jaje padalej ad «zombaskryni», majučy na ŭvazie biełaruskaje telebačańnie. Maci ciapier hladzić vaša šou?
MM: Tak, jana štodzień hladzić naša šou, čytaje demakratyčnyja telehram-kanały. U jaje ŭsio adnaznačna, jana viedaje što vajna i dyktatura — heta drenna, zabivać ludziej — drenna.
Ja ŭdziačnaja sabie i joj za rašeńnie vyjechać. Usio ž maci pakinuła radzimu ŭ surjoznym vieku, joj było vielmi niaprosta. Ale ciapier u nas doma navat niama i pytańnia, dzie dabro, a dzie zło. Heta vielmi važna — mieć takuju padtrymku, kali ty nie pavinna ničoha dakazvać blizkamu.
«NN»: Ale z babulaj u vas nie tak — vy pisali, što jana nazyvała vas «narkamankaj i prastytutkaj», čałaviekam, jaki «hańbić siamju i padvioŭ Boha»?
MM: U mianie i babula, i baćka zastajucca ŭ Biełarusi, i jany hladziać biełaruskaje telebačańnie. I tak, ličać mianie zmaharkaj, jakaja zahubiła žyćcio i sabie, i svajoj dačce, i siamju razburyła. Heta vialiki bol, ale što tut zrobiš.
My starajemsia nie razmaŭlać na temu palityki, kali stelefanoŭvajemsia. Abmiarkoŭvajem spravy siamji, ja pakazvaju babuli ŭnučku — chvilinak 10 my trymajemsia dobra, kamunikujem, jak zvyčajnaja siamja, a paśla niešta pieraklučajecca — i pačynajecca «Dobraj ranicy, Biełaruś» ad BT. Jana paŭtaraje słova ŭ słova rytoryku łukašenkaŭcaŭ.
Tady ja kažu joj: «Całuju, lublu, da pabačeńnia, patelefanuju ŭžo ŭ novym miesiacy». A potym usio paŭtarajecca. Kožny raz my pierahortvajem hetuju staronku.
«NN»: Vas vychoŭvali dosyć kansiervatyŭna, nakolki možna zrazumieć?
MM: Ja naradziłasia ŭ Homieli, ale pieršyja 10 hadoŭ pražyła ŭ Buda-Kašalovie. Navučałasia tam u zvyčajnaj škole, muzyčnaj i ŭ carkoŭnaj. Bolšuju častku majho maładoha žyćcia ja jakraz vychoŭvałasia babulaj, i voś hetym carkoŭna-prychodskim ładam. Tam sapraŭdy było šmat kansiervatyzmu i łukašyzmu ŭ tym liku.
Pry hetym maja babula pry Sajuzie była śpiavačkaj, i, dziakujučy joj, u nas chacia b byŭ niejki dastatak, niejkija rečy. Bo ahułam ekanamičnaja situacyja navokał u čas majho dziacinstva była drennaj. Pamiataju, na našaj vulicy byŭ konkurs: jak šmat straŭ vy možacie zhatavać z adnoj bulby. I byli supy sa šmatkami ad hetaj bulby, ja heta ŭsio pamiataju.
Maci maje ŭźbiekskija karani, i ŭ nas da 16 hadoŭ hučali žarty pra kałym — vykup za mianie. Dy i ahułam ja rasła ŭ rytorycy: «zamužža — heta najlepšaja pierśpiektyva» (zrešty, jak mnohija biełaruski, padajecca).
«U biełaruskaj pravasłaŭnaj carkvie žančyna — nieraŭnacenny mužčynie čałaviek»
«NN»: Jak vy źviarnuli z hetaj ściežki?
MM: Pieršy krok, zdajecca, adbyŭsia, kali ja jašče chadziła ŭ niadzielnuju škołu pry carkvie. Varta adznačyć, što ja jaje naviedvała nie tolki tamu, što babula nastojvała, ale i tamu, što nastajaciel chrama byŭ nadzvyčajnym, dobrym čałaviekam. Ale navat jon nie moh ničoha supraćpastavić biełaruskaj pravasłaŭnaj carkvie, u jakoj žančyna — nieraŭnacenny mužčynie čałaviek.
