«Byvaje baluča». Nasta Roŭda — pra chiejt, ułasny styl i kamandu «TOK»
Stvaralnicy prajekta «TOK» bajalisia, što ŭ Biełarusi nie budzie z kim razmaŭlać u doŭhich intervju. Ale praz šeść hadoŭ jany zastajucca zapatrabavanymi. Viadoŭca i mieniedžarka prajekta Nasta Roŭda raskazała @bajmedia pra jaho kuchniu.
«Navošta rabić druhoha Dudzia?»
Čamu vy naohuł pačali stvarać «TOK» i pajšli ŭ Youtube?
— «TOK» źjaviŭsia ŭ 2018 hodzie. U toj čas Youtube tolki raźvivaŭsia ŭ Biełarusi. Nie było jašče raznastajnaści, da jakoj my ŭžo pryvykli. Na toj momant z takich prajektaŭ byli rasijskija.
Kaniešnie, tady nam zdavałasia: boža, z kim možna budzie havaryć u Biełarusi? U nas niama ludziej i na pieršy siezon, kaho my budziem zaprašać? Było šmat pytańniaŭ, strachu i vyklikaŭ. Tamu što na toj momant situacyja ŭ krainie i ŭ Youtube była inšaja. Zvyčki «jutubahladzieńnia» tolki pačynalisia ŭ ludziej. My byli adnymi ź pieršych, chto ryzyknuŭ i pajšoŭ heta rabić.
Kaniešnie, my atrymali kuču krytyki i chiejtu. Što Dudź užo jość, navošta rabić druhoha Dudzia. I my, kaniešnie, hetaha čakali. Navat u Rasii tady ŭ Dudzia nie było kankurentaŭ.
Užo paśla źjaviłasia kuča takoha kštałtu prajektaŭ. Svajoj vializnaj raznastajnaściu my dakazali, što intervju nie naležyć Dudziu. Heta žanr, šyroka papularny va ŭsim śviecie. I kožny žurnalist, jaki pačynaje rabić intervju, robić jaho pa-roznamu. Vielmi šmat zaležyć ad kamandy, jakaja rychtuje intervju, ad čałavieka, jaki pravodzić intervju, ad jaho tempieramientu, charaktaru, padychodaŭ i jašče bieźličy faktaraŭ.
U Biełarusi tady žyło 9 miljonaŭ. I, kaniešnie, dziŭna, što biełaruski Youtube faktyčna naležaŭ rasiejcam. I, naturalna, heta absalutna nienarmalna dla niezaležnaj krainy, u jakoj jość svaje hieroi, svaje prablemy, svaje pytańni, hladzieć na ŭsio praz pryzmu rasijskaha śvietapohladu. Tamu što jakim by kłasnym ni byŭ Dudź, jon zastajecca rasiejcam i dumaje pra Rasiju, a nie pra Biełaruś. I kali jon robić štości pra Biełaruś, to heta pohlad rasiejca na Biełaruś, spačuvańni biełarusam.
Jasna, što heta nie toje, jak by my chacieli, kab biełarusy hladzieli na samich siabie. Naša zadača — stvarać biełaruskich hierojaŭ, razmaŭlać ź biełarusami pra biełaruskija pytańni, biełaruskija prablemy, kab uzdymać toje, što važna dla nas.
Nu, i akazałasia, što heta było svoječasova. Tamu što prajekt isnuje šeść hadoŭ — i hieroi nie skančajucca. Bolš za toje, praz kolki hadoŭ cikavaść da Biełarusi vyrasła. Tamu što adbylisia vybary, 20‑ty hod, vybuch unutry hramadstva. I my stali vielmi zapatrabavanyja. Paśla źjaviŭsia Mikita Miełkazioraŭ. My bačym, što jość ahromnisty popyt na takoha kštałtu razmovy.
My nie možam dumać repartažami, filmami, śpiecprajektami, dzie nam treba jeździć pa Biełarusi. I voś taki farmat intelektualnych razmovaŭ pra važnyja pytańni realizabielny i mahčymy. Nam usim treba dumać, što z nami adbyvacca, refleksavać. I heta toje, čym my zajmajemsia ŭ hetym prajekcie.
