Čynoŭniki prahavarylisia, što ŭ Biełarusi zastałosia tolki 8,8 miljona čałaviek? Heta niapravilnaja vysnova

Pierad Novym hodam pa mnohich biełaruskich ŚMI raźlacieŭsia dakumient pra kolkaść spažyŭcoŭ vady, jakim «Biełpoł» padzialiŭsia z «Pozirkam».

Pavialičyć

«U ciapierašni čas u respublicy pasłuha vodazabieśpiačeńnia pradastaŭlajecca 8,6 miljona čałaviek. Zabiaśpiečanaść spažyŭcoŭ vodazabieśpiačeńniem pitnoj jakaści pa respublicy dasiahnuła paradku 98%», — havorycca ŭ liście Dziaržkantrola na adras urada.

Jakija vysnovy zrabili z hetaha tekstu? Šmat chto vyrašyŭ, što 8,6 miljona čałaviek, jakija karystajucca vodazabieśpiačeńniem — heta 98% nasielnictva. A značyć, možna padličyć i nasielnictva całkam. Niachitraj apieracyjaj na kalkulatary atrymlivajem 8,78 miljona čałaviek. Ale heta niapravilnaja interpretacyja, bo zhadanyja dva liki nijak nie źviazanyja miž saboj.

Davajcie raźbiracca.

1) Što takoje «zabiaśpiečanaść spažyŭcoŭ vodazabieśpiačeńniem pitnoj jakaści»?

Pavialičyć

U Biełarusi zaraz realizujecca čarhovaja dziaržaŭnaja prahrama «Kamfortnaje žyllo i spryjalnaje asiarodździe na 2021—2025 hady». Zamianiajucca staryja lifty, rekanstrujujucca dziciačyja placoŭki, ustanaŭlivajucca kantejniery dla makułatury i płastyku. Kožny hod čynoŭniki dajuć spravazdaču, na kolki pracentaŭ vykanany płan.

Vada pitnoj jakaści — heta adzin z pakazčykaŭ. Spačatku zabiaśpiečyli jakasnaj vadoj bujnyja harady, ciapier dachodziać da drabniejšych nasielenych punktaŭ.

Tam budujucca sotni stancyj abiezžalezvańnia, prabivajucca novyja śvidraviny. Meta — kab jakasnaj pitnoj vadoj byŭ zabiaśpiečany kožny biełarus, usie 100%.

Naprykład, u 2019 hodzie zabiaśpiečanaść pitnoj vadoj składała 93,1%. Pa stanie na 2023 hod — 98,1%.

Ličba ŭ cytavanym dakumiencie — «paradku 98%» — kaža mienavita pra hety pakazčyk. Heta nie značyć, što ŭ astatnich 2% biełarusaŭ niama nijakaj vady. Jana jość, prosta horšaj jakaści za košt pavyšanaha ŭtrymańnia žaleza ci inšych mikraelemientaŭ.

2) Što značyć «pasłuha vodazabieśpiačeńnia dajecca 8,6 miljona čałaviek»?

Voś tut nasamreč razabracca składaniej.

U ramkach toj samaj prahramy «Kamfortnaje žyllo…» publikujecca bieźlič padobnaj statystyki, ale ŭsio ž z troški inšymi farmuloŭkami.

Adzin z asnoŭnych — «nasielnictva, jakoje maje dostup da vodazabieśpiačeńnia». Pavodle infarmacyi z sajta Biełstata, pa stanie na kožny z hadoŭ z 2019 pa 2023 jaho mieła 9,1 miljona biełarusaŭ. (Pryčym udakładniajecca, što ŭ 2023-m dostup da vodazabieśpiačeńnia byŭ u 99,3% nasielnictva).

A ciapier zamiest 9,1 miljona čałaviek stała 8,6 miljona? Nierealna, kab mienavita za apošni hod kolkaść nasielnictva tak abvaliłasia. Značyć, usio ž heta inšy pakazčyk.

Usie, kamu vadu pastaŭlajuć ŽKH, pavinny zaklučyć damovy. Moža, u dakumiencie Dziaržkantrolu havorka idzie mienavita pra ich? Ale nie, pa stanie na 2021 hod było zaklučana 2,9 miljona damovaŭ na pasłuhi pa vodazabieśpiačeńni. Jano i łahična — dakumient padpisvaje ŭłaśnik kvatery, a nie kožny z žylcoŭ.

Jakija jašče mohuć być varyjanty?

Moža, razhadka ŭ słovie «pasłuha»? Pavodle dakumienta, 8,4 miljona biełarusaŭ karystajucca pasłuhami arhanizacyj ŽKH, 0,2 miljona čałaviek — pasłuhami arhanizacyj inšych śfier. Tady atrymlivajecca, što jašče 0,5 miljona čałaviek žyvuć z kałodziežami i ŭłasnymi śvidravinami, tamu im nie akazvajecca nijakaja pasłuha?