Adnojčy mnie nie zmahli patłumačyć, čamu ja nie mahu zajści za ałtar. Dzicia, jakoje tolki naradziłasia, moža tam znachodzicca, baciuška moža, a ja — nie. Dla mianie heta było niespraviadliva. I ja pierastała tudy chadzić.
Nieŭzabavie my pierajechali ŭ Homiel, ja pačała žyć z ajčymam, maim novym baćkam, i jon byŭ vielmi adukavany, daŭ mnie šmat dobrych knižak, my šmat razmaŭlali. Upieršyniu, mabyć, da mianie źviarnulisia jak da čałavieka, jaki moža razvažać pra niešta, ź jakim prosta možna kamunikavać jak z roŭnym. Ja šmat čytała i pačała chadzić na roznyja lekcyi va ŭniviersitet, jašče da pastupleńnia.
«NN»: Ci možna skazać, što vaša cikaŭnaść da hiendarnaj temy, žadańnie atrymać navukovuju stupień i mnohija inšyja kroki byli dziela taho, kab niešta dakazać svajoj siamji?
MM: Maja cikaŭnaść składałasia sa šmatlikich častak. Heta stereatypy i ź siamji, i sa škoły, i ź miedyja, rekłamy, knižak, sieryjałaŭ. Usio heta ŭpłyvaje na ciabie, i ŭ niejki momant ty pačynaješ ličyć, što prablema ŭ tabie, što ty niejkaja niazručnaja i niapravilnaja, kali nasamreč prablema ŭ sistemie, jakaja ciabie stavić u takoje stanovišča.
Šmat čaho ja zrabiła ad pačućcia złości, sprabujučy jaje kanviertavać u niejkuju spravu, u toje, dzie mahu pafiksić niejki kavałak prablemy. Tak atrymałasia z majoj sučasnaj encykłapiedyjaj dla dziaŭčynak, tamu što mnie nie padabalisia inšyja knižki. Ci z prajektam «Alternatyŭnaje 8 Sakavika», tamu što mnie nie padabałasia, jak žančyn vinšujuć z hetym śviatam, dzie jany — tolki ŭpryhožvańnie kalektyvu.
«Kab paźbiehnuć raźmierkavańnia ŭ Homiel, pajšła na fiktyŭny šlub z maładym aficeram»
«NN»: U Maskvu vy pierajechali, tamu što tam było bolš pierśpiektyŭ dla vas u hetym poli?
MM: Pierad pierajezdam ja pracavała ŭ ivent-ahienctvie. Na toj momant ja zarablała kala 300 dalaraŭ, a ŭ Maskvie mnie prapanavali adrazu ŭ try razy bolš. Tady tam jašče isnavali dobryja imprezy, fiestyvali. Ja pajechała, bo ŭ Biełarusi na toj momant nie bačyła dla siabie pierśpiektyŭ, na žal, tak. Plus sutyknułasia ź dziaržaŭnym aparatam, staŭšy adnoj z achviar raźmierkavańnia — mnie nie spadabałasia.
«NN»: Dzie vy prachodzili raźmierkavańnie paśla ŭniviersiteta kultury i mastactvaŭ?
MM: Ja trapiła ŭ Minski radyjotechničny kaledž, dzie zajmałasia mierapryjemstvami, viała lekcyi pa prezientacyjach. Było nie tak składana, ale pieršapačatkova mianie pavinny byli raźmierkavać u Homiel — na 100 dalaraŭ, biez žytła, bieź ničoha. Kab paźbiehnuć hetaha, ja pajšła na fiktyŭny šlub z maładym aficeram. Jamu taksama patrebnaja była žonka — maładaja śpiecyjalistka, kab pabudavać lhotnaje žytło. Šlub maładoj śpiecyjalistki z maładym aficeram u Biełarusi — nu, prosta śviataja sprava!