«Dla Youtube važna pra što, a nie jak»
Jak vy vybirali tvar prajekta?
— Z tvaram prajekta było vielmi składana. U tym sensie, što ŭ nas niama nijakaj mocnaj škoły takoha kštałtu, u nas niama niezaležnaha telebačańnia. Tamu ŭsie sproby iści ŭ Youtube — heta šmat u čym pošuki ślapoha kacianiaci. My źviarnulisia da mocnych žurnalistaŭ, jakija ŭ nas byli. Pieršy siezon viała Adarja Huštyn. Z druhoha siezona ŭ kadr sieła ja. U pieršym ja była za kadram — mieniedžaram prajekta.
Z adnaho boku, važna, kab čałaviek nie bajaŭsia pracavać u kadry, kab razumieŭ, jak heta robicca. Inšaja sprava, što daloka nie kožny žurnalist u Biełarusi choča hetym zajmacca — być publičnym. Mnie dapamahło, što była viera kamandy ŭ mianie i prośba — na toj momant my nie znajšli nikoha inšaha.
A jak ty vučyłasia? Šukała «pracoŭny bok» tvaru? Čytała parady?
— Vielmi intuityŭna. My aryjentavalisia na prajekty, što byli, na pieršy siezon. Treba prosta šukać svoj ułasny styl, svaju ŭłasnuju padaču i nie imknucca być kimści inšym. Tamu hałoŭnaja parada — prosta šukać siabie. Zadača była — rassłabicca i dumać pra toje, jak zrabić kłasnuju hutarku, a nie pra toje, jak ty budzieš vyhladać.
U nas było razumieńnie, što Youtube — heta nie telebačańnie, u jaho niama takich standartaŭ. Jutubu nie treba madelnaja źniešnaść, supierpastaŭleny dyktarski hołas, supierpryčasanaść, hładkaść, tony tanalniku. Tut vielmi treba naturalnaść, ščyraść, adkrytaść, umieńnie zympravizavać, pakazać niejkuju emocyju, być žyvym čałaviekam. Heta cenicca najbolš. Tut važna pra što, a nie jak. Važna, kab unutry byli kłasnyja pasyły, kłasnyja sensy.
«Pamiž adnym apieratam i piaćciu ja vybieru adnaho»
Raskažy pra vašu kamandu, nakolki heta mahčyma.
— Asnoŭnaja častka pracy lažyć na mnie. Ja sama šukaju hierojaŭ, damaŭlajusia ź imi. U mianie niama mieniedžara, chto robić hetuju pracu za mianie. Sama šukaju łakacyju, sama vyrašaju, jak mnie apranacca. U mianie niama stylista i navat vizažysta. Ja sama rablu mejk-ap sabie i dapamahaju hierojam. Tak što heta vielmi aŭtanomnaja kamanda.
Ja liču, što va ŭsim hetym pracesie samaje hałoŭnaje — heta pradumvańnie pytańniaŭ. Voś tut ja karystajusia intelektualnym patencyjałam «Našaj Nivy». Nad hetym pracuje kamanda redaktaraŭ. Ja źbiraju ŭsich na mazhavy šturm, i my razam prydumlajem, pra što i jak my chočam havaryć z čałaviekam. Tamu nam udajecca amal što kožnuju hutarku rabić davoli hłybokaj i cikavaj. Paśla ja jašče z adnym dadatkovym vonkavym redaktaram adtočvaju farmuloŭki i dapisvaju śviežyja pytańni.
Kaniešnie, jość apieratar, jość mantažor. Mantažnyja listy apošni hod stvarała ja sama — sama adhladała siabie. Ale zaraz ja chaču delehavać hetuju pracu inšym redaktaram. Mnie zdajecca, budzie lepš, kali chtości zboku budzie redahavać mianie.
