Virtualnaja i dapoŭnienaja realnaść: što heta i ŭ čym adroźnieńnie?
Apošnim časam źjaviłasia šmat novych sposabaŭ uzajemadziejańnia čałavieka z mabilnaj elektronikaj. Takija słovy jak «virtualnaja i dapoŭnienaja realnaść», «internet rečaŭ», «błokčejn», «niejrasietki», a taksama roznyja «razumnyja» rečy, usio bolš ŭvachodziać u paŭsiadzionnaść. My vyrašyli stvaryć cykł artykułaŭ, u jakich budziem raspaviadać pra samyja novyja technałohii. Naša meta — dapamahčy vam nie zabłytacca ŭ sučasnaj terminałohii, jakaja ŭsio čaściej užyvajecca ŭ ŚMI, u tym liku na staronkach «Našaj Nivy».
My ŭžo raspaviadali pra toje, što achoplivaje paniaćcie «internet rečaŭ».
Čytajcie: «Čałaviek budzie abhornuty»: jak «internet rečaŭ» źmienić naša štodzionnaje žyćcio
Ciapier davajcie raźbiaromsia, što takoje «virtualnaja» i «dapoŭnienaja» realnaści i ŭ čym ich kardynalnaje adroźnieńnie.
Virtualnaja (štučnaja) realnaść
Paniaćcie štučnaj realnaści było ŭpieršyniu sfarmulavana amierykanskim kampjutarnym mastakom Majranam Kruhieram u kancy 1960-ch. U toj čas heta było niečym vielmi fantastyčnym, i mała chto moh pavieryć, što praź piaćdziasiat hod čałaviek zmoža pahłybicca ŭ novuju, samastojna stvoranuju, realnaść.
Hałoŭnaj metaj virtualnaje realnaści (VR, ad anh. virtual reality) źjaŭlajecca pieranos karystalnika z realnaha śvietu ŭ absalutna novy, stvorany z dapamohaj adpaviednych kampjutarnych vyličeńniaŭ. VR — heta nabor sposabaŭ dla pieramiaščeńnia i ŭzajemadziejańnia ŭ virtualnym śviecie.
Virtualnaja realnaść imituje jak ŭździejańnie na čałavieka, tak i reakcyi na hetaje ŭździejańnie. Z dapamohaj śpiecyjalnych techničnych pryładaŭ jana pierakidvaje čałavieka ŭ śviet, jaki pieradajecca karystalniku praź jaho adčuvańni: zrok, słych, niuch, dotyk.
Najbolšuju raspaŭsiudžanaść atrymali adnosna tannyja i kampaktnyja akulary virtualnaje realnaści: Samsung Gear VR, Playstation VR, LG 360 VR i šmat inšych — z kožnym hodam ich źjaŭlajecca ŭsio bolš. Bolšaść takich akularaŭ pracuje pry dapamozie ŭstaŭlenaha ŭ ich smartfona i pieradačy jaho vyjavy čałavieku praź linzy ŭ akularach.
Takija hadžety zdolnyja ŭsprymać kručeńnie hałavy, ale nie razumiejuć ruchaŭ cieła, bo dla heta patrebnaja jakaja-niebudź źniešniaja kamiera. Tamu ŭsio, što moža karystalnik, — prysutničać u virtualnaj realnaści, a taksama pravodzić nievialikija dziejańni z dapamohaj kiravańnia hałavoj ci knopkaj na samich akularach, ale ž nie moža rabić samaha cikavaha: pieramiaščacca, «žyć» u virtualnym śviecie.
Dla stvareńnia «idealnaj», to bok najbolš realistyčnaj, virtualnaj realnaści, vykarystoŭvajucca składanyja techničnyja srodki, jakija zabiaśpiečvajuć vialikuju kolkaść stupieniej svabody (nachileńnie hałavy, haryzantalnyja i viertykalnyja ruchi hałavoj, pieramiaščeńni cieła i inšyja).
Isnuje navat tak zvany «virtualny retynalny manitor», jaki prajecyruje karcinku na voka, i čałaviek bačyć novuju realnaść naŭprost pierad saboj. Takija technałohija źjaŭlajucca vielmi darahimi i redka vychodziać za miežy navukovych łabaratoryj, kinastudyj i inšych śpiecyjalizavanych ustanovaŭ.
Dapoŭnienaja realnaść
Dapoŭnienaja realnaść (AR, ad anh. augmented reality) — heta technałohija, jakaja dazvalaje dadavać malunki, huk, videa i inšyja elemienty u realny śviet z dapamohaj kampjuternych technałohij, jakija robiać usio heta ŭ režymie realnaha času.
Samym viadomym prykładam vykarystańnia dapoŭnienaje realnaści jość namalavanaja na realnaj vyjavie trajektoryja palotu šajby padčas chakiejnaha matču abo adsočvańnie pałažeńnia roznych hulcoŭ.
Dla stvareńnia dapoŭnienaje realnaści možna abyścisia bieź śpiecyjalnych akularaŭ ci šlemaŭ. Apošnija raspracoŭki dazvalajuć vykarystoŭvać jaje z dapamohaj zvyčajnych smartfonaŭ i płanšetaŭ.
Samy sučasny prykład — prezientavanaja ŭ červieni 2017 hoda kampanijaj Apple technałohija ARKit. Dastatkova navieści telefon abo płanšet, naprykład, na stoł, i na ekranie vy ŭbačycie novy śviet, jaki isnuje naŭprost na vašym stale i vakoł jaho.
Dapoŭnienaja realnaść adkryvaje sapraŭdy vialikija mahčymaści. Naprykład, skarystaŭšysia hetaj technałohijaj, kampanija IKEA stvaryła mabilny dadatak, jaki dazvalaje pahladzieć, jak budzie vyhladać toj ci inšy pradmiet interjeru ŭ vašym pakoi, prosta zirnuŭšy na jaho praz ekran mabilnaje pryłady. Padobnym čynam možna ŭbačyć na vulicach horada pakiemonaŭ padčas baŭleńnia času z papularnaj hulnioj Pokemon GO.
Karennaje adroźnieńnie dvuch apisanych vyšej vidaŭ realnaści ŭ tym, što virtualnaja kanstrujuje novy štučny śviet, a dapoŭnienaja tolki ŭnosić asobnyja štučnyja elemienty va ŭsprymańnie śvietu realnaha.
Praktyčnaja ž roźnica VR i AR zaklučajecca ŭ roznych stupieniach składanaści ažyćciaŭleńnia hetych technałohij. Ale i pieršaja, i druhaja, vidavočna, majuć vialiki patencyjał i mohuć adyhrać vialikuju rolu ŭ raźvićci cyvilizacyi.
«Budzie zdymać maštabnyja prajekty z saboj u hałoŭnaj roli». Što dumajuć pra novaha ministra kultury Čarnieckaha jaho kalehi?8
Kamientary