«NN»: Jak usio ž sa śfiery iventaŭ vy pierajšli ŭ aktyvizm?
MM: Jašče z univiersiteta ja pačała cikavicca takoha typu litaraturaj. Najpierš sa mnoj zdaryłasia Symona de Bavuar i jaje «Druhi poł». Ale ja nikoli nie razvažała ŭ kantekście, što heta budzie maja praca, što ja pabuduju na hetym karjeru i zarablu hrošy.
U Maskvie, kali ja pačała arhanizoŭvać vialikija karparatyŭnyja imprezy, u nas u kampanii byŭ žart, što ŭ jakaści pakarańnia my adpraŭlajem ivent-mieniedžaraŭ raspracavać idei dla hiendarnych śviat. My ŭsie nienavidzieli hiendarnyja śviaty, bo heta viečna było adno i toje ž: dla žančyn — ružy ŭ cełafanie, dla mužčyn — niejkija armiejskija zabavy.
I kali ja stała dyrektarkaj u ahienctvie, to pasprabavała parazmaŭlać z adnoj z našych klijentak na hetuju temu — vyśvietliłasia, što i joj nie padabałasia. Bolš za toje, jany praviali daśledavańnie ŭ svajoj arhanizacyi, i vyśvietlili, što 80% supracoŭnikaŭ taksama nie pa dušy, jak ich vinšujuć z hetymi śviatami. A arhanizacyja ž stolki hrošaj u heta ŭkładała!
I my tady pačali sprabavać rabić novyja kancepcyi — niejkija lekcyi, dabračynnyja spravy na karyść fondaŭ i NDA. Ja ŭpieršyniu papracavała ŭ Maskvie z AAN. Ja rabiła pieršyja kroki ŭ karparatyŭnym kirunku palapšeńnia hetaj kultury.
Heta i siońnia zastajecca najbolš cikavaj dla mianie temaj — žančyny na pracoŭnym miescy. Kab tam była roŭnaść, bo heta ekanamičnaje stanovišča žančyn, ich prafiesijnaja samarealizacyja.
«U čatyry hady maja dačka ŭžo viedaje, što «nie» — heta skončanaja fraza»
«NN»: Vy try razy byli zamužam. Niejak vy dzialilisia fotazdymkami ź siniakami, hety hvałt zdaryŭsia ŭ adnym sa šlubaŭ?
MM: Nie, heta zdaryłasia ŭ adnych adnosinach, nie ŭ šlubie.
Viedajecie, u majoj siamji hvałt byŭ na ŭsich uzroŭniach, i heta było drenna dla mianie ŭžo darosłaj, mnie spatrebiłasia niekalki hadoŭ terapii, kab damovicca z samoj saboj, jak sa mnoj možna abychodzicca, a jak nielha. Bo kali da ciabie moža drenna stavicca tvoj baćka albo niechta inšy ź blizkaha koła, heta moža paŭpłyvać takim čynam, što ty pačynaješ ličyć, što heta norma. Što hvałt možna zasłužyć — słovami, pavodzinami, adzieńniem albo hołasam.
U tym liku tamu ŭ nas takija žudasnyja ličby pa chatnim hvałcie: nas nie vučyli siabie abaraniać. I tamu svaju dačku ja vuču takim rečam z malenstva, i ŭ čatyry hady jana ŭžo viedaje, što «nie» — heta skončanaja fraza. U jaje jość razumieńnie piersanalnych miežaŭ (pry tym nie tolki svaich, ale inšych ludziej taksama). Jana raście zusim inšym čałaviekam.
U mianie takoha, na žal, nie było. Mnie spatrebiłasia nie tolki terapija, a vielmi šmat litaratury i praca z fundacyjami, jakija pracujuć z achviarami chatniaha hvałtu, kab zrazumieć, što prablema nie ŭva mnie.
Syści z tych adnosin dapamahła jakasnaja razmova z dobrymi siabroŭkami, jakija ŭžo byli ŭ terapii i viedali niešta pra heta.