Mnie vielmi zručna pracavać z małoj kolkaściu ludziej. Pamiž adnym apierataram i piaćciu ja vybieru adnaho. Nie tolki tamu, što heta finansava vyhadna. Mnie praściej skaardynavać adnaho čałavieka, damovicca ź im, što nam treba, jak zdymać.
Čym bolš kamiernaja abstanoŭka ŭ intervju, tym lahčej čałavieku raskrycca. Tady stvarajecca ŭražańnie, što vy sam na sam razmaŭlajecie.
Vybar placoŭki — važny etap? Pra što varta padumać, vybirajučy placoŭku?
— Heta važna, tamu što karcinka važnaja. Samy dastupny varyjant — znajści fotastudyju. Ź inšaha boku, u fotastudyj vielmi časta niama dušy. Atrymlivajecca, što jany adnolkavyja, pustyja, niecikavyja. Kali jeść mahčymaść, to lepš šukać štości bolš nasyčanaje: niejkija halerei, kafe, atmaśfiernyja bary, biblijateki, muziei.
Mnohija z takich łakacyj nie zatočanyja ŭvohule pad intervju. «U nas tut svaje płany, i ŭvohule my pracujem pa hrafiku, i nam tam heta nie treba». A ź inšymi atrymlivajecca damaŭlacca.
U nas, naprykład, prajekt «padarožny», my možam zapisvacca ŭ roznych krainach. Kali heta kraina, dzie my nie viedajem miascovuju movu i tam usio doraha, jość składanaść z łakacyjami. Tamu treba zaŭždy pracavać nad imi. Kudy b vy ni chadzili, treba pryhladvacca, ci možna tut zdymać.
Ja kudy ni traplaju, maja pieršaja dumka: «Aha, a ci možna tut zdymać?» A kali ja skrolu Instagram: «O, prykolnaja fotka, a dzie heta źniata? Moža być, tam možna budzie pazdymać?»
«Try intervju za dzień — heta ździek»
Jakaja praca zastajecca za kadram?
— Zvyčajna vystaŭleńnie ŭsioj hetaj aparatury zajmaje ad hadziny da dvuch. Kali niama času, to my pavinny ŭkłaścisia ŭ hadzinu — i zadača apieratara, jak umudrycca ŭsio pastavić. Tak, mohuć być kasiaki: kryvavata staić, u ciabie tam niejki cień niepryhožy na tvary. Takija štuki vyłaziać rehularna. Z hetym treba źmirycca, kali ty pracuješ u takich ścipłych umovach.
Samo intervju moža doŭžycca try-čatyry hadziny. Samy karotki varyjant — dźvie. My apošnim časam praktykujem źmienu łakacyi ŭnutry intervju. Tamu treba jašče čas na pierastanoŭku rakursaŭ — nu, paŭhadziny, kali my možam, papić vady, patykacca ŭ telefonach, parazmaŭlać, pachadzić. I paśla ŭžo druhuju častku intervju zapisvać. I paśla paŭhadzinki — sabrać aparaturu paśla intervju. Apošnim časam dzieści šeść hadzin na ŭsio pra ŭsio.
Zaraz my robim bolš hruntoŭnyja razmovy i imkniemsia maksimalna pra ŭsio pahavaryć. U časy, kali my rabili karotkija viersii, moj rekord — zapis troch intervju ŭ dzień. Ale my skončyli ŭ 10 viečara i hałava była prosta nijakaja. Apieratar taksama byŭ vymatany.
My jašče zabyli batarejki ad kamiery ŭ pieršaj studyi, dzie zdymalisia. A heta vychodny dzień. My zvanili ŭ tuju studyju, a jany zakrylisia, kažuć, pryjazdžajcie ŭ paniadziełak. Apieratar biedny pajechaŭ dachaty brać zapasnyja kamiery. I heta ŭsio jašče zaciahnułasia, i my, napeŭna, startavali ŭ 8 viečara. Heta było epična.
