Śviata-Uśpienski sabor Žyrovickaha manastyra, dzie ŭžo niekalki hadoŭ idzie restaŭracyja, praciahvajuć radykalna rusifikavać.
Źmieny va ŭnutranym ubrańni biełaruskaj śviatyni zaŭvažyŭ telehram-kanał «Spadčyna».
Pieršapačatkova va Uśpienskim sabory byŭ tolki centralny ikanastas, pabudavany kala 1730 hoda, jaki dobra zachavaŭsia da našych dzion. U 1779 hodzie dla rośpisu hetaha ikanastasa, jak i ikanastasa Jaŭlenskaj carkvy, byŭ zaprošany majstar Ryhor Miadźviedski. Ikanastas sabora vykanany ŭ charakternym styli baroka. Źviartali na siabie ŭvahu abrazy apostałaŭ, centralnaja vyjava «Spasa Usiedziaržyciela» ŭ siarebranaj ramie. Bakavyja častki ikanastasa chranałahična adnosicca da ramontu chrama ŭ 1860-ja hh., jak i siarebranyja šaty na abrazach.
U 2023 hodzie ŭ vyniku abśledavańnia stanu ikanastasa śpiecyjalisty Nacyjanalnaha mastackaha muzieja i supracoŭniki «Biełrestaŭracyi» vyjaŭvili tyja elemienty, jakija nieabchodna adnavić abo poŭnaściu zamianić. U vieraśni 2024 hodzie ŭsie try ikanastasy demantavali dla restaŭracyi.
Jak paviedamlaje telehram-kanał, užo tady chadzili čutki, što ikanastasy z restaŭracyi nie viarnucca, a zastanucca ŭ muziei. Ciapier hetyja čutki, vidać, kančatkova paćvierdzilisia: u bakavych niefach, u tak zvanych Iaanaŭskim i Śviata-Pakroŭskim prydziełach, na miescy starych ikanastasaŭ pastavili ŭ razy vyšejšyja i całkam pazałočanyja novyja ikanastasy ŭ styli ruskaha ŭzoračča.
Ruskaje ŭzoračča — heta praźmierna i biezhustoŭna pierahružany detalami mastacki styl, jaki byŭ charakterny tolki dla Maskoŭskaha carstva ŭ XVII stahodździ, a paśla adrodžany ŭ rasijskaj eklektycy, jakaja źviartałasia da svaich histaryčnych uzoraŭ. Ruskaje ŭzoračča absalutna čužarodnaje dla baročna-kłasicystyčnaha Śviata-Uśpienskaha sabora.
Zamiena ikanastasaŭ heta čarhovy etap pa radykalnaj rusifikacyi śviatyni. U 2009 hodzie pa błahasłavieńni Patryjaršaha Ekzarcha ŭsiaje Biełarusi Mitrapalita Minskaha i Słuckaha Fiłareta siem staradaŭnich abrazoŭ ź ikanastasa Uśpienskaha sabora byli pieradadzieny Žyrovickim manastyrom u Nacyjanalny mastacki muziej Respubliki Biełaruś.
Baročnyja abrazy byli zamienieny na sučasnyja, jakija vykananyja ŭ nibyta «staražytnaruskim styli» inakiniaj Anfisaj. Hetyja abrazy vybivalisia pa styli z baročnaha ikanastasa i baročnych ža interjeraŭ chrama.
Paśla ź ikanastasa prybrali i stary raźbiany dekor, zamianiŭšy jaho na inšy, bolš prosty.
Ciapier ža pazbylisia i ad samich ikanastasaŭ, choć hałoŭny ikanastas prapisany ŭ Dziaržaŭnym śpisie historyka-kulturnych kaštoŭnaściej jak častka dekaratyŭnaha azdableńnia sabora, jaki sam źjaŭlajecca častkaj architekturnaha ansamblu mižnarodnaha značeńnia.
Vierahodna, ikanastas paśla restaŭracyi ŭźjadnajecca sa svaimi abrazami, jakija byli pieradadzieny ŭ muziej raniej, staŭšy častkaj ekspazicyi. Ale ŭ samim sabory zamiest histaryčnaj aŭtentyki budzie tolki pazałočany «ruski śviet».
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆU Žyrovickim manastyry razabrali ikanastas, ź jakoha raniej vykinuli biełaruskija abrazy
Razbureńnie stereatypaŭ. Navukoŭcy vyśvietlili, što šedeŭr biełaruskaj skulptury pachodzić z krajniaha ŭschodu Biełarusi
Što chavajecca za paśpiachovym adnaŭleńniem Notr-Dama? Francyja viruje, i kab nam takija viravańni
U Budsłaŭskim kaściole raskryli nieviadomyja raniej rośpisy
U Budsłavie raźbirajuć unikalny ałtar ź iluzornaj pierśpiektyvaj, jakoj padmanvali hledača najvialikšyja dojlidy Ryma
56-hadovuju palitźniavolenuju z Pružanaŭ, u jakoj dačka siadzić, a ziać adsiedzieŭ, adpuścili na chatniuju chimiju4
Kamientary