Kanał na Youtube Dudy By źmiaščaje navučalnyja videa dla tych, chto choča navučycca hrać na biełaruskaj dudzie ci ŭdaskanalić svajo majsterstva. Tam užo jość płej-listy «Technika i praktyka hrańnia», «Ekspłuatacyja dudy», «Teoryja muzyki i rytm», «Vakał». Kanał zapuściła škoła dudy ŭ Varšavie, jakaja taksama maje nazvu Dudy By.
Adzin z vykładčykaŭ, muzyka Piatro Marčanka, raskazaŭ:
— Ideja stvareńnia kanała była ŭ tym, kab naźbirać videakantentu dla samastojnaha vyvučeńnia hrańnia na dudzie, zafiksavać padychody da navučańnia, jakija my ŭ škole sabrali za dva hady. Robim videa na roznyja muzyčnyja temy dla tych, chto hraje ci vučycca hrać na dudzie. Ale płanujem taksama intervju z dudarami, nie tolki biełaruskimi, jakija byli b cikavyja šyrejšaj aŭdytoryi: pra šlach samoha dudara, historyju dudarstva.
Dahetul było mała navučalnych videamateryjałaŭ pa biełaruskaj dudzie. Jość videaŭroki Jurasia Pankieviča, ale ź imi treba być aściarožnymi tym, chto nie padbiraje miełodyi na słych, a hladzić na rasstanoŭku palcaŭ: tam jana zroblena dla inšaj dudy, źmieščana adnosna pałažeńnia, jakoje ciapier vykarystoŭvajecca dla zakrytaj maniery hrańnia. Ja stvaryŭ sajt dudahero, na jakim užo padabranyja «pad palcy» dudara miełodyi, i biełaruskija, i ź inšych krain. Možna pahladzieć, kudy naciskać, kab ich syhrać.
— Ci moža zacikaŭleny čałaviek navučycca hrać na dudzie, prosta prahladajučy videa, nie majučy nastaŭnika?
— Ja dumaju, tak, asabliva kali jość muzyčny dośvied ź inšymi instrumientami, asabliva ź flejtami, dudkami. Možna pačać ź videa Jurasia Pankieviča ci našaha, jak nadzimać, jak trymać dudu. Jość asobnyja videa pra toje, jak pravilna dychać dyjafrahmaj. Dalej možna sprabavać hrać prosta asobnyja noty roŭna, a dalej užo pierachodzić da miełodyj.
— Jak dałučycca da vašych zaniatkaŭ u Varšavie?
— My dumali ź vieraśnia rabić novy nabor, ale možna prychodzić užo ciapier. Zajmajemsia ŭ Muziei Volnaj Biełarusi (Foksal 11), u sutareńni, pa subotach i niadzielach z 12-j da 14-j hadziny.
Ahulnaja meta škoły — pašyrać dudarskuju tradycyju, kab dudy hučali. My sprabujem paŭtaryć, jak hrali na dudzie našy prodki. Ale heta nie hałoŭnaje, u pieršuju čarhu my chočam, kab duda hučała šyrej.
My b chacieli, kab narodnaja kultura była dla biełarusaŭ zvyčajnaj spravaj. Bo kali ty słuchaješ, naprykład, ukrainskuju muzyku, luboha žanru, ad repu da mietału, to tam buduć adsyłki da narodnych elemientaŭ. A ŭ nas nie tak, kali heta nie kampazicyja ŭ styli fołk.
Jon byŭ pieršym biełarusam na «Jeŭrabačańni» i zorkaj, jakuju viedała ŭsia kraina — Michaił Finbierh
«Kali b muzykanty našyja viaskovyja zaśpieli stalovyja struny, to tradycyja nie pieraryvałasia b». Huślar raskazaŭ, jak spałučaje tradycyjny narodny instrumient i sučasnuju muzyku
U śpis historyka-kulturnych kaštoŭnaściaŭ uklučać kulturu biełaruskaj dudy
Kamientary