Ja vyrašyła, što try intervju za dzień — heta ździek ź siabie, z apieratara. Emacyjna heta taksama šmat sił zabiraje. Pakul ja intervju nie zapisała, ja ŭvieś čas u napružańni. Ty pavinien zastavacca sabranym, dumać pra hieroja, pra temy, sačyć, kudy jon pavioŭ, dumać pra toje, što jašče možna spytać. Paśla intervju ja zvyčajna ŭžo vycisnuty limon.
«Časta pytajucca ŭ kamientarach, dzie ja apranajusia»
Jak ludzi staviacca da hrymu? Moža, chtości choča lepš u kadry vyhladać ci naadvarot, suprać?
— Nie, zvyčajna nijakich prablemaŭ niama. Kaliści ŭ Biełarusi ŭ nas byŭ vizažyst, jaki hrymiravaŭ ludziej dla intervju. Ale ŭ emihracyi heta vielmi doraha i finansava niemetazhodna. Pierad adjezdam ź Biełarusi vizažystka pakazała mnie ŭsio, što treba rabić, pendźliki, jakija treba kupić. My sabrali pakiet usiaho, što mnie treba.
Mužčynaŭ jana taksama hrymiravała — słoj tanalniku, tamu što — škoła cieleka. Na cieleku ŭsich hrymirujuć, vielmi mocna, niezaležna ad poła. Ja tak nie zaparvajusia z Youtube. Dla mužčyn dastatkova prosta prypudryć tvar, kab nie bliščaŭ u kamiery. Z žančynami składaniej, ale ŭ nas bolšać hieraiń sami dobra robiać mejk-ap, tamu ja zahadzia papiaredžvaju, što vizažysta ŭ nas niama.
Stylista ŭ nas niama, tamu što ja daviaraju sabie. Dla mianie šopinh — heta antystres. Mianie časta pytajucca ŭ kamientarach na Youtube, dzie ja apranajusia. Apošnim časam usie maje vobrazy — ź ciapier užo majho lubimaha brenda COS. U mienia zaraz prykładna ŭsio ŭ adnym styli — skłaŭsia harderob.
[Hierojam] absalutna parad nie daju. Tolki kali ja viedaju, što my zdymajemsia ŭ biełaj studyi, paprašu biełaje nie apranać. Ci naadvarot.
Ja starajusia padhadać, kab adekvatna hladziecca pobač z čałaviekam. Kali ja viedaju, što čałaviek budzie apranacca prosta, tamu što ŭ jaho taki styl, to ja taksama nie chaču vypiendryvacca — špilki, niejkija hłamurnyja błuzki. Kali ŭ nas ciažkaja razmova, ja budu staracca nie vyhladać jak viesiołka.
«Budzie stralać ci proźvišča, ci niejkaja ŭnikalnaja tema»
Što budzie ź videa paśla zapisu? Jak heta rezać? Kolki pradukta zastajecca pa vyniku?
— Niejkaj zadačy pierada mnoj nie staić. Naprykład, pakinuć paŭtary hadziny. Treba pakinuć usio, što cikava, i vyrazać usio, što nie cikava. I heta zaležyć ad hieroja. Chtości havoryć čysta, asabliva vykładčyki ŭniviersitetaŭ, palitołahi, analityki, chto pracuje jazykom. Hetyja ludzi — lohkija hieroi dla redaktury.
Kaniešnie, vielmi šmat hierojaŭ, dla kaho heta nie źjaŭlajecca prafiesijaj. Ludziam moža być składana, kali heta vielmi doŭhaja razmova i treba vielmi ŭzvažliva, chutka na ŭsio adkazvać biez padrychtoŭki — my nie dasyłajem pytańni na ahlad.
My starajemsia, kab čałaviek vyhladaŭ maksimalna dobra. My vyrazajem ahavorki, paŭzy, paŭtory. Vyrazacca moža ad 5 da 50 pracentaŭ. Heta zaležyć tolki ad taho, ci ŭdałosia mnie vyciahnuć štości cikavaje, novaje, admietnaje.
Jak vy vybirajecie hierojaŭ?
