Biełarus u ZŠA śpieŭ pieśniu NaviBand i staŭ zorkaj tyktoka. Chto hety chłopiec?
Siarhiej Uljanaŭ ź Minska staŭ zorkaj tyktoka paśla taho, jak praśpiavaŭ u Łos-Andželesie pieśniu «Historyja majho žyćcia» NaviBand. Zrabiŭ jon heta dla błohierki Sixthreezerobicycles, jakaja jeździć pa horadzie na trycykle z ustalavanaj na ruli hukavoj kałonkaj i prapanuje minakam praśpiavać lubuju pieśniu za nievialikuju ŭznaharodu. Videa chutka nabrała 230 tysiač prahladaŭ.
Sam Siarhiej kaža, što heta krychu kryŭdna: treba źniacca ŭ niejkim dziŭnym videa, kab atrymać uvahu. Ale sam mužčyna viadzie błoh, dzie raspaviadaje ab bolš surjoznych rečach i dzielicca svaim vopytam. A padzialicca jamu nasamreč jość čym. Jon pryjechaŭ pracavać va Ukrainu za dva tydni da pačatku vajny, potym vyjechaŭ u Turcyju praz Rumyniju, adtul palacieŭ u Mieksiku i tolki z adzinaccataj sproby prajšoŭ miažu ZŠA, dzie paprasiŭ prytułku — i amal miesiac pravioŭ u turmie dla mihrantaŭ. Ciapier Siarhiej buduje novaje žyćcio ŭ novaj krainie i maryć ab tym, kab stać akcioram u Halivudzie.
U Biełarusi jon pracavaŭ u śfiery markietynhu i adnačasova zajmaŭsia tvorčaściu: zdymaŭsia ŭ rekłamie, zapisvaŭ pieśni. Jak šmat chto z artystaŭ, sprabavaŭ prasoŭvacca i ŭ Rasii — u 2016 hodzie viadučy muzyčny kanał Russian MusicBox uziaŭ u ratacyju jaho klip na pieśniu «Byvaj.by». Heta byŭ pieršy vypadak u historyi kanała, kali ŭ efiry pačała hučać biełaruskaja mova.
— U 2020 hodzie ja braŭ udzieł u pratestach u Biełarusi i potym navat napisaŭ pieśniu pra heta. Paśla taho jak dvuch maich siabroŭ zatrymali, pačaŭ dumać ab tym, kab źjechać z krainy, bo razumieŭ, što zastavacca niebiaśpiečna. Mianie vielmi ŭraziŭ kiejs ź Mikałajem Bredzielevym, jaki pracavaŭ u A1 — jaho zatrymaŭ HUBAZiK i prymusiŭ raspaviadać ab svajoj aryjentacyi na kamieru. Ja nie chacieŭ apynucca na jaho miescy.
Siarhiej znajšoŭ pracu va Ukrainie i za dva tydni da pačatku vajny pierajechaŭ u Pałtavu. Hrošy na pieršy čas jamu pazyčyła siastra. A potym zdaryłasia 24 lutaha.
− Ja pračnuŭsia rana z-za vybuchaŭ. Vyjšaŭ na vulicu i pabačyŭ sapraŭdny apakalipsis: ludzi ŭ panicy pakavali rečy ŭ mašyny, taksi vyklikać było niemahčyma… Ja nie viedaŭ, što rabić — źjazdžać ci nie? Ci zvolniać mianie z pracy, kali ja źjedu? Hrošaj amal nie zastavałasia — ja ž patraciŭsia, kab uładkavacca na novym miescy, a pieršy zarobak nie paśpieŭ atrymać. U vyniku na pracy Siarhieja skazali, što tyja, chto choča, mohuć źjechać. Jon pačaŭ šukać varyjanty i znajšoŭ u internecie kvitki na samalot Adesa-Antalija. Na aŭtobusie praz Kijeŭ jon dabraŭsia da Adesy. Pierš za ŭsio pabieh hladzieć, ci pracuje aeraport — toj byŭ začynieny.
Tady Siarhiej vyrašyŭ źjechać na maršrutcy ŭ Rumyniju — kiroŭca patrabavaŭ 100 jeŭra za miesca (i apłatu byŭ zhodny brać tolki ŭ hetaj valucie).
— Razam sa mnoj jechała šmat ukrainskich mužčyn. Jany pytalisia: «A ty jak płanuješ vyjechać za miažu?». I mnie było tak soramna kazać, što ja biełarus, bo ja moh źjechać, a jany — nie. Na pamiežnym kantroli byli sapraŭdnyja dramy: žančynu ź dziećmi prapuskajuć, jaje muža — nie, usie płačuć. Nievynosna baluča na heta hladzieć. Ja razumieŭ, što mnie z-za nacyjanalnaści prajści miažu budzie składana. Mianie pratrymali piać hadzin — vyvučali źmieściva telefona, dvuch kampjutaraŭ. Potym znajšli majo zaprašeńnie na pracu va Ukrainu, damovu, pa jakoj moj pracadaŭca zdymaŭ dla mianie kvateru. Skazali: «Nu, značyć, nie ahient» i prapuścili. Dalej ja sieŭ na parom da Rumynii.