Pavialičyć

Heta tolki hipoteza, jakaja nie moža być paćvierdžanaja, bo takoj adkrytaj statystyki niama. Dyj śvidraviny, vykarystoŭvajemyja dla ŭłasnych patrebaŭ, rehistravać nie treba. Tamu ich kolkaść nie moža być padličanaja.

Ale navat kali razhladać hipotezu, što nasielnictva skaraciłasia z 9,1 miljona da 8,6 miljona čałaviek (ci 8,8 miljona) za košt masavaha adjezdu biełarusaŭ (a heta realna), to jak pra heta daviedalisia b mienavita arhanizacyi ŽKH?

Kali čałaviek pradaje kvateru ci dom i razryvaje damovu z vadakanałam, to novy haspadar padpisvaje novuju damovu, tamu kolkaść abanientaŭ zastajecca takoj samaj. Kali raniej u kvatery žyli čatyry čałavieki, ale troje źjechali ŭ Polšču, sistema ŽKH pra heta napramuju nie daviedajecca. Staŭ mienšy raschod vady? Tak, ale jakuju kankretnuju vysnovu z hetaha možna zrabić? Što źjechała troje? Ci, moža, dvoje?

Darečy, abjom pitnoj vady, jaki pastavili pradpryjemstvy vodazabieśpiačeńnia ŭ apošnija hady, nie pamienšaŭ. U 2023 hodzie heta 451 miljon kubamietraŭ, u 2018 i 2019 — pa 449 miljonaŭ kubamietraŭ.

Što jašče varta razumieć? Usie padliki nakont kolkaści biełarusaŭ z dostupam da vady, jakaja hulaje pa ŭsich statystyčnych zbornikach, — heta tolki prykładnaja acenka Biełstata pavodle ŭskosnych źviestak. Padličyć dakładna, chto i jakuju vadu pje, niemahčyma.

Pryčym mietodyka acenki moža być roznaja. Naprykład, tolki ŭ hetym hodzie Maskoŭski i Frunzienski rajony Minska pieraviaduć na artezijanskija krynicy. Raniej žychary pili vadu ź Vilejska-Minskaj vodnaj sistemy, i jana mocna adroźnivałasia ad taho, što ciakło ŭ kranach u inšych častkach stalicy. Adnak pavodle spravazdač čynoŭnikaŭ, z 2016 hoda i Maskoŭski, i Frunzienski rajon atrymlivajuć jakasnuju pitnuju vadu. Jak tak? Bo mietodyka acenki vady mienavita takaja.

Jakija vysnovy možna zrabić?

1) Usia dziaržaŭnaja statystyka pa-raniejšamu abapirajecca na toje, što kolkaść nasielnictva Biełarusi składaje bolš za 9,15 miljona čałaviek pa stanie na 1 studzienia 2024 hoda (na pačatak kiravańnia Łukašenki biełarusaŭ było 10,3 miljona). Dla ŭnutranaj spravazdačnaści mohuć vykarystoŭvacca śviažejšyja štokvartalnyja padliki (jany ciapier nie publikujucca, ale pa-raniejšamu padličvajucca), ale ŭ lubym razie ličba nie budzie istotna adroźnivacca. Z ulikam niekantralavanaj miažy z Rasijaj biełaruskija dziaržaŭnyja struktury nie majuć mahčymaści padličyć tych, chto źjechaŭ z krainy. Tamu kolkaść nasielnictva ŭjaŭlaje saboj tuju ličbu, jakaja była zapisana pavodle pierapisu-2019 (nakolki jana realistyčnaja — inšaje pytańnie), ź jakoj vykreślivajucca pamierłyja biełarusy i dadajucca mihranty i narodžanyja biełarusy.

2) Realnaje nasielnictva Biełarusi značna mienšaje za košt chvali mihracyi paśla 2020 hoda. Jość roznyja acenki — u Departamiencie pa hramadzianstvie i mihracyi MUS kazali, što za 2021—2022 źjechała bolš za 200 tysiač čałaviek, u kancy 2023 hoda namieśnik ministra ŭnutranych spraŭ Mikałaj Karpiankoŭ aceńvaŭ kolkaść tych, źjechaŭ, u 350 tysiač čałaviek. Adnak dakładnych aktualnych padlikaŭ niama.

3) List Dziaržkantrolu ničoha nie kaža pra toje, što ŭ Biełarusi žyvie 8,8 miljona čałaviek. Tam havorycca, što «pasłuha vodazabieśpiačeńnia dajecca 8,6 miljona čałaviek». Što chavajecca za takoj mietadałohijaj padliku, niezrazumieła. Adsačyć hety pakazčyk u dynamicy pakul nie ŭdajecca.

• 22
• 5
• 3
• 16
• 4
• 3
• 0
• 0