— My aryjentujemsia na toje, što my viedajem, publikujučy kožny dzień naviny dla biełarusaŭ na «Našaj Nivie». My hladzim, chto ludziam cikavy, što ludziam cikava, i z hetaha sychodzim u vybary hierojaŭ i temaŭ. Taksama źviartajem uvahu, chto hladzić prajekt i sprabujem sabie ŭjavić, chto jašče moža być im cikavy.
Kaniešnie, nam važna, kab čałaviek byŭ paznavalny albo ź cikavaj unikalnaj historyjaj. Tut moža być dva varyjanty: budzie stralać ci proźvišča, ci niejkaja ŭnikalnaja tema, historyja, štości, što praciahnie šyrokuju aŭdytoryju.
«Dla hledačoŭ ty člen siamji»
Aŭdytoryja «Našaj Nivy» i «TOK» pierasiakajucca?
— Mnie ciažka skazać. Kaniešnie, u niejkaj stupieni jany pierasiakajucca. Ja viedaju tych, chto i hladzić «TOK», i čytaje «NN». Ale sam pa sabie Youtube — heta absalutna inšaja prastora. Ahromnistaja kolkaść tych, chto hladzić Youtube, nie čytaje sajty. I my heta bačym pa tym, što pramyja pierachody z sajta, z Telegram — mizernyja. Aŭdytoryja znachodzić prajekt praz Youtube, a nie praź źniešnija płatformy.
Jak vy vyvučajecie aŭdytoryju?
— Unutranyja mietryki i tyja vodhuki, jakija ja atrymlivaju ad hledačoŭ. Vielmi mnohija padychodziać da mianie i kažuć, što «ja hladžu, a mnie toje padabajecca». I heta vielmi važna. Časam absalutna nieznajomyja ludzi, na vulicy, u kramie da mianie padychodzili i kazali, što «ja hladžu, oč prykolna».
Ja złaviła siabie na dumcy, što kali da mianie padychodziać ludzi, jakija hladziać moj prajekt, jany sa mnoj zahavorvajuć tak, nibyta my ŭžo daŭno znajomyja.
To-bok pakolki ty čałaviek ź cielika, to ŭ ludziej, katoryja ciabie słuchajuć, stvarajecca adčuvańnie, što jany ciabie ŭžo dobra viedajuć. Jany ciabie rehularna bačać, ty dla ich člen siamji! Jany ciabie doma na cieliku ŭklučajuć, i ty tam im doma, u ich damašniaj abstanoŭcy štości viaščaješ. Jość adčuvańnie takoj voś blizkaści.
Ja pram kajfuju ad hetaha adčuvańnia, što niama voś hetaha barjera, jaki zvyčajny jość ź nieznajomymi ludźmi. Možna šmat cikavych rečaŭ pačuć, pra žyćcio pahavaryć.
I vy ŭ kamientarach u Youtube aktyŭna pierapisvajeciesia z kamientatarami.
— Ja ŭsie kamientary pračytvaju. Albo staŭlu łajki tam, dzie nieabaviazkova adkazvać, albo adkazvaju tam, dzie treba adkazać. Mnie heta taksama vielmi važna, tamu što ja chaču adčuvać fidbek. Ja refleksuju. Kali čałaviek štości piša pra padumać mnie, prajektu, pra hieroja, pra tematyku, ja heta prymaju da viedama. Usio ž taki my heta robim nie dla siabie, my heta robim dla ludziej, jakija hladziać hety prajekt.
Ci šmat admoŭ ad hierojaŭ?
— Vielmi šmat. Nu, heta naturalna. Jakija plusy čałavieku iści ŭ prajekt? My za hutarki nie płacim — finansavaj vyhady nul. Mahčymaść vykazacca? Heta važnaja reč. Ale ŭ ciapierašniaj situacyi ludzi nie asabliva harać žadańniem vykazvacca. Tamu achvotnych mała. Zvyčajna mnohija hatovy havaryć z tych, chto vyjazdžaje, kamu jość čym padzialicca, u kaho jakija emocyi. Budziem spadziavacca, što budzie stanavicca bolš ludziej, chto hatovy havaryć.
