«Мы ж не «маскалі», пры чым тут мы?» У Маскве студэнтка «дыскрэдытавала расійскую армію» на марыйскай мове
Увечары 21 красавіка ў Маскве затрымалі студэнтку Аляксандру Кібатаву. Паліцэйскія даставілі яе ў аддзел з-за адзіночнага пікета: дзяўчына выйшла на Стары Арбат з плакатам на марыйскай мове: «Мыланна согыш огеш кӱл» — «Нам не патрэбна вайна». Дзяўчына расказала рэсурсу «Idel.Реалии», навошта правяла гэтую акцыю і чаму вырашыла напісаць плакат менавіта па-марыйску.
За антываенную акцыю на Кібатаву склалі пратакол паводле ч. 1 арт. 20.3 КаАП РФ за «публічныя дзеянні, накіраваныя на дыскрэдытацыю Узброеных сілаў». Гэтае правапарушэнне караецца штрафам на суму ад 30 да 50 тысяч рублёў. Суд па яе справе пройдзе 25 красавіка.
Аляксандра Кібатава родам з вёскі Красны Бор у Агрызскім раёне Татарстана, дзе жывуць татары, рускія і марыйцы. У Маскву яна пераехала, каб вывучаць класічную філалогію ў Вышэйшай школе эканомікі. А чаму правяла гэтую акцыю і вырашыла напісаць плакат менавіта на марыйскай мове?
«Прычын вельмі шмат. Вядома, першасным было жаданне выказаць нязгоду. Рыторыка прапаганды будуецца на тым, каб адстаяць ідэю рускага свету, але што значыць быць рускім або рускай? Расіян можна прыраўноўваць да рускіх?
Я нарадзілася ў марыйскай сям'і, для маіх бацькоў, асабліва для бацькі, вельмі важная нацыянальная ідэнтычнасць. Гэты светапогляд увабрала ў сябе і я.
Калі бацька з глыбокай крыўдай у голасе «тлумачыў» мне, што ўкраінцы не лічаць рускіх за людзей, абзываюць «маскалямі» і іншае, я змагла адказаць толькі: «Але мы ж не «маскалі», пры чым тут мы?»
Вядома, этнічнасць уладкаваная значна складаней, чым цэтлікі «руская», «татарын», «башкіры». Руская культура — гэта таксама важная частка мяне, гэта тое, чым мы ўсе ў Расіі дыхаем. Але мне было важна сказаць, што такую рускасць я не падтрымліваю», — расказвае студэнтка.
Кібатава бачыць паралелі ў стаўленні расійскіх уладаў да ўкраінцаў і карэнных народаў Расіі:
«Мне зусім незразумела, чаму я павінна абараняць прынцып, паводле якога зусім гэтак жа сама ўціскаюць правы майго народа.
Я б хацела, каб улада зрабіла ласку скіраваць свой позірк не на ўяўныя праблемы рускіх у чужой краіне, а на сапраўдныя праблемы народаў Расіі. І позірк такі, які б не спапяляў, а лячыў.
Але калі мая мова зводзіцца выключна да бытавога ўзроўню — гэта мая асабістая катастрофа, і пікет быў адной з магчымасцяў рассунуць межы бытавання мовы.
Я думаю, што для культур, падобных да маёй, крытычна важна знаходзіцца ў сферы палітычнага — інакш яны згасаюць».
Са слоў Кібатавай, паліцыянты спачатку сказалі, што ў іх не атрымалася перакласці тэкст плаката. Адзін з іх выказаў здагадку, што ў ім утрымліваецца памылка, але пазней супрацоўнікі паліцыі разабраліся з перакладам.
На самай справе фраза на плакаце напісаная карэктна, толькі слова «вайна» замест літаратурнага марыйскага «сар» перададзенае дыялектным «согыш» — запазычаннем з татарскай мовы, характэрным для марыйцаў Татарстана.
Затрыманне Кібатавай — не першы выпадак пераследу расійскіх грамадзян за антываенныя пратэсты на родных мовах. Раней у Ніжнім Тагіле склалі пратакол на мастачку Алісу Гаршэніну. Яна зладзіла адзіночны пікет у рамках акцыі «Жанчыны ў чорным», выйшаўшы на вуліцу з кветкай, на якой былі замацаваныя стужкі з антываеннымі лозунгамі на чувашскай і татарскай мовах. Яе таксама абвінавачваюць у дыскрэдытацыі Узброеных сілаў РФ.
Каментары