Nie biez pryhod Siarhiej zmoh vylecieć u Turcyju.
— Dva miesiacy ja zajmaŭsia tym, što manitoryŭ infarmacyju ŭ roznych telehram-kanałach (u tym liku i biełaruskich), kab dapamahčy kampanii raspracoŭvać łahistyčnyja maršruty: jana zajmałasia pastaŭkami tavaraŭ u kramy i treba było zrabić tak, kab fury z tavarami ŭ vyniku dajechali da ludziej. U kampanii navat havaryli, što my zmahajemsia na ekanamičnym froncie.
Ale pytańnie z hrašyma nie stračvała aktualnaści. Ukrainskuju kartku biełarusu zabłakiravali, a na novuju tureckuju pracadaŭca nie moh pieravodzić zarpłatu, bo mižnarodnyja pieravody z Ukrainy taksama byli zabaronienyja, kab pieraškodzić adtoku hrošaj z krainy. U vyniku vyjście znajšli, ale zarobak Siarhiej atrymlivaŭ maleńkimi častkami na praciahu davoli vialikaha pieryjadu času — apošniuju častku atrymaŭ, užo kali znachodziŭsia u ZŠA.
Siarhiej pačaŭ dumać, u jakoj krainie jon zmoža žyć — u Biełaruś viartacca było niebiaśpiečna. Siarhiej hiej, tamu, vybirajučy budučyniu, jon dumaŭ pra toje, što choča žyć u krainie, dzie jamu nie treba budzie chavać aryjentacyju.
— Jašče ŭ 2010 hodzie maje siabry paprasili prytułak u ZŠA z nahody taho, što ich dyskryminujuć na radzimie z-za seksualnaj aryjentacyi. Ja tady pačaŭ taksama dumać pra heta. Ale ž siabry havaryli, što treba mieć chacia b 10—15 tysiač dalaraŭ na advakata, hrošy na zdym kvatery, na ježu, bo pieršy čas nielha pracavać. U mianie nie było takich hrošaj, tamu ja vyrašyŭ źbirać, ale heta było nie vielmi sumiaščalna z realnaściu: pa-pieršaje, u mianie była nie samaja vialikaja zarpłata, pa-druhoje, ja imknuŭsia ŭkładvać u muzyku, kab pačać zarablać tvorčaściu. Ja navat nie pasprabavaŭ pahuhlić, ci mahčyma pierajechać bieź vialikaj sumy na rachunku — a na samoj spravie, isnuje mahčymaść šmat čaho atrymać biaspłatna. Jość šełtary, dzie možna žyć, jość arhanizacyi, jakija dajuć ježu, jość biaspłatnyja advakaty. Realna sekanomić dziasiatki tysiač dalaraŭ.
Ciapier Siarhiej raskazvaje ŭ błohu pra heta dla ŁHBT-ludziej, kab jany viedali, što ŭsio mahčyma. Viadoma, kali jość hrošy, šmat čaho ŭ žyćci robicca značna praściej. Ale jość i varyjanty dla tych, kamu treba vyžyvać.
— Dziŭna, kali ŭ moj błoh prychodziać ludzi, jakija pišuć: «Pa im vidać, što jon naturał! Chłusić, byccam by hiej, tolki kab atrymać prytułak u ZŠA». Mianie bulili ŭ škole, mianie źbivali va ŭniviersamie «Centralny», mnie było ŭsiaho 16 hadoŭ, kali maci daviedałasia pra maju aryjentacyju i mianie vyhnali z chaty. Darečy, kali ja patelefanavaŭ u słužbu psichałahičnaj padtrymki, mnie adkazali: «Ty hrešnik, pamalisia i ŭsio projdzie», paśla čaho ŭ mianie była sproba suicydu (potym ja napisaŭ pieśniu dla padletkaŭ, jakija znachodziacca u takoj niaprostaj situacyi). I voś u hetyja momanty niešta nichto nie sumniavaŭsia ŭ tym, što ja hiej. A zaraz raptam atrymlivajecca, što ja vyhladaju niedastatkova pa-hiejsku.
Kab vylecieć z Turcyi ŭ Mieksiku, biełarusu treba mieć abo mieksikanskuju vizu, abo šenhienskuju. Siarhieju pašancavała, i jon zmoh zrabić polskuju vizu.
— Kvest pačynajecca jašče ŭ aerapartu Turcyi: siarod tych, chto lacić u Mieksiku, sprabujuć vyznačyć tych, chto nasamreč płanuje pierasiekčy miažu ZŠA. Tamu navat na bort puskajuć nie ŭsich. Mianie nie chacieli puskać bieź mieksikanskaj vizy, ale ja byŭ tak upeŭnieny ŭ svajoj słušnaści, što zmoh prajści.
Nastupnaja častka kvestu čakaje ŭžo ŭ Mieksicy: tam taksama sprabujuć adsiejać tych, čyja sapraŭdnaja meta — Amieryka. Niekatorych adpraŭlajuć nazad u Turcyju. Kamuści pry hetym staviać u pašpart zabaronu na ŭjezd u krainu na hod.