«Na sajcie pracujuć samadastatkovyja publikacyi»
U vas jość TikTok, Instagram «TOK». Heta asobnyja pradukty ci sposaby prasoŭvać Youtube?
— Heta sposaby być papularnymi. Paznavalnaść brenda važnaja, i navat kali čałaviek vypadkova pabačyć adnu cytatu na miesiac dvuchchvilinnuju, i pabačyć, što heta my zrabili, na padkorcy ŭ jaho heta zastaniecca.
Navat kali jon nie pryjdzie na Youtube, kavałački, jakija my vyrazajem, samadastatkovyja. Kali čałavieku heta padsunuła, jon heta pahladzieŭ, moža być, jon pra heta parefleksuje. Tut adny plusy. Tym bolš, što heta asabliva ničoha nie vymahaje, biarecca toj kantent, jaki my ŭžo nazdymali, i režacca.
I, jak ty skazała, publikacyi na sajcie kiepska pracujuć dla pierachodu?
— Ja mieła na ŭvazie link «Vyjšaŭ novy «TOK», idzicie, pahladzicie». A na sajcie pracujuć samadastatkovyja publikacyi. Kali niejkija cikavyja kavałki redaktary zabirajuć, rasšyfroŭvajuć, staviać na sajt samadastatkovymi artykułami. I možna sabrać jašče kuču prahladaŭ prosta na samadastatkovych uryŭkach. Tamu što aŭdytoryja roznaja. Kamuści praściej chutka za 30 siekund pračytać niejkuju dumku, jakuju čałaviek danios praz «TOK».
Mnohija ludzi nie majuć stolki času hladzieć Youtube. Bolš za toje, my kankurujem ź miljonami prajektaŭ u Youtube, z Netflix, ź plejstejšenam… Z moram inšych spraŭ, jašče dom, siamja, praca. Tamu kali čałaviek znajšoŭ čas pahladzieć — ura-ura-ura.
«My ŭkładali kuču fizičnych resursaŭ u toje, što nie prynosić efiektu»
Raz na tydni — heta aptymalnaja pieryjadyčnaść?
— U Youtube chaciełasia b bolš. Pieryjadyčnaść [zaraz TOK vychodzić 1—3 razy na miesiac — BAŽ] sychodziła z taho, što mahčyma fizična i z najaŭnaści hierojaŭ. Kožny tydzień — składana, tamu što patrebny hieroi. I sama sychodziła z taho, što mahčyma fizična i z najaŭnaści hierojaŭ. Kožny tydzień — składana, tamu što patrebny hieroi. I sam praces vyrabu intervju zajmaje ŭ lepšym vypadku tydzień.
Darečy, u jaki dzień vy vychodzicie?
— U niadzielu. My abrali niadzielu, kab bolšaja kolkaść ludziej mieła mahčymaść vydatkavać dźvie hadziny na prahlad intervju. Mienavita ranica, kali ty ŭ vychadny dzień pračynaješsia, valaješsia ŭ łožku da 12, ale nie śpiš, možna ŭžo štości fonam uklučyć. Heta pavolny farmat — tamu vychadnoha dnia.
Z apošniaha: ja była ŭpeŭniena, što heta afihiennaje intervju — ź Dzimam Łukšam. Intervju strašna zachiejcili, asabliva pieršuju častku, dzie jon raspaviadaje pra pracu na BT u «Zona X». I atrymlivacca, što z‑za taho, što jon havoryć, ludzi nie chacieli stavić jamu łajki, tamu što jon apisvaje piersanažaŭ BT, ministra infarmacyi Markava, siamju Ejsmantaŭ.
Bolš za toje, jany jašče chiejcili sam fakt, što pra heta ŭsio havorycca. Dla mianie heta było niečakana, tamu što heta ŭnikalnaja mahčymaść pahavaryć z čałaviekam, jaki doŭhi čas znachodziŭsia ŭnutry sistemy i zrazumieć jaho myśleńnie, staŭleńnie da hetych ludziej, zrazumieć niejkija ŭnutranyja insajdy, pra jakija jašče nichto nie razkazvaŭ.