Zvyčajna šmat abjuzieraŭ kažuć žančynam (ci abjuzierki — mužčynam), što nie treba ź siabrami kamunikavać, tamu što tyja drenna ŭpłyvajuć na našy stasunki, bo žadajuć tabie drennaha. I takim čynam achviary zastajucca z prablemami sam-nasam, a ŭ hetaj cišyni i ciemry robiacca najdurniejšyja spravy, jakija, akurat, važna vynieści na śviatło, razhledzieć heta z tymi, chto sapraŭdy žadaje vam dabryni.
Heta mohuć być siabroŭki ci baćki, kali vy im daviarajecie. Na žal, nie ŭsie baćki daduć dobruju paradu tut, bo dla niekatorych adnaznačna: «my taksama tak žyli, i narmalnymi vyraśli». Ale chto skazaŭ, što vy narmalnymi vyraśli, dzie daviedka?
«[U 2020-m] na našu siamju palacieła kuča haŭna, nie tolki ad prapahandystaŭ, ale ad rodnych»
«NN»: U 2020-m vy aktyŭna ŭklučylisia ŭ pratesty, staŭšy adnoj z arhanizatarak žanočych akcyj u biełym. Na toj momant vy tolki naradzili dačku Vieru, było šmat krytyki ŭ vaš adras, što vy pierastali karmić jaje hrudziami, kab udzielničać u prateście. U 2021-m vam pryjšłosia źjechać z Rasii praz palityčny pieraśled. Vaš apošni šlub z rasijskim režysioram i hramadskim dziejačam Alaksandram Siominym nie vytrymaŭ takoj kałatniečy?
MM: Maja emihracyja jakraz napłastavałasia na naša rasstańnie, heta byŭ ciomny čas u maim žyćci…
Kali ŭ Biełarusi adbyłasia žnivieńskaja revalucyja, majoj dačce było piać miesiacaŭ, a vakoł — ślozy, nijakaha namioku na śviatło. I ŭ nas tady zdaryŭsia pieršy kanflikt, bo muž zastaŭsia ŭ Maskvie, a mianie adpraviŭ u hetuju žudaść, maci svajho dziciaci.
Ale jon tady staŭ na moj bok, adbivaŭsia ad usich našych svajakoŭ, tamu što na našu siamju palacieła kuča haŭna, nie tolki ad prapahandystaŭ, ale ad rodnych. Na ich pohlad, ja nie naležała ŭžo sama sabie, bo naradziła dzicia. Ja — maci ŭ ich śvietaadčuvańni, i heta pieršaja maja rola.
My z maim apošnim mužam na adnym baku ŭ hałoŭnych pytańniach dabra i zła, jon hienijalny čałaviek, i jamu prosta patrebnaja była takaja dobraja žančyna, jakaja b jamu dapamahała, jak Viera Nabokava Uładzimiru. Nie revalucyjanierka, jakaja ŭsio pra radzimu svaju.
Siońnia samaje hałoŭnaje, što my — siabry, jon dapamahaje mnie z dačkoj. Jon vielmi dobry baćka. U Viery jość lubimy tata.
«Jany ŭsio tabie darujuć, usio budzie dobra. Ty prosta pavinna adkazać za svaje hraški»
«NN»: Vy siońnia «ekstremistka» ŭ kubie, u vas užo čaćviortaja emihracyja ŭ bijahrafii, u dački i maci — try za plačyma. Viedajučy ŭsio, što vas čakaje, vy b dziejničali inakš?
MM: Było b dobra, kab hetaha ciomnaha pieryjadu nie było, ale ž nie viedaju, ci ja stała b takoj mocnaj, kali b nie sutyknułasia z usioj hetaj niespraviadlivaściu. A ź joj sutyknulisia sotni tysiač i navat miljony biełarusaŭ. Vidać, jana nam dziela čahości patrebnaja. Mabyć, my zmožam kanviertavać heta ŭ niešta. Jak sa złościu, ź jakoj ja taksama pracuju. My pavinny byli razzłavacca, kab adbylisia niejkija pieramieny, ja tak liču.