— Užo ŭ mihranckaj turmie ŭ ZŠA ja pačuŭ šmat niejmaviernych historyj. Byŭ, naprykład, chłopiec, jaki ŭ Mieksicy atrymaŭ zabaronu na ŭjezd. Ale jon nie straciŭ nadzieju i druhi raz prylacieŭ u krainu, vykarystoŭvajučy pašpart svajho brata-bliźniuka. Potym, kali zdoleŭ trapić u Amieryku, adpraviŭ bratu jaho pašpart pa pošcie.
Pierasiekčy miažu z ZŠA ŭ Siarhieja atrymałasia tolki z adzinaccataj sproby — na heta spatrebiłasia kala miesiaca. Kaža, što vielmi matyvavała dumka ab tym, što viartacca jamu niama kudy.
Paśla Siarhiej pravioŭ piać dzion u prymiežnym izalatary, dzie padaŭ prośbu ab atrymańni prytułku. Potym jašče 21 dzień u mihracyjnaj turmie, pakul jaho kiejs razhladali.
— Kali ja raskazvaju pra heta, mnohija žachajucca: «Jak tak, tabie patrebna dapamoha, a ciabie adpraŭlajuć u turmu». Nasamreč, ničoha žachlivaha ŭ hetym niama: ja ž nie na Akreścina miesiac pražyŭ i tym bolš nie adsiedzieŭ ni za što dva hady ŭ biełaruskaj turmie. Amierykanskaja turma dla mihrantaŭ — heta nie hatel piać zorak, ale ŭmovy tam narmalnyja.
Siarhiej kaža, što jon nie bajaŭsia taho, što jaho moža pakryŭdzić achova turmy, a voś «dobryja ruskija», jakija taksama padavalisia na prytułak, pałochali.
— U ZŠA ciapier šmat rasijan, jakija prosiać prytułak z-za taho, što na radzimie im pahražaje niebiaśpieka z-za palityčnych pohladaŭ. Ale toje, što ludzi vystupajuć suprać Pucina i vajny nie robić ich aŭtamatyčna talerantnymi. Siarod «dobrych ruskich» šmat hamafobaŭ. I heta sapraŭdy cikava: ludzi, jakija pryjazdžajuć za palityčnaj svabodaj, suprać taho, kab inšyja atrymali tuju svabodu, jakaja patrebna im. Viadoma, u mihranckaj turmie ŭsie pytajucca, ź jakim kiejsam ty padaješsia. Ale ja razumieŭ, što raskazvać pra siabie praŭdu vielmi niebiaśpiečna.
15 červienia 2022 hoda Siarhieja vypuścili na volu. Sumnievaŭ na temu taho, kudy jechać nie było — u Łos-Anželes, bo tam šmat mahčymaściaŭ dla akcioraŭ. Sam Siarhiej skončyŭ fakultet režysury śviat Biełaruskaha dziaržaŭnaha ŭniviersiteta kultury.
— Ja zaŭsiody maryŭ być akcioram. Ale z 16 hadoŭ, kali mianie vyhnali z domu, mnie prychodziłasia pracentaŭ 80 svajho času tracić na toje, kab zarablać. U volny čas ja chadziŭ na kastynhi i sprabavaŭ zajmacca tvorčaściu.
Pieršy hod u ZŠA Siarhiej atrymlivaŭ dapamohu ad dziaržavy — 200 dalaraŭ, jakija možna patracić tolki na ježu, i 750 dalaraŭ na inšyja patreby. Jon kaža, što nasamreč, dla Łos-Anželesa heta nievialikija hrošy.
Litaralna dniami jon atrymaŭ paćviardžeńnie, što jamu ŭchvaleny dazvoł na pracu — i ŭžo praź dźvie hadziny byŭ u akciorskim ahienctvie. Čakajučy dazvoł, Siarhiej zmoh ustupić u Amierykanskuju hildyju kinaakcioraŭ — heta atrymałasia dziakujučy tamu, što kala dziesiaci hadoŭ mužčyna zdymaŭsia ŭ roznych mižnarodnych prajektach.
— Scenarysty ŭžo skončyli svoj strajk — jany dabilisia taho, čaho chacieli. Tak što pakul ja čakaju, kali akciory pierastanuć strajkavać. Viadoma, dla biełarusa heta vyhladaje prosta niejmavierna — ludzi zmahajucca za svaje pravy i nichto ich za heta nie źbivaje, nie sadžaje ŭ turmu. Hałoŭnaje, što ŭ ich atrymlivajecca dabicca vyniku. Mnie vielmi pryjemna žyć u demakratyi i chočacca rabić samaje lepšaje dla hetaj krainy.
«Vialiki absalutna čałaviek». Kola Łukašenka raskazaŭ, što dla jaho baćka i ŭ čym jahonaja apazicyjnaść32
Kamientary
Ja dumaju, Vy pravy. Śliškom mnoho ja podstraivałsia pod bolšinstvo.