Mnie zdavałasia — i dahetul tak liču, — što heta vialikaja ŭdača, što jon mienavita «TOK» daŭ intervju, što jon raskryŭsia, što jon nie pabajaŭsia. Ale ja pieražyvaju za jaho, što ahromnistuju kuču chiejtu atrymała intervju. Heta adzinaje intervju, jakoje stolki chiejtu atrymała.
Ja dumaju, što jamu taksama baluča. Čałaviek adsiadzieŭ, vyjšaŭ, i na jaho jašče zaraz paliłasia kuča haŭna. Ale heta taksama pra toje, čaho choča aŭdytoryja. Ja paśla vielmi doŭha razvažała sama z saboj, što aŭdytoryja zaraz, jak ja baču, choča aŭtarytetnych ludziej dla siabie — kaho jana ličyć aŭtarytetami, takimi maralnymi aryjencirami, jakija kłasna havorać, jakija danosiać śviežyja dumki, jakija nie bajacca.
Z takich, chto byŭ supierpazityŭna ŭspryniaty: Alaksandr Milinkievič. Milinkieviča ludzi słuchali b, napeŭna, kožny tydzień. Tam jaho prosta ŭźnieśli. Sam Milinkievič paśla mnie pisaŭ, što jon u šoku, što, napeŭna, u jaho hetaje intervju adzinaje, jakoje tak šyroka razyjšłosia.
Jašče adzin cikavy kiejs, jakim ja była vielmi-vielmi ŭściešana — heta intervju z Rozaj Turarbiekavaj. Tamu što heta było pieršaje partretnaje intervju. Akazałasia, što litaralna apošni hod-dva Roza ŭžo napracavała aŭdytoryju svaich «fanataŭ». I heta intervju akurat stała adkryćciom. Dla mnohich jaje historyja była nieviadomaja. Jana ŭžo skłałasia jak ekśpiert, jak publičny analityk, a voś jak asobu jaje mała chto viedaŭ. I dziakujučy «TOKU» jana raskryłasia i dla aŭdytoryi, i dla publiki. I taksama kuča zachoplenych vodhukaŭ, ahromnistaja daŭžynia prahladu.
Pra hierojaŭ — zrazumieła, a jość ličby, na jakija vy aryjentujeciesia?
— Niama takoha. Ja mahu skazać, što kali videa źbiraje 100 tysiač prahladaŭ — heta top. «Sotka» — toje, da čaho my imkniemsia. Bolš za 100 tysiač — supier.
«Ludzi sami raskazvajuć vielmi mnohaje, a ja im nie zaminaju»
U čym vaša ŭnikalnaja handlovaja prapanova? Čamu vas pavinny hladziać?
— Toje, što mnie pisali ludzi, jakija hladziać prajekt: im padabajecca, što ŭ hetych intervju mała mianie i mnoha hieroja. Prafiesar univiersiteta da mianie padyjšła i kaža: «Ja kali słuchaju vašyja intervju, adčuvańnie, što vy ž ničoha nie robicie, a ludzi vam usio sami raskazvajuć. Jak vam tak udajecca?».
Maja fiška — što časta ludzi sami raskazvajuć vielmi mnohaje, a ja im nie zaminaju raskazać ich viersiju. Ja viedaju, što ŭ žurnalistycy taksama vielmi cenicca siarod inšych, kali žurnalist atakuje. Heta ličycca top-žurnalistykaj — što ty ŭmieješ napadać, padkołvać, padściobvać, čaplać, tykać nosam u toje, što čałaviek skazaŭ, takaja ahresiŭnaja maniera. Ja razumieju čamu. Heta składana, heta maralna, napeŭna, niaprosta. Heta cikava hladzieć — takija dueli atrymlivajucca žurnalista z hierojem.