Mnie b chaciełasia, kab i dalej ja nikoli nie maryła pra toje, kab pražyć žyćcio niejak inakš: padziei zdarylisia, i ja b ničoha nie stała mianiać.
«NN»: Biełaruskaja milicyja bolš nie vychodziła z vami na kantakt paśla adnoj sproby?
MM: Apošni raz naŭprost dva hady tamu mnie pisali ŭ telehramie. Padajecca, što ciapier jany sprabujuć praz babulu da mianie dahrukacca. Albo heta jaje inicyjatyva, nie viedaju. Ale jana ŭžo niekalki razoŭ prapanoŭvała mnie pryjechać u Biełaruś, tamu što mianie niechta kliča: «Jany ŭsio tabie darujuć, usio budzie dobra. Ty prosta pavinna adkazać za svaje hraški».
«Nam usim treba trymać svajo zdaroŭje ŭ dobrym stanie — nam dyktatara pieražyć treba»
«NN»: Mieć biznes u Rasii paśla lutaha 2022 hoda — zaškvar?
MM: Heta składanaje pytańnie navat dla majoj siamji, tamu što moj były muž — adzin z členaŭ apiakunskaj rady ŭ niekamiercyjnym fondzie, i jany dapamahajuć chośpisam. Takija ludzi nie mohuć źjechać, jak my z vami, tamu što heta taksama pryvilej, ja liču. U mianie šmat dobrych znajomych u Biełarusi i Rasii, u kaho takoha pryvileju niama. Tamu ja nie liču, što ŭ pravie sudzić kahości, u kožnaha svajo žyćcio.
Ja nikomu nie pažadaju svajho šlachu. Kali zhadvać pieradaču «Razumniki i razumnicy», tam byli try ściežki zialonaha, žoŭtaha i čyrvonaha koleraŭ. Dyk voś ja vybrała čornuju.
Jana vielmi cikavaja, ale składanaja i patrabuje šmat resursaŭ. Dla mianie emihracyja padzialiła žyćcio na «da» i «paśla». Heta i pra ŭzrovień žyćcia i zarobku, jaki kratna ŭpaŭ u mianie. Ja žyła svajo najlepšaje žyćcio, i, kali b była bolš spakojnym čałaviekam, mahła kazać «usio nie tak adnaznačna», było b praściej.
U mianie biznesu ŭ Rasii z momantu majoj emihracyi ŭ 2021-m niama. Heta było b niebiaśpiečna. Adzinaje, ja pišu artykuły dla rasijskaha Forbes. Ale heta artykuły na temu hiendarnaj roŭnaści.
«NN»: Na čym trymajecca vaša apošniaja niervovaja kletka?
MM: Ja zrazumieła, što nie ŭnikalnaja. I što niama čaho advaročvać nos ad pracujučych instrumientaŭ. Pačała miedytavać, zajmacca sportam, pić šmat čystaj vady i krychu mienš ałkaholu.
Naładziła son, sustrakajusia rehularna ź siabrami, hulaju z dačkoj na śviežym pavietry i šmat abdymajusia. Nijakaj čaroŭnaj tabletki nie isnuje i zamiest taho, kab čakać idealny momant — možna jaho arhanizavać samastojna.
Nam usim treba trymać svajo zdaroŭje ŭ dobrym stanie — nam dyktatara pieražyć treba.
«NN»: Vy pisali, što chočacie pieravieźci vaš startap Safe Skills School — praktyčnyja kursy dla padletkaŭ — u Varšavu. Jak z hetym spravy?
MM: Sa startapam usio zaležyć ad majoj lehalizacyi, kali heta adbudziecca. My pierajechali ŭ Polšču z Hruzii jakraz dziela jaje: u maim pašparcie ŭžo skončylisia staronki.
