Kultura

Nobeleŭskuju premiju miru atrymaŭ Marci Achcisaary

Premija jamu «dajecca za tryccacihadovuju dziejnaść pa ŭrehulavańni kanfliktaŭ u roznych krainach śvietu». Achcisaary miryŭ Namibiju i PAR, Indaneziju i ruch Ačechu, raźviazvaŭ kanflikty pamiž IRA i Brytanijaj, u Bośnii, Kosava. U 1994-2000 hh. jon byŭ prezydentam Finlandyi.

Premija jamu dajecca za tryccacihadovuju dziejnaść pa ŭrehulavańni kanfliktaŭ u roznych krainach śvietu. Achcisaary miryŭ Namibiju i PAR, Indaneziju i separatyscki ruch Ačech, raźviazvaŭ kanflikty pamiž IRA i Brytanijaj, pracavaŭ u Bośnii j Kosava, byŭ prezydentam Finlandyi.

Pra heta siońnia abviaścili ŭ Osła a 12-j pavodle mienskaha času. Premija budzie ŭračysta ŭručana ŭ śniežni, u stalicy Narvehii.

* * *

Marci Ojva Kalevi Achcisaary (Martti Oiva Kalevi Ahtisaari) naradziŭsia 23 červienia 1937 h. u karelskim horadzie Vijpury, što tady byŭ u składzie Finlandyi (ad 1940 h. heta Vybarh, Rasieja).

Z 1965 h. jon staŭ pracavać u adździele pa akazańni dapamohi krainam treciaha śvietu MZS Finlandyi.

U 1973 h. Marci Achcisaary byŭ pryznačany nadzvyčajnym i paŭnamocnym pasłom u Tanzanii, a ŭ 1975 h. uznačaliŭ, pa sumiaščalnictvie, finlandzkuju dypmisiju ŭ Zambii, Samali, Mazambiku.

U 1977—1984 hh. upaŭnavažany AAN pa vyrašeńni kanfliktu ŭ Namibii.

U 1984 h. viarnuŭsia ŭ Finlandyju, pracavaŭ u Ministerstvie zamiežnych spraŭ.

U 1987 h. Achcisaary staŭ namieśnikam hieneralnaha sakratara AAN pa haspadarčych i administracyjnych pytańniach. U 1989—1990 hh. kiravaŭ u Namibii UNTAG (United Nations Transition Assistance Group) – vaśmitysiačnym vajennym i cyvilnym kantynhientam AAN, jaki zajmaŭsia padrychtoŭkaj demakratyčnych vybaraŭ.

Z 1991 h. – ministar zamiežnych Finlandyi. U 1992—1993 hh – staršynia rabočaj hrupy pa ŭrehulavańni kanfliktu ŭ Bośnii.

U 1994—2000 hadach prezydent Finlandyi.

Uviesnu 1999 hodu staŭ adnym z pasiarednikaŭ padčas vajny ŭ Juhasłavii, prapanavaŭ tady mirny plan vyrašeńnia kanłfiktu ŭ Kosava, ź jakim pahadziŭsia Białhrad.

U 2000 h. zasnavaŭ niaŭradavuju arhanizacyju "Inicyjatyva pa pieraadoleńni kryzysaŭ».

U 2000-2001 hadach inspektavaŭ składy ŭzbrajeńnia Irłdiandzkaj respublikanskaj armii.

U 2005 hodzie pry pasiarednictvie Achcisaary byŭ padpisany mirny dahavor, jaki pakłaŭ kaniec tryccacihadovaj vajnie pamiž uradam Indanezii i separatysckim rucham u pravincyi Ačech.

U 2005 h. pryznačany specyjalnym pasłańnikam hieneralnaha sakratara AAN pa kiravaŭnictvie pracesam vyznačeńnia budučyni Kosava.

U 2007 hodzie padrychtavaŭ plan mirnaha urehulavańnia kanfliktu, jaki praz pazycyiju Rasiei i Kitaju byŭ adkinuty AAN.

Achcisaary žanaty, maje syna.

Kamientary

Sudziać hiendyrektara BiełAZa. Pahražaje da 15 hadoŭ

Sudziać hiendyrektara BiełAZa. Pahražaje da 15 hadoŭ

Usie naviny →
Usie naviny

Biełaruśkalij padaŭ u sud na litoŭskija ŭłady z-za sankcyj3

Lidaram pa spažyvańni trafiku ŭ Biełarusi źjaŭlajecca čaćvier4

Padaraželi papularnyja kredyty na žyllo

Manašak Śviata-Jelisaviecinskaha manastyra prahnali z kirmašu ŭ Polščy45

Tramp paabiacaŭ «žorstkuju raspłatu» CHAMAS, kali izrailskija zakładniki nie buduć adpuščanyja da ŭstupleńnia jaho na pasadu2

Abvinavačańnie ŭ atručvańni čaćviarych dziaciej u Krasnajarskim krai vystavili ich baćku2

Ustanavili taryfy na płatny pryjom daktarami3

«Budzie dvojeŭładździe: Zurabišvili pasprabuje pierapadparadkavać sabie dziaržaparat». Jakija pierśpiektyvy pratestaŭ u Hruzii3

Stylnaja karejanka, što skaryła sercy hledačoŭ Alimpijady, trapiła ŭ śpis «100 žančyn 2024 hoda»

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Sudziać hiendyrektara BiełAZa. Pahražaje da 15 hadoŭ

Sudziać hiendyrektara BiełAZa. Pahražaje da 15 hadoŭ

Hałoŭnaje
Usie naviny →