Mnie ŭ takim styli było b niekamfortna. Moj styl absalutna inšy. Ja — miakki čałaviek. Bolš za toje, ja razumieju: chto ŭ našaj situacyi budzie hatovy prychodzić u prajekt, kali aproč taho, što ty pavinien raskrycca, ty jašče prychodziš i ciabie źmiešvajuć z haŭnom i pakazvajuć u samym niepryjemnym śviatle? Plus heta nazaŭždy zastaniecca ŭ historyi Youtube i ty nazaŭždy zastaniešsia takim u pamiaci mnohich ludziej.
Mnie zdajecca, što hety žanr patrebny i jon pravilny, ale heta chutčej žanr dla svabodnaha śvietu, kali jość svabodnaja inform-prastora i ludzi nie ryzykujuć mnohim, kali havorać z taboj.
Ja dumaju, što zadača «TOKA» zaraz — raskryvać ludziej, a nie źniščać. Mnie zdajecca, niama ničoha zahannaha ŭ tym, kab danieści pazicyju čałavieka. I kali pazicyja čałavieka nie supadaje z majoj, heta narmalna. Mnie važna pakazać, jak dumaje čałaviek, navat kali heta niepapularnaja dumka.
Ci praŭda, što doŭhija farmaty — heta nieefiektyŭna i praściej zrabić 50 ciktokaŭ, čym vialikaje videa?
— Heta efiektyŭna, tamu što płatformy roznyja, zvyčki spažyvańnia roznyja. Tyja, chto hladzić Youtube, mohuć nie hladzieć TikTok i naadvarot. Youtube — dla doŭhich razvažlivych prajektaŭ. Tam farmirujecca łajalnaja pastajannaja aŭdytoryja. Heta toje, što ty nie spažyvaješ na chadu — nie spažyvaješ kožnyja dźvie siekundy ŭ niejkim patoku infarmacyi nieŭśviadomlena.
U našym rehijonie nie papularnyja padkasty, i mnohija słuchajuć Youtube jak padkast. Heta taksama ok — pra takoje spakojnaje spažyvańnie. Kali ty možaš rabić niejkuju nieintelektualnuju rabotu, nu, kštałtu, smažyć jaječniu, paralelna tvoj mozh zaniaty niejkim karysnym dziejańniem. Bo kali my pačniem žyć paŭtarachvilinnymi intervju… U takim myśleńni ty nie možaš skancentravacca na čymści, padumać, parazvažać. Heta jak jeści na chadu — taksama ok, ale adroznaje.
Jak ty dumaješ, ci jašče nie pozna iści ŭ vialikija videa, iści ŭ Youtube?
— Adnaznačna jašče nie pozna. Tolki prablema, što treba štości cikavaje prapanavać.
Prablema biełaruskich prajektaŭ zaraz, što my chodzim pa adnych i tych ža hierojach. I asabliva nie prydumlajem novych farmataŭ.
Mnie padabajecca biełaruski prajekt «O(b)suždajem», tamu što jany vyjšli z absalutna novym farmatam, novym padychodam. I tak kłasna z dušoj heta ŭsio robiać. Kali buduć źjaŭlacca novyja «O(b)suždajem», kali ludzi niečym harać i mohuć z hetaha rabić kłasny pradukt, heta supier.
Parady ad Nasty Roŭdy dla tych, chto pačynaje prajekt
- Nie šukajcie čałavieka pad prajekt, idzicie ad asoby.
- Rabicie toje, što vam padabajecca rabić, a nie toje, što «treba».
- Pracujcie nad saboj, kab być cikavym čałaviekam i surazmoŭcam.
Łukašenka choča, kab kiraŭniki rajvykankamaŭ pryznačali i dyrektaraŭ pryvatnych struktur16
Kamientary
A intervju svaje mety vykanali jak treba - mety ž raskryć asobu.
Nie "vaŭ!", nie biaskoncyja praroctvy palitołahaŭ, a ščyryja ŭdumlivyja razmovy z razumnymi vynikovymi ludźmi siońnia majuć nadzvyčajnuju kaštoŭnaść. Takoha kantentu mała, bo razumnaja razmova nie kožnamu pad siłu. Vy heta možacie. Zroblenaje vami maje vartaść i sens.
P. S. make-up supier!