Ahułam płanaŭ šmat, nie tolki sa startapam, ale i źviazanych z knižkami. Tak, u mianie budzie nadrukavany moj pieršy mastacki tvor. My robim novuju knižku kazak pra vialikich žančyn ź Biełarusi, na biełaruskaj movie. Mnie dastałasia Alena Aładava, zasłužanaja dziajačka mastactvaŭ, byłaja dyrektarka Nacyjanalnaha mastackaha muzieja.
Plus u hetym hodzie ja skončyła pracu nad svajoj novaj non-fikšn knihaj, dzie adkazvaju na pytańni mužčyn na temu hiendarnaj roŭnaści i fieminizmu. U płanach jašče niekalki knih. Taksama my chočam nadrukavać našy sučasnyja encykłapiedyi dla dziaŭčynak i chłopčykaŭ u Polščy, tamu što na heta jość zapyt ad biełarusaŭ. Kali buduć siły, pierakładziem ich na biełaruskuju i anhlijskuju movy.
«NN»: Vy ŭsio jašče ličycie, što, kab było bolš žančyn-prezidentak, u śviecie nie adbyvałasia b siońniašniaja žeść?
MM: Ja ŭ heta vieru.
Nie tak daŭno ja była na kanfierencyi pa nacyjanalnym adradžeńni, mianie paklikali ŭ panel z [Paŭłam] Łatuškam i inšymi mužčynami padyskutavać pra dziaržaŭny aparat u Biełarusi budučyni. Ja razvažała pra toje, što ŭ nas pavinna tam być minimum 40% žančyn, nijakaj demakratyi biez žančyn nie moža być. I ŭsie sa mnoj spračalisia, pakul adzin z hledačoŭ, darosły mužčyna, nie padniaŭsia zadać pytańnie.
Jon pačaŭ: «Ja liču, što ŭ Biełarusi nie pavinna być nijakaj hiendarnaj roŭnaści, jana nam nie patrebnaja». I ja ŭžo stała zakočvać vočy, ale tut jon praciahnuŭ: «Ja liču, što ŭ nas pavinna być hiendarnaja niaroŭnaść, usie pasady pavinny zaniać žančyny, tamu što pahladzicie, što mužčyny zrabili z našaj krainaj, treba addać našu krainu ŭ ruki žančyn».
My majem dokazy, što žančyny-prezidentki lepš dali rady vyklikam z tym ža kavidam. I ŭ nas niama nivodnaha daśledavańnia, jakoje b kazała, što žančyny — drennyja kiraŭnicy ci jany zališnie emacyjnyja dla kirujučych pasad. A jakija tady, prabačcie, mužčyny, što ładziać biaskoncyja vojny? Pahladzicie, što narabili vakoł emacyjnyja mužčyny.
Nam patrebnaja žančyna-prezidentka, kab my, narešcie, choć zmahli paraŭnać.
«Abažaju hetaje lavackaje dziarmo». Kavieryn nahavaryŭ u efiry takoje, što hledačy ŭ šoku
«Z zadavalnieńniem syhrała b Kaleśnikavu». Śviatłana Zielankoŭskaja — pra novyja roli, Michałka i toje, jak zavablivali viarnucca ŭ Biełaruś
«U Minsku za miesiac $1000 zarablaŭ na zdymkach». Intervju z Andrejem Tkačovym — pra žyćcio ŭ Kijevie, biełaruskich miedykaŭ, hanarary madeli i saramlivaść
Vučyłasia na nastaŭnicu biełaruskaj movy, stroiła pałkoŭnikaŭ. Šeść faktaŭ pra Volhu Čamadanavu, jakaja idzie na vybary19
Kamientary
na samoj spravie Biełaruś i tak kraina z adnoj z samych vialikich kolkaściaŭ žančyn va ŭładzie
dy pahladzicie na tyja ž vybarčyja kamisii - 90% žančyny, i da čaho heta pryviało?
u majoj škole z ŭsich čalcoŭ vybarčaj kamisii tolki dvoje nie padpisali falsifikavany pratakoł - fizruk i trudavik, usie žančyny padpisali