Культура

Даследчыкі адшукалі, як насамрэч выглядала слуцкая персіярня, на якой выраблялі знакамітыя паясы

Раней за будынак персіярні памылкова прымалі зусім іншы будынак, які размяшчаўся недалёка. Але выгляд сапраўднага будынка захаваўся дзякуючы планам расійскіх уладаў перабудаваць яго на казарму.

Месца размяшчэння будынка персіярні на плане горада і яго галоўны фасад. З кнігі «Маджарскія: армянскі род у гісторыі Беларусі».

Даследчыкам удалося адшукаць выяву Слуцкай персіярні 1797 года пры падрыхтоўцы фундаментальнай манаграфіі пра стваральнікаў мануфактуры «Маджарскія: армянскі род у гісторыі Беларусі».

Памылка пайшла ад кнігі «Нашы касцёлы. Мінская архідыяцэзія», апублікаванай у 1913 годзе ксяндзом і гісторыкам Юзафатам Жыскарам, дзе было змешчана фота двухпавярховага мураванага будынку ў Слуцку, падпісанага як «былая фабрыка літых паясоў».

Камяніца бібліятэкі Слуцкага езуіцкага калегіума, які прымалі за будынак персіярні. 

Але, як даводзяць даследчыкі, у слуцкіх персіяраў ніколі не было мураваных будынкаў. Ксёндз Жыскар, відавочна, не збіраўся ўводзіць у зман чытачоў, а проста зафіксаваў гарадскую легенду, якая бытавала ў Слуцку на мяжы XIX і XX стагоддзяў. Мураваны двухпавярховы будынак сапраўды знаходзіўся побач з месцам колішняй персіярні, але быў будынкам бібліятэкі былога езуіцкага калегіума. У калегіуме ў канцы 1760-х з усёй верагоднасцю вучыўся Лявон Маджарскі, сын заснавальніка слуцкай мануфактуры і яе будучы кіраўнік. 

Фрагмент плана горада 1792 года. Пад лічбай 5 — бібліятэка езуіцкага калегіума, пад лічбай 9 — слуцкая персіярня. З кнігі «Слуцк на старых планах»

Як вядома, фабрыка з 1760-х гадоў размяшчалася ў былых казармах гранд-мушкецёраў, двух характэрных выцягнутых будынках, адлюстраваных на многіх планах горада. Пасля смерці Караля Станіслава Радзівіла ў 1790 годзе і пераходу Слуцка пад уладу Расійскай імперыі ў 1793 персіярня пачала занепадаць. 

У канцы 1790-х гадоў з'явіўся праект пераабсталявання часткі будынкаў пад казармы Нізоўскага пяхотнага палка расійскай імператарскай арміі. Праект пераабсталявання («Квартал, где ныне назначается выстроіть казармы для одного баталіона Нізовскаго полку, і где состоят ветхіе князя Радівіла шёлковые фабрікі»), складзены ў 1797 годзе мінскім губернскім архітэктарам Фёдарам Крамерам, так і не быў рэалізаваны на практыцы, але дзякуючы яму захаваўся выгляд будынка, важнага для беларускай гісторыі.

Слуцкая міні-ЦЭЦ на месцы колішняга езуіцкага калегіума і мануфактуры паясоў. Фота: Мінскэнерга

Сёння на тэрыторыі былой персіярні і езуіцкага калегіума не засталося ніводнага гістарычнага будынка — на іх месцы за савецкім часам пабудаваная міні-ЦЭЦ № 2. 

«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны

ПАДТРЫМАЦЬ

Каментары

Стала вядома, чаму пераможца беларускага адбору «Міс Сусвет» не едзе на конкурс. Яна знайшлася ў СІЗА8

Стала вядома, чаму пераможца беларускага адбору «Міс Сусвет» не едзе на конкурс. Яна знайшлася ў СІЗА

Усе навіны →
Усе навіны

Шольц сазваніўся з Пуціным — дэталі размовы9

Стала вядома, якія дні будуць выходнымі на Новы год

21-гадовую беларуску згвалцілі ў адным з рэстаранаў Санкт-Пецярбурга. Яна ў бальніцы46

Пасажыры селі ў новыя аўтобусы МАЗ у Віцебску і «перанесліся» ва Уфу. Як так выйшла?6

Стрыжак: У новай атацы ў полі зроку сілавікоў некалькі сотняў чалавек1

У Санкт-Пецярбургу ваенкам з жонкай адпраўлялі на фронт «мёртвыя душы», а грошы пакідалі сабе1

У Польшчы арыштавалі кіроўцу аўтобуса «Гомель — Уроцлаў», які з'ехаў у кювет

У Беларусі могуць зрабіць бясплатнай і другую спробу ЭКА

Улады Абхазіі маюць намер адклікаць інвестыцыйнае пагадненне з РФ. Пратэстоўцы ўжо ўварваліся ў будынак парламента3

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Стала вядома, чаму пераможца беларускага адбору «Міс Сусвет» не едзе на конкурс. Яна знайшлася ў СІЗА8

Стала вядома, чаму пераможца беларускага адбору «Міс Сусвет» не едзе на конкурс. Яна знайшлася ў СІЗА

Галоўнае
Усе навіны →